Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 3

Aju t-ximbʼetz Dios at kyiʼj xjal

Aju t-ximbʼetz Dios at kyiʼj xjal

1. ¿Tiʼ tajbʼil Dios kye xjal?

AT JUN tbʼanelxix tiquʼn e kubʼ tbʼinchaʼn Dios tnejel xjal. Tajtoq tuʼn kyanqʼin Adán ex Eva toj tzalajbʼil, tuʼn kyul itzʼj kykʼwaʼl, tuʼn tok Txʼotxʼ kyuʼn te jun tbʼanel najbʼil ex tuʼn kyxqʼuqin kyiʼj txkup. Naʼmx tchʼexpaj t-ximbʼetz Dios kyiʼj xjal (Génesis 1:28; 2:8, 9, 15; qʼonka twitza tiʼj tqanil 6).

2. a) ¿Tiquʼn jaku txi qqʼamaʼn qa kjapunel tuʼn Dios aju o tzaj ttziyen? b) ¿Alkyeqe xjal che anqʼil twitz Txʼotxʼ ex toj jteʼ ambʼil?

2 Tzeʼn teya toj twitz, ¿kpolpe jun qʼij jatumel qo anqʼil toj jun tbʼanel najbʼil? O tzaj ttziyen Jehová qe qa ok. In tzaj tqʼamaʼn jlu: «O nmaye, ex iktzun kbʼantel wuʼne» (Isaías 46:9-11; 55:11). Kjapunel tuʼn Dios aju o tzaj ttziyen, ex mintiʼ jun jaku kubʼ weʼ twitz tuʼn miʼn tjapun twi tyol. Nya oʼkxju, ax ikx at jun tiquʼn o kubʼ tbʼinchaʼn Jehová Txʼotxʼ. Mintiʼ «o bʼant tuʼn tuʼn tten noq kukx» (Isaías 45:18). Tajbʼil Dios tuʼn tnoj twitz Txʼotxʼ kyuʼn xjal. Pero ¿alkyeqe xjal taj Dios tuʼn kyanqʼin twitz Txʼotxʼ ex toj jteʼ ambʼil? In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa aqeju tbʼanel xjal ex qeju bʼaʼn che bʼin «ok che etzal tiʼj ju txʼotxʼ» ex che anqʼil twitz «te jumajx» (Salmo 37:29; Apocalipsis 21:3, 4).

3. ¿Tiʼ jaku kubʼ qxjelin aj kyok qkeʼyin xjal kukx in tzaj yabʼil kyiʼj ex in che kyim?

3 Pero kukx in tzaj yabʼil kyiʼj xjal ex kukx in che kyim. Ex toj nimku tnam in nok qʼoj kyxol xjal ex in kubʼ kybʼyon kyibʼ kyxolx. Pero nya tajtoq Dios tuʼn ttzaj jlu kyiʼj xjal. Qa ikju, ¿tiʼtzun bʼaj? ¿Tiquʼn naʼmx tjapun twi t-ximbʼetz Dios? Oʼkx jaku kanet tzaqʼwebʼil tiʼj jlu quʼn toj Tyol Dios.

OK MELTZʼAJ JUN ANJEL TIʼJ DIOS

4, 5. a) ¿Alquʼn yolin jun kan tukʼil Eva? b) ¿Alkye tten in chʼexpaj tmod jun tbʼanel xjal ex in nok te eleqʼ?

4 In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa at jun aj qʼoj tiʼj Dios, «aju tok tbʼi tajaw il ex Satanás». Ajbʼen jun kan moqa jun lobʼaj tuʼn Satanás tuʼn tyolin tukʼil Eva toj tbʼanel najbʼil te Edén (Apocalipsis 12:9; Génesis 3:1). Bʼant tuʼn Satanás tuʼn tkubʼ t-ximen Eva qa atoq kan in yolin tukʼil, (qʼonka twitza tiʼj tqanil 7).

