Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

¿Jakupe tzʼonin Tyol Dios qiʼj tuʼn q-respetarin kye txqantl?

¿Jakupe tzʼonin Tyol Dios qiʼj tuʼn q-respetarin kye txqantl?

 «Aj q-respetarin kye txqantl, in ten mujbʼabʼil qxol kyukʼil» (chi UNESCO Declaration of Principles on Tolerance, 1995).

 Noqtzun tuʼnj, qa mintiʼ in che respetarin xjal kyxolx, in tzaj qʼoj, axpe ikx ikʼbʼil tuʼn jlu. Qa ma bʼaj jlu kyxol xjal, jaku che ok ten qʼamal nya bʼaʼn yol kyxolx, jaku tzaj tiʼn ikʼbʼil kyxol kyyajil xjal, axpe ikx jaku bʼaj kybʼyon kyibʼ kyxolx.

 Teyele te junjun xjal junxitl t-ximbʼetz tiʼj tzeʼn tuʼn tok qʼet toklen juntl xjal moqa tuʼn tok respetarit. At junjun in kubʼ kyximen qa aju xjal bʼaʼn respetarin moqa bʼaʼn nimen, in xi tqʼamaʼn ex in xi tyekʼin qa bʼaʼn in nela tkyaqil bʼinchbʼen toj twitz, axpe ikx qa nya bʼaʼn jlu. Ex atzun junjuntl, tuʼnju in nonin Tyol Dios moqa Biblia kyiʼj, in kubʼ kyximen qa aju xjal bʼaʼn respetarin in nok tqʼoʼn toklen teyele junjun tuʼn tjaw tjyoʼn alkye bʼaʼn toj twitz ex alkye tokslabʼil taj, axpe ikx qa nya bʼaʼn in nela toj twitz xjal bʼaʼn respetarin.

 ¿Jakupe tzʼonin Biblia kyiʼj xjal tuʼn tok kyqʼoʼn kyoklen txqantl toj ambʼil jaʼlo?

In nonin Tyol Dios tuʼn q-respetarin kye txqantl

 In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tuʼn q-respetarin kye txqantl. In tzaj tqʼamaʼn jlu: «Tzʼelxwit nikʼbʼaj kyiʼje kyuʼn kykyaqil xjal qa mejor kymodiye» (Filipenses 4:5). Ikju, in tzaj tqʼamaʼn Biblia tuʼn tten tbʼanel qmod kyukʼil txqantl ex tuʼn tok qqʼoʼn kyoklen. Ex aʼyeju in xi kybʼiʼn consej lu, in che respetarin kye txqantl ex in nok kyqʼoʼn kyoklen maske nya bʼaʼn in nela toj kywitz aju in bʼant kyuʼn txqantl.

 Ax ikx in tzaj tqʼamaʼn Biblia alkye kymod xjal taj Dios tuʼn tten. In tqʼamaʼn: «Aya xjal, o tma Qman teya alkyeju bʼaʼn ex alkye taj tuʼn tbʼinchanteya» (Miqueas 6:8). Aju texto lu in tzaj tyekʼin qa o tzaj tqʼamaʼn Dios alkye bʼaʼn in nela toj twitz ex alkye taj tuʼn tbʼant kyuʼn xjal tuʼntzun kytzalaj toj kyanqʼibʼil (Isaías 48:17, 18).

 Mintiʼ o tzaj tqʼoʼn Dios ambʼil qe tuʼn qok te jwes kyiʼj txqantl. In tzaj tqʼamaʼn Biblia jlu: «Noq oʼkx junx qʼolte ley ex Jwes, ate Dios [...]. Atzun teya, ¿alkyetzuna tuʼn tok juntl tuj malbʼil tuʼna?» (Santiago 4:12). Noqtzun tuʼnj, aju o tzaj tqʼoʼn Dios ambʼil qe tuʼn tbʼant quʼn aju tuʼn tkubʼ qximen alkye kjawil qjyoʼn tuʼn t-xi qbʼinchaʼn, qa aju bʼaʼn moqa aju nya bʼaʼn (Deuteronomio 30:19).

