Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

¿Tzeʼn jaku qo anqʼin tukʼil nya nim tiʼchaq?

¿Tzeʼn jaku qo anqʼin tukʼil nya nim tiʼchaq?

 ¿In kubʼpe tnaʼna qa kwest tuʼn tanqʼina toj ambʼil jaʼlo tuʼnju mintiʼxix tpwaqa? Jun rat jaku chʼexpaj kyanqʼibʼil xjal tuʼn jun pandemia, tuʼn xitbʼil in tzaj tuʼnx twitz txʼotxʼ, tuʼn kybʼinchbʼen aj kawil ex tuʼn qʼoj. Jaku tzaj estrés kyiʼj xjal aj kyxi naj qe tiʼchaq at kye, pero jaku che onin consej tkuʼx toj Biblia kyiʼj tuʼn tel kynikʼ tiʼj tzeʼn jaku che anqʼin tukʼil nya nim tiʼchaq.

1. Bʼaʼn tuʼn tnaqʼeta tiʼj akʼaj tanqʼibʼila.

 Texto nim toklen: Naqʼli qine «tuʼn ntene tuj mebʼayil ex qa tuʼn tten nim weye» (Filipenses 4:12).

 Maske nya nim tpwaqa at ik tzeʼn tnejel, jaku naqʼeta tuʼn tanqʼina tukʼil nya nim tiʼchaq. Bʼaʼn tuʼn tnaqʼeta kyiʼj chʼixpubʼil, iktzun tten jaku che exe twitz jlu kyukʼil toj tjaya.

 ¿Jakupe txi tqanina onbʼil te gobierno moqa te jun organización? Qa ikju, jun rat naj jaku txi tqanina tuʼnju at maj nya nim ambʼil in tzaj qʼoʼn tuʼn t-xi qanit jun onbʼil.

2. Bʼaʼn tuʼn tbʼaj kyonin kyibʼe kyukʼil toj tjaya.

 Texto nim toklen: «Mintiʼ in japun aju in kubʼ kyximan xjal qa mi aʼl jun qʼol kyconsej; ex qa at nim qʼol consej bʼaʼn nneʼla jlu» (Proverbios 15:22).

 Bʼaʼn tuʼn tyolina tiʼj jlu tukʼil t-xuʼjila ex qe tkʼwala. Qa ma che yoline, kʼonil kyiʼje tuʼn tel kynikʼe tiʼjju in bʼaj ex jaku bʼaj kyonin kyibʼe. Qa kykyaqile ma bʼaj kyonin kyibʼe tuʼn miʼn tbʼaj najset nim pwaq, jaku ten chʼintl kypwaqe.

3. Bʼinchama jun presupuesto.

 Texto nim toklen: Bʼaʼn tuʼn tkubʼ qeya «ximal tiʼj nej nikʼpun» moqa jniʼ pwaq kxel tnajsaʼna (Lucas 14:28).

 Aj qanqʼin tukʼil nya nim tiʼchaq, nim toklen tuʼn tok qkeʼyin jatumel in xi qnajsaʼn tkyaqil pwaq. Tuʼntzunju bʼinchama jun presupuesto. Tnejel, bʼinchama jun lista tiʼj jteʼ pwaq kkambʼetel tuʼna toj jun xjaw. Yajxitl, tzʼibʼinkuxa jteʼ pwaq in kubʼaj tuʼna toj jun xjaw ex alkyeqe tiʼchaq in che tzaj tlaqʼoʼna, maske ateʼ junjun ya mlay che tzaj tlaqʼoʼna. Tiʼjju pwaq kxel tnajsaʼna junjun xjaw, jaku kux tqʼoʼna chʼintl tuʼn tajbʼen tuʼna qa ma tzaj jun nya bʼaʼn.

 Jun nabʼil: Aj tkubʼ tbʼinchaʼna jun lista kyiʼj tiʼchaq in che tzaj tlaqʼoʼna, ax ikx jaku kubʼ ttzʼibʼina qe tiʼchaq in kubʼ t-ximana qa nyaxix nim kyoklen. Jakulo jaw labʼina aj tok tkeʼyina jniʼ pwaq in xi tnajsaʼna kyiʼj junjun tiʼchaq. Jun techel, el tnikʼ jun xjal tiʼj qa xi tnajsaʼn nim pwaq tuʼnju in tzajtoq tlaqʼoʼn chicle.

4. Ximana tiʼj alkye junjun tiʼchaq mas nim kyoklen ex bʼinchama junjun chʼixpubʼil.

 Texto nim toklen: «Tuʼntzun tbʼant kyskʼone tiʼj alkyeju mas bʼaʼn» moqa mas nim toklen (Filipenses 1:10).