5 Qa ikju, ¿kubʼpe tbʼinchaʼn Dios Satanás? Mintiʼ. Tej tkubʼ tbʼinchaʼn Dios Txʼotxʼ tuʼn t-xi tqʼoʼn te Adán ex Eva, attoq nim anjel toj kyaʼj. Tej tbʼet ambʼil, chʼexpaj tmod jun kyxol anjel lu ex ok te Tajaw il (Job 38:4, 7). ¿Alkye tten ikʼ jlu? Qa ma qo ximen tiʼj, ¿alkye tten in chʼexpaj tmod jun tbʼanel xjal ex in nok te eleqʼ? Mintiʼ jun xjal otoq tzʼok te eleqʼ aj tul itzʼj. Pero qa at jun xjal taj jun tiʼ aju nya te ex qa kukx sok ten ximel tiʼj, kchʼiyil nya bʼaʼn toj tanmi. Ex aj tpon ambʼil jatumel jaku txi tiʼn jun tiʼ, kxel telqʼaʼn. Iktzun tten in nok jun tbʼanel xjal te eleqʼ (kjawil uʼjit Santiago 1:13-15; qʼonka twitza tiʼj tqanil 8).

6. ¿Alkye tten ok jun anjel te aj qʼoj tiʼj Dios?

6 Atzun jlu ikʼ tiʼj jun anjel. Tej tkubʼ tbʼinchaʼn Jehová Adán ex Eva, xi tqʼamaʼn kye tuʼn kyul itzʼj kykʼwaʼl ex tuʼn tnoj twitz Txʼotxʼ kyuʼn (Génesis 1:27, 28). Kubʼlo t-ximen anjel jlu: «Kykyaqil qeju xjal lu jaku che kʼulin weye ex nya te Jehová». Tuʼnju kukx ximen tiʼj jlu, chʼiy tajbʼil tiʼj jun tiʼ oʼkx Jehová at toklen tiʼj: aju tuʼn kykʼulin xjal twitz. Tuʼntzunju, xi tqʼamaʼn nya ax tok yol te Eva ex kubʼ tsbʼuʼn (kjawil uʼjit Génesis 3:1-5). Tej tbʼant jlu tuʼn, ok te Satanás ex te Tajaw il. Iktzun tten ok anjel lu te aj qʼoj tiʼj Dios.

7. a) ¿Tiquʼn kyim Adán ex Eva? b) Qʼamantza tukʼil jun techel tiquʼn qkyaqilx in qo tijen ex in qo kyim.

7 Otoq txi tqʼamaʼn Dios te Adán ex Eva tuʼn miʼn t-xi kyloʼn twitz jun tzeʼ kyxol qeju tzeʼ ateʼ toj Tbʼanel Najbʼil. Xi tqʼamaʼn kye qa che kyimeltoq qa ma txi kyloʼn. Pero mintiʼ xi kybʼiʼn jlu ex xi kyloʼn twitz tzeʼ (Génesis 2:17; 3:6). Kubʼ tbʼinchaʼn Adán ex Eva il, ex tej tbʼet ambʼil e kyim ik tzeʼn otoq tqʼama Jehová (Génesis 3:17-19). Tej kytzaj tkʼwaʼl Adán tukʼil Eva el kyiqen il, ex tuʼn jlu ax ikx kye e kyim (kjawil uʼjit Romanos 5:12). ¿Alkye tten el kyiqen tkʼwaʼl Adán tukʼil Eva aju il? Ximana tiʼj qa in bʼinchana pan toj jun molde yochʼ tkʼuʼj. Qa yochʼ tkʼuʼj tmolde pan, ax ikx yochʼ qe pan che eletz toj. Tej mintiʼ xi tbʼiʼn Adán aju tzaj tqʼamaʼn Dios te, ok te aj il. Tuʼnju qkyaqilx tkʼwaʼl Adán qoʼ, qkyaqilx in qo ul itzʼj tukʼil il ik tzeʼn pan yochʼ tkʼuʼj in netz toj molde. Tuʼntzunju, qkyaqilx in qo tijen ex in qo kyim (Romanos 3:23; qʼonka twitza tiʼj tqanil 9).

