Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

¿Tkyaqilpe maj il tiʼj tuʼn ttzaj tqʼoʼn Tyol Dios jun ley qe?

¿Tkyaqilpe maj il tiʼj tuʼn ttzaj tqʼoʼn Tyol Dios jun ley qe?

¿Tkyaqilpe maj il tiʼj tuʼn ttzaj tqʼoʼn Tyol Dios jun ley qe?

JAKU txi qqʼamaʼn qa kubʼ kyqʼoʼn qman nim kawbʼil qibʼaj akux in qo chʼiy. Pero tej qchʼiy, el qnikʼ tiʼj qa bʼant jlu kyuʼn tuʼnju nyatoq kyaj tuʼn ttzaj nya bʼaʼn qiʼj. Maske ya mintiʼ in qo anqʼin kyukʼil, kukx in nok qqʼoʼn kyoklen kawbʼil tzaj kyqʼoʼn qe.

Ax ikx te Jehová in tzaj tqʼoʼn nim kawbʼil qe toj Tyol, ik tzeʼn tuʼn miʼn qkʼulin kywitz tilbʼilal, tuʼn miʼn qyaẍin, tuʼn miʼn qbʼinchaʼn aj pajil ex tuʼn miʼn qelqʼan (Éxodo 20:1-17; Hechos 15:28, 29). Ex akux in qo chʼiy toj qokslabʼil, in nel qnikʼ tiʼj qa in tzaj tqʼoʼn Jehová qe tkawbʼil qe tuʼnju taj tuʼn qtzalaj ex nya jun iqtz qe tkawbʼil (Efesios 4:15; Isaías 48:17, 18; 54:13).

Noqtzun tuʼnj, ateʼ nim tiʼchaq mintiʼ in tzaj tqʼoʼn Jehová jun kawbʼil kyiʼj. Tuʼntzunju, ateʼ junjun xjal jaku kubʼ kyximen qa tuʼnju mintiʼ jun kawbʼil tiʼj jun tiʼ, jaku kubʼ kybʼinchaʼn noq alkyexku kyajbʼil. Ax ikx jaku kubʼ kyximen qa noqwit nim toklen, tzajwitlo tqʼoʼn Dios kawbʼil tiʼj.

Aqeju xjal in kubʼ kyximen jlu, nim maj in kubʼ kybʼinchaʼn jun tiʼ nya toj tumel ex yajxitl in tzaj kybʼis. Mintiʼ in nel kynikʼ tiʼj qa nya oʼkx in yolin Biblia kyiʼj ley, sino ax ikx in tzaj tqʼoʼn junjun nabʼil jatumel in tzaj tyekʼin tiʼ t-ximbʼetz Dios at kyiʼj tiʼchaq. Qa ma qo xnaqʼtzan tiʼj Biblia, in bʼaj t-xnaqʼtzaʼn qximbʼetz ex in nonin qiʼj tuʼn kyjaw qjyoʼn qe tiʼchaq bʼaʼn in nela toj twitz Dios. Qa ma bʼant jlu quʼn, ktzalajel Dios ex kʼonil qiʼj tuʼn kukx qtzalaj toj qanqʼibʼil (Efesios 5:1).

Qe xjal in yolin Tyol Dios kyiʼj

Aj qxnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios, in nel qnikʼ tiʼj qa ateʼ junjun xjal jaw kyjyoʼn qe tiʼchaq tbʼanel ela toj twitz Dios maske mintiʼ otoq tzaj qʼoʼn jun ley kye. Kyxol qe jlu, ten José. Tej tok ten t-xuʼjil Potifar qʼamalte te José tuʼn tyaẍin tukʼil, naʼmxtoq ttzaj tqʼamaʼn Dios jun ley tuʼn tel nikʼbʼaj tiʼj qa jun il jlu. Maske ikju, el tnikʼ José tiʼj qa nya oʼkx jakutoq tzaj nya bʼaʼn tiʼj tuʼn jlu, sino ax ikx jaku bʼinchan il twitz Dios (Génesis 39:9). A jlu in tzaj tyekʼin qa ojtzqintoq tuʼn José qa jun il yaẍbʼil toj twitz Dios ex tej kykubʼ tbʼinchaʼn qe xjal toj jardín te Edén, nya tajtoq tuʼn kyyaẍin (Génesis 2:24).

