Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

In nok tqʼoʼn Dios kyoklen xuʼj

In nok tqʼoʼn Dios kyoklen xuʼj

TEJ tten Jesús tzalu twitz Txʼotxʼ, kubʼ tyekʼin qe tbʼanel tmod Ttat. Tqʼama Jesús jlu: «Mintiʼ jun tiʼxti in bʼant wuʼne wuʼnx wibʼe, noq oʼkx in chin yoline ik tzaʼn in tzaj xnaqʼtzaʼne tuʼn Nmane». Ax ikx tqʼamatl: «Kukx in nbʼinchaʼne aju bʼaʼn nneʼla tuj twitz» (Juan 8:​28, 29; Colosenses 1:15). Tuʼntzunju, qa qaj tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkye t-ximbʼetz Dios at kyiʼj xuʼj ex tzeʼn qmod tuʼn tten kyukʼil, qo xnaqʼtzan tiʼj tbʼanel techel kyaj tqʼoʼn Jesús.

In tzaj kyqʼamaʼn junjun aj xnaqʼtzal tiʼj Tyol Dios qa aqeju kyaje uʼj in che yolin tiʼj tanqʼibʼil Jesús, in tzaj kyyekʼin qa ok tqʼoʼn Jesús kyoklen xuʼj moqa qya. ¿Tiʼ t-xilen jlu? Ex aju mas nim toklen, ¿alkye tten jaku che onin t-xnaqʼtzbʼil Jesús kyiʼj xjal tuʼn tok kyqʼoʼn kyoklen xuʼj toj ambʼil jaʼlo?

¿Tzeʼn tmod Jesús kubʼ tyekʼin kyukʼil xuʼj?

Mintiʼ tqʼama Jesús qa jun tentación qe xuʼj. Kyqʼama nejenel kye okslabʼil qa jakutoq che kubʼ tzʼaq xinaq toj joybʼil kyuʼn xuʼj ex qa jakutoq kubʼ kybʼinchaʼn nya bʼaʼn qa ma che ok laqʼeʼ kytxlaj. Tuʼntzunju, kyqʼama tuʼn miʼn kyyolin kyukʼil xinaq moqa ichan kywitz xjal ex qa iltoq tiʼj tuʼn tjax kyqʼoʼn jun tiʼ toj kywiʼ. Noqtzun tuʼnj, mintiʼ tqʼama Jesús qa mlaytoq che ten xuʼj kyukʼil txqantl xjal. Sino tzaj t-xnaqʼtzaʼn qa iltoq tiʼj tuʼn tok kyxqʼuqin kyibʼ xinaq tiʼj nya bʼaʼn kyajbʼil ex tuʼn tok kyqʼoʼn kyoklen xuʼj (Mateo 5:28).

Toj juntl maj tqʼama jlu: «Qa at jun xuʼj ma kubʼ tpaʼn tibʼ tukʼil tchmil, ex qa ma mojeʼ tukʼil juntl, ax ikx in tbʼinchaʼn aj pajil» (Marcos 10:​11, 12). Tuʼn jlu in nel qnikʼ tiʼj qa junxitl t-ximbʼetz Jesús ten kywitz aj xnaqʼtzal tiʼj ley, aqeju kyqʼama qa jaku tzʼel tpan tibʼ jun xinaq tiʼj t-xuʼjil tuʼn alkyexku tpaltil (Mateo 19:​3, 9). Nya toj tumel kyximbʼetz aj Judiy ten tiʼj yaẍbʼil. Mintiʼ kubʼ kyximen qa in che yaẍintoq xinaq aj kykubʼ ten tukʼil juntl xuʼj. Ex kyqʼama aj xnaqʼtzal tiʼj ley qa oʼkx qe xuʼj in che yaẍin, atzun kye xinaq mintiʼ. Tqʼama jun aj xnaqʼtzal tiʼj Tyol Dios jlu: «Tej tqʼama Jesús qa ax toklen xuʼjilbʼaj at ik tzeʼn te chmilbʼaj, tuʼn jlu ok tqʼoʼn toklen xuʼj».

¿Tzeʼn in nonin jlu kyiʼj xuʼj toj ambʼil jaʼlo? Kyoj kychmabʼil testigos de Jehová, in nok kychmon kyibʼ xinaq kyukʼil xuʼj ex qʼuqli kykʼuʼj xuʼj tiʼj qa in nok qʼoʼn kyoklen kyuʼn xinaq. In nok tilil kyuʼn ermano tuʼn t-xi kybʼiʼn consej lu: «Qʼoʼnka qe tij xuʼj ik tzaʼnku ttxuʼya; ex qe qʼapoj qʼoʼnka ik tzaʼnku tanbʼa, miʼn kubʼ t-ximana mya bʼaʼn kyiʼj» (1 Timoteo 5:2).

El tpaʼn Jesús ambʼil tuʼn t-xi tqʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye xuʼj. Kyqʼama aj xnaqʼtzal tiʼj ley qa nyatoq il tiʼj tuʼn tten kyojtzqibʼil xuʼj. Atzunte Jesús, el tpaʼn ambʼil tuʼn t-xi tqʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye tiʼj Tyol Dios ex ok tbʼiʼn kyyol. Ex mintiʼ tqʼama qa oʼkx tuʼn kyten toj cocin. ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn jlu? Tuʼnju toj jun maj, xi tqʼoʼn ambʼil te María tuʼn tkubʼ qeʼ t-xe tqan tuʼntzun tel tnikʼ tiʼj axix tok (Lucas 10:​38-42). Ex aju tzaqʼwebʼil xi tqʼoʼn Marta te Jesús tej otoq kyim Lázaro, in tzaj tyekʼin qa el tiʼn nim xnaqʼtzbʼil tiʼjju otoq tqʼama Jesús (Juan 11:​21-27).

Ok tilil tuʼn Jesús tuʼn t-xi tqʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye xuʼj. Chʼixmi kykyaqil xuʼj aj Judiy ok kyqʼoʼn nim toklen tuʼn tul jun kyal ex tuʼn tok te jun xjal nim toklen, mas ik tzeʼn tuʼn tok te jun profeta Tuʼntzunju, tej t-xi tqʼamaʼn jun xuʼj jlu te Jesús: «At tzalajbʼil te xuʼj aju sel itzʼja tiʼj». Toj ambʼil aju xi tqʼamaʼn te qa mas nim toklen tuʼn qnimen te Dios (Lucas 11:​27, 28). Tuʼn jlu, kubʼ tyekʼin Jesús qa attoq junjun tiʼchaq nim toklen tuʼn tbʼant kyuʼn xuʼj (Juan 8:32).

¿Tzeʼn in nonin jlu kyiʼj xuʼj toj ambʼil jaʼlo? Kyoj kychmabʼil testigos de Jehová, in xi qʼet ambʼil tuʼn t-xi kyqʼoʼn xuʼj kyyol. In nok kyqʼoʼn ermano kyoklen ermana aʼyeju in kubʼ kyqʼoʼn jun tbʼanel techel kywitz txqantl (Tito 2:3). Ax ikx, kye ermana in che pakbʼan tiʼj tbʼanel tqanil tiʼj Tkawbʼil Dios (Salmo 68:11; qʼonka twitza tiʼj recuadro:  «¿Elpe tiʼn apóstol Pablo ambʼil kye xuʼj tuʼn kyyolin?», aju at toj t-xaq 9).

Ok tqʼoʼn Jesús kyoklen xuʼj. Toj ambʼil ojtxe, mas ok qʼoʼn kyoklen tal neʼ xinaq. Tqʼama uʼj Talmud jlu: «Tzalajbʼil teju xjal ateʼ tkʼwal xinaq, bʼisbʼajil teju xjal ateʼ tmeʼjel moqa tmyal». Ateʼ junjun mambʼaj kubʼ kyximen qa jun iqtz qe kymeʼjel, tuʼnju iltoq tiʼj tuʼn tkanet kychmil, tuʼn t-xi kyqʼoʼn junjun tiʼchaq te kychmil ex tuʼnju mlaytoq che xqʼuqin kyiʼj aj kytijen.

Atzunte Jesús, ok tqʼoʼn kyoklen qe tal qʼa ex qe tal txin. Jun techel, jaw anqʼin tal jun xuʼj viud tuʼn te tnam Naín ex jaw anqʼin tmeʼjel Jairo tuʼn (Marcos 5:​35, 41, 42; Lucas 7:​11-15). Toj juntl maj, kubʼ tqʼanin jun xuʼj otoq tzikʼ 18 abʼqʼi toklen yabʼil tiʼj tuʼnju attoq jun nya bʼaʼn anjel toj t-xmilal. Axpe ikx tqʼama qa atz tzajni xuʼj tiʼj «tiyjil Abraham», ex mintiʼxix in che kanet yol lu quʼn kyoj uʼj kubʼ kytzʼibʼin aj Judiy (Lucas 13:​10-16). Kyuʼn tbʼanel yol lu, kubʼ tyekʼin Jesús qa at kyoklen xuʼj kyxol xjal ex qa ok tqʼoʼn toklen qʼuqbʼil kykʼuʼj (Lucas 19:9; Gálatas 3:7).

¿Tzeʼn in nonin jlu kyiʼj xuʼj toj ambʼil jaʼlo? In tzaj kyqʼamaʼn xjel te Asia qa aj tjaw tchʼiysaʼn jun xjal tmeʼjel, in nok jlu ik tzeʼn in xqʼuqin kyiʼj tbʼech tvecin. Noqtzun tuʼnj, aqe mambʼaj okslal mintiʼ in che ok lepeʼ tiʼj kyximbʼetz xjal lu. Sino in che kykwentin kyiʼj kykʼwal, qa jun tal qʼa moqa jun tal txin, ex in xi kyqʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye ex in che xqʼuqin kyiʼj tuʼntzun miʼn ttzaj kyyabʼ.

Xi tqʼoʼn Jesús toklen María Magdalena tuʼn t-xi tqʼamaʼn kye t-apóstol qa otoq jaw anqʼin.