8, 9. a) ¿Tiʼ tajtoq Satanás tuʼn tkubʼ t-ximen Adán ex Eva? b) ¿Tiquʼn nya jun rat e kubʼ tnajsaʼn Jehová qeju mintiʼ xi kybʼiʼn tyol?

8 Tej tkubʼ kyiʼj Adán tukʼil Eva tuʼn Satanás, kubʼ nej Satanás kywitz txqantl tbʼinchbʼen Jehová tuʼn miʼn t-xi kybʼiʼn tkawbʼil. Tajtoq Satanás tuʼn tkubʼ t-ximen Adán ex Eva qa nya ax tok aju in tzaj tqʼamaʼn Dios kye, qa jun nya bʼaʼn aj kawil te ex qa nyatoq taj tuʼn kytzalaj. Tuʼn jlu tajtoq Satanás tuʼn tkubʼ kyximen qa nya iltoq tiʼj tuʼn ttzaj tqʼamaʼn Dios kye xjal tiʼtoq tuʼn tbʼant kyuʼn. Ax ikx tajtoq tuʼn tkubʼ t-ximen Adán ex Eva qa aʼyex jakutoq che bʼaj ximente alkye bʼaʼn ex alkye nya bʼaʼn. ¿Tiʼtoq kbʼantel tuʼn Jehová? Jakutoq che kubʼ tnajsaʼn Jehová qeju otoq tzʼel kypan kyibʼ tiʼj tuʼntzun tkyaj nya bʼaʼn toj ttxolil. Noqtzun tuʼnj, mintiʼ bʼant jlu tuʼn tuʼnju iltoq tiʼj tuʼn tel toj qʼanchaʼl qa in yolin Satanás nya ax tok yol.

9 Mintiʼ e kubʼ tnajsaʼn Jehová qeju aj il tojx ambʼil aju, sino xi tqʼoʼn ambʼil tuʼn tten kykawbʼil xjal toj jun ambʼil. ¿Tiquʼn? Tuʼntzun tel toj qʼanchaʼl qa nya ax tok aju tqʼama Satanás ex qa ate Jehová ojtzqilte alkye mas bʼaʼn te qe. Kʼelel mas qnikʼ tiʼj jlu toj xnaqʼtzbʼil 11. Pero ¿tiʼ teya t-ximbʼetz at tiʼjju bʼant tuʼn Adán ex Eva? ¿Bʼaʼnpe bʼant kyuʼn tej t-xi kybʼiʼn tyol Satanás ex tej mintiʼ xi kybʼiʼn aju tzaj tqʼamaʼn Dios kye? Otoq txi tqʼoʼn Jehová tkyaqilju attoq kye: jun kychwinqlal tzʼaqli, jun tbʼanel kynajbʼil tuʼn kyanqʼin toj ex jun tbʼanel kyaqʼun. Atzunte Satanás mintiʼ jun tiʼ otoq txi tqʼoʼn kye. Noqwit ten teya toj ambʼil aju, ¿tiʼwtlo teya bʼant tuʼn?

10. ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼaj qximen?

10 Ik tzeʼn te Adán ex Eva, ax ikx qe il tiʼj tuʼn tbʼaj qximen tiʼ kbʼantel quʼn tuʼnju at toklen jlu tukʼil qchwinqlal. Il tiʼj tuʼn tbʼaj qximen qa qaj tuʼn tkawin Jehová moqa Satanás qibʼaj. Qa ma jaw qjyoʼn tuʼn qbʼin te Jehová, ok qo onil tiʼj tuʼn tel toj qʼanchaʼl qa nya ax tok aju tqʼama Satanás (Salmo 73:28; kjawil uʼjit Proverbios 27:11). Toj ambʼil jaʼlo, nya nim xjal in xi kybʼiʼn Dios. Axpe ikx nya a Dios in kawin kyibʼaj xjal. Qa nya a Dios in kawin kyibʼaj xjal, ¿alkyetzun in kawin?