Qo yolin tiʼj juntl xjal. In tzaj tqʼamaʼn Hechos 16:3 qa tej naʼmxtoq t-xi tiʼn Pablo Timoteo tukʼil visitaril qe kʼloj okslal, tnejel bʼaj tcircuncidarin te. In tzaj tqʼamaʼn versículo 4 qa e ikʼ kyoj junjun tnam ex «xi kymaʼn kye erman tuʼn tjapun kyuʼn aju kyajni bʼant tiʼj kyuʼn apostol ex kyuʼn anciano ateʼtoq tuj Jerusalén». Kyxol qeju tiʼchaq otoq kyaj bʼant tiʼj kyuʼn apóstol ex kyuʼn nejenel, xi qʼamaʼn qa nyatoq il tiʼj tuʼn tbʼaj kycircuncidarin kyibʼ okslal (Hechos 15:5, 6, 28, 29). Qa ikju, ¿tiquʼntzun kubʼ t-ximen Pablo qa iltoq tiʼj tuʼn tbʼaj tcircuncidarin tibʼ Timoteo? Tuʼnju «bʼaʼntoq kyuʼn kykyaqil qa griego xjal tman» Timoteo. Nyatoq taj Pablo tuʼn tkubʼ kynaʼn txqantl nya bʼaʼn nix tuʼn tkubʼ kyqʼoʼn jun tolsabʼil kywitz txqantl. Ximen Pablo kyiʼj okslal ex nyatoq taj tuʼn kyyolin txqantl nya bʼaʼn kyiʼj (2 Corintios 4:2; 1 Corintios 9:19-23).

El kynikʼ okslal tiʼj qa ximen Pablo ex Timoteo kyiʼj txqantl. In nel qnikʼ tiʼj jlu kyuʼn yol tkuʼx toj Romanos 14:15, 20, 21 ex 1 Corintios 8:9-13; 10:23-33. Ximen Pablo tiʼj kyamiwbʼil okslal attoq tukʼil Jehová, pero mas ximen kyiʼj qeju jakutoq che jaw tzʼaq tuʼn jun tiʼ maske mintiʼ in tzaj qʼamaʼn qa nya bʼaʼn. Ax ikx, kubʼ ttzʼibʼin Pablo jlu tiʼj Timoteo: «Mintiʼ juntl at wukʼile ik tzaʼn te Timoteo, at tkʼuʼj kyiʼje tuʼn tonin kyukʼile. Porke kykyaqil oʼkx nnoʼk tilil kyuʼn tiʼj ju at tajbʼen kye, ex mya tiʼj ju tajbʼil Jesucrist. Porke ojtzqiʼn kyuʼne tzaʼn tten tzʼaqʼnan Timoteo, ik tzaʼn jun kʼwaʼlbʼaj in ajbʼen te tman, ikxtzun ma tzʼajbʼen Timoteo wukʼile tuʼn tpakbʼanjtz tqanil kolbʼil» (Filipenses 2:20-22). Tbʼanel techel kubʼ kyqʼoʼn okslal lu. Nya oʼkx e ximen kyiʼjx, sino el kykanoʼn tiʼj tkʼujlabʼil Jehová ex Jesús. Tuʼntzunju, e ximen tiʼj tiʼ jaku tzaj kyiʼj txqantl maske mintiʼtoq jun ley tiʼj junjun tiʼchaq.

