Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

¿Tiquʼn in kubʼ qikʼsaʼn aju Wabʼj te Qale te Jesús?

¿Tiquʼn in kubʼ qikʼsaʼn aju Wabʼj te Qale te Jesús?

«Kybʼinchame jlu te nabʼl weye.» (1 CORINTIOS 11:24)

1, 2. ¿Tiʼ bʼant tuʼn Jesús toj qonikʼan te 14 te nisán toj abʼqʼi 33? (Qʼonka twitza tiʼj tnejel tilbʼilal.)

MA TZAJ qlolj toj tnam Jerusalén, noqtzun tuʼnj, in qoptzʼaj twitz kyaʼj tuʼnju nojni xjaw (qyaʼ) toj tnam. Atzun 14 te nisán te abʼqʼi 33. Tzmatoq in kubʼ tikʼsaʼn Jesús kyukʼil qe t-apóstol aju Xjan Qʼij. Aju ninqʼij lu in tzajtoq tnaʼn kye aj Israel tej i jeʼtz tzaqpiʼn toj tnam Egipto, aju otoq tzikʼ 1,500 abʼqʼi tbʼajlen. Tej tbʼaj jlu, pontzun or tuʼn tzaj tzyet tuʼn tkubʼ tikʼsaʼn Jesús aju Wabʼj te Qale junx kyukʼil qe 11 t-apóstol aʼyeju kukx e ok lepeʼ tiʼj. Aʼyeju lepchiqeʼk tiʼj Jesús kukx kbʼel kyikʼsaʼn jun maj toj abʼqʼi aju Wabʼj te Qale tuʼn ttzaj kynaʼn aju tkyimlen Jesús (Mateo 26:1, 2).

2 Tej tbʼaj naʼn Jesús Dios, ikʼx tqʼoʼn Jesús aju pan mintiʼ t-samel tkuʼx toj kye qe t-apóstol ex xiʼ tqʼamaʼn kye: «Kytzyunxe ex kywaʼnxe». Ax ikx, tzaj ttzyuʼn jun vas tkuʼx vino toj, kubʼ tbʼinchen Jesús juntl naʼj Dios ex xiʼ tqʼamaʼn jlu kye qe t-apóstol: «Kykʼanxe jlu kykyaqile» (Mateo 26:26, 27). Aju pan ex aju vino noq e kubʼ qʼoʼn te techel. Toj qonikʼan aju, xi tqʼamaʼn Jesús kye t-apóstol tiʼ in tzaj kyyekʼun techel lu, ex xi tyekʼun junjuntl xnaqʼtzbʼil kye.

3. ¿Alkye qe xjelbʼitz che tzajel tzaqʼweʼn toj xnaqʼtzbʼil lu?

3 Tajbʼiltoq Jesús tuʼn tkubʼ ikʼset tkyimlen tkyaqil abʼqʼi. Tej tbʼet ambʼil ok tbʼi jlu te «wabʼj kyaj tmaʼn Qajaw», moqa Wabʼj te Qale te Jesús (1 Corintios 11:20). Toj ambʼil jaʼlo, ax ikx in nok tbʼi te Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo. Toj xnaqʼtzbʼil lu che ul tzaqʼweʼn qe xjel lu: ¿Tiquʼn in kubʼ qikʼsaʼn tkyimlen Jesucristo? ¿Tiʼ t-xilen aju pan ex aju vino? ¿Alkye tten jaku kubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn tkubʼ ikʼset aju Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo? ¿Alkyeqe jaku che waʼn tiʼj pan ex jaku che kʼan tiʼj vino? ¿Ex alkye tten in kubʼ kyyekʼun okslal qa in che tzalaj tuʼnju o tzaj tqʼamaʼn Dios kye tuʼn kyanqʼin te jumajx?

¿TIQUʼN IN KUBʼ QNAʼN AJU TKYIMLEN JESÚS?

4. ¿Alkye ambʼil o tzaj qʼoʼn qe tuʼnju kyim Jesús?