¿ALKYEXIX IN KAWIN KYIBʼAJ XJAL?

Noqwit nya te Satanás qe kawbʼil te twitz txʼotxʼ, ¿jakupe txi tqʼoʼntoq te Jesús?

11, 12. a) ¿Tiʼ in tzaj tyekʼin qe aju xi tqʼamaʼn Satanás te Jesús? b) ¿Alkyeqe taqikʼ Tyol Dios in tzaj kyyekʼin qa a Satanás in kawin kyibʼaj xjal?

11 Ojtzqiʼntoq tuʼn Jesús alkye in kawin kyibʼaj xjal. Jun qʼij, xi tyekʼin Satanás «te Jesús kykyaqil tnam ateʼ twitz txʼotxʼ, tukʼix kyoklen maʼxix». Ex xi tqʼamaʼn jlu te Jesús: «Tkyaqil jlu kxel nqʼoʼne teya qa ma kubʼ ẍmejeʼya kʼulul nwitze» (Mateo 4:8, 9; Lucas 4:5, 6). ¿Tiʼ in tzaj tyekʼin jlu qe? Qa a Satanás tajaw kykyaqil qe kawbʼil. Noqwit nya te Satanás qe kawbʼil, mintiʼwtlo xi tqʼamaʼn te Jesús qa che xel tqʼoʼn te.

12 Noqtzun tuʼnj, jakulo tqʼamaya jlu: «¿Tzeʼn tten a Satanás in kawin kyibʼaj xjal? ¿Nyapetzun a Jehová kubʼ bʼinchante tkyaqilju at?» (Apocalipsis 4:11). Ikju. Pero tiʼj Satanás tqʼama Jesús jlu: «Aju nejenel in kawin kyibʼaj kykyaqil xjal twitz txʼotxʼ» (Juan 12:31; 14:30; 16:11). Ok tqʼoʼn apóstol Pablo tbʼi Tajaw il te «kydios xjal at tuj tqʼijlalil jaʼlo» (2 Corintios 4:3, 4). Ex kubʼ ttzʼibʼin apóstol Juan qa «kykyaqil xjal twitz txʼotxʼ ateʼ tjaqʼ tipumal tajaw il» (1 Juan 5:19).

KBʼEL NAJSAʼN TKYAQILJU TOKX TJAQʼ TKAWBʼIL SATANÁS

13. ¿Tiquʼn qajbʼil tuʼn tul jun akʼaj twitz Txʼotxʼ?

13 Toj ambʼil jaʼlo, mas in xiʼ nya bʼaʼn toj il. In che ok nimaq qʼoj, at nim sbʼubʼil, at nim xjal xmeletzʼ qe ex at nim bʼiybʼel jaxku tumel. Mlayx che naj nya bʼaʼn lu kyuʼn xjal maske ma tzʼok tilil kyuʼn. Tuʼntzunju, chʼix tpon ambʼil tuʼn tkubʼ tnajsaʼn Dios tkyaqil nya bʼaʼn toj qʼoj Armagedón ex tzul tiʼn jun akʼaj twitz Txʼotxʼ (Apocalipsis 16:14-16; qʼonka twitza tiʼj tqanil 10).

14. a) ¿Alkye o jaw tjyoʼn Dios tuʼn tok te aj Kawil toj Tkawbʼil? b) ¿Tiʼ kyaj qʼamaʼn tiʼj Jesús toj Tyol Dios?