Ok qeʼ tkʼuʼj Jesús kyiʼj xuʼj. Kyoj ja te kawbʼil kye aj Judiy, mintiʼ ok qʼoʼn toklen kyyol xuʼj, ik tzeʼn qe majen mintiʼ ok qʼoʼn toklen kyyol. Jun xjal jyol tqanil te tnejel syent abʼqʼi, aju Josefo tbʼi tqʼama jlu: «Mlay tzʼok qʼet toklen kyyol xuʼj tuʼnju aj il qe».

Junxitl te Jesús tmod kubʼ tyekʼin, tuʼnju e jaw tjyoʼn junjun xuʼj tuʼn t-xi kyqʼamaʼn kye txqantl qa otoq jaw anqʼin (Mateo 28:​1, 8-10). Maske ok kykeʼyin xuʼj lu tej tkubʼ bʼyoʼn Jesús ex tej tkux maquʼn, kwest xi nimen kyyol kyuʼn apóstol (Mateo 27:​55, 56, 61; Lucas 24:​10, 11). Pero tej tjaw tskʼoʼn Jesús qe xuʼj tuʼn t-xi kyqʼamaʼn kye txqantl qa otoq jaw anqʼin, kubʼ tyekʼin qa nim kyoklen xuʼj toj twitz ik tzeʼn junjuntl t-xnaqʼtzbʼen (Hechos 1:​8, 14).

¿Tzeʼn in nonin jlu kyiʼj xuʼj toj ambʼil jaʼlo? Aqeju ermano at kyoklen toj kʼloj okslal, in nok kyqʼoʼn kyoklen xuʼj aj tok kyqʼoʼn kywiʼ tiʼj kyyol. Ax ikx kye chmilbʼaj, in nok kyqʼoʼn kyoklen kyxuʼjil aj tok kybʼiʼn kyyol (1 Pedro 3:7; Génesis 21:12).

In che tzalaj xuʼj kyuʼn consej ateʼ toj Tyol Dios

Aʼyeju xinaq in xi kybʼiʼn consej ateʼ toj Tyol Dios, in nok kyqʼoʼn kyoklen xuʼj.

Aqeju in nel kykanoʼn tiʼj Jesús, in nok kyqʼoʼn kyoklen xuʼj ik tzeʼn kubʼ t-ximen Dios tej tkubʼ tbʼinchaʼn (Génesis 1:​27, 28). Mintiʼ in che ximen chmilbʼaj okslal oʼkx kyiʼjx, sino in xi kybʼiʼn qe consej in tzaj qʼamaʼn toj Tyol Dios tuʼntzun kytzalaj kyxuʼjil (Efesios 5:​28, 29).

Tej t-xi tzyet tuʼn t-xnaqʼtzan Yelena tiʼj Tyol Dios, in bʼajtoq yajin tuʼn tchmil, pero ni jun ojtzqilte toj ambʼil aju. Otoq jaw chʼiy tchmil Yelena kyxol xjal jatumel in nok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj xuʼj ex in chex elqʼaʼn tuʼntzun kyok te kyxuʼjil xjal. In tzaj tqʼamaʼn Yelena jlu: «Tzaj tqʼoʼn Tyol Dios wipumale, tuʼnju el nnikʼe tiʼj qa kʼujlaʼn qine tuʼn Dios ex qa in ximen wiʼje ex qa in nok tqʼoʼn woklene. Ax ikx, el nnikʼe tiʼj qa jakutoq chʼexpaj nchmile qa ma xnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios». Tej tbʼet ambʼil, jaw aʼ twi tchmil ex ok te testigo de Jehová. Ax ikx tqʼama jlu: «Bʼant tcontrolarin tibʼ nchmile ex kubʼ qnajsaʼne qile qxolxe». Ex tqʼamatl jlu: «O che onin consej ateʼ toj Tyol Dios tiʼj nchmile tuʼn wok kʼujlaʼne tuʼn ex tuʼn tok tqʼoʼn woklene» (Colosenses 3:​13, 18, 19).

Ik tzeʼn bʼaj tiʼj Yelena, ax ikx ateʼ nim millón xuʼj in che tzalaj tukʼil kychmil tuʼnju in nok tilil kyuʼn tuʼn t-xi kybʼiʼn qe consej ateʼ toj Tyol Dios. Ax ikx, in nok qʼoʼn kyoklen xuʼj kyuʼn ermano, in nok kybʼiʼn kyyol ex in xi kyqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj (Juan 13:​34, 35).

Kykyaqil axix tok okslal, ik tzeʼn qe xinaq ex qe xuʼj, in nel kynikʼ tiʼj qa aj il qe ex qa ateʼ «tjaqʼ tipumal najen». Noqtzun tuʼnj, qa ma che ok laqʼeʼ ttxlaj Jehová, qʼuqli kykʼuʼj tiʼj qa che ktzoqpetel tjaqʼ tipumal il ex che tzalajel «junx kyukʼil tkʼwaʼl Dios tuj tzoqpibʼl kye maʼ t-xilen». Jun tbʼanelxix qʼuqbʼil kykʼuʼj xinaq ex xuʼj in che ajbʼen te Dios (Romanos 8:​20, 21).