Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

ONBʼIL KYE JA XJAL | KYE MAMBʼAJ

¿Tzeʼn jaku yolina tukʼil tkʼwala tiʼjju tajbʼil tuʼn tkubʼ kuẍeʼ tukʼil jun xjal?

¿Tzeʼn jaku yolina tukʼil tkʼwala tiʼjju tajbʼil tuʼn tkubʼ kuẍeʼ tukʼil jun xjal?

AJU NYA BʼAʼN

Tzma in che ikʼ junjun abʼqʼi jatumel aqe mambʼaj in che yolin tnejel kyukʼil kykʼwal tiʼjju kyajbʼil tuʼn kykubʼ kuẍeʼ tukʼil jun xjal. Ax ikx chebʼe jakutoq che yolin tiʼj jlu kyukʼil kykʼwal akux in che chʼiy.

Toj ambʼil jaʼlo, tkyaqil ma chʼexpaj. In tzaj tqʼamaʼn uʼj The Lolita Effect jlu: «Aʼyeju kʼwal tal chʼin kyabʼqʼi, mas jaku tzʼok kyqʼoʼn kywitz kyiʼj mensaje jatumel in che yolin xjal tiʼj kyajbʼil tuʼn kykubʼ kuẍeʼ tukʼil juntl. Ax ikx mas in netz yekʼin jlu kyoj programa kye kʼwal». ¿Tiʼ jaku tzaj kyiʼj kʼwal tuʼn jlu?

AJU BʼAʼN TUʼN TEL TNIKʼA TIʼJ

Jaxku tumel in che yolin xjal tiʼj kyajbʼil tuʼn kykubʼ kuẍe tukʼil juntl. Kubʼ ttzʼibʼin jun xuʼj Deborah Roffman tbʼi jlu toj uʼj tok tbʼi Talk to Me First: «In che yolin xjal tiʼj kyajbʼil tuʼn kykubʼ kuẍeʼ tukʼil juntl kyoj película, kyoj libro, kyoj bʼitz, kyoj anuncio ex kyoj programa de televisión, ax ikx kyoj qe mensaje, juegos, carteles, pantalla de telefono ex qe computadora ateʼ qe nya bʼaʼn tilbʼilal, ex tuʼn jlu noq minabʼen jaku kubʼ kyximen [kuʼxun, qeju chʼix kyokx toj kykuʼxumal ex qe kʼwal] qa aju mas nim toklen [...] aju tuʼn kykubʼ kuẍeʼ tukʼil jun xjal».

At chʼin kypaj qe anuncio tiʼj. Kyoj qe anuncio ex qe kʼaybʼil xbʼalun kye kʼwal, in che etz yekʼin xbʼalun jitzʼ moqa qʼanchaʼl kyxmilal kʼwal toj, tuʼntzunju, akux in che chʼiy kʼwal in xi kyqʼoʼn mas toklen tzeʼn bʼinchen kyten. In tzaj tqʼamaʼn jun uʼj jlu aju tok tbʼi So Sexy So Soon: «Ojtzqiʼn kyuʼn kʼayil qa kyajbʼil kʼwal tuʼn kyxi kʼamoʼn kyuʼn kyukʼil. Tuʼntzunju, in nok tilil kyuʼn tuʼn tetz kyyekʼin junjun tilbʼilal ex kykʼaʼẍ aju at toklen tukʼil tajbʼil jun xjal tuʼn tkubʼ kuẍeʼ tukʼil juntl, pero nya tuʼn tkubʼ kuẍeʼ jun kʼwal tukʼil juntl kʼwal sino tuʼn t-xi kylaqʼoʼn aju akʼaj kykʼaʼẍ».

Nya oʼkx tuʼn tok qojtzqiʼn jun tiʼ. Jun techel, junxitl te jun xjal ojtzqiʼn tuʼn alkye tten in naqʼunan jun kar twitzju tuʼn tmanejarin tiʼj. Ax ikx junxtl aju tuʼn tten qojtzqibʼil tiʼj aj tkubʼ kuẍeʼ jun xjal tukʼil juntl, twitzju tuʼn tajbʼen ojtzqibʼil lu quʼn toj tumel.

Toj chʼin yol: Toj ambʼil jaʼlo, mas nim toklen tuʼn kyonine kyiʼj kykʼwale tuʼn tok «kynabʼl» tuʼntzun tel kynikʼ tiʼj «alkyeju bʼaʼn ex alkyeju mya bʼaʼn» (Hebreos 5:14).

AJU JAKU BʼANT TUʼNA

Yolina tukʼil tkʼwala moqa tala. Maske mintiʼ in kubʼ tnaʼna bʼaʼn aj tyolina tukʼil tkʼwala moqa tala tiʼjju tajbʼil tuʼn tkubʼ kuẍeʼ tukʼil jun xjal, nim toklen tuʼn tbʼant tuʼna tuʼnju aya mambʼaj moqa txubʼaj (taqikʼ Tyol Dios nim toklen: Proverbios 22:6).

