Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

¿Alkye tten jaku che bʼaj xnaqʼtzet txqantl?

¿Alkye tten jaku che bʼaj xnaqʼtzet txqantl?

«Aju tbʼiya weye [...,] oqxenanxa kye xjal in japunxix kyuʼn.» (2 TIMOTEO 2:2)

1. a) ¿Tiʼ ojtzqiʼn kyuʼn tmajen Dios? b) ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn toj ambʼil jaʼlo? c) ¿Tiʼ kʼelel qnikʼ tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

OJTZQIʼN kyuʼn tmajen Jehová qa tbʼanel in nel alkyexku in bʼant kyuʼn qa ma chex xnaqʼtzaʼn. Ik tzeʼn te Abrahán klet Lot tuʼn tej kyxi tiʼn xjal aʼyeju xnaqʼtzaʼn maj qe (Génesis 14:14-16). Ax ikx toj ambʼil te David ateʼtoq xjal otoq che bʼaj xnaqʼtzaʼn tuʼn kybʼitzen te Jehová (1 Crónicas 25:7). Ax ikx toj ambʼil jaʼlo, il tiʼj tuʼn qqʼojin tukʼil Satanás ex tukʼil tkyaqilju tokx tjaqʼ tipumal (Efesios 6:11-13). Ex il tiʼj tuʼn tok tilel quʼn tuʼn tjaw qnimsaʼn Jehová aj qyolin tiʼj tbʼi kyukʼil xjal (Hebreos 13:15, 16). Ik tzeʼn qe tmajen Dios toj ambʼil ojtxe, il tiʼj tuʼn qtzaj xnaqʼtzaʼn tuʼn tel bʼaʼn aju kbʼantel quʼn. Tuʼntzunju, o tzaj tqʼoʼn Jehová kyoklen ansyan tuʼn tbʼaj kyxnaqʼtzan txqantl ermano kyoj Ja te Chmabʼil (2 Timoteo 2:2). Ok kʼelel qnikʼ toj xnaqʼtzbʼil lu tiʼj alkye tten o chex kyxnaqʼtzaʼn junjun ansyan qe ermano.

TZʼONINA TIʼJ ERMANO TUʼN TTEN MASTL TKʼUJLABʼIL TIʼJ JEHOVÁ

2. Naʼmxtoq t-xi tzyet tuʼn tkubʼ t-xnaqʼtzaʼn jun ansyan jun ermano, ¿tiʼ jaku bʼant tuʼn, ex tiquʼn?

2 Ik tten jun ansyan ik tzeʼn jun awal. Tuʼnju naʼmxtoq tkux tawaʼn tijaj, moqa tiyaj, il tiʼj tuʼn tkux tqʼoʼn abono, moqa tzʼis, toj txʼotxʼ tuʼn ttzaj chʼiy awal kyuw. Ax ikx jun ansyan, jaku yolin tiʼj junjun taqikʼ Tyol Dios tukʼil ermano naʼmxtoq t-xi tzyet tuʼn tkubʼ t-xnaqʼtzaʼn. ¿Tiquʼn? Tuʼn tonin tiʼj tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼn aju tzul xnaqʼtzaʼn te (1 Timoteo 4:6).

3. a) ¿Alkye tten jaku tzʼajbʼen Marcos 12:29 ex 30 aj tyolin ansyan tukʼil ermano kbʼel xnaqʼtzet? b) ¿Tiʼ jaku bʼaj qa ma tzʼok tbʼiʼn ermano jun naʼj Dios atz jatumel in naʼn ansyan Dios tiʼj?

