Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

CHʼINTL XNAQʼTZBʼIL

¿Tiʼ t-xilen ex tiquʼn kʼajbʼel tbʼi Dios?

¿Tiʼ t-xilen ex tiquʼn kʼajbʼel tbʼi Dios?

BʼAʼN tuʼn tkux tjyoʼna Isaías 42:8 toj Tyol Dios at tukʼila. ¿Tiʼ in tzaj tqʼamaʼn texto lu? Toj Aju Xjan Tuʼjil Tyol Dios in tzaj tqʼamaʼn kyjalu: «Aqine Jehová [...] atzun nbʼiye, ex mlay waqʼe ambʼil tuʼn tjaw nimsaʼn tbʼi juntl ex tuʼn kyok ten kʼulul kywitz qe tilbʼilal te nxele». Chʼixme ikx tkubʼ kyoj txqantl Tuʼjil Tyol Dios (Biblia). Pero at nim mitiʼ (tiloʼ) in najbʼen aju bʼibʼaj Jehová kyuʼn ex in kubʼ kychʼixpuʼn kyukʼe qe yol «qMan» moqa «qAjaw». ¿Alkye ilxix tiʼj tuʼn tajbʼen tzalu? ¿Aju yol qMan, qAjaw moqa aju bʼibʼaj Jehová?

Aju tbʼi Dios toj yol hebreo

Toj texto lu tkuʼx jun bʼibʼaj. Toj Tyol Dios kubʼ tzʼibʼan toj yol hebreo —atz jatumel kubʼ tzʼibʼen chʼixme tkyaqil Tyol Dios— tkuʼxtaq jun bʼibʼaj. Ik in kubʼ tzʼibʼit bʼibʼaj lu toj yol hebreo יהוה (YHWH). Atzun qe toj qyol aju Jehová in najbʼen. ¿Junx maj tkuʼx bʼibʼaj lu toj Tyol Dios? Nya junx maj, quʼn aju bʼibʼaj Jehová tkuʼx chʼixmi wuq mil maj toj Tyol Dios kubʼ tzʼibʼin toj yol hebreo.

¿Jniʼ toklen aju tbʼi Dios? Xi tqʼamaʼn Jesús jlu kye qeju lepchiqeʼktaq tiʼj: «Iky chi naʼla Diosjiʼy kyjaluʼn: Ay qMan Dios, ate toj kyaʼj, noqit tzʼel kynikyʼxjal qa xjanxixjo tbʼiy» (Mateo 6:9ATM). Tej tikʼ chʼintl ambʼil tkubʼlen t-xnaqʼtzaʼn Jesús naʼj Dios lu, xi tqanen jlu te Dios: «Tat, nimsaʼnktz tbʼiya». Ex tzaj ttzaqʼweʼn aju Bʼinchal tkyaqil kyjalu: «Ma jaw nnimsaʼne, ex kjawil nnimsaʼntle juntl maj» (Juan 12:28). A jlu in tzaj tyekʼun qa nimxix toklen tbʼi Dios. Qa ikju, ¿tiquʼn mitiʼ in najbʼen tbʼi Dios kyuʼn qeju xjal in kubʼ kytzʼibʼen Tuʼjil Tyol Dios toj txqantl yol?

