Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

Jyona tiʼj onbʼil

Jyona tiʼj onbʼil

Jyona tiʼj onbʼil

«Jun xjal tjunalxte at, jaku kubʼ tiʼj, qatzun at kabʼe kybʼet, jaku kyklonte kyibʼ» (Eclesiastés 4:12).

QA MA che onin txqantl qiʼj, mas jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa jaku kubʼ tiʼj alkyexku nya bʼaʼn quʼn. Tuʼntzunju, qa taja tuʼn tkyaj ttzaqpiʼna tuʼn tsichʼina, tbʼanel tuʼn t-xi tqanina onbʼil kye toj tjaya, kye tamiwa moqa te junx xjal taj tuʼn tonin tiʼja tukʼil pasens.

¿Yajtzun qa ma txi tqanina onbʼil kye qeju ya mintiʼ in che sichʼin? Kʼelel kynikʼ tiʼja ex che onil tiʼja. In tzaj tqʼamaʼn jun testigo de Jehová te Dinamarca jlu, aju Torben tbʼi: «Nimxix toklen onbʼil tzaj kyqʼoʼn txqantl weye». Ax ikx, kubʼ ttzʼibʼin Abraham jlu, aju in nanqʼin atz India: «Tuʼnju kubʼ kyyekʼin toj njaye axix tok kʼujlabʼil wiʼje ex qe erman, onin wiʼje tuʼn tkyaj nqʼoʼne vicio». Noqtzun tuʼnj, nya oʼkx jaku che bʼant chʼixpubʼil quʼn tuʼn onbʼil in tzaj kyqʼoʼn toj qja ex qe qamiw.

Tqʼama jun xinaq Bhagwandas tbʼi jlu: «In sichʼine toj 27 abʼqʼi, pero el nnikʼe tiʼj toj Tyol Dios qa ateʼ junjun tiʼchaq in bʼaj kytzʼilsaʼn qxmilal, tuʼntzunju o kyaj ntzaqpiʼne tuʼn nsichʼine. Chebʼe chebʼe bʼant jlu wuʼne. El npan wibʼe kyiʼj wamiwe ex in jyone onbʼil kyukʼil xjal at kyojtzqibʼil tiʼj jlu, pero mintiʼ e onin jlu wiʼje. Tzmaxi bʼant chʼixpubʼil wuʼne tej t-xi nqanine onbʼil te Jehová toj naʼj Dios tuʼn tkubʼ tiʼj vicio lu wuʼne».

Nim toklen tuʼn tbʼaj tbʼinchaʼna ttena kyiʼj nya bʼaʼn kʼokel weʼya twitz aj tkyaj ttzaqpiʼna tuʼn tsichʼina. Toj juntl xnaqʼtzbʼil kʼelel qnikʼ tiʼj tiʼ jaku tzʼonin tiʼja.

[Aju recuadro]

¿BʼAʼNPE TUʼN KYAJBʼEN QʼANBʼIL TUʼNA TUʼN TKYAJ TTZAQPIʼNA TUʼN TSICHʼINA?

O che kambʼan xjal tiʼj nim millón dólar kyuʼn qʼanbʼil in che ajbʼen tuʼn tkyaj kytzaqpiʼn xjal tuʼn kysichʼin, ik tzeʼn qe parches de nicotina. Pero naʼmxtoq tkubʼ t-ximana tuʼn tajbʼen jlu tuʼna, ximana tiʼj jlu tnejel.

¿Tiʼ tbʼanel in tzaj tuʼn jlu? In tzaj qʼamaʼn qa ateʼ qanqʼibʼil in che onin tuʼn tkyaj kytzaqpiʼn xjal tuʼn kysichʼin tiʼj tabaco. Noqtzun tuʼnj, aj tikʼ ambʼil jaku tzaj junjun yabʼil tiʼj kyximlal kyuʼn qʼanbʼil lu.

¿Alkye junjun yabʼil jaku tzaj tuʼn jlu? Ateʼ junjun xjal in tzaj molmon kykʼuʼj moqa in xabʼ kykʼuʼj kyuʼn qʼanbʼil lu, in kubʼ kynaʼn qa kyjunalx ateʼ ex in kubʼ kyximen tuʼn tkubʼ kybʼyon kyibʼ. Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa aj tok jun terapia te t-xel nicotina, noq oʼkx juntl tumel tzeʼn tuʼn tok kyqʼoʼn xjal droga tiʼj kyxmilal ex aʼyex yabʼil jaku tzaj kyiʼj tuʼn. Tuʼntzunju, maske jaku che ajbʼen junjuntl qʼanbʼil kyuʼn kukx naqʼli qe tiʼj nicotina.

¿Tiʼ jaku bʼant kyuʼn? Xi qanin junjun xjel kye xjal ya mintiʼ in che sichʼin, ex tzaj tqʼamaʼn 88% qa mintiʼ ajbʼen qʼanbʼil kyuʼn tuʼn tkyaj kytzaqpiʼn tabaco.