3 Qa ansyan teya, nim toklen tuʼn tel tnikʼa tiʼj alkye t-ximbʼetz ermano tiʼj axix tok ex tiʼ in tnaʼn tiʼj. Tuʼn tel tnikʼa tiʼj, jaku txi tuʼjina Marcos 12:29 ex 30 (kjawil uʼjit). Jaku txi tqanina te alkye tten in nonin toj tanqʼibʼil aju tyol xi tqʼamaʼn te Jehová tuʼn tajbʼen te. A jlu jaku tzʼonin tuʼn kyyoline tiʼj alkye tten tuʼn tajbʼen te Jehová tuʼn tkyaqil tanmi. Ax ikx jaku naʼna Dios tukʼe ermano ex jaku txi tqanina te Jehová tuʼn ttzaj tqʼoʼn t-xew te tuʼn tjapun tuʼn aju aqʼuntl che xel qʼoʼn te. Qa ma tzʼok tbʼiʼn ermano jun naʼj Dios atz jatumel in naʼna Dios tiʼj, jaku tzʼonin tiʼj tuʼn tbʼant mastl tuʼn.

4. a) ¿Alkye junjun techel tkuʼx toj Tyol Dios aju jaku tzʼonin kyiʼj ermano tuʼn kychʼiy naj toj kyokslabʼil? b) ¿Tiʼ bʼaʼn tuʼn tbʼant kyuʼn ansyan aj kyok ten xnaqʼtzal jun ermano?

4 Aj t-xi tzyet tuʼn t-xi tqʼoʼna xnaqʼtzbʼil te ermano, yolina kyiʼj techel ateʼkux toj Tyol Dios aju jaku tzʼonin tiʼj tuʼn tel tnikʼ qa nim toklen tuʼn tonin kyiʼj txqantl, tuʼn tok qeʼ kykʼuʼj txqantl tiʼj ex tuʼn miʼn tjaw tnimsan tibʼ (1 Reyes 19:19-21; Nehemías 7:2; Nehemías 13:13; Hechos 18:24-26). Aqeju mod lu in che ok ik tzeʼn abono in najbʼen tuʼn awal tuʼn tkux tqʼoʼn toj txʼotxʼ. Che onil tiʼj tuʼn tchʼiy naj toj tokslabʼil. At jun ansyan te Francia in tzaj tqʼamaʼn qa aj tok ten xnaqʼtzal jun ermano, in nok ten onil ermano tuʼn tbʼaj t-ximen junjun tiʼchaq tuʼn tbʼant tuʼn ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios. In tzaj tqʼamaʼn ermano lu qa in jyon tumel tuʼn t-xi tuʼjin qe taqikʼ Tyol Dios aju jaku tzʼonin tuʼn tel kynikʼ tiʼjju «tbʼanilxix» tkuʼx toj Tyol Dios (Salmo 119:18). ¿Alkye junjuntl tten jaku che onin ansyan tuʼn tok kykʼujlaʼn ermano mas Jehová?

QʼAMANXA TIʼ KBʼANTEL EX TIQUʼN

5. a) ¿Tiquʼn bʼaʼn tuʼn kyyolin ansyan tukʼil ermano tiʼjju tajbʼil tuʼn tbʼant tuʼn? b) ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn kyok ten ansyan xnaqʼtzal qe ermano tzma kʼwaʼlx qe? (Qʼonka twitza tiʼj tqanil t-xe t-xaq uʼj.)

