Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Chʼexpaj kyanqʼibʼil tuʼn Tyol Dios

Chʼexpaj kyanqʼibʼil tuʼn Tyol Dios

Chʼexpaj kyanqʼibʼil tuʼn Tyol Dios

¿TIʼ MAS tbʼanel ela toj twitz jun empresario te Escocia twitzju tbʼanel tcarrera? ¿Tiʼ onin tiʼj jun xjal te Brasil tuʼn tkyaj tqʼoʼn yaẍbʼil ex tuʼn tkyaj ttzaqpiʼn vicio tiʼj cocaína? ¿Tiʼ onin tiʼj jun kuʼxun te Eslovenia tuʼn tkyaj ttzaqpiʼn qʼeʼn? Qqʼonx ambʼil kye tuʼn ttzaj kyqʼamaʼn.

«Jakutoq kubʼ kyximen txqantl qa tbʼaneltoq taʼ wanqʼibʼile» (JOHN RICKETTS)

AJU ABʼQʼI TEJ TUL ITZʼJ: 1958

TNAM: ESCOCIA (REINO UNIDO)

JUNJUNTL TQANIL: TBʼANELTOQ EMPRESARIO

AJU IKʼ TOJ WANQʼIBʼILE: Attoq nim qpwaqe tej njaw chʼiye. Jun nejenel kye soldad nmane te tnam Gran Bretaña, tuʼntzunju iltoq tiʼj tuʼn qxiʼye anqʼil kyoj junjuntl tnam kyukʼil toj njaye. Nya oʼkx o anqʼine toj tnam Escocia, sino ax ikx toj tnam Inglaterra, Alemania, Kenia, Malasia, Irlanda ex Chipre. Tej qʼiʼntoq 8 abʼqʼi wuʼne, in xnaqʼtzane toj junxichaq internado te tnam Escocia, ex etz bʼaj nxnaqʼtzbʼile toj Universidad te Cambridge.

Tej qʼiʼntoq 20 abʼqʼi wuʼne, xi tzyet tuʼn waqʼunane 8 abʼqʼi toj jun empresa in naqʼunan tiʼj petróleo. Tnejel, in naqʼunane toj América del Sur, yajxitl toj África ex te mankbʼil atz Australia Occidental, atz jatumel kubʼ nqʼoʼne jun weye n-empresa aju yajxitl xi nkʼayine.

Tuʼnju xi nkʼayine empresa lu, ten npwaqe ex bʼant tuʼn njubilarine tej qʼiʼntoq 40 abʼqʼi wuʼne. Xi tzyet tuʼn nviajarine tuʼnju attoq nim ambʼil wiʼje. Bʼaj nbʼetine kabʼe maj tnam Australia tibʼaj moto ex bʼaj nbʼetine twitz tkyaqil Txʼotxʼ. Tuʼn jlu jakutoq kubʼ kyximen txqantl qa tbʼaneltoq taʼ wanqʼibʼile.

CHʼEXPAJ WANQʼIBʼILE TUʼN TYOL DIOS: Axpe ikx tej naʼmxtoq njubilarine, kubʼ nnaʼne qa iltoq tiʼj tuʼn t-xi nqʼoʼne chjonte te Dios tiʼj wanqʼibʼile qʼiʼn. Tuʼntzunju, xi tzyet tuʼn nbʼete toj Iglesia Anglicana atz jatumeltoq in chinx qʼiʼne tej njaw chʼiye, pero mintiʼtoq in tzaj xnaqʼtzanxix Tyol Dios toj okslabʼil lu. Yajxitl, in nok tene xnaqʼtzal kyukʼil mormón, pero tzaj nbʼise tuʼnju mintiʼxix in nok kyqʼoʼn toklen Tyol Dios.

Jun qʼij, ok kytokʼchaʼn testigos de Jehová ttzi njaye. Jun rat el nnikʼe tiʼj qa atz in jatz tkyaqil kyxnaqʼtzbʼil toj Tyol Dios. Jun kyxol qe texto jaw kyuʼjin a 1 Timoteo 2:3 ex 4, jatumel in tzaj tqʼamaʼn qa taj Dios «tuʼn kyklet kykyaqil xjal ex tuʼn tel kynikʼ tiʼj ju yol axix tok». Tbʼanel ela toj nwitze tuʼnju nya oʼkx in nok tilil kyuʼn testigo de Jehová tuʼn tten kyojtzqibʼil tiʼj Tyol Dios, sino ax ikx in nok tilil kyuʼn tuʼn telxix kynikʼ tiʼj qa tzʼaqli.

