At nim kyximbʼetz xjal tiʼj xnaqʼtzbʼil lu. Noqtzun tuʼnj, nya kykyaqil jaku che onin qiʼj. Jun techel tiʼj jlu, jakulo tzaj kyqʼamaʼn junjun xjal qe tuʼn miʼn qoqʼ ex tuʼn miʼn tkubʼ qyekʼun aju in kubʼ qnaʼn, at junjuntl jaku che ok ten obligaril qe tuʼn qoqʼ. Atzun te Tyol Dios junxitl aju in tzaj tqʼamaʼn ex at toklen tukʼilju o tzʼel kynikʼ xjal tiʼj toj ambʼil jaʼlo.

Toj junjun tnam, nya bʼaʼn in nela toj kywitz xjal qa ma jaw oqʼ jun xinaq, moqa ichan. Noqtzun tuʼnj, ¿bʼaʼnpe tuʼn qtzaj chʼixwi aj qjaw oqʼ kywitz nimku xjal? Ateʼ junjun aj qʼanil o tzʼel kynikʼ tiʼj qa in qo jaw oqʼ, a jlu at toklen tukʼilju qbʼis. Tuʼntzunju, qa ma kubʼ qyekʼun tkyaqilju in kubʼ qnaʼn tuʼn bʼis, a jlu jaku tzʼonin qiʼj tuʼn miʼn ttzajxix qbʼis. Qa ma kubʼ qayon aju qbʼis jaku tzaj nim nya bʼaʼn qiʼj tuʼn. Mintiʼ jun taqikʼ Tyol Dios jatumel in tzaj tqʼamaʼn qa nya bʼaʼn tuʼn qoqʼ moqa mintiʼ tuʼn kyjaw oqʼ qe xinaq. Ximana tiʼjju bʼant tuʼn Jesús. Maske attoq tipumal tuʼn kyjaw anqʼin kyimni tuʼn, tej tkyim tamiw aju Lázaro tbʼi, jaw oqʼ Jesús tiʼj kywitz nimku xjal ex mintiʼ tzaj tchʼixwi (Juan 11:33-35).

Chʼixme toj tkyaqil maj, qa in bʼisun jun xjal in tzaj nimxix tqʼoj tuʼn, ex mas qa noq minabʼen ma kyim jun toj tja. Jaku tzaj tqʼoj jun xjal tuʼn nimku tiʼchaq; jun techel, ik tzeʼn qa in xi qʼamaʼn nya bʼaʼn yol te tuʼn jun xjal aju nimen tuʼn. Tqʼama Mike te tnam Sudáfrica jlu: «Tej tkyim ntate, tzmatoq 14 abʼqʼi iqʼin wuʼne. Tej atintoqe kyxol xjal tiʼj tkyimlen, tzaj tqʼamaʼn jun pastor te jun okslabʼil weye, tajbʼil Dios tuʼn kyten tbʼanel xjal tukʼe toj kyaʼj, tuʼntzunju, in chex tiʼn. * Tzaj nimxix nqʼoje kyuʼn yol tzaj tqʼamaʼn, quʼn qajxixtoqe tuʼn tten nmane qukʼile. Maske ma tzikʼ mas te 60 abʼqʼi kytzajlen qʼamaʼn yol lu weye, noqtzun tuʼnj, kukx in tzaj nbʼise kyuʼn».

¿Yajtzun qa in kubʼ qnaʼn qa at qpaj tiʼjju otoq bʼaj? Ik tzeʼn aj tkyim jun xjal aju mintiʼ ximen kyuʼn toj tja, aju xjal in bʼisun jakulo kubʼ t-ximen jlu: «Noqwit ma bʼant jlu wuʼne moqa a jlu, mintiʼwtlo ma kyim». Moqa in kubʼ tnaʼn qa a at tpaj tuʼnju tej kybʼaj yolin mankbʼil maj tukʼilju xjal otoq kyim, e ok ten qʼojil.