5 Qaninxa te ermano tiʼ tajbʼil tuʼn tbʼant tuʼn toj ttnam Jehová. Qa mintiʼ jun, tzʼonina tiʼj tuʼn t-ximen tiʼj jun ex tuʼn tkambʼet tuʼn. Yolina tukʼe tzalajbʼil tiʼj jun t-ximbʼetza kambʼet ojtxe ex qʼamanxa tiʼ tnaʼya tej tkambʼet tuʼna. Nya kwest tuʼn tbʼant jlu ex jaku tzʼel bʼaʼn. At jun ansyan precursor te tnam África Víctor tbʼi, tqʼama tiquʼn nim toklen tuʼn tbʼant jlu. Tqʼama qa tej kuʼxintoq, xi qanin te tuʼn jun ansyan tiʼtoq tajbʼil tuʼn tbʼant tuʼn. Onin jlu tiʼj tuʼn t-ximenxix tiʼj tajbʼebʼil tukʼil Dios. Ax ikx nim qe ansyan ma bʼet ambʼil t-xilen qʼoʼn kyoklen kyqʼama qa nim toklen tuʼn kykubʼ xnaqʼtzet ermano tzma kʼwaʼlx qe, ik tzeʼn te 13 moqa 14 abʼqʼi. Jaku txi qʼet junjun aqʼuntl kye aju jaku bʼant kyuʼn. ¿Tiquʼn nim toklen jlu? Tuʼnju jaku tzʼonin kyiʼj ermano tuʼn kyximen tiʼj tiʼ jaku bʼant kyuʼn toj ttnam Jehová aj kychʼiy ex tuʼn miʼn kyok ten ximel kyiʼj junjuntl tiʼchaq (kjawil uʼjit Salmo 71:5, 17). * (Qʼonka twitza tiʼj tqanil t-xe t-xaq uʼj.)

Qʼamanxa te ermano tiʼ kbʼantel tuʼn ex tiquʼn, ex qʼamanxa te qa in tzalaja tiʼj tuʼnju in nok tilel tuʼn (Qʼonka twitza kyiʼj taqikʼ 5 a 8)

6. ¿Tiʼ bʼant tuʼn Jesús tej tbʼaj t-xnaqʼtzaʼn txqantl?

6 Tuʼn t-xi onit jun ermano tuʼn tbʼant mas tuʼn, nya okx kxel qʼamet te tiʼ kbʼantel tuʼn. Ax ikx kxel qʼamet te tiquʼn kbʼantel tuʼn. Atzun bʼant tuʼn Jesús tej tbʼaj t-xnaqʼtzaʼn txqantl. Xi tqʼamaʼn Jesús kye qe t-apóstol tuʼn kyxiʼ pakbʼal. Noqtzun tuʼnj, tnejel xi tqʼamaʼn kye tiquʼn il tiʼj tuʼn kynimen. Xi tqʼamaʼn jlu kye: «Ma tzaj qʼoʼn woklene tiʼj tkyaqilju at tuj kyaʼj ex twitz txʼotxʼ. Kyjaʼtzun kyxiʼye, kymanxe kye xjal tuʼn kyok te nxnaqʼtzbʼene kyuj kykyaqil nasyon» (Mateo 28:18, 19). ¿Alkye tten jaku tzʼel tkanoʼna techel kyaj tqʼoʼn Jesús?

7, 8. a) ¿Alkye tten jaku tzʼel kykanoʼn ansyan tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Jesús? b) ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn t-xi tqʼamaʼna qa in tzalaja tiʼj ermano? c) ¿Tiʼ jaku tzʼonin kyiʼj ansyan tuʼn tbʼaj kyxnaqʼtzaʼn txqantl? (Jyonkuxa aju « Junjun nabʼil tuʼn kybʼaj xnaqʼtzet txqantl».)

7 Bʼaʼn tuʼn tajbʼen Tyol Dios tuʼna tuʼn t-xi tqʼamaʼna te ermano tiquʼn nim toklen tuʼn tbʼant jun tiʼ tuʼn. Iktzun tten kxel tyekʼuna te tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼn junjun tiʼchaq tuʼnju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios ex nya oʼkx tuʼnju jun kawbʼil in xi qʼamaʼn te. Jun techel, qa ma txi tqʼamaʼna te ermano tuʼn tten ttzi Ja te Chmabʼil saq ex tzqij, jaku jaw tuʼjina Tito 2:10 te. Qʼamanxa te qa ma ten ttzi Ja te Chmabʼil saq, mas bʼaʼn kʼelel tqanil tiʼj Tkawbʼil Dios. Ax ikx jaku txi tqʼamaʼna te tuʼn t-ximen tiʼj alkye tten jaku tzʼonin jlu kyiʼj erman ma che tijen. Qa ma che yoline tiʼj jlu tukʼil ermano, kʼonil jlu tiʼj tuʼn mas t-ximen kyiʼj txqantl ex nya kyiʼj qe kawbʼil. Aj tok tqʼoʼn twitz tiʼj alkye tten in che onit qe erman tuʼn taqʼun, ok ktzalajel tuʼnju in najbʼen kye txqantl.