Aju in tzaj tqʼamaʼn Biblia tiʼj tuʼn qnimen

 In tzaj tqʼamaʼn Biblia jlu: «Che nimane kye kykyaqil», moqa che respetarine kye kykyaqil (1 Pedro 2:17). Aqeju xjal in che anqʼin ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Biblia, in che kubʼ ky-respetarin kykyaqil qe xjal noq tiʼxku nimen kyuʼn ex noq alkye tten in che anqʼin (Lucas 6:31). Noqtzun tuʼnj, nya t-xilen jlu qa in xi kynimen kyxnaqʼtzbʼil ex kyximbʼetz kykyaqil xjal moqa in che onin kyiʼj aj tkubʼ kybʼinchaʼn jun tiʼ nya bʼaʼn. Sino a t-xilen qa in nok tilil kyuʼn tuʼn tten kymod kyukʼil ik tzeʼn te Jesús tmod ten ex in nok tilil kyuʼn tuʼn kukx kyrespetarin ex tuʼn miʼn kyjaw kyaqpaj kyiʼj txqantl.

 Jun techel, toj tumel yolin Jesús tukʼil jun xuʼj maske attoq te xuʼj jun tokslabʼil aju nya ax tok ex in nanqʼintoq tukʼil juntl xjal aju nya atoq tchmil (Juan 4:9, 17-24).

 Ik tzeʼn te Jesús, ax ikx kye okslal bʼantni kyten tuʼn t-xi kyxi kyqʼamaʼn aju nimen kyuʼn kye qeju kyajbʼil tuʼn t-xi kybʼiʼn, pero in xi kyqʼamaʼn «chebʼa» ex toj tumel (1 Pedro 3:15). In tzaj t-xnaqʼtzaʼn Biblia kye okslal qa mintiʼ tuʼn kyok ten obligaril kye xjal tuʼn tten kyximbʼetz ik tzeʼn kye. Ex in tzaj tqʼamaʼn qa aju jun xjal in nok lepeʼ tiʼj Jesús «mya bʼaʼn tuʼn tqʼojin, noq oʼkx tuʼn tok mans kyukʼil kykyaqil», axpe ikx kyukʼil qeju junxitl kyokslabʼil (2 Timoteo 2:24).

Aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tiʼj ikʼbʼil

 In tzaj tqʼamaʼn Biblia jlu: «Tzʼok tililx kyuʼne tuʼn tten kymojbʼabʼl kyibʼe kyukʼil kykyaqil xjal» (Hebreos 12:14. Aju xjal in jyon tiʼj mujbʼabʼil, mintiʼ in che el tikʼen txqantl xjal. Ex ax tok, mintiʼ in kubʼ tbʼinchaʼn jun nya bʼaʼn, pero in nok tilil tuʼn tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼn aju jaku tzʼonin tuʼn tten bʼaʼn kyukʼil txqantl (Mateo 5:9). Nya oʼkxju, axpe ikx, in tzaj tqʼamaʼn Biblia kye okslal tuʼn tok kykʼujlaʼn qeju aj qʼoj kyiʼj ex tuʼn tkubʼ kyyekʼin jun tbʼanel kymod kyukʼil qeju in nok kybʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj (Mateo 5:44).

 Ax tok, in tzaj tqʼamaʼn Biblia qa «ikʼun» tuʼn Dios aju junjun bʼinchbʼen in nel tiʼn kyoklen txqantl moqa in tzaj tiʼn nya bʼaʼn kyiʼj. Pero aj tajbʼen yol «ikʼbʼil» kyoj texto lu, in najbʼen tuʼn ttzaj tyekʼin qa puro nya bʼaʼn in nela jun bʼinchbʼen toj twitz Dios (Proverbios 6:16-19). Noqtzun tuʼnj, ax ikx in tzaj tqʼamaʼn Biblia qa in kubʼ tnajsaʼn Dios kyil xjal kyajbʼil tuʼn tkyaj kytzaqpiʼn nya bʼaʼn kybʼinchbʼen ex kyaj tuʼn kyanqʼin ik tzeʼn te taj (Isaías 55:7).