Tej nxnaqʼtzane kyukʼil el nnikʼe kyiʼj axix tok xnaqʼtzbʼil. Jun techel, nim in tzalaje tej tel nnikʼe tiʼj qa nya ax Jesús in nok te Dios ex qa nya jun trinidad qe (Juan 14:28; 1 Corintios 11:⁠3). Otoq txi naj nim ambʼil wuʼne tuʼn tel nnikʼe tiʼj xnaqʼtzbʼil lu, noqtzun tuʼnj, nya kwest tuʼn tel qnikʼ tiʼj.

Tej tikʼ chʼin ambʼil xi tzyet tuʼn nxiʼye toj kychmabʼil testigos de Jehová. Tbʼanel ela toj nwitze tuʼnju tbʼanel xjal qe ex tuʼnju in kubʼ kybʼinchaʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Biblia. Kubʼ nximane qa xjan qe xjal lu. Ok qeʼ nkʼuʼje tiʼj qa aʼye axix tok okslabʼil tuʼnju in kubʼ kyyekʼin kʼujlabʼil kyxolx (Juan 13:35).

QE KʼIWLABʼIL O CHE TZAJ NKʼAMOʼNE: Tej nbautisarine, ok wojtzqiʼne jun tbʼanel ermana aju Diane tbʼi ex otoq jaw chʼiy toj jun ja xjal testigo de Jehová. Tbʼanel ela qe tmod toj nwitze, tuʼntzunju, tej tikʼ ambʼil o kubʼ mojeʼye. Aju tamiwbʼil ex aju onbʼil in tzaj tqʼoʼn weye, o che ok jlu te jun kʼiwlabʼil tuʼn Jehová.

Qajtoqe tuʼn tkyaqil qanmiye tuʼn qonine jatumel mintiʼxix qe pakbʼal tiʼj Tyol Dios. Tuʼntzunju, toj 2010 o xiʼye anqʼil atz Belice, toj Centroamérica. Toj tnam lu, in qo onine kyiʼj nim xjal kʼujlaʼn Dios kyuʼn ex kyajxix tuʼn tel kynikʼ tiʼj.

In kubʼ nnaʼne bʼaʼn tuʼnju o tzʼel nnikʼe tiʼj axix tok tiʼj Dios ex tiʼj Biblia. Tuʼnju in chin pakbʼane toj tkyaqil ambʼil, o chin onine kyiʼj nimku xjal tuʼn tel kynikʼ tiʼj Tyol Dios. Mintiʼ juntl tiʼ jaku tzaj tqʼoʼn mas tzalajbʼil qe ik tzeʼn aj tok qqʼoʼn qwitz tiʼj tzeʼn in chʼexpaj kyanqʼibʼil xjal tuʼn Tyol Dios, ik tzeʼn weye bʼaj wiʼj. O kanet mas tbʼanel tumel wuʼne tuʼn t-xi nqʼoʼne chjonte te Jehová tiʼj wanqʼibʼile.

«Kubʼ kyyekʼin tbʼanel kymod wukʼile» (MAURÍCIO ARAÚJO)

AJU ABʼQʼI TEJ TUL ITZʼJ: 1967

TNAM: BRASIL

JUNJUNTL TQANIL: IN YAẌINTOQ

AJU IKʼ TOJ WANQʼIBʼILE: Atz in jaw chʼiye toj Avaré, jun tal tnam te estado te São Paulo ex chʼixme kykyaqil xjal toj tnam lu, aqʼunal xjal qe.

Kyim ntate tej naʼmxtoq wul itzʼje. Tej kʼwalx qiʼne, ok nqʼoʼne t-xbʼalun ntxuʼye wiʼje tej mi aʼltoq at ja. At junjun tiʼchaq bʼant wuʼne aju in bʼant kyuʼn xuʼj, ex tuʼn jlu kubʼ kyximen xjal qa otoq chin oke ik tzeʼn jun xuʼj. Tej tbʼet ambʼil, xi tzyet tuʼn nkubʼ kuẍeʼye kyukʼil junjuntl qʼa axpe ikx kyukʼil nimaq xjal.