8 Ax ikx qʼamanxa te ermano qa in tzalaja tiʼj aj tkubʼ tbʼinchaʼn aju in xi tqʼamaʼna te. ¿Tiquʼn nim toklen jlu? Tuʼnju kʼonil tiʼj tuʼn tchʼiy toj tokslabʼil. Qa ma txi tqʼamaʼna te ermano qa in tzalaja tiʼj, ik jaku tzʼok ik tzeʼn in kux qʼet aʼ t-xe jun awal tuʼn tchʼiy (jyonkuxa xnaqʼtzbʼil lu toj Mateo 3:17).

JUNTL NYA BʼAʼN IN TZAJ

9. a) ¿Tiʼ in bʼaj kyoj junjun tnam jatumel at mas pwaq? b) ¿Tiquʼn nya nim toklen toj kywitz junjun kuʼxin aju tuʼn kyajbʼen mas te Dios?

9 Kyoj junjun tnam jatumel at mas pwaq, mas kwest o tzʼel toj kywitz ansyan tuʼn kyonin kyiʼj ermano aqeju o che okx toj 20 ex in pon bʼaj kyabʼqʼi toj 40, tuʼn tbʼant mas kyuʼn toj Ja te Chmabʼil. Xi qanin te jun kʼloj ansyan ma bʼet ambʼil t-xilen qʼoʼn kyoklen ex te junlo 20 tnam tiquʼn in bʼaj jlu. Chʼixmi kykyaqil tzaj kyqʼamaʼn qa tej tzmatoq kuʼxin qe ermano lu, mintiʼ e onin kyman kyiʼj tuʼn kyximen tiʼj tuʼn kyajbʼen mas te Jehová. Ex tej tten kyajbʼil junjun ermano tuʼn tbʼant mas kyuʼn, xi kyqʼamaʼn kyman kye tuʼn tetz mas xnaqʼtzbʼil kyuʼn tuʼntzun tkambʼet pwaq kyuʼn. Tuʼntzunju, nya nim toklen ela toj kywitz aju tuʼn kyajbʼen mas te Jehová (Mateo 10:24).

10, 11. a) ¿Alkye tten jaku tzʼonin jun ansyan tuʼn tbʼaj chʼixpet chebʼe chebʼe t-ximbʼetz jun ermano? b) ¿Alkyeqe taqikʼ Tyol Dios jaku che kuʼpin toj tanmi jun ermano, ex tiquʼn? (Qʼonka twitza tiʼj tqanil t-xe t-xaq uʼj.)

10 Kwest tuʼn tbʼaj chʼixpet tnabʼil jun ermano aju mintiʼ in kubʼ tyekʼun qa tajbʼil tuʼn tbʼant mas tuʼn toj Ja te Chmabʼil. Jaku txi onit ermano lu, noqtzun tuʼnj, il tiʼj tuʼn tok tilil tuʼn ansyan ex tuʼn tten tpasens. Qo ximen tiʼj techel tiʼj awal. Tuʼn tchʼiy jun tzeʼ jiqin tiʼj, chebʼe chebʼe in xi tjiqisaʼn awal tiʼj. Ax ikx teya, chebʼe chebʼe jaku tzʼonina tiʼj ermano tuʼn tchʼixpet t-ximbʼetz ex tuʼn t-xi tkʼamoʼn mas aqʼuntl toj Ja te Chmabʼil. ¿Tzeʼn jaku bʼant?