At kabʼe tiquʼn mitiʼ in najbʼen tbʼi Dios kyuʼn. Tnejel, tuʼnju at xjal in kyqʼamaʼn qa mitiʼ ojtzqiʼn quʼn alkye tten tqʼamanjtz tbʼi Dios ojtxe. Tuʼnju mitiʼtaq in che ajbʼen a, e, i, o, u toj yol hebreo, mi aʼl jun xjal jaku tzaj tqʼamaʼn alkyeqetaq in che ajbʼen tuʼn tqʼamet qe letra lu YHWH toj ambʼil ojtxe. ¿Jaku txi qqʼamaʼn qa tuʼn jlu mlay tzʼajbʼen tbʼi Dios quʼn? Jun techel, toj ambʼil ojtxe chʼixmelo ik tqʼamanjtz tbʼi Jesús ik tzeʼn jlu: Yeshúa moqa Yehoshúa, mi aʼlx jun jaku tzaj qʼamante tzeʼn tqʼamanjtz. Pero in najbʼen tbʼi Jesús kyuʼn kykyaqil xjal twitz txʼotxʼ, teyelex te junjun in najbʼen tuʼn ex teyelex te junjun in xi tqʼamaʼn tbʼi Jesús noq toj alkye yol in yolin. Maske, moqa inchq, mitiʼ ojtzqiʼn kyuʼn xjal alkye tten tqʼamanjtz tbʼi Jesús toj tnejel syent abʼqʼi tiʼj ambʼil iqʼin quʼn, pero in najbʼen kyuʼn. Ax ikx qa ma txiʼya toj juntl tnam ok kʼokel tbʼiʼna qa at maj jaku chʼexpaj tqʼamanjtz tbʼiya toj txqantl yol. Ax ikx qa nya ojtzqiʼn quʼn tzeʼn tqʼamanjtz tbʼi Dios ojtxe, nya tuʼn jlu melay tzʼajbʼen quʼn.

Aju tkabʼ tiquʼn o jatz qʼiʼn tbʼi Dios toj Xjan Uʼj (Biblia) at toklen tukʼeju in kubʼtaq kyximin judiy ojtxe, nimqe judiy in kyqʼamaʼntaq qa nya bʼaʼn tuʼn tajbʼen tbʼi Dios kyuʼn. Mitiʼtaq in nel kynikʼ tiʼj kawbʼil lu: «Miʼn tzaj kynaʼne nbʼiye noqx gan, aqine Kymane ex Kydiose, porque kbʼel tkastiw xjal wuʼne, aju in tzaj naʼnte nbʼiye noqx gan» (Éxodo 20:7).

Aju kawbʼil lu in tzaj tqʼamaʼntaq qa nya bʼaʼn tuʼn tajbʼen tbʼi Dios tiʼj junjun tiʼchaq mitiʼ tajbʼen. Pero tbʼanel qa ma tzʼajbʼen quʼn toj tumelxix. Kykyaqil qeju e kubʼ tzʼibʼinte Tyol Dios toj yol hebreo (aju «Ojtxe Tuʼjil») tbʼanel xjalqetaq ex in xi kybʼiʼntaq aju ley otaq kyaj qʼoʼn kye aj Israel. ¿Tiʼ bʼant kyuʼn qeju tbʼanel xjal lu tukʼe tbʼi Dios? Nim (bʼampo) maj ajbʼen kyuʼn. Jun techel tiʼj jlu, kux kytzʼibʼen kyoj nim kybʼitz ex in xi kybʼitzantaq tukʼe nim tqʼajqʼajel kywiʼ te nimsbʼil Dios. Ax ikx tzaj tqʼamaʼn Jehová kye qeju in che ajbʼentaq te tuʼn tjaw kynimsaʼn tbʼi (Salmo 148:5, 13). Aʼyeqe okslal (nimil) toj ambʼil jaʼlo (jaʼla) in najbʼen tbʼi Dios kyuʼn toj tumelxix, ik tzeʼnj ajbʼen tuʼn Jesús (Juan 17:4).