Tej chʼixtoq wexe toj nkuʼxumale kukxtoq in chinxe kyoj clubes nocturnos, kyoj bar axpe ikx kyoj iglesia jyol xinaq ex xuʼj tuʼn nkubʼ kuẍeʼye kyukʼil. Toj tkyaqil ambʼil tej tok carnaval kyuʼn xjal, ok nxbʼalumin wibʼe ik tzeʼn xuʼj ex in bʼixine kyoj desfile ok kyuʼn escuela te samba. Ok ojtzqiʼn nwitze kyuʼn xjal.

Ok wamiwen wibʼe kyukʼil xinaq in che kubʼ kuẍeʼ kyukʼil xinaq, kyukʼil xuʼj in che kubʼ ten kyukʼil xinaq ex kyukʼil xjal in najbʼen droga kyuʼn. Ateʼ junjun tzaj kyqʼoʼn crack moqa cocaína en piedra weye tuʼn t-xi nsichʼine ex jun rat in naqʼete tiʼj. At maj, tkyaqil qonikʼen in sichʼine kyukʼil, atzun junjuntl maj, njunalxe in chin sichʼine aj tex qʼij. Tuʼnju otoq tzʼok wiʼje, kyqʼama xjal qa attoq sida wiʼje.

CHʼEXPAJ WANQʼIBʼILE TUʼN TYOL DIOS: Toj ambʼil aju ok wojtzqiʼne qe testigos de Jehová. Kubʼ kyyekʼin tbʼanel kymod wukʼile ex tzaj kyuʼjin Romanos 10:13 weye, aju in tzaj tqʼamaʼn jlu: «Kykyaqil qeju in che kubʼsan twitz Qman [Jehová, TNM], ok che kletel». Tuʼntzunju el nnikʼe tiʼj qa nim toklen tuʼn tajbʼen tbʼi Dios quʼn. Toj nimku maj, ajtoq in bʼaj sichʼine tiʼj crack, in noktztoq njaqoʼne nventanaye, in xi nkeʼyine twitz kyaʼj ex in chin jaw oqʼe tuʼn t-xi nqanine onbʼil te Jehová.

El nnikʼe tiʼj qa nimtoq in bʼisun ntxuʼye tuʼnju in bʼajtoq nyajine wanqʼibʼile, tuʼntzunju kubʼ nximane tuʼn tkyaj ntzaqpiʼne droga. Tej tikʼ chʼintl ambʼil, xi nqʼamaʼne kye testigos de Jehová tuʼn nxnaqʼtzane kyukʼil tiʼj Tyol Dios. Tzaj kyqʼamaʼn weye qa kʼonil xnaqʼtzbʼil wiʼje tuʼn tkyaj ntzaqpiʼne vicio ex atzun jlu bʼaj.

Tej in chin xnaqʼtzane tiʼj Tyol Dios, el nnikʼe tiʼj qa iltoq tiʼj tuʼn kybʼant nim chʼixpubʼil wuʼne. Mas kwest ela toj nwitze tuʼn tkyaj ntzaqpiʼne tuʼn nkubʼ kuẍeʼye kyukʼil xinaq, tuʼnju atxix tej tal kʼwal qine tzaj tzyet tuʼn tbʼant jlu wuʼne. Tuʼn kybʼant chʼixpubʼil lu, iltoq tiʼj tuʼn kykyaj ntzaqpiʼne qe nya bʼaʼn wamiwe, tuʼn miʼn nxiʼye kyoj bar nix kyoj clubes nocturnos.

Maske kwest i ela jlu toj nwitze, pero in tzalaje tej tel nnikʼe tiʼj qa in tzalaj Jehová wiʼje ex qa in nok tqʼoʼn toklen aju in bʼant wuʼne (1 Juan 3:19, 20). Toj abʼqʼi 2002, ya otoq kyaj ntzaqpiʼne tkyaqil nya bʼaʼn ex bʼant tuʼn nbautisarine tuʼn woke te testigo de Jehová.

QE KʼIWLABʼIL O CHE TZAJ NKʼAMOʼNE: Nimxix jaw labʼin ntxuʼye tej tok tqʼoʼn twitz kyiʼj chʼixpubʼil bʼant wuʼne ex ax ikx te ok ten xnaqʼtzal tiʼj Tyol Dios. Noqtzun tuʼnj, tzaj jun infarto cerebral tiʼj, pero kukx in nok tilil tuʼn tuʼn tchʼiy tkʼujlabʼil tiʼj Jehová ex tiʼj Tyol.

Ma tzikʼ 8 abʼqʼi in chin onine toj tkyaqil ambʼil kyiʼj xjal tuʼn tel kynikʼ tiʼj axix tok tkuʼx toj Tyol Dios. Ax tok, at maj in che ul nya bʼaʼn wajbʼile toj nximbʼetze, pero in chin tzalaje aj tel nnikʼe tiʼj qa in tzalaj Jehová wiʼje qa mintiʼ ẍe kubʼ nbʼinchaʼne nya bʼaʼn lu.

Tuʼnju in chin ok laqʼeʼye ttxlaj Dios ex tuʼnju in kubʼ nbʼinchaʼne aju in tzaj tqʼamaʼn, in nok nqʼoʼne mas woklene. Toj ambʼil jaʼlo, jaku txi nqʼamaʼne qa axix tok in chin tzalaje.

«Iktoq nkʼuʼje ik tzeʼn jun barril» (LUKA ŠUC)

AJU ABʼQʼI TEJ TUL ITZʼJ: 1975

TNAM: ESLOVENIA

JUNJUNTL TQANIL: NIMXIXTOQ IN KʼAN QʼEʼN

AJU IKʼ TOJ WANQʼIBʼILE: In ul itzʼje atz Liubliana, aju tcapital tnam Eslovenia. Tbʼaneltoq taʼ wanqʼibʼile, pero tej qʼiʼntoq kyaje abʼqʼi wuʼne, kubʼ tbʼyon tibʼ ntate. Tuʼn jlu, iltoq tiʼj tuʼn taqʼunan qtxuʼye nimxix tuʼntzun qkʼaʼchite tuʼn tukʼil ntzike.

In xiʼye anqʼil tukʼil nyaʼye tej qʼiʼntoq 15 abʼqʼi wuʼne. Ngantoqe tuʼn wanqʼine tukʼil tuʼnju nqayin ateʼ wamiwe ex attoq mas tzaqpibʼil weye atz twitzju tukʼil ntxuʼye. Tej qʼiʼntoq 16 abʼqʼi wuʼne, ok wamiwen wibʼe kyukʼil junjun xjal in cheʼx kʼal qʼeʼn aj tkubʼaj junjun seman. Xi nqʼoʼne ambʼil tuʼn tchʼiy tsmal nwiʼye, ok nxbʼalumin wibʼe ik tzeʼn jun xjal mintiʼ in bʼin ex xi tzyet tuʼn nsichʼine.

Xi nnikʼbʼeʼne nim wiq droga pero mas ngantoqe qʼeʼn. Tnejel oʼkxtoq junjun copa de vino in xi nkʼaʼne, pero yajxitl in bʼajtoq mas te jun botey wuʼne. Mintiʼtoq in nel nikʼbʼaj wiʼje qa otoq txi nkʼaʼne qʼeʼn. At maj, oʼkx tuʼn t-xew qʼeʼn el nikʼbʼaj wiʼje qa otoq chin kʼane. Pero chʼixme tkyaqil maj, mintiʼtoq in nel kynikʼ txqantl qa otoq bʼaj nim litro vino moqa cerveza wuʼne, aju smoʼn tukʼil jun wiq qʼeʼn vodka tbʼi.

Maske otoq bʼaj mas nim qʼeʼn wuʼne kywitz qe wamiwe, nimku maj aqine in onin kyiʼj tuʼn miʼn kyikʼ tzʼaq toj discoteca te qonikʼen. Jun maj, ok nbʼiʼne jun wamiwe tej t-xi tqʼamaʼn te juntl qa ik nkʼuʼje ik tzeʼn jun barril tuʼnju mintiʼtoq in noj tuʼn nim qʼeʼn. Kux choʼn tyol tiʼj wanmiye, tuʼnju atzun nya bʼaʼn kyyol xjal toj tnam Eslovenia kyiʼj qeju in bʼaj nim qʼeʼn kyuʼn.

Tuʼn jlu in kubʼ tene ximel tiʼj tiʼtoq in bʼant wuʼne tukʼil wanqʼibʼile. Kubʼ nnaʼne qa mintiʼtoq wajbʼene ex qa mintiʼtoq ttxolil aju in bʼant wuʼne.

CHʼEXPAJ WANQʼIBʼILE TUʼN TYOL DIOS: Tojlo ambʼil aju, ok nqʼoʼne nwitze tiʼj qa otoq chʼexpaj tmod jun wukʼile toj tja xnaqʼtzbʼil ex ya mintiʼxixtoq in tzaj tqʼoj. Wajtoqe tuʼn tel nnikʼe tiʼj tiquʼn, tuʼntzunju, xi nqʼoʼne txokbʼil tiʼj tuʼn qxiʼye jun rat yolil toj jun cafetería. Tzaj tqʼamaʼn weye qa otoq txi tzyet tuʼn t-xnaqʼtzan tiʼj Biblia kyukʼil testigos de Jehová. Ax ikx tzaj tqʼamaʼn weye junjun tiʼchaq otoq tzʼel tnikʼ tiʼj. Tuʼnju mintiʼtoq chʼin wojtzqibʼile tiʼj okslabʼil, puro akʼaj ela toj nwitze tkyaqilju tzaj tqʼamaʼn. Xi tzyet tuʼn nxiʼye kyoj kychmabʼil testigos de Jehová ex in nok tene xnaqʼtzal tiʼj Tyol Dios kyukʼil.

Iktzun tten el nnikʼe kyiʼj tbʼanel xnaqʼtzbʼil. Jun techel, el nnikʼe tiʼj qa in tzaj t-xnaqʼtzaʼn Biblia qa in qo anqʼin kyoj «mankbʼil tqʼijlalil», qa ya chʼix kykubʼ tnajsaʼn Dios qe nya bʼaʼn xjal tzalu twitz Txʼotxʼ ex qa kxel tqʼoʼn ambʼil kye tbʼanel xjal tuʼn kyanqʼin te jumajx toj jun tbʼanel najbʼil tzalu twitz Txʼotxʼ (2 Timoteo 3:1-5; ­Salmo 37:29). Tuʼntzunju, e bʼant chʼixpubʼil wuʼne toj wanqʼibʼile tuʼntzun ntene kyxol tbʼanel xjal lu.

Tej t-xi nqʼamaʼne kye wamiwe aju otoq tzʼel nnikʼe tiʼj, chʼixme kykyaqil e ok ten xmayil wiʼje. Maske jaku qo jaw labʼin tiʼj, pero onin jlu wiʼje tuʼn tel nnikʼe tiʼj qa nya ax tok amiw qe. Ax ikx, el nnikʼe tiʼj qa in kʼane qʼeʼn noq tuʼnju ok nmojbʼan wibʼe kyukʼil nya bʼaʼn amiw. Oʼkxtoq in che ayon tuʼn tkubʼaj seman tuʼntzun kyxiʼ kʼal qʼeʼn juntl maj.

Bʼaj nximane tuʼn tkyaj ntzaqpiʼne tkyaqil jlu ex e kanet wamiwe kyxol testigos de Jehová. Nya oʼkx tzaj kyqʼuqbʼaʼn nkʼuʼje, sino axix tok kʼujlaʼn Dios kyuʼn ex in nok tilil kyuʼn tuʼn tkubʼ kybʼinchaʼn aju in nel kynikʼ tiʼj. Nim onin kyamiwbʼil wiʼje ex tej tbʼet ambʼil kyaj ntzaqpiʼne qʼeʼn.

QE KʼIWLABʼIL O CHE TZAJ NKʼAMOʼNE: In xi nqʼoʼne chjonte te Jehová tuʼnju ya mintiʼ in najbʼen qʼeʼn wuʼne tuʼn ntzalaje. Mintiʼ bʼiʼn wuʼne tiʼwtlo o bʼaj tiʼj wanqʼibʼile noqwit mintiʼ bʼant chʼixpubʼil wuʼne. Qʼuqlixix nkʼuʼje tiʼj qa mas tbʼanel wanqʼibʼile at toj ambʼil jaʼlo.

Nim in chin tzalaje tuʼnju o tzikʼ 7 abʼqʼi in chin ajbʼene toj ninja qʼil twitz aqʼuntl kye testigos de Jehová toj tnam Eslovenia. At ttxolil wanqʼibʼile tuʼnju o tzʼok wojtzqiʼne Jehová ex in chin ajbʼene te.