14 Kʼajbʼel jun kawbʼil te toj kyaʼj tuʼn Jehová tuʼntzun tul tiʼn jun akʼaj twitz Txʼotxʼ jatumel kbʼinchetel aju bʼaʼn. In nok jlu te Tkawbʼil Dios. O jaw tjyoʼn Dios Jesús tuʼn tok te aj Kawil toj. Ma tzikʼ nim mil abʼqʼi tkyajlen qʼamaʼn toj Tyol Dios qa kkawil Jesús ik tzeʼn jun «Nejenel tuʼn kyten xjal tuj txubʼtxaj» ex qa mlayx kubʼ naj Tkawbʼil (Isaías 9:6, 7). Xi tyekʼin Jesús kye t-xnaqʼtzbʼen tuʼn kynaʼn Dios tiʼj Kawbʼil lu tej tqʼama: «E ttzaj ju tkawbʼila. Bʼant-xwit ju tajbʼila twitz txʼotxʼ ik tzaʼn in bʼant tuj kyaʼj» (Mateo 6:10). Toj xnaqʼtzbʼil 8 kʼelel qnikʼ tiʼj qa aju Tkawbʼil Dios kjel ten te kyxel kykawbʼil xjal ateʼ twitz Txʼotxʼ jaʼlo (kjawil uʼjit Daniel 2:44). Yajxitl, kʼokel Txʼotxʼ te jun tbʼanel najbʼil tuʼn Kawbʼil lu, (qʼonka twitza tiʼj tqanil 11).

CHʼIX TPON AMBʼIL TUʼN QANQʼIN TOJ JUN AKʼAJ TWITZ TXʼOTXʼ

15. ¿Alqiʼj in yolin Tyol Dios aj ttzaj tqʼamaʼn «akʼaj txʼotxʼ»?

15 In tzaj ttziyen Tyol Dios jlu: «In qo ayon tiʼj akʼaj kyaʼj ex akʼaj txʼotxʼ jatumel kbʼinchetel aju tzʼaqlixix kyuʼn kykyaqil, ik tzaʼn tzaj ttziyan Dios qe» (2 Pedro 3:13; Isaías 65:17). Aj tyolin Tyol Dios tiʼj «txʼotxʼ», at maj atz in yolin kyiʼj xjal in che anqʼin twitz (Deuteronomio 32:1). Tuʼntzunju, aju «akʼaj txʼotxʼ» atz in yolin kyiʼj xjal tbʼanel in che ela toj twitz Dios ex in che bʼin te. Kykyaqil qe xjal lu che anqʼil toj Tbʼanel Najbʼil tzalu twitz Txʼotxʼ.

16. a) ¿Alkye oyaj ktzajel tqʼoʼn Dios kye kykyaqil qeju che anqʼil toj akʼaj twitz Txʼotxʼ? b) ¿Tiʼ kbʼantel quʼn tuʼn ttzaj qʼoʼn oyaj lu qe?

16 In tzaj ttziyen Jesús qa tzul tqʼoʼn Dios chwinqlal «te jumajx» kye kykyaqil qeju che anqʼil toj akʼaj twitz Txʼotxʼ (Marcos 10:30). ¿Tiʼ kbʼantel quʼn tuʼn ttzaj qkʼamoʼn oyaj lu? In kanet tzaqʼwebʼil quʼn toj Juan 3:16 ex 17:3 (uʼjinktza). Atzun jaʼlo qo xnaqʼtzan tiʼj tiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tiʼj anqʼibʼil ktel toj Tbʼanel Najbʼil tzalu twitz Txʼotxʼ.

17, 18. ¿Tiquʼn jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa ktel mujbʼabʼil toj Tbʼanel Najbʼil ex qa mlay qo tzaj xobʼ?

17 Kbʼel najsaʼn nya bʼaʼn, nimaq qʼoj, elqʼabʼil ex bʼiybʼel. Mlay che tentl xjal nya bʼaʼn twitz Txʼotxʼ (Salmo 37:10, 11). Kbʼel noj twitz Txʼotxʼ kyuʼn xjal kʼujlaʼn Dios kyuʼn ex in che bʼin te. Ktel mujbʼabʼil te jumajx (Salmo 72:7). Kʼelel tiʼn Dios tkyaqil nimaq qʼoj (Salmo 46:9; Isaías 2:4).