4 Qkyaqilx o kyaj tqʼoʼn Adán il ex kamik qibʼaj tuʼnju aqoʼ tkʼwaʼl (Romanos 5:12). Tuʼn qtzaqpaj tjaqʼ il ex kamik, iltoq tiʼj tuʼn t-xi qʼet jun chojbʼil te Dios. Noqtzun tuʼnj, tuʼnju qkyaqilx aj il qoʼ, mintiʼx jun xjal jaku txi tqʼoʼn chojbʼil lu (Salmo 49:6-9). Atzunte Jesús mintiʼ il tiʼj, tzʼaqli te. Ex tej tkyim tuʼn qpaj, xi tqʼon Jesús te Jehová aju chojbʼil iltoq tiʼj tuʼn t-xi qʼet. Tuʼn jlu, o tzaj qʼoʼn ambʼil qe tuʼn qetz klet tjaqʼ il ex tjaqʼ kamik, ex jaku qo anqʼin te jumajx (Romanos 6:23; 1 Corintios 15:21, 22).

¡Nimxix in qo tzalaj tiʼjju bʼant tuʼn Jehová ex tuʼn Jesús tuʼn qklet!

5. a) ¿Tzeʼn in nel qnikʼ tiʼj qa kʼujlan qoʼ tuʼn Jehová ex tuʼn Jesús? b) ¿Tiquʼn in qoʼx toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo?

5 Kubʼ tyekʼun Jehová tkʼujlalil qiʼj tej ttzaj tqʼoʼn Tkʼwaʼl te chojbʼil (Juan 3:16). Ax ikx kubʼ tyekʼun Jesús tkʼujlalil qiʼj tej t-xi tqʼoʼn tchwinqlal tuʼn qklet. Axpe ikx, tej naʼmxtoq tul Jesús tzalu twitz Txʼotxʼ, otoq kubʼ tyekʼun Jesús qa kʼujlaʼn qe xjal tuʼn (Proverbios 8:30, 31). ¡Nimxix in qo tzalaj tiʼjju bʼant tuʼn Jehová ex tuʼn Jesús tuʼn qklet! Tuʼntzunju, in qoʼx toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo tkyaqil abʼqʼi. Iktzun tten in xi qbʼin aju kyaj tqʼamaʼn Jesús tej tqʼama: «kybʼinchame jlu te nabʼl weye» (1 Corintios 11:23-25).

¿TIʼ T-XILEN AJU PAN EX AJU VINO?

6. ¿Tiʼ t-xilen aju pan ex aju vino?

6 Tej ttzaj tzyet Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo, tqʼama Jesús tiʼ in tzaj tyekʼun pan ex tiʼ in tzaj tyekʼun vino tej tqʼama jlu: «Atzun [‹techel›, TNM] nxmilale jlu» ex «atzun [‹techel›, TNM] nchkʼele tiʼj akʼaj yol ma kyaj bʼant tiʼj aju kʼelel chitj tuʼn kyklet nimku xjal» (Marcos 14:22-24). Mintiʼ ok t-xmilal Jesús te pan ex mintiʼ ok tchkʼel te vino. Quʼn tuʼn qe tyol in nel qnikʼ tiʼj qa noq ajbʼen pan ex vino te techel.

7. ¿Tiʼ in kubʼ techlaʼn aju pan in najbʼen toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo?

7 Tojju qonikʼan te abʼqʼi 33, ajbʼen pan mintiʼ t-samel tuʼn Jesús, aju otoq kyaj tiʼjju wabʼj te Xjan Qʼij (Éxodo 12:8). At maj in yolin Tyol Dios tiʼj t-samel pan tuʼn tok te techel il (Mateo 16:6, 11, 12; Lucas 12:1). Tuʼntzunju, aju pan mintiʼ t-samel kubʼ te techel t-xmilal Jesús aju mintiʼ il toj (Hebreos 7:26). Kyjuʼtzun, in najbʼen pan quʼn aju mintiʼ t-samel toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo.