Atzun jaʼlo qo ximen tiʼj Jesús, aju kyaj tqʼoʼn jun tbʼanel techel qwitz tiʼj qmod tuʼn tten. Toj chikʼbʼabʼil ex tqʼoʼn twi witz, tqʼama qa aju xjal in nok lepeʼ kyiʼj ley in tzaj tqʼoʼn Dios, nya oʼkx in xi tbʼiʼn sino ax ikx in ximen tiʼj tiquʼn in che tzaj qʼoʼn (Mateo 5:21, 22, 27, 28). Mintiʼ kubʼ t-ximen José, Pablo, Timoteo ex Jesús qa jakutoq kubʼ kybʼinchaʼn noq alkyexku tiʼ tuʼnju mintiʼ otoq tzaj qʼoʼn jun ley kyiʼj junjun tiʼchaq. Sino e ok lepeʼ tiʼj t-ximbʼetz Dios ex e ok lepeʼ tiʼj kabʼe mandamyent mas nim kyoklen, tuʼn tok kykʼujlaʼn Dios ex qe xjal (Mateo 22:36-40).

Qe okslal toj ambʼil jaʼlo

Mintiʼ tuʼn tok qqʼoʼn Tyol Dios ik tzeʼn jun libro jatumel tkuʼx qe ley in najbʼen kyuʼn jwes ex mintiʼ tuʼn tkubʼ qximen qa tkyaqil maj in tzaj tqʼamaʼn tiʼxix tuʼn tbʼant quʼn. Maske mintiʼ jun ley at tiʼj tkyaqilju tuʼn tbʼant quʼn, in tzalaj Dios aj tel qnikʼ tiʼj t-ximbʼetz ex tiʼjju taj tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn. Ax ikx, tgan tuʼn miʼn tkubʼ qximen qa tzul qʼoʼn jun ley qe tiʼj tkyaqilju il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn (Efesios 5:17; Romanos 12:2). ¿Tiquʼn in tzalaj Dios aj tbʼant jlu quʼn? Tuʼnju in kubʼ qyekʼin qa qaj tuʼn ttzalaj twitzju tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju mas bʼaʼn toj qwitz. Ax ikx, taj tuʼn tkubʼ qyekʼin qa in xi qqʼoʼn chjonte tiʼj tkʼujlabʼil aj tok tilil quʼn tuʼn tel qkanoʼn tiʼj ex tuʼn t-xi qbʼinchaʼn qe tiʼchaq tuʼn kʼujlabʼil (Proverbios 23:15; 27:11). Ex bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa aj t-xi qbʼinchaʼn qe tiʼchaq ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Biblia, in nonin qiʼj tuʼn qok laqʼeʼ ttxlaj Dios, axpe ikx jaku tzʼonin qiʼj tuʼn miʼn ttzaj yabʼil qiʼj.

Qo xnaqʼtzan tiʼj tzeʼn jaku tzʼok lepeʼ teyele junjun qe tiʼj nabʼil lu.

Aj tkubʼ qximen tuʼn qtzalaj jun rat

Qo ximen tiʼj qa taj jun kuʼxun tuʼn ttzaj tlaqʼoʼn jun tdisco kyiʼj bʼitz. Tbʼanel disco toj twitz, pero in tzaj bʼaj tkʼuʼj tuʼnju in tzaj tqʼamaʼn tqanil tok tiʼjxi qa in netz qʼamaʼn nya bʼaʼn yol kyoj bʼitz ex in che yolin tiʼj yaẍbʼil. Ax ikx ojtzqiʼn tuʼn qa ateʼ junjun bʼitz in yolin tiʼj qʼoj. Kʼujlaʼn Jehová tuʼn kuʼxun ex in ximen tiʼjju jaku kubʼ tnaʼn. Pero, ¿tzeʼn jaku tzʼel tnikʼ tiʼj alkye tajbʼil Jehová?