11 Paʼmila ambʼil tuʼn tok tamiwin tibʼa tukʼil ermano. Qʼamanxa te qa kyajbʼil ermano onbʼil. Qeʼkuya tukʼil ex yekʼunxa junjun taqikʼ Tyol Dios te aju jaku tzʼonin tiʼj tuʼn t-ximen tiʼjju qʼij tej t-xi tqʼamaʼn te Jehová tuʼn tajbʼen te (Eclesiastés 5:4; Isaías 6:8; Mateo 6:24, 33; Lucas 9:57-62; 1 Corintios 15:58; 2 Corintios 5:15; 13:5). Qʼonka tilil tuʼn tkuʼpin toj tanmi aju in xi tqʼamaʼna te kyukʼe junjun xjelbʼitz ik tzeʼn jlu: «¿Tiʼ xi ttziyena te Jehová tej txi tqʼamaʼna tuʼn tajbʼena te? ¿Tiʼtzulo tnaʼ Jehová tej tjaw aʼ twiʼya?» (Proverbios 27:11). «¿Tiʼ tnaʼ Satanás?» (1 Pedro 5:8.) Nim kyoklen taqikʼ Tyol Dios ik tzeʼn qe jlu tuʼnju jaku tzʼonin nimxix tiʼj ermano ex jaku kuʼpin toj tanmi (kjawil uʼjit Hebreos 4:12). * (Qʼonka twitza tiʼj tqanil t-xe t-xaq uʼj.)

AYA ERMANO, JAPUNX TUʼNA AJU IN TZAJ QʼAMAʼN TEYA

12, 13. a) ¿Tiʼ bʼant tuʼn Eliseo tej tbʼaj xnaqʼtzaʼn tuʼn Elías? b) ¿Alkye tten tzaj tkʼiwlaʼn Jehová Eliseo?

12 Aya kuʼxin, kyajbʼil erman tuʼn tonina kyiʼj. ¿Tiʼ jaku tzʼonin tiʼja tuʼn tel bʼaʼn tajbʼebʼila te Jehová? Tuʼn ttzaqʼwet jlu, qo xnaqʼtzan tiʼj jun tmajen Jehová ten toj ambʼil ojtxe aju Eliseo tbʼi.

13 Ma tzikʼlo 3,000 abʼqʼi, xi txkoʼn aju kuʼxin Eliseo tuʼn t-sanjel Dios Elías tuʼn tok te onil te. Xi tkʼamoʼn naj Eliseo txokbʼil lu. Kukx onin tiʼj Elías tuʼn tbʼinchet junjun aqʼuntl nya nim toklen (2 Reyes 3:11). Qaq abʼqʼi xi xnaqʼtzaʼn Eliseo tuʼn Elías. Tej chʼinxtoq tkubʼ bʼaj taqʼun Elías toj tnam Israel, xi tqʼamaʼn te Eliseo tuʼn tkyaj ttzaqpiʼn tuʼn tonin tiʼj. Noqtzun tuʼnj, xi tqʼamaʼn Eliseo oxe maj jlu te: «Mlay kyaj nkolina». Otoq bʼaj t-ximen Eliseo tuʼn tkyaj ten tukʼil Elías ex tzaj kʼiwlaʼn tuʼn Jehová tuʼnju kukx onin tiʼj Elías ¿Alkye tten? Tzaj tqʼoʼn Jehová ambʼil te tuʼn tok tqʼoʼn twitz tiʼj tej t-xi qʼiʼn Elías «tuj jun nintz xkyaqinpaẍ» (2 Reyes 2:1-12).

14. a) ¿Alkye tten jaku tzʼel kykanoʼn kuʼxin tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Eliseo? b) ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn tbʼant kyuʼn kuʼxin aju aqʼuntl in xi qʼoʼn kye?