8. ¿Tiʼ in kubʼ techlaʼn aju vino in najbʼen toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo?

8 Aju vino ajbʼen tuʼn Jesús, kubʼ te techel tchkʼel. Ax ikx in kubʼ vino te techel tchkʼel Jesús jaʼlo aj tkubʼ ikʼset aju Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo. Kyim Jesús toj jun tembʼil tiʼjxi tnam Jerusalén. Ex kyim «tuʼn tnajset kyil» xjal (Mateo 26:28; 27:33). ¿Alkye tten jaku kubʼ qyekʼun qa in xi qqʼoʼn chjonte tiʼjju bʼant tuʼn Jesús? Kbʼel qyekʼun jlu qa ma kubʼ qbʼinchaʼn qten tkyaqil abʼqʼi aj tkubʼ ikʼset aju Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo. Qo xnaqʼtzan tiʼj tzeʼn jaku bʼant jlu quʼn.

¿TZEʼN JAKU KUBʼ QBʼINCHAʼN QTEN?

9. a) ¿Tzeʼn in nonin qiʼj aj tkubʼ quʼjin qe taqikʼ Tyol Dios in che yolin tiʼj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo? b) ¿Tiʼ teya in tnaʼn tiʼjju chojbʼil tzaj tqʼoʼn Jehová?

9 Jun tten tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qten aju qa ma kubʼ qẍchʼiʼn qe taqikʼ Tyol Dios in che yolin tiʼj tiʼ bʼant tuʼn tej naʼmxtoq tkyim. Jaku tzʼajbʼen tajlal taqikʼ Tyol Dios quʼn aju tkuʼx toj quʼj Examinando las Escrituras diariamente. Nimxix toklen tuʼn kykubʼ quʼjin qe taqikʼ Tyol Dios lu. A jlu kʼonil qiʼj tuʼn tbʼaj qbʼinchaʼn qanmi ex tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkye tten in nonin tkyimlen Jesús tiʼj teyele junjun qe. Kubʼ ttzʼibʼen jun ermana jlu: «tkyaqil maj in qo yone tuʼn tkyaqil qanmiye aju Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo. Tkyaqil abʼqʼi mas nim toklen toj qwitze». In tzaj tqʼamaʼn ermana lu qa ojtzqiʼntoq qe taqikʼ Tyol Dios tuʼn aʼyeju in che yolin tiʼj chojbʼil ex jakutoq chikʼbʼet tuʼn, noqtzun tuʼnju, tzmaxi tej tkyim ttat el tnikʼ tiʼj jniʼ toklen aju tkyimlen Jesús. A jlu okxix tqʼuqbʼaʼn tkʼuʼj ermana.

Bʼaʼn tuʼn kyajbʼen qe uʼj tuʼna, tuʼn tbʼaj tbʼinchaʼn ttena toj qʼij te Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 9)

10. ¿Tiʼ mas jaku bʼant quʼn tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qten toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo?

10 Aju juntl kʼonil qiʼj tuʼn tbʼaj qbʼinchaʼn qten toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo, aju qa ma qo pakbʼaʼn mas ambʼil. Jaku qo ok te precursor auxiliar kyoj qe xjaw lu. Bʼaʼn tuʼn t-xi qqʼoʼn txokbʼil kye kykyaqil xjal tuʼn kytzaj toj qʼij aj tok Wabʼj te Qale te Jesús. Qa ma qo yolin tiʼj Jehová, tiʼj Tkʼwaʼl ex kyiʼj qe kʼiwlabʼil in qo yon tiʼj, a jlu ok tzul tqʼoʼn nim tzalajbʼil qe (Salmo 148:12, 13).

11. ¿Tiquʼn tqʼama Pablo qa ateʼ junjun okslal te tnam Corinto e waʼn tiʼj pan ex e kʼan tiʼj vino aʼyeju mintiʼ kyoklen tiʼj?

