Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

¿Kpolpe ambʼil tuʼn tel qʼiʼn nya bʼaʼn in nok bʼinchaʼn kyiʼj xjal?

¿Kpolpe ambʼil tuʼn tel qʼiʼn nya bʼaʼn in nok bʼinchaʼn kyiʼj xjal?

 Jaxku tumel in qo anqʼin qʼanchaʼl qa in nok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj xjal. Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ tiʼj kabʼe techel:

  •   Toj enero te 2018, xi tqʼoʼn jun jwesa te Estados Unidos ambʼil te jun xjal tuʼn tetz toj cárcel aju chʼixme otoq tzikʼ junlo 38 abʼqʼi jupuʼn. Tej tetz qʼiʼn jun prueba te ADN tiʼj xjal lu el nikʼbʼaj tiʼj qa mintiʼ til.

  •   Toj septiembre te 1994, toj jun tnam te África e okx jupuʼn oxe kuʼxun toj cárcel tuʼnju nya kyajtoq tuʼn kyxiʼ ajbʼel kyxol soldad. Ya otoq tzikʼ 26 abʼqʼi kyuʼn kuʼxun lu toj septiembre te 2020 ex naʼmxtoq tok jun juicio kyiʼj aju in tzaj qʼamante qa otoq bʼant jun nya bʼaʼn kyuʼn.

 Qa o tzʼok bʼinchaʼn jun nya bʼaʼn tiʼja, axlo ikx in kubʼ tnaʼna ik tzeʼn kubʼ tnaʼn Job jun tmajen Dios te ambʼil ojtxe, aju tqʼama jlu: «In chin qanine onbʼil ex mi aʼl in xi bʼinchante wiʼje» (Job 19:7). Maske in kubʼ qximan qa mlay kubʼ naj aju nya bʼaʼn in nok bʼinchaʼn kyiʼj xjal, in tzaj ttziyen Biblia qa kpol ambʼil tuʼn tkubʼ naj nya bʼaʼn ex kbʼel qnaʼn tzalajbʼil. Akux in pon ambʼil aju, jaku che onin qe consej ateʼkux toj Biblia qa ma tzʼok bʼinchaʼn jun nya bʼaʼn qiʼj toj ambʼil jaʼlo.

¿Tiquʼn in nok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj xjal?

 Qa mintiʼ in xi kynimen xjal qe tkawbʼil Dios, in nok kybʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj txqantl. In tzaj tqʼamaʼn Biblia qa tukʼil Dios in tzaj aju tzʼaqlixix (Isaías 51:4). Ax ikx, in tzaj tqʼamaʼn qa chʼixme ax t-xilen yol «tzʼaqlxix» tukʼil ju yol «in qo bʼet tuj tumelxix» (Salmos 33:5). ¿Alkye tten? Qa ma txi qbʼinchaʼn tzʼaqlixix ex qa ma qo bʼet toj tumelxix ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn tmandamyent Dios, mlay tzʼok qbʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj jun xjal. Pero qa mintiʼ ma txi qbʼiʼn qe tmandamyent Dios, jaku qo bʼinchan il; toj juntl yol jaku tzʼok qbʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj jun xjal. Ximana kyiʼj techel lu:

  •   Qa oʼkx in qo ximen qiʼjx. Junx taʼ aju il tukʼilju oʼkx in qo ximen qiʼjx (Santiago 1:14, 15). Nim xjal in nok kybʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj txqantl noq tuʼn tbʼant aju kyajbʼil. Junxitl te Dios t-ximbʼetz kywitz qe xjal, tuʼntzunju taj tuʼn qximen tnejel kyiʼj txqantl (1 Corintios 10:24).

  •   Mintiʼ ojtzqiʼn aju in bʼant kyuʼn. Ateʼ junjun xjal mintiʼ ojtzqiʼn kyuʼn qa in nok kybʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj txqantl, pero toj twitz Dios ax ikx jun il jlu (Romanos 10:3). Jun kyxol qe nya bʼaʼn o tzʼok kybʼinchaʼn xjal, kubʼ kybʼyoʼn Jesús tuʼnju mintiʼ el kynikʼ tiʼjju in bʼanttoq kyuʼn (Hechos 3:15, 17).

  •   Mintiʼ in nel bʼaʼn aju in kubʼ kyximen xjal. Jaku kubʼ qximen qa aʼyeju gobierno, qe kʼaẍjel, qe okslabʼil ateʼ twitz tkyaqil Txʼotxʼ, il tiʼj tuʼn kyonin tuʼn kyten xjal toj mujbʼabʼil ex tuʼn miʼn tok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj txqantl. Noqtzun tuʼnj, bʼisbʼajil tuʼnju oʼkx in che ximen kyiʼjx, at nim ikʼbʼil, mintiʼ in japun kyuʼn aju in kubʼ kyximen, mas at nim kypwaq junjun kywitz txqantl. ¿Tiʼtzun o tzaj tuʼn tkyaqil jlu? O tzʼok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj nim xjal. Ax tok, jaku txi qqʼamaʼn qa kyoj institución lu, ateʼ junjun xjal kyaj tuʼn t-xi kybʼinchaʼn aju bʼaʼn. Maske in kubʼ kyximen tuʼn t-xi kybʼinchaʼn aju bʼaʼn pero qa mintiʼ in xi kybʼiʼn qeju tmandamyent Dios nya bʼaʼn in nela aju in kubʼ kyximen (Eclesiastés 8:9; Jeremías 10:23).

¿In nokpe tkeʼyin Dios nya bʼaʼn in nok bʼinchaʼn kyiʼj xjal?