Toj uʼj xi ttzʼibʼin Pablo kye okslal te Galacia, yolin tiʼj junjun mod in tqʼoʼn xewbʼaj xjan ex tiʼjju tajbʼil qchibʼjal. Bʼalo ya ojtzqiʼn quʼn alkyeqe mod in tqʼoʼn xewbʼaj xjan: «Tuʼn tten qkʼujlalil, tuʼn qtzalaj, tuʼn tten qmojbʼabʼl qibʼ, tuʼn tten qpasens, tuʼn qbʼinchante xtalbʼil te juntl, tuʼn tten qbʼanil, tuʼn qweʼxix tuj qokslabʼl, tuʼn qok mans, ex tuʼn qjakʼunte qibʼ». Pero, ¿alkyeqe tiʼchaq tajbʼil qchibʼjal? Kubʼ ttzʼibʼin Pablo jlu: «Qʼanchaʼlxix aju in kybʼinchaʼn xjal in xi kyniman tajbʼil kychibʼjal [...]: In kybʼinchaʼn aj pajil, in che yaẍin, in kybʼinchaʼn aju ttzʼilil, in che achin, in che kʼulun kywitz qe tilbʼilal, aj kyʼaʼ qe, kyajqʼoj kyibʼ, in che qʼojin, nnoʼk txʼaʼl tiʼj kykʼuʼj tiʼj juntl, in che jaw kyaqpaj, in bʼaj kyikʼlen kyibʼ, in kubʼ ten pabʼl tibʼ kyxol, ex in che ok lpeʼ tiʼj jun xnaqʼtzbʼil mya bʼaʼn. In tzaj tloʼch kykʼuʼj, bʼyol xjal qe, kʼal qʼeʼn qe, in che achin tuj ninqʼij, ex at mastl in kybʼinchaʼn ik tzaʼn jlu. Bʼaʼn tuʼn kybʼinteye jlu: Aqeju kukx kybʼinchante tkyaqil jlu, mlay che okx tuj tkawbʼil Dios, ik tzaʼn o txi nmaʼne kyeye» (Gálatas 5:19-23).

Qqʼonk qwitz tiʼj mankbʼil txol yol jatumel in yolin kyiʼj tiʼchaq taj qchibʼjal. In tzaj tqʼamaʼn jlu: «At mastl in kybʼinchaʼn ik tzaʼn jlu». Mintiʼ tzaj tqʼamaʼn Pablo jun lista tiʼj tkyaqilju tajbʼil qchibʼjal. Pero nya tuʼn jlu jaku kubʼ t-ximen jun xjal jlu: «Jaku bʼant noq tiʼxku wuʼne qa mintiʼ in tzaj qʼoʼn jun ley tiʼj qa nya bʼaʼn ex qa nya tkuʼx kyxol qeju tajbʼil qchibʼjal yolin Pablo tiʼj». Tuʼn jlu in nel qnikʼ tiʼj qa il tiʼj tuʼn tajbʼen qximbʼetz quʼn tuʼntzun tel qnikʼ tiʼj alkye txqantl tiʼchaq taj qchibʼjal. Aqeju xjal in kubʼ kybʼinchaʼn qe tiʼchaq mintiʼ in tzaj qʼamaʼn toj lista kubʼ ttzʼibʼin Pablo, pero chʼixme aʼyex qe ik tzeʼn qe jlu, mlay tzaj kykʼamoʼn qe kʼiwlabʼil tjaqʼ Tkawbʼil Dios.

Tuʼntzunju, nim toklen tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkyeqe tiʼchaq in nel tikʼun Jehová. ¿Kwestpe tuʼn tel qnikʼ kyiʼj? Qo ximen tiʼj jun techel, qa ma tzaj tqʼamaʼn doctor teya tuʼn miʼn t-xi twaʼna pastel, helado ex junjuntl tiʼchaq, ex oʼkx fruta ex verdura tuʼn t-xi twaʼna. ¿Kwestpe tuʼn tel qnikʼ kyiʼj junjuntl tiʼchaq mintiʼ tuʼn t-xi qwaʼn ik tzeʼn pan moqa chocolate? Chʼixme axju in bʼaj qiʼj aj qyolin tiʼjju in tqʼoʼn xewbʼaj xjan ex aju tajbʼil qchibʼjal. Qa ma qo ximen tiʼj, ¿toj alkye lista jaku tzʼokx qqʼoʼn música ma qo yolin tiʼj? In nel qnikʼ tiʼj qa mintiʼ toklen jlu tukʼil kʼujlabʼil, tukʼil tbʼanel qmod, tukʼilju tuʼn qjakʼunte qibʼ nix kyukʼil junjuntl mod in tqʼoʼn xewbʼaj xjan. Tuʼntzunju, nya il tiʼj tuʼn ttzaj qʼoʼn jun ley tiʼj alkyeqe bʼitz nya bʼaʼn in che ela toj twitz Dios. Ex ax nabʼil lu jaku tzʼajbʼen quʼn kyiʼj videojuego, tiʼjju in netz yekʼin toj Internet, tiʼjju in jaw quʼjin toj jun libro, kyiʼj película in nok qkeʼyin moqa kyiʼj programa toj televisión ex junjuntl tiʼchaq.