18 Ya mlay che xobʼ tmajen Jehová. Toj ambʼil ojtxe, tej in che bʼintoq aj Israel te Dios, in che oktoq xqʼuqin ex mintiʼtoq in che tzaj xobʼ (Levítico 25:18, 19). Ax ikx toj Tbʼanel Najbʼil, mlay qo tzaj xobʼ tuʼn jun tiʼ nix tuʼn jun xjal. Toj tkyaqil ambʼil mlayx qo tzaj xobʼ (kjawil uʼjit Isaías 32:18 ex Miqueas 4:4).

19. ¿Tiquʼn jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa ktel wabʼj kye kykyaqil qeju che anqʼil toj akʼaj twitz Txʼotxʼ?

19 Ktel wabʼj kye kykyaqil xjal. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Kchmetel nim twitz triw tuj txʼotxʼ lu ex ktzajel chʼiy nimxix tuj tiwitz txʼotxʼ» (Salmo 72:16). Qo tzajel tkʼiwlaʼn Jehová ex tzul «tqʼoʼn txʼotxʼ twitz awal» (Salmo 67:6).

20. ¿Alkye tten in nel qnikʼ tiʼj qa kʼokel Txʼotxʼ te jun tbʼanel najbʼil?

20 Kʼokel tkyaqil Txʼotxʼ te jun tbʼanel najbʼil. Che tel tbʼanel qja ex tbʼanel tqan bʼech (kjawil uʼjit Isaías 65:21-24 ex Apocalipsis 11:18). Kʼokel tkyaqil twitz Txʼotxʼ te tbʼanelxix ik tzeʼntoq Edén. Tzul tqʼoʼn Jehová tkyaqilju at tajbʼen qe. In tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj jlu tiʼj Dios: «Tkyaqil in xi tqʼoʼna kye ax tuʼn t-xtalbʼila, ex in che noj kykyaqil qe tchʼisbʼena» (Salmo 145:16).

21. ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn qa ktel mujbʼabʼil kyxol xjal kyukʼil txkup?

21 Ktel mujbʼabʼil kyxol xjal kyukʼil txkup. Mlay che ok lipen txkup kyiʼj xjal. Axpe ikx mlay tzʼok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj kʼwaʼl kyuʼn txkup in che ok lipen kyiʼj xjal ik tzeʼn toj ambʼil jaʼlo (kjawil uʼjit Isaías 11:6-9 ex 65:25).

22. Qʼamantza tiʼ kbʼantel tuʼn Jesús kyiʼj xjal tok jun yabʼil kyiʼj.

22 Ya mlay tzaj yabʼil kyiʼj xjal. Tej tten Jesús tzalu twitz Txʼotxʼ, e kubʼ tqʼanin nim xjal (Mateo 9:35; Marcos 1:40-42; Juan 5:5-9). Tuʼnju a aj Kawil toj Tkawbʼil Dios, ok che kbʼel tqʼanin kykyaqil xjal yabʼ qe. Nijun xjal tzul tqʼamaʼn jlu: «Yabʼ qine» (Isaías 33:24; 35:5, 6).

23. ¿Tiʼ kbʼantel tuʼn Dios kyiʼj qeju xjal o che kyim?

23 Ok che jawil anqʼin kyimni. In tzaj ttziyen Dios qa che jawil anqʼin nim millón xjal tuʼn. «Ok che jawil anqʼin qe kyimni, tzaʼnx qeju tzʼaqlxix, ax ikx qeju mya tzʼaqlxix» (kjawil uʼjit Juan 5:28, 29; Hechos 24:15).

24. ¿Tzeʼn in nela toj twitza aju qa qo anqʼil toj Tbʼanel Najbʼil?

24 Qkyaqilx bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj qa qaj tuʼn tel qnikʼ tiʼj Jehová ex qa qaj tuʼn qbʼin te, moqa kbʼel qbʼinchaʼn aju qe qajbʼil. Qa ma txi qbʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Jehová, ktel jun tbʼanel qanqʼibʼil toj ambʼil tzul. Toj juntl xnaqʼtzbʼil kʼelel qnikʼ tiʼj Jesucristo ex tiʼj alkye tten kjapunel kywiʼ yol tuʼn aʼyeju o che tzaj ttziyen Dios.