Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

Nim kyoklen Ja te Chmabʼil

Nim kyoklen Ja te Chmabʼil

«Ma tzaj taʼw tuj wanmiye tuʼn tlaj at nkʼuʼje tiʼj tjaya.» (JUAN 2:17)

BʼITZ: 127 EX 118

1, 2. a) ¿Jatumel in che kʼulin, moqa in che nimen, xjal te Dios ojtxe? b) ¿Tiʼtoq t-ximbʼetz Jesús tiʼj tja Dios attoq toj Jerusalén? c) ¿Tiʼ qo xnaqʼtzal tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

ATXIX ojtxe kukx o ten jun lugar kyuʼn tmajen Dios tuʼn tjaw nimsaʼn kyuʼn toj. Ik tzeʼn te Abel ajbʼenlo jun patbʼil oyaj tuʼn, tuʼn t-xi tqʼoʼn toyaj te Jehová (Génesis 4:3, 4). Ax ikx kye Noé, Abrahán, Isaac, Jacob ex Moisés jaw kybʼinchan jun patbʼil oyaj (Génesis 8:20; 12:7; 26:25; 35:1; Éxodo 17:15). Nya oʼkxju, ax ikx xi tqʼamaʼn Jehová kye aj Israel tuʼn tkubʼ kybʼinchaʼn jun ja xbʼalun tuʼn tajbʼen kyuʼn te kʼulbʼil, moqa te nimbʼil te (Éxodo 25:8). Tej tbʼet ambʼil, xi tqʼamaʼn kye tuʼn tjaw kybʼinchaʼn jun tja (1 Reyes 8:27, 29). Ex tej kyetz aj Israel toj Babilonia, xi tzyet tuʼn tok kychmon kyibʼ kyoj junjun ja aju ok tbʼi te ja te kʼulbʼil (Marcos 6:2; Juan 18:20; Hechos 15:21). Atzun qe tnejel okslal, ok kychmon kyibʼ kyja erman (Hechos 12:12; 1 Corintios 16:19). Ex toj ambʼil jaʼlo, aqoʼ testigos de Jehová in nok qchmon qibʼ kyoj nimku mil Ja te Chmabʼil twitz tkyaqil Txʼotxʼ.

2 Aju tja Dios toj Jerusalén, nimtoq toklen toj twitz Jesús. Tej tkubʼ tyekʼun Jesús tkʼujlabʼil tiʼj tja Dios, tzaj kynaʼn t-xnaqʼtzbʼen aju in tqʼamaʼn jun salmo: «Ma tzaj taʼw tuj wanmiye tuʼn tlaj at nkʼuʼje tiʼj tjaya» (Salmo 69:9; Juan 2:17). Ax tok aqeju Ja te Chmabʼil nya «tja Dios» qe ik tzeʼn attoq toj Jerusalén (2 Crónicas 5:13; 33:4). Noqtzun tuʼnj, nim kyoklen tuʼnju atz in nok qchmon qibʼ tuʼn qkʼulin, moqa tuʼn qnimen te Dios. Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ tiʼj tiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tiʼj alkye qmod ktel toj Ja te Chmabʼil, alkye tten kʼokel qwentin ex alkye tten jaku qo onin tuʼn kyjaw bʼinchet mastl. * (Qʼonka twitza tiʼj tqanil t-xe t-xaq uʼj.)

¿TZEʼN JAKU KUBʼ QYEKʼUN QA NIM KYOKLEN QCHMABʼIL TOJ QWITZ?

3-5. a) ¿Tiʼ tajbʼen Ja te Chmabʼil? b) ¿Tzeʼn in che ela qeju chmabʼil toj qwitz?

3 Aju tnejel in najbʼen quʼn tuʼn qajbʼen te Dios aju Ja te Chmabʼil. Aqeju chmabʼil, jun oyaj in che el toj qwitz, aju in tzaj tqʼoʼn Dios. ¿Tiquʼn? Tuʼnju in qo tzaj kyonin tuʼn tchʼiy qamiwbʼil tukʼil. Ax ikx atz kyoj in tzaj qʼuqbʼaʼn qkʼuʼj ex atz kyoj in tzaj tqʼoʼn ttnam Dios aju xnaqʼtzbʼil at tajbʼen qe. Aʼyeju xnaqʼtzbʼil in che tzaj qʼoʼn kyoj chmabʼil ik kyten ik tzeʼn wabʼj in tzaj tqʼoʼn Jehová ex Jesús qe toj teyele junjun seman. Nimxix qoklen in tzaj kyqʼoʼn tuʼnju in che txoken qiʼj tuʼn qwaʼn tiʼj kymes (1 Corintios 10:21).

4 In tzaj tqʼamaʼn Jehová toj Tyol qa il tiʼj tuʼn qxiʼ kyoj chmabʼil tuʼn tjaw qnimsaʼn ex tuʼn tok qqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj qxolx (kjawil uʼjit Hebreos 10:24, 25). Tuʼnju nim toklen Jehová toj qwitz, in qoʼx kyoj kykyaqil chmabʼil, oʼkx mintiʼ in qoʼx qa mlayx bʼant. In kubʼ qyekʼun qa in qo tzalaj kyiʼj qchmabʼil qa in kubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn t-xi qqʼoʼn qyol kyoj (Salmo 22:22).

5 Qa at jun tbʼanel qmod kyoj qchmabʼil ex qa in nok qwentin Ja te Chmabʼil, in kubʼ qyekʼun qa nim toklen Jehová. Tukʼilju qmod, qajbʼil tuʼn kyyolin xjal bʼaʼn tiʼj tbʼi Jehová aju tzʼibʼen kyiʼj chʼixmi kykyaqil Ja te Chmabʼil (chʼixmi ax ximbʼetz lu kkanetel tuʼna toj 1 Reyes 8:17).

6. ¿Tiʼ o kyqʼama junjun xjal aqeju o che ponxi visitaril Ja te chmabʼil? (Qʼonka twitza tiʼj tnejel tilbʼilal.)

6 In nok kyqʼoