Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

Qbʼinx tqʼajqʼajel twiʼ Jehová jaxku tumel atoʼ

Qbʼinx tqʼajqʼajel twiʼ Jehová jaxku tumel atoʼ

«Ok kybʼiʼye jun tqʼajqʼajel kyiʼjtzeye in tmaʼn kyjaʼ: Lu ju bʼe lu, kyxiʼye tuj.» (IS. 30:21)

1, 2. ¿Alkye tten in yolin Jehová kyukʼe tmajen?

ATXIX ojtxe, kukx o tzaj tyekʼin Jehová kybʼe qeju in che ajbʼen te toj nimku tumel. Tej tyolin kyukʼe junjun xjal e ajbʼen qe anjel ex witzikʼj tuʼn, tuʼn ttzaj tyekʼin kye aju kbʼajel toj ambʼil tzul moqa tuʼn tbʼant jun aqʼuntl kyuʼn (Núm. 7:89; Ezeq. 1:1; Dan. 2:19). At junjuntl tzaj qʼamaʼn kye tiʼ kbʼantel kyuʼn, kyuʼn qeju in che ajbʼen te Dios tzalu twitz Txʼotxʼ. Noq tiʼxku ajbʼen tuʼn Jehová tuʼn tyolin kyukʼe xjal, aʼyeju xi kybʼiʼn aju tzaj tqʼamaʼn kye tzaj kykʼamoʼn nim kʼiwlabʼil.

2 Toj ambʼil jaʼlo, in ajbʼen tuʼn Jehová aju Xjan Uʼj, aju t-xew ex aju ttnam tuʼn tzaj tyekʼin qbʼe (Hech. 9:31; 15:28; 2 Tim. 3:16, 17). Qʼanchaʼlxix aju qbʼe in tzaj tyekʼin, ik tten ik tzeʼn in xi qbʼiʼn tqʼajqʼajel twiʼ qiʼjxi aju in tqʼamaʼn: «Lu ju bʼe lu, kyxiʼye tuj» (Is. 30:21). Ax ikx in najbʼen Jesús tuʼn Jehová tuʼn tyolin qukʼe, quʼn a o tzʼok tqʼoʼn Jehová tuʼn t-xi tyekʼin tbʼe ttnam tuʼn «aju majen in bʼant taqʼun tuʼn ex at tnabʼl» (Mat. 24:45). Il tiʼj tuʼn t-xi qbʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Jehová qe, quʼn oʼkx qa ma bʼant jlu quʼn jaku qo anqʼin te jumajx (Heb. 5:9).

3. ¿Tiʼ jaku qox tiʼn tuʼn miʼn txi qbʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Jehová qe? (Qʼoʼnka twitza tiʼj tnejil tilbʼilal.)

3 Ojtzqiʼn tuʼn Satanás qa aju in tzaj tqʼamaʼn Dios qe tuʼn ttzaj tyekʼin qbʼe jaku qo klet tuʼn, tuʼntzunju in ok tilil tuʼn, tuʼn miʼn txi qbʼiʼn. Ax ikx, jaku qo kubʼ t-sbʼuʼn qanmi tuʼn miʼn txi qbʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Jehová qe (Jer. 17:9). Kyjuʼtzun, qo xnaqʼtzan tiʼj alkye tten jaku tzʼel qikʼen junjun nya bʼaʼn, aju jaku qox tiʼn tuʼn miʼn txi qbʼiʼn tqʼajqʼajel twiʼ Dios. Ax ikx, qo xnaqʼtzal tiʼj tiquʼn qa ma qo yolin tukʼil Jehová jaku tzʼonin jlu qiʼj tuʼn tok t-xqʼuqin qamiwbʼil tukʼe noq jaxku tumel atoʼ.

AJU IN NAJBʼEN TUʼN SATANÁS

4. ¿Tiʼ in najbʼen tuʼn Satanás tuʼn t-sbʼun tiʼj kynabʼl xjal?