11 Ax ikx, bʼaʼn tuʼn qximen tiʼjju xi ttzʼibʼen apóstol Pablo kye qe okslal te tnam Corinto (kyjawil uʼjit 1 Corintios 11:27-34). Kyaj tqʼamaʼn apóstol Pablo qa noq alkyexku xjal ma waʼn tiʼj pan ex ma kʼaʼn tiʼj vino «mya xoʼn» moqa mintiʼ toklen tiʼj, «at til» xjal lu «tuʼnju mya xoʼn t-ximlal ex tchkʼel Qajaw» tuʼn. Tuʼntzunju, naʼmxtoq t-xi twaʼn jun okslal skʼoʼn maj tuʼn Jehová aju pan ex tuʼn t-xi tkʼan aju vino, il tiʼj tuʼn tok ten ximel tiʼjx tuʼn tel tnikʼ qa bʼaʼn in che ela tbʼinchbʼen toj twitz Jehová, quʼn qa mya ik ttenju, «tuʼnx in tzaj tiʼn jun kastiw tibʼaj». Attoq nim okslal te tnam Corinto in kubʼtoq kybʼinchaʼn aju nya bʼaʼn toj tqʼijlal apóstol Pablo. Axpe ikx at junjun in che bʼaj tuʼn watl toj Wabʼj te Qale te Jesús tuʼnju otoq che waʼn nim ex otoq che kʼan nim naʼmxtoq kypon toj ikʼsabʼil. Aqeju skʼoʼn maj lu, mintiʼtoq in xi kyqʼoʼn toklen Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo. Tuʼntzunju, nyatoq bʼaʼn in nela toj twitz Jehová tuʼn kywaʼn tiʼj pan ex tuʼn kykʼan tiʼj vino.

12. a) ¿Alqukʼil ok tmojbʼan Pablo aju Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo? b) ¿Tiʼ xi tqʼamaʼn Pablo kye qeju o che tzaj ttxkoʼn Jehová? c) Qa at jun okslal, aju in waʼn tiʼj pan ex in kʼan tiʼj vino ma kubʼ tbʼinchaʼn jun matij il, ¿tiʼ kbʼantel tuʼn?

12 Tqʼama apóstol Pablo qa ik tten Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo ik tzeʼn jun wabʼj ex in che tzaj txkoʼn jun kʼloj xjal waʼl tiʼj. Xi tqʼamaʼn Pablo jlu kye qeju o che tzaj ttxkoʼn Jehová: «Mlay bʼant tuʼn kykʼane tuj tvas Qajaw ex tuj kyvas juʼẍ; mlay bʼant tuʼn kywaʼne tiʼj tmes Qajaw ex tiʼj kymes juʼẍ» (1 Corintios 10:16-21). Qa at jun okslal, aju in waʼn tiʼj pan ex in kʼan tiʼj vino, ma kubʼ tbʼinchaʼn jun matij il, il tiʼj tuʼn t-xi tqʼamaʼn kye ansyan (kjawil uʼjit Santiago 5:14-16). Qa ma kubʼ tyekʼun tuʼn tkyaqil tkʼuʼj qa otoq tzʼajtz tiʼj tanmi, jaku waʼn tiʼj pan ex jaku kʼan tiʼj vino toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo. Tuʼn jlu kbʼel tyekʼun qa nim toklen toj twitz aju chojbʼil bʼant tuʼn Jesús (Lucas 3:8).

13. ¿Tiquʼn bʼaʼn tuʼn qnaʼn Dios tiʼjju qʼuqbʼil qkʼuʼj o tzaj tqʼoʼn Jehová?

13 Naʼmxtoq qxiʼ toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo, bʼaʼn tuʼn qkubʼ ten ximil tiʼj ex tuʼn qnaʼn Dios tuʼn tel qnikʼ jatumel tajbʼil Jehová tuʼn qanqʼin toj ambʼil tzul. Nya bʼaʼn tuʼn tkubʼ qyekʼun qa mintiʼ toklen tkyimlen Jesús toj qwitz. Kyjuʼtzun, qa mintiʼ ojtzqiʼnxix tuʼn jun okslal qa skʼoʼn maj tuʼn Jehová mintiʼ tuʼn t-xi twaʼn aju pan ex mitiʼ tuʼn t-xi tkʼaʼn aju vino toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo. Qa ikju, ¿alkyeqe jaku che waʼn tiʼj pan ex jaku che kʼan tiʼj vino?