Aj tbʼaj qxbʼalumin qibʼ

Ax ikx in tzaj tqʼoʼn Tyol Dios junjun nabʼil tiʼj alkye tten tuʼn tbʼaj qxbʼalumin qibʼ ex aj tbʼaj qbʼinchan qten. Jaku che onin nabʼil lu kyiʼj okslal tuʼn tbʼaj kybʼinchan kyten toj tumel. Aju xjal kʼujlaʼn Dios tuʼn, in ximen tiʼj juntl tiʼ jaku bʼant tuʼn, pero nya tuʼn t-xi tbʼinchaʼn oʼkx aju te tajbʼil, sino taj tuʼn ttzalaj Jehová tuʼn. Ik tzeʼn ma tzʼel qnikʼ tiʼj, mlay txi qqʼamaʼn qa taj Jehová tuʼn tkubʼ kybʼinchaʼn tmajen noq tiʼxku tuʼnju mintiʼ in tzaj tqʼoʼn jun kawbʼil tiʼj jun xnaqʼtzbʼil moqa tiʼj juntl tiʼ. In chʼexpaj alkye tten in bʼaj kybʼinchan kyten xjal toj junjun lugar, axpe ikx aj in nikʼ ambʼil. Noqtzun tuʼnj, in tzaj tqʼoʼn Jehová nabʼil aju in nonin kyiʼj tmajen toj alkyexku ambʼil ex jaxku tumel in che anqʼin.

Jun techel, in tzaj tqʼamaʼn 1 Timoteo 2:9 ex 10 jlu: «Ikx qe xuʼj, waje tuʼn miʼn tjaw kyniman kyibʼ tuj kyxbʼalun tbʼanilxix, tuʼntzun miʼn tok bʼaj kywitz xjal kyiʼj, bʼaʼn tuʼn tbʼaj kybʼinchan kyibʼ, ex miʼn che ikʼ tibʼaj ok tbʼaj kyxebʼan kywiʼ, ex miʼn tzʼok kyqʼoʼn qʼan pwaq kyiʼj ex qa tal abʼj wiʼyilxix perla tbʼi, ex mya tuʼn tok kyqʼoʼn kyxbʼalun wiʼyilxix, noq oʼkx tuʼn kybʼinchante aju bʼaʼn, atzunte jlu bʼaʼn kye qe xuʼj kyajbʼil tuʼn kynimante Dios». In tzaj tyekʼin taqikʼ Tyol Dios lu qa il tiʼj tuʼn kyximen ermano ex ermana tiʼj tiʼ kyxim xjal at tiʼj alkye tten in bʼaj kybʼinchaʼn kyten okslal. Tuʼntzunju, nim toklen tuʼn kyximen okslal tiʼj tiʼ kbʼel kyximen xjal tiʼj kyxbʼalun aj kyyolin tiʼj tbʼanel tqanil kyukʼil (2 Corintios 6:3). Aju okslal in kubʼ tqʼoʼn jun tbʼanel techel kywitz txqantl, mintiʼ in tzaj bʼaj tkʼuʼj tiʼjju at toklen tiʼj, sino mas in ximen tiʼj tuʼn miʼn tkubʼ tqʼoʼn jun tolsabʼil kywitz txqantl (Mateo 18:6; Filipenses 1:10).