4 In najbʼen tqanil nya ax tok tuʼn Satanás tuʼn t-sbʼuʼn tiʼj kynabʼl xjal (kjawil uʼjit 1 Juan 5:19). Nya oʼkx in ajbʼen uʼj tuʼn, ax ikx in najbʼen radio, televisión ex Internet tuʼn aʼyeju in che pon twitz tkyaqil Txʼotxʼ. At maj, tbʼanil onbʼil qe jlu, noqtzun tuʼnj, chʼixme tkyaqil maj in tzaj kyyekʼun junjun kymod xjal ex kyanqʼibʼil xjal aju nya bʼaʼn toj twitz Jehová (Jer. 2:13). Jun techil tiʼj jlu, in kubʼ kyyekʼun qa jaku che kubʼ mojeʼ kabʼe xinaq, moqa ichan, ex kabʼe xuʼj, ex tuʼn jlu nim xjal nya bʼaʼn in nela toj kywitz aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tiʼj jlu (1 Cor. 6:9, 10).

5. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn miʼn qkubʼ tzʼaq kyuʼn t-sbʼubʼil Satanás?

5 ¿Tiʼ jaku bʼant kyuʼn qeju kʼujlaʼn tkawbʼil Jehová kyuʼn tuʼn miʼn kyxi jukʼuʼn tuʼn nimku t-sbʼubʼil Satanás? ¿Tzeʼn jaku tzʼel qnikʼ tiʼj bʼaʼn ex tiʼj nya bʼaʼn? Ok kʼelel qnikʼ tiʼj qa ma qo anqʼin «ik tzaʼnx in tmaʼn» Tyol Dios (Sal. 119:9). Aʼyeju kawbʼil ateʼkux toj Xjan Uʼj in qo tzaj kyonin tuʼn tel qnikʼ tiʼj qa bʼaʼn moqa nya bʼaʼn jun tqanil (Prov. 23:23). Ajbʼen jun taqikʼ Tyol Dios tuʼn Jesús tej tqʼama jlu: «Jaku tzʼanqʼin xjal tuʼn tkyaqil yol in tmaʼn Dios» (Mat. 4:4). A t-xilen jlu qa il tiʼj tuʼn tel qnikʼ tzeʼn tuʼn kyajbʼen kawbʼil ateʼkux toj Tyol Dios quʼn toj qchwinqlal. Jun techel tiʼj jlu, tej naʼmxtoq ttzaj tqʼoʼn Jehová kawbʼil qa nya bʼaʼn aju ajpajil, el tnikʼ kuʼxin José qa jun il toj twitz Dios aju qa ma kubʼ koẍeʼ tukʼil t-xuʼjil Potifar. Mintiʼx ul toj twiʼ José tuʼn miʼn tbʼin te Jehová tej tok ten xuʼj qʼamalte te tuʼn tkubʼ koẍeʼ tukʼil (kjawil uʼjit Génesis 39:7-9). Nim maj tzaj tqʼamaʼn xuʼj te José, noqtzun tuʼnj, aju bʼant tuʼn, kubʼ t-ximin tuʼn t-xi tbʼiʼn tqʼajqʼajel twiʼ Jehová, ex nya aju tqʼajqʼajel twiʼ xuʼj. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil in tzaj tqʼoʼn jlu? In t-xnaqʼtzaʼn qa tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkye bʼaʼn ex alkye nya bʼaʼn, ilxix tiʼj tuʼn t-xi qbʼiʼn tqʼajqʼajel twiʼ Jehová ex nya aju tqʼajqʼajel twiʼ Satanás aj kyajbʼen junjun nya ax tok tqanil tuʼn.

6, 7. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn miʼn qkubʼ t-sbʼuʼn Satanás kyuʼn qe tnabʼl?

6 Nojni twitz tkyaqil Txʼotxʼ tukʼe junxichaq xnaqʼtzbʼil nya ax tok, tuʼntzunju, nim xjal in kubʼ kyximin qa mintiʼx tajbʼen tuʼn tjyet axix tok okslabʼil, moqa nimbʼil. Noqtzun tuʼnj, o bʼant tuʼn Jehová tuʼn tkanet naj onbʼil kyuʼn qeju kyaj tuʼn t-xi yekʼin kybʼe. Oʼkx il tiʼj tuʼn tkubʼ qximin alkye kxel qbʼiʼn. Ex tuʼnju mlay bʼant tuʼn t-xi qbʼiʼn kabʼe tqʼajqʼajel wibʼaj toj junx ambʼil, il tiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj tqʼajqʼajel twiʼ Jesús ex tuʼn t-xi qbʼiʼn Jesús, quʼn atz te o txi tqʼoʼn Jehová oklenj tuʼn kyok t-xqʼuqin t-ẍneʼl, moqa t-rit (kjawil uʼjit Juan 10:3-5).