¿ALKYEQE JAKU CHE WAʼN TIʼJ PAN EX JAKU CHE KʼAN TIʼJ VINO?

14. ¿Tiʼ t-xilen aju akʼaj yol kye qeju in che waʼn tiʼj pan ex in che kʼan tiʼj vino toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo?

14 Toj ambʼil ojtxe, kyaj bʼant tiʼj jun yol tuʼn Jehová kyukʼe aj Israel. In nok tbʼi yol lu te yol kyaj bʼant tiʼj tej ttzaj qʼoʼn Ley. Noqtzun tuʼnj, tej tbʼet ambʼil, tqʼama Dios qa ok kjel bʼant tiʼj juntl akʼaj yol tuʼn (kjawil uʼjit Jeremías 31:31-34). Tej ttzaj tzyet tuʼn tkubʼ ikʼset Wabʼj te Qale te Jesús, tqʼama Jesús jlu: «Aju tkuʼx tuj vas lu, atzun akʼaj yolju tziyiʼmaj wuʼne tuʼn nchkʼele» (1 Corintios 11:25). Kyaj bʼant tiʼj akʼaj yol lu tuʼn Jehová kyukʼil qeju skʼoʼn maj qe tuʼn (Gálatas 6:15, 16). Kyaj bʼant tiʼj akʼaj yol lu tej tkyim Jesús (Lucas 22:20). A Jesús tkubʼ kyxol qeju skʼoʼn maj qe tukʼil Dios. Ex che anqʼil qeju okslal skʼoʼn maj tuʼn Jehová junx tukʼil Jesús toj kyaʼj (Hebreos 8:6; 9:15). Aqeju skʼoʼn maj, qʼuqlixix kykʼuʼj qa o kyaj bʼant tiʼj akʼaj yol tuʼn Dios kyukʼil. Tuʼntzunju, in che waʼn tiʼj pan ex in che kʼan tiʼj vino toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo.

15. ¿Alkyeqe at kyoklen tiʼjju yol kyaj bʼant tiʼj tuʼn tten jun Kawbʼil? b) ¿Alkye kyoklen qeju okslal skʼoʼn maj tuʼn Jehová ktel qa kukx ma che ajbʼen te?

15 Ax ikx ojtzqiʼn kyuʼn qeju skʼoʼn maj tuʼn Jehová qa at kyoklen tiʼjju yol kyaj bʼant tiʼj tuʼn tten jun Kawbʼil (kjawil uʼjit Lucas 12:32). Aju yol lu kyaj bʼant tiʼj tuʼn Jesús kyukʼil qeju kukx e ten tukʼil ex ikʼx kyuʼn ik tzeʼn te ikʼx tuʼn (Filipenses 3:10). Ax ikx qeju o che jaw skʼoʼn tuʼn Jehová toj ambʼil jaʼlo o kyaj bʼant tiʼj yol lu kyukʼil. Kykyaqil o txi qʼoʼn kyoklen tuʼn kyxiʼ toj kyaʼj ex tuʼn kykawin tukʼil Jesús te jumajx (Apocalipsis. 22:5). Kyjuʼtzun, jaku che waʼn tiʼj pan ex jaku che kʼan tiʼj vino toj Wabʼj te Qale te Jesús.