 Bʼaʼn tuʼn tok tkeʼyina jteʼ tpwaqa in kambʼet ex jteʼ in xi tnajsaʼna. Iktzun tten jaku tzʼok tkeʼyina alkye qe tiʼchaq mintiʼ tuʼn kytzaj tlaqʼoʼna tuʼntzun tkanun tpwaqa. Qo xnaqʼtzan kyiʼj junjun nabʼil:

  •   Aju kar. Qa at kabʼe teya tkarro, ¿jakupe txi tkʼayina jun? Ex qa nimxix twi, ¿jakupe tzaj tlaqʼoʼna jun mas barat? Ax ikx, qa jaku bʼant jaku txi tkʼayina kar ex jaku txiʼya toj kamionet moqa tibʼaj bisiklet.

  •   Saqchbʼil. Bʼaʼn tuʼn t-ximana tiʼj qa mas bʼaʼn tuʼn miʼn tajbʼen jun plan te Internet tuʼna toj jun ambʼil ex tuʼn miʼn tchjona tiʼj cable te televisión. Ax ikx, ¿jakupe txi tjyoʼna juntl plan mas barat?

  •   Qe tiʼchaq in che ajbʼen quʼn. Yolina tiʼj kyukʼil toj tjaya tuʼn miʼn tbʼaj kyyajine aʼ, luz ex gasolina. Qa nya il tiʼj tuʼn tajbʼen luz, mas bʼaʼn tuʼn t-xi tyupina ex miʼn bʼaj tyajina aʼ aj tbañarina, iktzun tten jaku tzʼonin tuʼn miʼn txi najset nim pwaq.

  •   Aju qwa. Mas bʼaʼn tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qwa atz qja, twitzju tuʼn ttzaj qlaqʼoʼn. Ximinkuya tiʼ twaya kbʼel tbʼinchaʼna. Qa jaku bʼant jaku tzaj tlaqʼoʼna nim tiʼchaq ex jaku che ajbʼen tuʼna juntl maj. Jaku tzaj tlaqʼoʼna qe verdura at toj ambʼil aju tuʼnju mas barat kywiʼ ex miʼn tzaj tlaqʼoʼna qe wabʼj mintiʼxix in che onin qiʼj. Ax ikx, ¿jakupe kux tawaʼna junjun verdura jatumel najliya?

  •   Aju qxbʼalun. Qa ya o kubʼ laqj t-xbʼaluna, jaku tzaj tlaqʼoʼna t-xel ex nya tuʼnju taja tuʼn tten t-xbʼaluna de moda. Jaku tzaj tlaqʼoʼna t-xbʼaluna qa at toj oferta moqa toj paca. Qa jaku bʼant, jaku tzʼex tsaʼna t-xbʼaluna tiʼj Qʼij, iktzun tten mlay tzʼajbʼen secadora tuʼna.

  •   Qe tiʼchaq in qo ximen kyiʼj tuʼn ttzaj qlaqʼoʼn. Naʼmxtoq ttzaj tlaqʼoʼna jun tiʼ, bʼaʼn tuʼn t-ximana kyiʼj xjel lu: «¿Jakupe tzaj nlaqʼoʼne? ¿Atpe tajbʼen weye?». Ex naʼmxtoq ttzaj tlaqʼoʼna juntl celular, juntl karro moqa juntl tiʼ, ximana tiʼj qa jaku che ajbʼen chʼintl tuʼna. Ax ikx, jaku txi tkʼayina qe tiʼchaq mintiʼ in che ajbʼen tuʼna. Qa ma txi tbʼinchaʼna jlu, jaku tzʼonin tuʼn miʼn txi tnajsaʼna nim pwaq.

 Jun nabʼil: Qa ya mintiʼxix tpwaqa, jaku tzʼonin jlu tiʼja tuʼn tkyaj tzaqpiʼna junjun tiʼchaq o naqʼeta tiʼj. Jaku kyaj ttzaqpiʼna sichʼ, qʼeʼn ex qeju saqchbʼil jatumel in che kambʼan xjal tiʼj pwaq. Qa ma tzʼok tilil tuʼna tuʼn kybʼant chʼixpubʼil lu, kʼonil tiʼja tuʼn miʼn txi tnajsaʼna tpwaqa ex jaku ten jun tbʼanel tanqʼibʼila.

Bʼaʼn tuʼn tel tnikʼa tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios.

 Texto nim toklen: «At tzalajbʼil kye qeju nneʼl kynikʼ tiʼj qa at tajbʼen Dios kye» (Mateo 5:3).

 In nonin Biblia qiʼj tuʼn tten qximbʼetz toj tumel. In tzaj tqʼamaʼn jlu: «Aju nabʼl in kolin tiʼj xjal, ax ikx ju pwaq in kolin tiʼj; pero mas bʼaʼn qa at tnabʼl xjal, porke aju nabʼl in tqʼoʼn chwinqlal» (Eclesiastés 7:12). Jaku kanet nabʼil lu quʼn toj Tyol Dios. O tzʼel kynikʼ nim xjal tiʼj qa in che onin consej tkuʼx toj Biblia kyiʼj tuʼn miʼn ttzaj bʼajxix kykʼuʼj aj kyok we twitz nya bʼaʼn ik tzeʼn qa mintiʼxix kypwaq (Mateo 6:31, 32).