14 ¿Alkye tten jaku tzʼel tkanoʼna techel tiʼj Eliseo? Bʼinchama tuʼn tkyaqil tkʼuʼja noq alkyexku ma txi qʼamaʼn teya maske nya nim toklen. Bʼaʼn tuʼn ttzaj tnaʼna qa tamiwoya aju ansyan in xnaqʼtzaʼn teya. Bʼaʼn tuʼn t-xi tqʼamaʼna te qa nim toklen teya aju in bʼant tuʼn tiʼja ex qʼamanxa te qa kukx tajbʼila tuʼn ttzaj xnaqʼtzaʼna tuʼn. Ex aju mas nim toklen, japunx tuʼna aju in tzaj qʼamaʼn teya tuʼn tbʼant. ¿Tiquʼn? A jlu kʼonil kyiʼj ansyan tuʼn tqeʼxix kykʼuʼj qa tajbʼil Jehová tuʼn t-xi qʼoʼn mas toklena toj Ja te Chmabʼil (Salmo 101:6; kjawil uʼjit 2 Timoteo 2:2).

NIMANXA QE ANSYAN MA BʼET AMBʼIL T-XILEN QʼOʼN KYOKLEN

15, 16. a) ¿Alkye tten kubʼ tyekʼin Eliseo qa xi tnimen aju kubʼ xnaqʼtzante te? (Qʼonka twitza tiʼj tnejel tilbʼilal.) b) ¿Tiquʼn ok qʼuqeʼ kykʼuʼj txqantl t-sanjel Dios tiʼj Eliseo?

15 Aju kubʼ tbʼinchaʼn Eliseo ax ikx in tzaj tyekʼun qa nim toklen tuʼn t-xi tnimana qe ansyan ma bʼet ambʼil t-xilen qʼoʼn kyoklen. Tej otoqxi meltzʼaj Elías visitaril kye junjun t-sanjel Dios toj tnam Jericó, xiʼ Elías ex Eliseo ttzi aʼ Jordán. «Eltzun tiʼn Elías aju t-ẍjoʼw ex bʼaj tbʼalqʼiʼn, ex kubʼ tjubʼin tibʼaj nima ex aju nima bʼiʼx weʼ; e ikʼxtzun kykabʼil jlajxi nima puro tuj tzqij» txʼotxʼ. Tej in che bʼet, kubʼ tbʼiʼn Eliseo tkyaqil aju in tqʼamaʼn Elías. Mintiʼ kubʼ t-ximen Eliseo qa ojtzqiʼn tkyaqil tuʼn. Tej otoqxi t-xi tiʼn Jehová Elías «tuj jun nintz xkyaqinpaẍ», meltzʼaj juntl maj Eliseo ttzi aʼ Jordán. Kubʼ tjubʼin tibʼaj aʼ tuʼn t-xbʼalin Elías ex ok ten naʼl Dios te Jehová. Eltzun tpan tibʼ aʼ juntl maj (2 Reyes 2:8-14).

16 Aju tnejel milagro kubʼ tbʼinchaʼn Eliseo, junx taʼ ik tzeʼn aju mankbʼil bʼant tuʼn Elías. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel tiʼna tiʼj jlu? Mintiʼ kubʼ t-ximen Eliseo qa tuʼnju otoq t-xi qʼoʼn toklen, jaku kubʼ tbʼinchaʼn junjun tiʼchaq ik tzeʼn te tajbʼil. Kukx kubʼ tbʼinchaʼn ik tzeʼn bʼant tuʼn Elías. Iktzun tten kubʼ tyekʼun qa in nimen teju bʼaj xnaqʼtzante te. Ex a jlu onin kyiʼj txqantl t-sanjel Dios tuʼn tok qeʼ kykʼuʼj tiʼj Eliseo (2 Reyes 2:15). Ajbʼen Eliseo te t-sanjel Dios toj 60 abʼqʼi ex tzaj tqʼoʼn Jehová tipumal tuʼn tbʼant mas nim milagro tuʼn twitztl te Elías. ¿Ti jaku tzʼel kykanoʼn kuʼxin tiʼj jlu?