Jaku yolina nim maj tiʼj jlu. Nya oʼkx jun maj jaku yolina tukʼil tkʼwala moqa tala tiʼj jlu, sino tbʼanel qa ma yolina tukʼil akux in xi kybʼinchaʼne jun aqʼuntl moqa akux in che bʼete kykabʼile toj kar. Tuʼn ttzaj tqʼamaʼn kʼwal t-ximbʼetz teya, miʼn txi tqanina jlu te: «¿Bʼaʼnpe in che ela anuncio lu teya?». Sino jaku txi tqanina jlu: «¿Tiquʼntzulo in che ajbʼen tilbʼilal lu kyuʼn xjal aj tetz kyqʼoʼn jun anuncio tiʼj kʼaẍjel?». Aj tok tbʼiʼna tiʼ t-ximbʼetz tkʼwala, jakulo txi tqanina jlu te: «Yajtzun teya, ¿tiʼ t-xima tiʼj?» (taqikʼ Tyol Dios nim toklen: Deuteronomio 6:6, 7).

Ximana tiʼj tabʼqʼi tkʼwala moqa tala. Naʼmxtoq tjapun kyabʼqʼi kʼwal tuʼn kyxiʼ toj escuela, jaku txi kyxnaqʼtzaʼne kye tiʼ tbʼi junjun parte kyxmilal ex tzeʼn jaku tzʼok kyxqʼuqin kyibʼ kyiʼj xjal kyaj tuʼn tok kybʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj. Ex akux in che chʼiy, jaku txi kychikʼbʼaʼne kye alkye tten in che ul kykʼwal xjal. Ajtzun kyokx toj kykuʼxumal, il tiʼj tuʼn tel kynikʼ tiʼj tiʼ aju sexo ex tiʼ t-ximbʼetz Dios at tiʼj jlu.

Xnaqʼtzanxa kye alkye bʼaʼn ex alkye nya bʼaʼn. Naʼmxtoq kychʼiy kʼwal, xnaqʼtzanxa kye tuʼn kyyolin tukʼil axix tok, tuʼn tkubʼ kybʼinchaʼn aju bʼaʼn ex tuʼn kyrespetarin kye txqantl. Qa ma bʼant jlu kyuʼne, mas nya kwest jaku tzʼela toj kywitze tuʼn kyyoline kyukʼil tiʼjju kyajbʼil tuʼn kykubʼ ten tukʼil jun xjal. Ax ikx, tbʼanel tuʼn t-xi kychikʼbʼaʼne kye alkye bʼaʼn ex alkye nya bʼaʼn. Jun techel, qa in kubʼ kyximane qa jun il aj tkubʼ kuẍeʼ jun xjal tukʼil juntl ex naʼmx kycasarin, kyqʼamanxe kye. In tzaj tqʼamaʼn libro Beyond the Big Talk jlu: «Qa ojtzqiʼn tuʼn jun kuʼxun qa nya bʼaʼn in nela toj kywitz ttat tuʼn tkubʼ kuẍeʼ tukʼil jun xjal, jaku tzʼonin jlu tiʼj tuʼn miʼn tkubʼ tbʼinchaʼn».

Qʼonkuya jun tbʼanel techel kywitz. Bʼinchankuya aju in xi tqʼamaʼna kye kʼwal. Tbʼanel tuʼn tkubʼ t-xjelina jlu: «¿In chin jawpe tzeʼne aj kyyolin xjal tiʼj nya bʼaʼn tajbʼil kychibʼjal? ¿In nokpe nqʼoʼne nxbʼalune qʼanchaʼl nxmilale toj? ¿Nganpeye tuʼn kyok nyoline xinaq moqa xuʼj?» Qa in bʼant jlu tuʼna, mlay tzʼok qʼoʼn toklen tyola kyuʼn kʼwal aj tyolina kyukʼil (taqikʼ Tyol Dios nim toklen: Romanos 2:21).

Tenx t-ximbʼetza toj tumel. Jun oyaj tuʼn Dios aj kykubʼ kuẍeʼ kabʼe xjal o che casarin ex jaku che tzalaj tiʼj jlu (Proverbios 5:18, 19). Tbʼanel tuʼn t-xi tqʼamaʼna te tkʼwala moqa te tala qa jaku tzalaj tiʼj oyaj lu aj tcasarin, tuʼntzun miʼn ttzaj nya bʼaʼn tiʼj ik tzeʼn kye xjal in che kubʼ kuẍeʼ ex naʼmxtoq kycasarin (1 Timoteo 1:​18, 19).