Junjun texto in che yolin tiʼj tuʼn q-respetarin kye txqantl

 Tito 3:2: «Noq oʼkx tuʼn kyten bʼaʼn kyukʼil kykyaqil, ex tuʼn kyyekʼunte kyibʼ mans qe kyukʼil kykyaqil xjal».

 Qa in nok tilil tuʼn jun xjal tuʼn tten bʼaʼn kyukʼil txqantl, toj tumel in xi ttzaqʼweʼn junxichaq kyyol txqantl ex in nok tilil tuʼn tuʼn t-respetarin kye.

 Mateo 7:12: «Tkyaqilju kyajbʼile tuʼn kybʼinchante xjal kyeye, ax ikxtzun kybʼinchame kye».

 Qkyaqilx qgan tuʼn tkubʼ qnaʼn qa in qo ok respetarin kyuʼn txqantl ex qa in nel kynikʼ tiʼjju in kubʼ qnaʼn ex tiʼjju in kubʼ qximen. Qa taja tuʼn tel mastl tnikʼa tiʼj tzeʼn jaku kubʼ tanqʼina aju xnaqʼtzbʼil tqʼama Jesús, jyonxa xnaqʼtzbʼil «¿Tiʼ in tzaj tqʼamaʼn Biblia tiʼjju qmod tuʼn tkubʼ qyekʼin kyiʼj txqantl?».

 Josué 24:15: «Bʼiʼx kyximankuye jaʼlo al e che ajbʼele».

 In qo onin tuʼn qten bʼaʼn kyukʼil txqantl aj t-xi qqʼoʼn ambʼil kye tuʼn kubʼ kybʼinchaʼn aju in kubʼ kyximen tuʼn tbʼant.

 Hechos 10:34: «Mintiʼ in tkeʼyin Dios aju kyxilen xjal».

 Nya atz in nok tqʼoʼn Dios twitz tiʼj qa ichan moqa xinaq qeʼ xjal, moqa qa qya moqa xuʼj qeʼ nix tiʼj alkye kykostumbr, alkye kytnam, alkye kyyajil ex moqa tiʼj jatumel tzajni qe. Aqeju kyaj tuʼn tel kykanoʼn tmod Dios, in che respetarin kye kykyaqil xjal.

 Habacuc 1:12, 13: «Mintiʼ in tzalaja tiʼj ju mya bʼaʼn».

 Nya kukx kxel tqʼoʼn Dios ambʼil tuʼn tten nya bʼaʼn. Kpol jun ambʼil jatumel kʼelel tiʼn Dios ambʼil kye xjal tuʼn tkubʼ kybʼinchaʼn aju kyex kyaj. Qa taja tuʼn tel chʼintl tnikʼa tiʼj lu, jaku tzʼok tqʼoʼn twitza tiʼj video ¿Tiquʼn in tzaj tqʼoʼn Dios ambʼil te yajbʼil?

 Romanos 12:19: «Noq oʼkx kyqʼonkje tuj tkwent Dios; porke in tmaʼn tuj Tuʼjil: Wuʼne kʼajel t-xel; aqine chin qʼolte castiw, chi Qman» Jehová. a

 Mintiʼ o txi tqʼoʼn Qman Jehová ambʼil kye xjal tuʼn taj kyqʼoʼn t-xel tiʼj jun nya bʼaʼn, sino o bʼaj t-ximen jun ambʼil tuʼn t-xi tbʼinchaʼn tiʼj nya bʼaʼn. Qa taja tuʼn tel chʼintl tnikʼa tiʼj lu, jaku jaw tuʼjina xnaqʼtzbʼil «¿Kpolpe ambʼil tuʼn tel qʼiʼn nya bʼaʼn in nok bʼinchaʼn kyiʼj xjal?».

a Jehová tbʼi Dios (Salmo 83:18, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo). Jaku txi tjyoʼna xnaqʼtzbʼil «¿Alkye Jehová?».