Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn kyiʼj milagr bʼant tuʼn Jesús?

¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn kyiʼj milagr bʼant tuʼn Jesús?

¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn kyiʼj milagr bʼant tuʼn Jesús?

BʼALO jaku jaw labʼina kyiʼj txʼolbʼabʼil in yolin tiʼj tanqʼibʼil Jesús, tuʼnju aj tyolin Tyol Dios kyiʼj milagr bʼant tuʼn, mintiʼ ajbʼen yol griego tiʼj yol lu. Jun yol griego in najbʼen tuʼn tkubʼ traducirit yol «milagr» a dý·na·mis, ex a t-xilen ipumalj (Lucas 8:46). Ax ikx jaku kubʼ traducirit ik tzeʼn qe «bʼinchbʼen nim kyipumal» moqa jun tiʼ jaku bʼant (Mateo 11:20; 25:15). Tqʼama jun xjal at tojtzqibʼil qa aju txol yol lu, «in yolin kyiʼj bʼinchbʼen nim kyipumal e bʼant, ex aju mas nim toklen, in yolin tiʼj jatumel tzaj ipumalj jlu. Kyiʼj kykyaqil milagr e bʼant, el nikʼbʼaj tiʼj tipumal Dios».

Ax ikx in najbʼen yol griego té·ras tuʼn t-xi qʼamet milagr ex a tzʼelpun, bʼinchbʼen maʼ kyxilen (Juan 4:​48; Hechos 2:​19). Tuʼn txol yol lu in nel qnikʼ tiʼjju kubʼ kynaʼn qeju ok kyqʼoʼn kywitz kyiʼj milagr. Chʼixme tkyaqil maj, e jaw labʼin xjal ex qe t-xnaqʼtzbʼen Jesús kyiʼj bʼinchbʼen nim kyipumal bʼant tuʼn (Marcos 2:​12; 4:​41; 6:​51; Lucas 9:​43).

Aju toxin yol griego in najbʼen tuʼn qyolin kyiʼj milagr bʼant tuʼn Jesús, aju sē·méi·on moqa «señal». In tzaj tchikʼbʼaʼn teólogo Robert Deffinbaugh jlu: «Aju yol lu in tzaj tchikʼbʼaʼn tiʼxix t-xilen milagr. Ax ikx in tzaj kyyekʼin milagr lu aju axix tok tiʼj Jesús».

¿Bʼantpe jlu tuʼn magia moqa tuʼn tipumal Dios?

Mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa e bʼant milagr lu tuʼn Jesús tukʼil magia ex nya oʼkx tuʼn tok kyqʼoʼn xjal kywitz tiʼj, sino e bʼant jlu tuʼn tuʼn tkubʼ tyekʼin nim tipumal Dios kywitz xjal. Ik tzeʼn tej tetz tiʼn Jesús demonio toj t-xmilal jun qʼa (Lucas 9:​37-​43). ¿In kubʼpe t-ximana qa mlay che bʼant milagr lu tuʼn Dios at nimxix tipumal? (Isaías 40:26). ¡Mlayx kubʼ qximen jlu!

Kyoj qe uʼj in che yolin tiʼj tanqʼibʼil Jesús, in tzaj qʼamaʼn qa e bʼant junlo 35 milagr tuʼn, noqtzun tuʼnj, mintiʼ ojtzqiʼn quʼn jteʼxix milagr bʼant tuʼn. Jun techel, in tzaj tqʼamaʼn Mateo 14:​14 qa ok tqʼoʼn Jesús twitz tiʼj «nim xjal otoq che pon, tzaj qʼaqʼan tkʼuʼj kyiʼj, ex e bʼanix yabʼ tuʼn». Pero mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn versículo lu jteʼ xjal kubʼ tqʼanin.

Kyuʼn milagr lu el nikʼbʼaj tiʼj qa atoq Jesús Tkʼwal Dios moqa aju Mesías tziyen maj. Ax Tyol Dios in tzaj qʼamante qa tuʼn tipumal Dios e bʼant qe milagr tuʼn Jesús. Tqʼama apóstol Pedro jlu tiʼj: «Ate Jesús aj Nazaret, tej tten kyxole bʼaʼn ela tuj twitz Dios, ex o kyile qe tbʼinchbʼen nim kyipumal ex qe señ e bʼant tuʼn, ax Dios o qʼonte tipumal, ex bʼaʼn tkyaqil jlu kyuʼne» (Hechos 2:​22). Ax ikx tqʼamatl Pedro jlu tiʼj: «Bʼaʼn kyuʼne tzaʼn tten tzaj tqʼoʼn Dios tipumal Jesús aj Nazaret, ex o noj tuʼn Xewbʼaj Xjan tuʼn tkʼmonte toklen, ex bʼaʼn kyuʼne tzaʼn tten o bʼet Jesús in tbʼinchaʼn bʼaʼn, ex kykyaqil qeju in che yajlanjtz tuʼn tajaw il e bʼanix tuʼn Jesús, porke attoq Dios tukʼil» (Hechos 10:​37, 38).