7 Chi Jesús kyjalu: «Kyqʼoʼnke kwent tiʼj ju in kybʼiʼne», (Mar. 4:24). Qʼanchaʼl qexix tkawbʼil Jehová ex tbʼanel qe, noqtzun tuʼnj, il tiʼj tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn tten qanmi tuʼn kyxi qbʼiʼn ex tuʼn kytzaj qkʼamoʼn. Qa mintiʼ sok qxqʼuqin qibʼ, jaku chex qbʼiʼn qeju nya bʼaʼn tkawbʼil Satanás ex nya aʼye qe tbʼanelxix tkawbʼil Dios. Miʼn txi qqʼoʼn ambʼil te kyximbʼetz xjal te twitz txʼotxʼ tuʼn tkubʼ tiʼj qnabʼl kyuʼn, ik tzeʼn kyuʼn bʼitz, kyuʼn video, kyuʼn qukʼil, kyuʼn ajxnaqʼtzal moqa kyuʼn junjun xjal in kyqʼamaʼn qa at kynabʼl (Col. 2:8).

8. a) ¿Tzeʼn jaku qox tiʼn qanmi tuʼn qkubʼ tzʼaq tojju in najbʼen tuʼn Satanás? b) ¿Tiʼ jaku tzaj qiʼj qa mintiʼ xi qqʼoʼn qwiʼ kyiʼj yekʼbʼil tiʼj nya bʼaʼn?

8 Ojtzqiʼn tuʼn Satanás qa tuʼnju aj il xjal qoʼ, at maj in che ul nya bʼaʼn ximbʼetz toj qwiʼ ex in nok tilil tuʼn tajbʼen jlu tuʼn. Aj tbʼant jlu tuʼn Satanás, at maj kwest tuʼn kukx qajbʼen te Jehová (Juan 8:44-47). Qo ximin tiʼj jun techel, at jun xjal ma txi tqʼoʼn ambʼil tuʼn t-ximen wen tiʼj jun achbʼil ex toj ambʼil aju, in kubʼ tbʼinchaʼn aju mintiʼx ul toj twiʼ tuʼn tbʼant tuʼn (Rom. 7:15). ¿Tiquʼn xkubʼ tzʼaq xjal toj nya bʼaʼn lu? Chebʼe ex chebʼe sel tpan tibʼ tanmi tuʼn t-xi tbʼiʼn tqʼajqʼajel twiʼ Jehová. Malo tzʼel tnikʼ tiʼj yekʼbʼil qa nya bʼaʼn jlu, noqtzun tuʼnj, ma kubʼ t-ximin tuʼn miʼn tok tqʼoʼn twiʼ tiʼj. Jun techel, kyajlo ttzaqpiʼn tuʼn tnaʼn Dios, ya mintiʼtl pakbʼan ik tzeʼn ojtxe moqa xi tzyet tuʼn miʼn tbʼet kyoj chmabʼil. Tej tbʼet ambʼil xi tqʼoʼn ambʼil teju nya bʼaʼn tajbʼil ex kubʼ tbʼinchaʼn aju ojtzqiʼntoq tuʼn qa nya bʼaʼntoq tuʼn tbʼant. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn miʼn qkubʼ tzʼaq toj nya bʼaʼn lu? Il tiʼj tuʼn tok qqʼoʼn qwitz tiʼj junjun yekʼbʼil ex il tiʼj tuʼn tkubʼ qchʼixpuʼn naj aju il tiʼj tuʼn tchʼexpet. Qa ma tzʼokxix qbʼiʼn aju tqʼajqʼajel twiʼ Jehová, mlay tzʼokx qbʼiʼn kyximbʼetz qeju o tzʼel kypan kyibʼ tiʼj ttnam Dios (Prov. 11:9).