17. a) ¿Alkye tten jaku tzʼel kykanoʼn kuʼxin tiʼjju techel kubʼ tqʼoʼn Eliseo? b) Aj tbʼet ambʼil, ¿tiʼ jaku bʼant kyuʼn kuʼxin?

17 Qa ma tzaj qʼoʼn mas toklena toj Ja te Chmabʼil, miʼn kubʼ t-ximana qa at toklena tuʼn tkubʼ tchʼixpuʼna junjuntl tiʼchaq. Oʼkx jaku kubʼ tchʼixpuʼna junjun tiʼchaq qa il tiʼj tuʼn tbʼant toj Ja te Chmabʼil moqa qa ma tzaj tqʼamaʼn ttnam Jehová. Miʼn kubʼ tbʼinchaʼna noq tuʼnxju teya tgan. Bʼaʼn tuʼn ttzaj tnaʼna qa kukx kubʼ tbʼinchaʼn Eliseo ik tzeʼnx bʼant tuʼn Elías. Iktzun tten kubʼ tyekʼun qa nimen teju kubʼ xnaqʼtzante te. Ex a jlu onin kyiʼj txqantl t-sanjel Dios tuʼn tok qe kykʼuʼj tiʼj. Ax ikx teya, qa kukx ma kubʼ tbʼinchaʼna aju in jatz toj Tyol Dios kyuʼn ansyan aʼyeju in che kubʼ xnaqʼtzante teya, kbʼel tyekʼuna qa in nimana kye. Ax ikx, kʼokel qeʼ kykʼuʼj erman tiʼja (kjawil uʼjit 1 Corintios 4:17). Aj tel mastl tnikʼa, jaku tzʼonina kyiʼj erman tuʼn tbʼant kyuʼn aju in tzaj tqʼamaʼn ttnam Jehová, aju kukx in nul junjun chʼixpubʼil tuʼn. Ex aj tikʼ ambʼil, ok tzul onina tuʼn Jehová ik tzeʼn te Eliseo. Axpe ikx jakulo bʼant mas tiʼchaq tuʼna kywitz qeju in che kubʼ xnaqʼtzante teya (Juan 14:12).

18. ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn kybʼaj xnaqʼtzet naj ermano kyojele Ja te Chmabʼil?

18 Ku chiwt tzʼonin xnaqʼtzbʼil lu kyiʼj ansyan tuʼn tel kypaʼn mas ambʼil tuʼn tbʼaj kyxnaqʼtzaʼn txqantl ermano. Ex in xi qqanine te Jehová tuʼn tonin kyiʼj ermano tuʼn ttzaj kyajbʼil tuʼn kybʼaj xnaqʼtzaʼn tuʼn tok kykwentin qe erman toj Ja te Chmabʼil. A jlu kʼonil tuʼn kyten erman kyuw twitz tkyaqil Txʼotxʼ. Ex kʼonil tiʼj teyele junjun qe tuʼn kukx qajbʼen te Jehová toj ambʼil nim toklen in qo ayon tiʼj.

^ taqik' 5 Qa at jun kuʼxin in kubʼ tyekʼun qa ma chʼiy toj tokslabʼil, qa at tbʼanel tmod tuʼn taqʼunan mas toj Ja te Chmabʼil ex qa mintiʼ in jaw tnimsaʼn tibʼ, jaku txi kyqʼamaʼn ansyan tuʼn ttzaj qʼoʼn toklen te onil kye ansyan maske naʼmx tjapun twi 20 abʼqʼi (1 Timoteo 3:8-10, 12; jyonkuxa toj uʼj La Atalaya te 1 te julio te 1989, t-xaq 29).

^ taqik' 11 Aj tyolina tukʼil ermano, jaku tzʼajbʼen tuʼna aju uʼj La Atalaya te 15 te abril te 2012, t-xaq 14 a 16, taqikʼ 8 a 13, ex aju uʼj «Ax che tenkje tuj tkʼujlalil Dios», toj xnaqʼtzbʼil 16, taqikʼ 1 a 3.