Attoq kyoklen milagr bʼant tuʼn Jesús tukʼilju pakbʼan tiʼj. In tzaj tyekʼin Marcos 1:​21 a 27 tiʼ kubʼ kynaʼn xjal tej tok kybʼiʼn t-xnaqʼtzbʼil Jesús ex tej tok kyqʼoʼn kywitz tiʼj jun milagr bʼant tuʼn. In tzaj tqʼamaʼn versículo 22 qa e jaw labʼin xjal tuʼnju alkye tten qʼon xnaqʼtzbʼil. Ex in tzaj tqʼamaʼn versículo 27 qa e jaw sekʼpaj xjal tej tetz jun demonio toj t-ximlal jun xjal tuʼn Jesús. Tuʼn tkyaqil qe bʼinchbʼen nim kyipumal bʼant tuʼn Jesús ex tuʼnju tqanil pakbʼan tiʼj, el nikʼbʼaj tiʼj qa atoq Mesías.

Kubʼ tyekʼin Jesús tukʼil tbʼinchbʼen qa atoq Mesías, ik tzeʼn tej kybʼant milagr tuʼn tukʼil tipumal Dios. Tej t-xi kyqanin xjal te alkye otoq tzaj qʼonte toklen, xi ttzaqʼweʼn jlu: «At jun testiw wiʼje mas maʼ toklen twitz Juan. Porke aju aqʼuntl tzaj tqʼoʼn Dios Mambʼaj weye tuʼn tjapun wuʼne, axtzunju aqʼuntl in nbʼinchaʼne testiw wiʼje qa ate Dios Mambʼaj tzaj samante weye» (Juan 5:36).

Qe yekʼbʼil tiʼj qa axix tok e bʼant qe milagr tuʼn Jesús

¿Tiʼ yekʼbʼil at tiʼj qa axix tok qe milagr e bʼant tuʼn Jesús? Qo xnaqʼtzan kyiʼj junjun yekʼbʼil.

Tej kybʼant qe milagr tuʼn Jesús, mintiʼ tqʼama qa e bʼant tuʼn tuʼn tex tipumal. Sino tqʼama qa e bʼant tuʼn tuʼn tipumal Dios ex tuʼn jlu jaw kynimsaʼn xjal tbʼi Dios. Tej naʼmxtoq tkubʼ tqʼanin Jesús jun xjal moẍ, tqʼama qa oktoq kbʼantel tuʼn noq «tuʼn tyekʼunjtz tipumal Dios tiʼj» (Juan 9:1-3; 11:1-4).

Mintiʼ jaw tnimsaʼn Jesús tibʼ ik tzeʼn kye xjal in bʼant junjun truco kyuʼn, in tzaj kywatl xjal kyuʼn moqa in bʼant junjuntl tiʼ kyuʼn. Ax ikx mintiʼ ajbʼen junjun tiʼchaq tuʼn Jesús. Qʼonka twitza tiʼj alkye tten e kubʼ tqʼanin kabʼe xjal moẍ: «Tzajtzun qʼaqʼan tkʼuʼj Jesús kyiʼj, ok tmakoʼn tbʼaqʼ kywitz; ex jurat naj jaqet kywitz, ex e ok lpeʼ tiʼj» (Mateo 20:29-34). Ik tzeʼn in nel qnikʼ tiʼj, mintiʼ bʼant junjun tiʼchaq tuʼn Jesús noq tuʼn kyjaw labʼin xjal tiʼj, mintiʼ ajbʼen jun escenario tuʼn nix luz tuʼntzun kybʼant qe milagr tuʼn. Atzun qe milagr in che bʼant toj ambʼil jaʼlo, mintiʼ in nok kyqʼoʼn xjal kywitz tiʼj tzeʼn in che bʼant (Marcos 5:​24-​29; Lucas 7:​11-​15).

Ax ikx, ok tqʼoʼn Jesús toklen qʼuqbʼil kykʼuʼj junjun xjal e kubʼ tqʼanin. Noqtzun tuʼnj, qa mintiʼtoq qʼuqbʼil tkʼuʼj jun xjal, nya a t-xilen jlu qa mintiʼ kubʼ tqʼanin Jesús xjal. Tej tten toj tnam te galilea te Capernaúm, «pon kyiʼn xjal nimku yabʼ tukʼil Jesús at juʼẍ tuj kyanmi; ex tuʼn tyol Jesús e jeʼtz qe juʼẍ tuj kyanmi, ex kykyaqil yabʼ e bʼanix tuʼn» (Mateo 8:16).

E bʼant milagr tuʼn Jesús tuʼnju tajtoq tuʼn kykubʼ tqʼanin qe xjal ex nya tuʼn kyjaw labʼin tiʼj (Marcos 10:​46-​52; Lucas 23:​8). Ax ikx, mintiʼ e bʼant qe milagr tuʼn Jesús noq tuʼn t-xi qʼoʼn jun tiʼ te (Mateo 4:​2-4; 10:⁠8).

¿Tiʼ jaku txi qqʼamaʼn kyiʼj qe txʼolbʼabʼil kyoj uʼj in che yolin tiʼj tanqʼibʼil Jesús?