Qa ma tzʼel tnikʼ jun okslal tiʼj qa tuʼnju alkye tten in bʼaj tbʼinchaʼn tten in kubʼ tqʼoʼn jun tolsabʼil kywitz txqantl, tbʼanel qa ma tzʼel tkanoʼn tiʼj apóstol Pablo aj tok tilil tuʼn tuʼn t-ximen tiʼj kyamiwbʼil txqantl tukʼil Jehová. Tqʼama Pablo jlu: «Kykanoʼmele wiʼje, ik tzaʼn weye ma tzʼel nkanoʼne tiʼj Crist» (1 Corintios 11:1). Ex tej tyolin tiʼj Jesús, kubʼ ttzʼibʼin jlu: «Ik tzaʼn te Crist mintiʼ tbʼincha tex tajbʼil tuʼn ttzalaj tiʼj». Ax ikx tqʼama jlu kyiʼj okslal: «Kyjaʼtzun, awqoʼ at qipun tuj qokslabʼl, tzikʼxwit quʼn aju kypaltil qeju mintiʼ kyipun, ex miʼn qbʼincha aju qex qajbʼil tuʼn qtzalaj tiʼj. Teyle junjun qe qbʼincham aju bʼaʼn, tuʼn tajbʼen te jun onbʼil te qukʼil ex tuʼn ttzalaj tiʼj, ex tuʼn tchʼiy tnabʼl» (Romanos 15:1-3).

Qxnaqʼtzanx qnabʼil

¿Tzeʼn jaku bʼaj qxnaqʼtzaʼn qnabʼil tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkye in tzalaj Jehová tiʼj maske mintiʼ otoq tzaj tqʼoʼn jun ley? Jaku bʼaj qxnaqʼtzan qa ma jaw quʼjin Tyol Dios tkyaqil qʼij, qa ma qo xnaqʼtzan tiʼj ex qa ma qo ximen tiʼjju in jaw quʼjin. Kxel tiʼn ambʼil tuʼn tbʼaj qxnaqʼtzaʼn qximbʼetz. Jun techel, in xi tiʼn ambʼil tuʼn tchʼiy jun tal kʼwal, ax ikx qe, kxel tiʼn ambʼil tuʼn qchʼiy toj qokslabʼil. Tuʼntzunju, il tiʼj tuʼn tten qpasens qa mintiʼ in nok qkeʼyin naj jun chʼixpubʼil toj qanqʼibʼil. Ax ikx, bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa mlayx bʼaj t-xnaqʼtzan tibʼ qnabʼil tjunalx aj tbʼet ambʼil. Ik tzeʼn ma tzʼel qnikʼ tiʼj, oʼkx jaku bʼaj qxnaqʼtzaʼn qa ma qo xnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios ex qa ma tzʼok tilil quʼn tuʼn t-xi qbʼinchaʼn aju in nel qnikʼ tiʼj (Hebreos 5:14).

Jaku txi qqʼamaʼn qa in nel nikʼbʼaj tiʼj qa bʼaʼn qo nimen aj kytzaj qʼoʼn ley qe, pero qa ma qo ok lepeʼ kyiʼj nabʼil tkuʼx toj Tyol Dios, kbʼel qyekʼin qa ya in chʼiy qamiwbʼil tukʼil Jehová ex qa qaj tuʼn ttzalaj. Ex akux in qo chʼiy toj qokslabʼil, kʼokel tilil quʼn tuʼn tel qkanoʼn tiʼj Jehová ex tiʼj Tkʼwal, ex qaj tuʼn t-xi qbʼinchaʼn qe tiʼchaq ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Biblia. Aj ttzalaj tanmi Jehová quʼn tukʼil qbʼinchbʼen, ax ikx qe mas jaku qo tzalaj.

[Aʼyeju tilbʼilal toj t-xaq]

Maske junxitl che keʼyin xbʼalun toj junjun tnam, kʼokel tilil quʼn tuʼn qok lepeʼ kyiʼj nabʼil toj Tyol Dios aj ttzaj qlaqʼoʼn jun qxbʼalun moqa jun qiʼj.