 In nok tkeʼyin. Ikʼun tuʼn Dios aju nya bʼaʼn in nok bʼinchaʼn kyiʼj xjal, ax ikx qe kymod ex aju kybʼinchbʼen (Proverbios 6:16-18). Tuʼntzunju onin tiʼj profeta Isaías tuʼn tkubʼ ttzʼibʼin qe yol lu: «Nim in tzalaj Qman tuʼn tbʼinchet aju tzʼaqlxix ex ikʼun tuʼn aju elqʼaʼmj ex ju bʼyoj xjal» (Isaías 61:8). a

 Toj ambʼil ojtxe xi tqʼoʼn Dios tley kye aj Israel, jatumel in tzaj tqʼamaʼn qa nim toklen tuʼn miʼn tok kybʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj xjal. Xi tqʼamaʼn kye jwes tuʼn miʼn txi kykʼamoʼn pwaq moqa medi ex tuʼn miʼn tbʼaj kychʼexpun qe ley (Deuteronomio 16:18-20). Xi tqʼamaʼn kye aju nya bʼaʼn in bʼanttoq kyuʼn, tuʼnju mintiʼ e onin kyiʼj xjal mebʼa moqa prow ex qa in neltoq kyiʼn aju at kyoklen mebʼa tiʼj (Isaías 10:1-3).

¿Kʼelelpe tiʼn Dios nya bʼaʼn in nok bʼinchaʼn kyiʼj xjal?

 Ok kʼelel tiʼn. Kʼajbʼel Jesús tuʼn Dios tuʼn tel tiʼn il, porke tuʼn il in nok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj xjal. Iktzun tten che okel xjal te tzʼaqli ik tzeʼn kubʼ t-ximen Dios tnejel (Juan 1:29; Romanos 6:23). Ax ikx o kubʼ tqʼoʼn jun Kawbʼil moqa gobierno toj kyaʼj aju kʼonil tuʼn tel qʼiʼn nya bʼaʼn in nok bʼinchaʼn kyiʼj xjal (Isaías 32:1; 2 Pedro 3:13). Tuʼn tel mas tnikʼa tiʼj kawbʼil lu, qʼonk twitza tiʼj video ¿Tiʼ aju Tkawbʼil Dios?

¿Tzeʼn kʼokel qanqʼibʼil aj kykubʼ najsaʼn qe xjal in nok kybʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj txqantl?

 In tzaj ttziyen Dios qa che anqʼil qe xjal toj mujbʼabʼil ex mlay che xobʼ, tuʼnju mlay tzʼok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj kyuʼn txqantl (Isaías 32:16-18). Junx kyoklen xjal toj twitz Dios, tuʼntzunju mintiʼ jun mas nim toklen twitz juntl. Ya mlay che bʼisen, mlay tzaj bʼaj kykʼuʼj, mlay che oqʼ, tuʼnju mlay tzʼok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj. Axpe ikx, chebʼe chebʼe kʼelel naj nya bʼaʼn toj qximbʼetz, qa ok bʼinchaʼn jun nya bʼaʼn qiʼj (Isaías 65:17; Apocalipsis 21:3, 4). Tuʼn tel mas tnikʼa tiʼj lu, bʼaʼn tuʼn tjaw tuʼjina xnaqʼtzbʼil «¿Tiʼ kbʼantel tuʼn Tkawbʼil Dios?».

¿Axpe tok qo anqʼil jatumel mintiʼ qe xjal in nok kybʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj txqantl? ¿Jakupe tzʼok qe qkʼuʼj tiʼjju in tzaj ttziyen Dios?

 Jaku tzʼok qe qkʼuʼj tiʼj. ¿Tiquʼn? Tuʼnju o tzʼel nikʼbʼaj tiʼj qa in che japun kywiʼ profecía ateʼ toj Biblia. Axpe ikx, tzʼaqli qe tqanil aj tyolin tiʼjju bʼaj ojtxe ex tiʼjju in nel kynikʼ científico tiʼj. Tuʼntzunju, jaku tzʼok qe qkʼuʼj tiʼjju in tzaj ttziyen Dios toj Biblia. Bʼaʼn tuʼn tok tqʼoʼna twitza kyiʼj xnaqʼtzbʼil ateʼ kubʼni tuʼn tel mas tnikʼa tiʼj:

¿Okpe qo xeʼl onil tuʼn miʼn tok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj xjal?

 In yolin Biblia kyiʼj junjun tbʼanel xjal qa e xiʼ onil tej tok bʼinchaʼn jun nya bʼaʼn kyiʼj txqantl. Jun techel, xi qʼiʼn apóstol Pablo tuʼn tok toj xjel moqa toj juicio ex mintiʼ jun il otoq bʼant tuʼn tuʼn tkyim. Mintiʼ xi tqʼoʼn Pablo ambʼil tuʼn tkubʼ bʼyoʼn, sino jyon onbʼil ex mas tqanil tiʼjju tuʼn tbʼant tuʼn ex xi tqanin tuʼn tok toj xjel twitz César (Hechos 25:8-12).

 Noqtzun tuʼnj, maske ma tzʼok tilil quʼn tuʼn miʼn tok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj xjal, mlay bʼant quʼn tuʼn tel tkyaqil (Eclesiastés 1:15). Nim xjal o tzʼok kyqʼoʼn kywitz tiʼj qa nim o tzʼonin kyiʼj tuʼn tok qeʼ kykʼuʼj tiʼj ttziybʼil Dios. Aj tel kynikʼ tiʼj qa che anqʼil toj jun paraíso jatumel mlay tzʼok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj txqantl, ya mintiʼ in tzaj bʼaj kykʼuʼj ex in kubʼ kynaʼn tzalajbʼil.

a Jehová tbʼi Dios (Salmo 83:18, TNM).