9. ¿Tiquʼn nimxix toklen tuʼn tel naj qnikʼ qa at jun nya bʼaʼn qximbʼetz?

9 Qa ma tzʼel naj toj qʼanchaʼl qa at jun yabʼil tiʼj jun xjal, mas jaku klet xjal. Ax ikx, qa ma tzʼel naj qnikʼ tiʼj jun nya bʼaʼn qximbʼetz ex qa ma tzʼel qpaʼn naj qibʼ tiʼj, mlay txi qqʼoʼn ambʼil tuʼn qtzyet tuʼn «tkʼobʼil tajaw il» ex tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju tajbʼil (2 Tim. 2:26). Tuʼntzunju, qa ma tzʼel qnikʼ tiʼj qa ma txi qqʼoʼn ambʼil te qxim ex te qajbʼil tuʼn tel qpan qibʼ tiʼj tajbʼil Jehová, ¿tiʼ kbʼantel quʼn? Il tiʼj tuʼn tkubʼ qiʼn naj qibʼ tuʼn qmeltzʼaj tukʼil Jehová ex tuʼn t-xi qqʼoʼn naj qẍchkin te ex kye tkawbʼil tuʼn tkyaqil qkʼuʼj (Is. 44:22). Qa ma bʼant junjun nya bʼaʼn tuʼn jun xjal jaku tzaj nimxix kʼixkʼoj toj tanmi tuʼn toj ambʼil jaʼlo, axpe ikx qa ma meltzʼaj tukʼe Jehová. Kyjuʼtzun, ¡mas tbʼanel qa mintiʼ xqo kubʼ tzʼaq toj tkʼobʼil, moqa toj ttramp, Satanás!

¿Tzeʼn jaku tzʼonin aju qajbʼebʼil te Jehová tuʼn miʼn qkubʼ sbʼuʼn tuʼn Satanás? (Qʼoʼnka twitza kyiʼj taqikʼ 4 a 9)

AJU XJAL IN JAW TNIMSAN TIBʼ EX IN PON TKʼUʼJ TIʼJ NIMKU TIʼCHAQ

10, 11. a) ¿Tiʼ in bʼant tuʼn jun xjal in jaw tnimsan tibʼ? b) ¿Tiʼ in tzaj tyekʼun qe aju ikʼ tiʼj Coré, Datán ex Abiram?

10 Il tiʼj tuʼn tel qnikʼ qa jaku tzʼel tpan tibʼ qanmi tiʼj Jehová. Qo ximen tiʼj jun xjal in jaw tnimsan tibʼ ex in pon tkʼuʼj tiʼj nimku tiʼchaq, a jlu mlay tzʼonin tiʼj tuʼn t-xi tbʼiʼn tqʼajqʼajel twiʼ Jehová ex jaku tzaj nya bʼaʼn tiʼj. Aju xjal in jaw tnimsaʼn tibʼ in ximenxix tiʼjx. Jakulo kubʼ t-ximen qa at toklen tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼn aju tajbʼil ex qa mix aʼl jun jaku txi tqʼamaʼn jun tiʼ te. Ex tuʼn jlu, jaku kubʼ t-ximen qa mintiʼ tuʼn t-xi tbʼiʼn jun nabʼl in tzaj kyqʼoʼn junjuntl okslal moqa in tzaj kyqʼoʼn ansyan, axpe ikx aju in tzaj tqʼoʼn ttnam Dios. Aju xjal ik t-xim ik tzeʼn jlu, ik in nela tqʼajqʼajel twiʼ Jehová toj twitz ik tzeʼn chʼin tqʼajqʼajel twiʼ jun xjal najchaq taʼ.

11 Tej kybʼet aj Israel toj tzqij txʼotxʼ el kypan kyibʼ Coré, Datán ex Abiram tiʼj Moisés ex Aarón aʼyeju otoq txi qʼoʼn kyoklen. Tuʼnju jaw kynimsan kyibʼ kubʼ kyximen tuʼn kyajbʼen te Jehová ik tzeʼn kye kyajbʼil. ¿Tiʼ bʼant tuʼn Jehová? E kubʼ tnajsaʼn Jehová qe jlu ex kykyaqil qeju e ok lepeʼ kyiʼj (Núm. 26:8-10). Aju ikʼ tiʼj Coré ex qeju tukʼil, in tzaj tyekʼun qa il tiʼj in tzaj nya bʼaʼn kyiʼj xjal aʼyeju in nel kypan kyibʼ tiʼj Jehová. Ex in tzaj tnaʼn qe qa «tuʼnju in jaw tniman tibʼ xjal in tzaj xitbʼil tiʼj» (Prov. 16:18; Is. 13:11).