Qa in kʼixbʼisanjtza tuʼnju in kubʼ tnaʼna qa aya at tpaj ex in tzaj tqʼoja, miʼn kubʼ tyoʼna jlu. Qʼamanxa te jun tamiwa aju jaku kubʼ bʼiʼna tuʼn ex jaku tzʼonin tiʼja tuʼn tel tnikʼa qa in kubʼ qnaʼn jlu aj tkyim jun toj qja aju kʼujlaʼnxix quʼn. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Aju tamiw jun xjal kukx in ten tkʼujlalil tiʼj, ex ok ttzaj jun mya bʼaʼn tiʼj, nnoʼk tamiw ik tzaʼn jun terman» (Proverbios 17:17).

Aju tbʼanelxix qamiw jaku ten toj ambʼil aju, a Jehová aju bʼinchal qe. Qʼamanxa te tkyaqilju in bʼaj tkʼuʼja tiʼj «porque ate Dios kwentil» teya (1 Pedro 5:7). Qa ma bʼant jlu tuʼna, in tzaj ttziyen Dios qa ok tzul onina tuʼn, tuʼn miʼn ttzajxix tbʼisa «kqebʼil» tkʼuʼja tuʼn (Filipenses 4:6, 7). Ax ikx, qʼonxa ambʼil te Dios tuʼn ttzaj qʼuqbʼaʼn tkʼuʼja tuʼn toj Xjan Uʼj. Jaku tzʼonin tiʼja qa ma kubʼ ttzʼibʼena junjun taqikʼ Tyol Dios jaku tzaj qʼuqbʼaʼn tkʼuʼja tuʼn ex bʼaʼn qa ma che kyaj junjun toj twiʼya, (qʼoʼnka twitza tiʼj  recuadro). Qa ma ximana kyiʼj, jaku tzʼonin tiʼja mas ik  tzeʼn toj qonikʼan, qa tjunalxa ex qa kwest tuʼn tikʼ wtane (Isaías 57:15).

Kʼitzqeku tqʼama jun xinaq te 40 abʼqʼi, aju kʼokel qqʼoʼn tbʼi te Jack, kyim t-xuʼjil tuʼn jun yabʼil aju cáncer tbʼi. At maj in kubʼ tnaʼn qa tjunalx at, noqtzun tuʼnj, nimxix o tzʼonin naʼj Dios tiʼj. Tqʼama jlu: «Aj nbʼaj yoline tukʼe Jehová, in kubʼ nnaʼne qa nya njunalxe atine. Kukx in nel nwatle toj qonikʼan ex kwest tuʼn nwtane juntl maj. Aj tbʼaj wuʼjine Tyol Dios, aj in bʼaj ximana tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn ex aj t-xi nqʼamaʼne aju in kubʼ nnaʼne te, ntzaj qʼuqbʼaʼn nkʼuʼje tuʼn jlu, in nnaʼne bʼaʼn toj nximbʼetze ex toj wanmiye ex yajxitl in chin ikʼ wtane».

Jun txin Vanessa tbʼi, kyim ttxuʼ moqa tnan tuʼn jun yabʼil, ax ikx te o tzʼel tnikʼ tiʼj qa o tzʼonin naʼj Dios tiʼj. Tqʼama jlu: «Kyoj qeju ambʼil mas nya bʼaʼn, in chin ok tene oqʼel nimxix ex nim maj in xi nqʼamaʼne tbʼi Dios. In tzaj bʼine tuʼn Jehová ex kukx o tzʼonin wiʼje».

Ateʼ junjun xjal aʼyeju o che ikʼ toj bʼis in tzaj kyqʼamaʼn tuʼn tel qpaʼn ambʼil tuʼn qonin kyiʼj txqantl xjal, ik tzeʼn tuʼn qonin jatumel najli qoʼ. Tuʼn jlu, jaku mlayxix tzaj qbʼis (Hechos 20:35). Ateʼ nim okslal in che bʼisintoq, o tzʼel kynikʼ qa tuʼn onbʼil xi kyqʼoʼn kye txqantl e tzalaj tuʼn jlu (2 Corintios 1:3, 4).