16. Chikʼbʼantza toj chʼin yol tiʼ t-xilen aju in tzaj tqʼamaʼn Romanos 8:15-17.

16 Ax ikx qʼuqlixix kykʼuʼj qeju skʼoʼn maj qa tkʼwaʼl Dios qe ex qa jaku che waʼn tiʼj pan ex jaku che kʼan tiʼj vino (kjawil uʼjit Romanos 8:15-17). Tqʼama apóstol Pablo qa in xi kyqʼamaʼn okslal skʼoʼn maj «tat» te Dios. Aju yol ajbʼen tuʼn apóstol Pablo toj yol arameo tiʼj jlu, in najbʼen tuʼn jun kʼwaʼl kʼujlaʼn ttat tuʼn ex in xi laqʼeʼ ttxlaj, ex chʼixme junx taʼ jlu ik tzeʼn aju yol mambʼaj, aju in najbʼen tukʼil nimbʼil. Tuʼn jlu, in nel qnikʼ qa at jun tbʼanel kyamiwbʼel qeju o che jaw skʼoʼn tukʼil Jehová aj txi kykʼamoʼn aju «Xewbʼaj Xjan» tuʼn kyok «te tkʼwaʼl Dios». A xewbʼaj xjan in qʼamante toj kyanmi qa ma che ok te tkʼwaʼl Dios. Qʼuqlixix kykʼuʼj qa o che ok tqʼoʼn Dios te tkʼwaʼl. Mintiʼ in tqʼamaʼn jlu, qa mintiʼ in pon kykʼuʼj tiʼj tuʼn kyanqʼin tzalu twitz Txʼotxʼ. Noqtzun tuʼnj, ojtzqiʼnxix kyuʼn qa at kyoklen tuʼn kykawin junx tukʼil Jesucristo toj Tkawbʼil toj kyaʼj, qa kukx ma che kubʼ weʼ toj kyokslabʼil. Toj ambʼil jaʼlo, nya nimtl kybʼet qeju 144,000 tkʼwaʼl Dios at tzalu twitz Txʼotxʼ (1 Juan 2:20; Apocalipsis 14:1). In kynaʼn qa nqayin ateʼ ttxlaj Jehová ex kyjuʼtzun in kyqʼamaʼn «¡tat!» te.

IN QO TZALAJ TIʼJ QʼUQBʼIL QKʼUʼJ IN TZAJ TTZIYEN DIOS

17. a) ¿Tiʼ in tzaj ttziyen Dios kye qeju o che jaw t-skʼoʼn? b) ¿Tzeʼn in nel kynikʼ okslal tiʼj qa ok che xeʼl toj kyaʼj?

17 In tzaj ttziyen Jehová chwinqlal te jumajx toj kyaʼj kye qeju o che jaw t-skʼoʼn. Qa o jaw skʼoʼn teya tuʼn t-xiʼya toj kyaʼj, nimlo maj in yolina tiʼj jlu tukʼil Jehová aj tnaʼna Dios te. Ax ikx, in tnaʼnlo teya qa ateʼ taqikʼ Tyol Dios atz in tzaj yolin teya. Jun techel, aj tyolin Tyol Dios tiʼj tmejebʼleʼn Jesús tukʼil aju kʼokel te «t-xuʼjil», aju kbʼantel toj kyaʼj, ojtzqiʼn tuʼna qa at toklen jlu tukʼila ex nyona tuʼn tpon aju ambʼil lu (Juan 3:27-29; 2 Corintios 11:2; Apocalipsis 21:2, 9-14). Ex aj tyolin Xjan Uʼj tiʼjju tkʼujlabʼil Dios at kyiʼj qe tkʼwaʼl che tel toj kyaʼj, in tnaʼnlo teya qa atz in yolin teya. Ax ikx aj ttzaj tqʼamaʼn Tyol Dios junjun kawbʼil kye qeju che xeʼl toj kyaʼj, aju xewbʼaj xjan nonin tiʼja tuʼn t-xi tbʼiʼna qe kawbʼil lu ex tuʼn tkubʼ tnaʼna jlu toj tanmiya: «Weye in tzaj qʼamaʼn kawbʼil lu». Iktzun tten in tzaj tqʼamaʼn t-xew Dios teya qa tajbʼil Dios tuʼn tanqʼina toj kyaʼj.