12, 13. a) Qʼamantza jun techel aju in tzaj tyekʼun qa in tzaj nya bʼaʼn tiʼj xjal in pon tkʼuʼj tiʼj nimku tiʼchaq. b) ¿Tzeʼn in chʼiy nya bʼaʼn qajbʼil toj qanmi qa mintiʼ setz qiʼn toj qwiʼ?

12 Qo yolin jaʼlo tiʼj xjal in pon tkʼuʼj tiʼj nimku tiʼchaq. Aju xjal in pon tkʼuʼj tiʼj nimku tiʼchaq in kubʼ t-ximan qa nyatz te in tzaj tqʼoʼn Jehová kawbʼil. Ex jaku kubʼ t-ximan qa jaku txi tiʼn junjun tiʼchaq aju nya te. Tej tqʼanix Naamán —aju nejenel kye soldad te tnam Siria—, xi tqʼoʼn junjun oyaj te Eliseo, noqtzun tuʼnj, mintiʼ xi ttzyuʼn Eliseo. Atzunte Guehazí, aju tmajen Eliseo, tajbʼiltoq tuʼn kyxi qʼoʼn qe oyaj lu te, kyjuʼtzun kubʼ t-ximan jlu: «Kxel nmaʼne jun yol axix tok twitz Qman, chin xel qelane tuʼn tpon knet wuʼne, qape jaku tzaj tqʼoʼn jun oyaj weye». Mintiʼ xi tqʼoʼn Guehazí tqanil te Eliseo tej t-xi lepeʼ tiʼj Naamán ex xi tqʼamaʼn nya ax yol te Naamán tuʼn t-xi tqanin jlu: «In chin kubʼsane twitza tuʼn ttzaj tqʼoʼna ox mil saq pwaq tukʼix kabʼe paq xbʼalun». Yajxitl, ax ikx xi tqʼamaʼn nya ax tok yol te t-sanjel Jehová. ¿Tiʼ tzaj tiʼj Guehazí tuʼn jlu? ¡Aju txʼaʼk toktoq tiʼj Naamán ok tiʼj! (2 Rey. 5:20-27.)

13 At maj noq qajbʼil jun tiʼ, noqtzun tuʼnj, qa mintiʼ setz qiʼn aju qajbʼil toj qxim, jaku chʼiy toj qanmi. Aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tiʼj Acán in tzaj tyekʼun qa nimxix tipumal aju qa ma pon qkʼuʼj tiʼj jun tiʼ ex jurat naj jaku chʼiy toj qanmi. Jatz tqʼamaʼn Acán jlu: «O wile jun tbʼanil xbʼalun tzajni tuj Babilonia, tukʼix kabʼ syent saq pwaq ex jun piẍ qʼan pwaq mas te jun libr talil. Tzaj nganiye kyiʼj qe jlu, ex e kyaj wiʼne». Mintiʼ etz tiʼn naj Acán nya bʼaʼn tajbʼil lu toj twiʼ, sino pon tkʼuʼj tiʼj ex i ex telqʼan qe tiʼchaq ex i ex tewan toj tja, aju xbʼalun tiʼj. Tej tok bʼiʼn qa otoq tzʼelqʼan Acán, xi tqʼamaʼn Josué te qa oktoq kbʼel qʼoʼn tkastiw tuʼn Jehová. Ex ik bʼajju, tojx qʼij lu, ok xoʼn abʼj tiʼj kyukʼix toj tja ex e kyim (Jos. 7:11, 21, 24, 25). Qkyaqilx jaku qo ok ik tzeʼn te Acán aju pon tkʼuʼj tiʼj junjun tiʼchaq nya te. Tuʼntzunju, il tiʼj tuʼn t-xi qbʼiʼn jlu: «Ten kykwente kyiʼje tuʼn miʼn tpon kykʼuʼje tiʼj qʼinumabʼl» (Luc. 12:15). Jaku pon jun qʼij jatumel tzul jun nya bʼaʼn ximbʼetz toj qwiʼ ik tzeʼn yaẍbʼil (kyʼaʼjil). Noqtzun tuʼnj, ilxix tiʼj tuʼn tetz qiʼn toj qwiʼ ex tuʼn miʼn t-xi qqʼoʼn ambʼil tuʼn tchʼiy nya bʼaʼn qajbʼil toj qanmi tuʼntzun miʼn qo ilen (kjawil uʼjit Santiago 1:14, 15).

14. ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn qa ma tzʼel qnikʼ qa in jaw qnimsan qibʼ moqa in pon qkʼuʼj tiʼj nim tiʼchaq?

14 Qa in jaw tnimsaʼn tibʼ jun xjal ex qa in pon tkʼuʼj tiʼj nimku tiʼchaq jaku tzaj nim nya bʼaʼn tiʼj. Qa ma qo ximen tiʼjju jaku tzaj qiʼj tuʼn jlu, jaku tzʼonin tuʼn kukx t-xi qbʼiʼn aju tqʼajqʼajel twiʼ Jehová (Deut. 32:29). Nya oʼkx in tzaj tqʼamaʼn Dios toj Tuʼjil Tyol alkye bʼe bʼaʼn, sino ax ikx in tzaj tchikʼbʼaʼn alkyeqe kʼiwlabʼil in tzaj qa ma qo bʼet toj bʼaʼn bʼe ex alkye nya bʼaʼn in tzaj qa ma qo el txalpaj tiʼj. Qa in tzaj tqʼamaʼn qanmi qe tuʼn tbʼant jun tiʼ quʼn tuʼn tjaw qnimsaʼn qibʼ moqa tuʼnju in pon qkʼuʼj tiʼj, bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj tiʼ jaku tzaj qiʼj, kyiʼj qeju kʼujlaʼn qe quʼn ex tiʼj qamiwbʼil tukʼe Jehová.

QO YOLIN TKYAQIL MAJ TUKʼIL JEHOVÁ

15. ¿Tiʼ in tzaj tyekʼun qe aju techel kyaj tqʼoʼn Jesús tiʼj tuʼn qyolin tukʼil Jehová?

15 Oʼkx tajbʼil Jehová tuʼn qten bʼaʼn (Sal. 1:1-3). In tzaj tqʼoʼn nim onbʼil qe ex toj ambʼil jatumel at tajbʼen (kjawil uʼjit Hebreos 4:16). Axpe ikx te Jesús, aju tzʼaqli, iltoq tiʼj tuʼn tyolin tkyaqil maj tukʼe Jehová, kyjuʼtzun, naʼn Dios toj tkyaqil maj. Ex onin Jehová tiʼj ex tzaj tyekʼun tbʼe te junxichaq tumel. E tzaj t-samaʼn Jehová qe t-anjel tuʼn kyajbʼen te Jesús, ax ikx tzaj tqʼoʼn xewbʼaj xjan tuʼn tonin tiʼj tej kyjaw tjyoʼn 12 apóstol. Nya oʼkxju, ax ikx tzaj yolin tzmax toj kyaʼj tuʼn tkubʼ tyekʼun qa in onin tiʼj Tkʼwaʼl ex qa in tzalaj tiʼj (Mat. 3: 17; 17:5; Mar. 1:12, 13; Luc. 6:12, 13; Juan 12:28). Ik tzeʼn te Jesús, ax ikx qe il tiʼj tuʼn t-xi qjaqoʼn qanmi te Jehová (Sal. 62:7, 8; Heb. 5:7). Qa ma bʼant jlu quʼn, jaku qo yolin toj tkyaqil maj tukʼe Jehová ex jaku qo anqʼin toj tbʼanel tuʼntzun tjaw qnimsaʼn tbʼi.

16. ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn tuʼn qtzaj tonin Jehová tuʼn t-xi qbʼiʼn tqʼajqʼajel twiʼ?