In nel qnikʼ kyiʼj milagr e bʼant tuʼn Jesús kyuʼn uʼj in che yolin tiʼj tanqʼibʼil. Pero, ¿jakupe tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼjju in tzaj kyqʼamaʼn? Jaku.

Ik tzeʼn ma qo yolin tiʼj, e bʼant qe milagr tuʼn Jesús kywitz nimku xjal ex chʼixme kykyaqil kukxtoq in che anqʼin tej kykubʼ tzʼibʼin tnejel Evangelio. In tzaj tqʼamaʼn uʼj The Miracles and the Resurrection (Los milagros y la resurrección) jlu kyiʼj qeju xjal e kubʼ tzʼibʼinte qe Evangelio: «Nya toj tumel qa ma txi qqʼamaʼn qa nya ax tok qe milagr kubʼ kytzʼibʼin xjal kyoj Evangelio. [...] Sino ok tilil kyuʼn tuʼn tkubʼ kytzʼibʼin tkyaqil milagr ok kyqʼoʼn kywitz tiʼj».

Ax ikx mintiʼ kyqʼama aj Judiy qa nya ax tok qe bʼinchbʼen nim kyipumal, aqeju in tzaj qʼamaʼn kyoj Evangelio. Oʼkx xi kyqanin te Jesús jatumel tzaj tipumal tuʼn kybʼant milagr tuʼn (Marcos 3:​22-​26). Ex tej tbʼet ambʼil mintiʼ jun xjal tqʼama qa nya ax tok qe milagr e bʼant tuʼn Jesús. Sino kyoj qeju tnejel syent abʼqʼi e yolin xjal kyiʼj qeju milagr e bʼant tuʼn Jesús. Ateʼ nim yekʼbʼil tiʼj qa e bʼant qe milagr in che tzaj qʼamaʼn kyoj Evangelio.

Aʼyeju tmod Jesús kubʼ tyekʼin tej kybʼant milagr tuʼn

Mlay tzʼelxix qnikʼ kyiʼj milagr e bʼant tuʼn Jesús qa oʼkx ma qo xnaqʼtzan tiʼj qa ax tok e bʼant. Aj kyyolin Evangelio kyiʼj milagr e bʼant tuʼn Jesús, ax ikx in tzaj kyqʼamaʼn qa kubʼ tyekʼin Jesús nim tkʼujlabʼil, qʼaqʼbʼil tkʼuʼj ex qa tajtoq tuʼn tonin kyiʼj xjal.

Qo xnaqʼtzan tiʼ bʼaj tiʼj jun xjal tej t-xi tqanin te Jesús tuʼn tkubʼ tqʼanin. Tqʼama jlu: «Qa taja, jaku chin bʼanixe tuʼna, chi xjal. Tzajtzun qʼaqʼan tkʼuʼj Jesús tiʼj, xi tnuqpiʼn tqʼabʼ ok tmakoʼn tiʼj: —Wajbʼile, bʼiʼx kbʼantela, chi Jesús. Tejtzun t-xi tmaʼn Jesús ju yol lu, bʼiʼx el ju txʼaʼk tiʼj xjal ex kyaj bʼanix» (Marcos 1:​40-​42). Tuʼn jlu kubʼ tyekʼin Jesús qa tzaj qʼaqʼin tkʼuʼj ex qa bʼant qe milagr tuʼn tuʼn tipumal Jehová.

Ok tqʼoʼn Jesús twitz kyiʼj xjal qʼiʼn jun kyimni kyuʼn te tnam Naín. Tal jun xuʼj viud aju qʼa otoq kyim. ¿Tiʼtzun bʼant tuʼn Jesús? «Tzaj qʼaqʼan tkʼuʼj tiʼj ex xi tmaʼn te: —Miʼn tzʼoqʼa». Yajxitl, jaw anqʼin tal xuʼj tuʼn (Lucas 7:​11-​15).

In tzaj kyyekʼin milagr lu qe qa tzaj qʼaqʼin tkʼuʼj Jesús kyiʼj xjal ex qa onin kyiʼj txqantl. Nya oʼkx jun txʼolbʼabʼil qe milagr lu, tuʼnju in tzaj tqʼamaʼn Hebreos 13:8 jlu: «Axte Jesucrist ew, ex jaʼlo, ex te jumajx». Toj ambʼil jaʼlo a Jesús aj Kawil toj Tkawbʼil Dios ex ya o bʼant tten tuʼn kybʼant tbʼanelxix milagr tuʼn. Mas tbʼanel qe milagr che kbʼantel tuʼn twitzju tej tten tzalu twitz Txʼotxʼ. Toj chʼintl ambʼil kʼajbʼel tipumal tuʼn tuʼn kykubʼ tqanin qe xjal bʼaʼn che nimen te. Che tzalajel testigos de Jehová tuʼn kyonin tiʼja tuʼn tel mas tnikʼa tiʼjju tbʼanelxix ambʼil tzul.

[Aʼyeju tilbʼilal t-xaq]

Kyuʼn milagr bʼant tuʼn Jesús kubʼ tyekʼin tipumal Dios.

[Aju tilbʼilal toj t-xaq]

Attoq nim tkʼujlabʼil Jesús.