18. a) ¿Tiʼ in tzaj ttziyen Dios kye qeju «txqantl» ẍneʼl? b) ¿Tiʼ in kynaʼn qeju «txqantl» ẍneʼl tiʼjju in tzaj tziyen kye?

18 In tzaj ttziyen Dios chwinqlal te jumajx kye qeju «nimxix kyajlal xjal», aʼyeju «txqantl» ẍneʼl, toj jun tbʼanel najbʼil tzalu twitz Txʼotxʼ (Apocalipsis. 7:9; Juan 10:16). Qa ax jun teya at kyxol qeju «txqantl» ẍneʼl, in tzalajlo teya aj tjaw tuʼjina aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tiʼj Tbʼanel Najbʼil. Tajbʼil teya tuʼn tanqʼina te jumajx toj Tbʼanel Najbʼil, jatumel ktel nim mujbʼabʼil junx kyukʼil qe toj tjaya ex qe tamiwoya. Tajbʼil teya tuʼn tkubʼ naj te jumajx aju waʼyij, aju mebʼayil, aju yajbʼil, aju yabʼil ex aju kamik (Salmo 37:10, 11, 29; 67:6; 72:7, 16; Isaías 33:24). Ex tajbʼil teya tuʼn tpon qʼij jatumel ok kjawil tzalaja aj kyjaw anqʼin qe toj tjaya (Juan 5:28, 29). Axlo tok, in xi tqʼoʼn teya nimxix chjonte te Jehová tiʼjju tbʼanel qʼuqbʼil tkʼuʼja toj ambʼil tzul. Ax ikx in xilo tqʼoʼna chjonte tuʼnju xi tqʼoʼn Jesús tchwinqlal tuʼn qpaj. Tuʼntzunju, maske mintiʼ in waʼna tiʼj pan ex mintiʼ in kʼana tiʼj vino, in xiʼya toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo.

¿KXEʼL TEYA TOJ NABʼITZ TKYIMLEN JESUCRISTO?

19, 20. a) ¿Tiʼ kbʼantel quʼn qa qajbʼil tuʼn qanqʼin te jumajx? b) ¿Tiquʼn tajbʼila tuʼn t-xiʼya toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo?

19 Kykyaqil xjal jaku che anqʼin te jumajx. At junjun che anqʼil toj kyaʼj ex at junjuntl ok che anqʼil tzalu twitz Txʼotxʼ. ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn qa qajbʼil tuʼn qanqʼin te jumajx? Il tiʼj tuʼn tkubʼ qyekʼun qʼuqbʼil qkʼuʼj tiʼj Jehová, tiʼj Jesús ex tiʼj chojbʼil. Kyjuʼtzun, toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo, jaku qo ximan tiʼjju o tzaj ttziyen Dios qe ex qo ximen tiʼj nimxix toklen tkyimlen Jesús. Aj tkuʼx bʼaj Qʼij toj viernes 3 te abril te abʼqʼi 2015, nim millón xjal twitz tkyaqil Txʼotxʼ kbʼel kyikʼsaʼn aju Wabʼj te Qale te Jesús kyoj Ja te Chmabʼil kye testigos de Jehová ex kyoj junjuntl tembʼil.

20 Naʼmxtoq qxiʼ toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo, bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj nimxix toklen chojbʼil. Qa ma bʼant jlu quʼn, ok kʼonil qiʼj tuʼn t-xi qqʼoʼn chjonte tiʼj. Ex qa ma txi qqʼoʼn qwiʼ tiʼjju kʼeletz qʼamaʼn toj Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo, ktel mas qajbʼil tuʼn t-xi qyekʼun qkʼujlabʼil kye txqantl. ¿Alkye tten jaku bʼant jlu quʼn? Jaku bʼant jlu quʼn qa ma qo yolin kyukʼe xjal tiʼj tkʼujlabʼil Jehová at qiʼj, ex tiʼjju kbʼantel tuʼn toj ambʼil tzul (Mateo 22:34-40). ¡Miʼn txi tqʼoʼna ambʼil te alkyexku tuʼn miʼn txiʼya tojju qʼij lu!