16 Alkyexku jun xjal jaku chex tbʼiʼn qe nabʼl in che tzaj tqʼoʼn Jehová, noqtzun tuʼnj, mintiʼ in nok ten Jehová obligaril kye xjal tuʼn t-xi kybʼiʼn. Noqtzun tuʼnj, il tiʼj tuʼn t-xi qqanin xewbʼaj xjan te Jehová tuʼn kyjapun qe tkawbʼil quʼn, ex ok tzul tqʼoʼn qe tuʼn tkyaqil tkʼuʼj (kjawil uʼjit Lucas 11:10-13). In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios lu: «Kyqʼoʼnque kwent tiʼj ju in kybʼiʼne» (Luc. 8:18). Jun techel, ok qo okel te xmeletzʼ qa ma txi qqanin te Jehová tuʼn qtzaj tonin tuʼn miʼn qximen tiʼj yaẍbʼil ex lu qoʼ in nok qqʼoʼn qwitz tiʼj kyilbʼilal xjal aju mintiʼ kyxbʼalun tok moqa qa in nok qqʼoʼn qwitz kyiʼj junjun película atz jatumel in che etz yekʼun xjal in che yaẍin. Tuʼntzunju, il tiʼj tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ tuʼn qten atz jatumel jaku ten xewbʼaj xjan, ik tzeʼn kyoj chmabʼil. Nim qe tmajen Jehová o tzʼel kynikʼ tiʼj tej t-xi kybʼiʼn tqʼajqʼajel twiʼ Jehová kyoj chmabʼil qa at jun nya bʼaʼn kyajbʼil xitoq tchʼiy toj kyanmi ex o tzʼok tilil kyuʼn tuʼn tjatz kyiʼn toj kyanmi, ex a jlu o tzʼonin kyiʼj tuʼn miʼn ttzaj nya bʼaʼn kyiʼj (Sal. 73:12-17; 143:10).

KUKX QBʼINX TQʼAJQʼAJEL TWIʼ JEHOVÁ

17. ¿Tiquʼn nya bʼaʼn tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj qiʼjx?

17 Qo ximen tiʼj David aju ajkawil te ojtxe tnam Israel. Tej tzmatoq kuʼxin, kubʼ tzʼaq Goliat tuʼn, aju xjal nim twaʼl ex te tnam Filistea. Tej tbʼet ambʼil ok David te soldad ex te ajkawil te jun tnam, ex tuʼnju toklen lu xqʼuqin tiʼj tnam ex iltoq tiʼj tuʼn tbʼaj t-ximen junjun tiʼchaq kbʼantel. Noqtzun tuʼnj, tej tok qeʼ tkʼuʼj tiʼjx, kubʼ sbʼuʼn tuʼn tanmi, tuʼntzunju, kubʼ tbʼinchaʼn ajpajil (kyʼaʼjin) tukʼe Bat-seba axpe ikx bʼant tiʼj tuʼn, tuʼn tkubʼ bʼiyoʼn tchmil Bat-seba, aju Urías tbʼi. Noqtzun tuʼnj, tej ttzaj kawin tuʼn Jehová, kubʼ tin tibʼ ex jatz tqʼamaʼn til ex tuʼn jlu ten juntl maj tamiwbʼil tukʼe Jehová (Sal. 51:4, 6, 10, 11).

18. ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn t-xi qbʼiʼn tqʼajqʼajel twiʼ Jehová?

18 Japunx kawbʼil quʼn aju tkuʼx toj 1 Corintios 10:12 ex miʼn tzʼok qeʼ qkʼuʼj qiʼjx. Tuʼnju «mlay tzʼel tnikʼ xjal tiʼj alkye bʼe bʼaʼn tuʼn tbʼet tuj», qa mintiʼ xi qbʼiʼn tqʼajqʼajel twiʼ Jehová, ok kxel qbʼiʼn tqʼajqʼajel twiʼ Satanás (Jer. 10:23). Kyjuʼtzun, kukx qo naʼn Dios ex kukx qo lepeʼk tiʼj bʼe in tzaj tyekʼun xewbʼaj xjan, toj juntl yol, qbʼinx aju tqʼajqʼajel twiʼ Jehová tuʼn tkyaqil qkʼuʼj.