Aʼyeju xjal in kubʼ kytzʼibʼen Tuʼjil Tyol Dios toj txqantl yol in kubʼ kybʼinchen jun nya bʼaʼn tuʼnju in kux kychʼixpuʼn tbʼi Dios. Tukʼe jlu in kubʼ kyyekʼun qa mlay qo pon laqʼeʼ ttxlaj Dios ex qa nya jun xjal te. Atzunte Tyol Dios in qo tzaj tonin tuʼn tok tilil quʼn, tuʼntzun qok te ‹tamiw Jehová› (Salmo 25:14). Bʼaʼn tuʼn t-ximana tiʼj jun tamiwoya. Qa mitiʼ ojtzqiʼn tbʼi tuʼna, ¿jaku txi tqʼamaʼna qa tamiwoya? Chʼixmi ik tten qamiwbʼil tukʼe Jehová. Melay qo ok te tamiw qa mitiʼ ojtzqiʼn tbʼi quʼn. Ax ikx, aʼyeju xjal mitiʼ in najbʼen tbʼi Dios kyuʼn mitiʼ in nok kyojtzqiʼn alkye tbʼanelxix t-xilen. ¿Tiʼ t-xilen tbʼi Dios?

Tzaj tqʼamaʼn Dios te Moisés tiʼ t-xilen tbʼi. Tej t-xi tqanen Moisés tiʼ tbʼi, tzaj ttzaqʼweʼn Jehová te: «AQINE AJU AX QINE» (Éxodo 3:14). Toj nim Tuʼjil Tyol Dios ik in kubʼ kytzʼibʼen xjal aju tzaqʼwebʼil tzaj tqʼoʼn Jehová te Moisés. Atzunte Rotherham kubʼ ttzʼibʼan kyjalu: «Jaku Chin Oke te alkyexku qa a wajbʼiljuye» (ngan). A jlu in tzaj tyekʼun qa jaku tzʼok Jehová te alkyexku tuʼn tjapun twiʼ t-xim, ex jaku bʼant alkyexku tuʼn tukʼe tbʼinchbʼen tuʼn tbʼant aju in kubʼ t-ximen.

Naqwit jaku tzʼoka te alkyexku. ¿Alkye onbʼil jaku txi tqʼoʼna kye tamiwoya? Qa ma tzaj tyabʼ jun tamiwoya, jakulo tzʼoka te jun tbʼanel ajqʼanel tuʼntzen tbʼanix tuʼna. Ex qa ma tzʼel qʼiʼn tpwaq (ttumi) juntl tamiwoya, jakule tzʼoka te jun qʼinin ex jaku txi tonina. Pero tuʼnju junx qoʼ qkyaqil, melayx bʼant tuʼn qok te alkyexku. Pero qa kukx xnaqʼtzana tiʼj Tyol Dios, ok kʼelel tnikʼa qa jaku tzʼok Jehová te alkyexku tuʼn tbʼant aju tajbʼil. Ax ikx in tzalaj Jehová tuʼnju in najbʼen tipumal (tbʼalor) tuʼn kyonit qeju xjal at kykʼujlabʼil tiʼj (2 Crónicas 16:9). Aʼyeqe xjal nya ojtzqiʼn tbʼi Dios kyuʼn, ax ikx nya ojtzqiʼn qeju tbʼanelxix tmod kyuʼn.

A jlu in tzaj tyekʼun qa kbʼel tzʼibʼit tbʼi Dios toj Tuʼjil Tyol. Qa ojtzqiʼn quʼn tiʼ t-xilen aju bʼibʼaj Jehová ex qa ma tzʼajbʼen quʼn tuʼn tjaw qnimsaʼn qMan Dios, a jlu kʼonil qiʼj tuʼn qok laqʼeʼ ttxlaj. *

^ taqik' 3 Qa tajbʼila chʼintl xnaqʼtzbʼil tiʼj aju tiʼ t-xilen tbʼi Dios, ex tiquʼn kʼajbʼel quʼn tuʼn tjaw qnimsaʼn Dios, bʼaʼn tuʼn tkux tjyoʼna toj uʼj aju tok tbʼi El nombre divino que durará para siempre, aju bʼinchaʼn kyuʼn testigos de Jehová. Ax ikx bʼaʼn tuʼn tkux tjyoʼna jlu toj uʼj Onbʼil tuʼn qxnaqʼtzan toj xnaqʼtzbʼil 1, t-xaq 1.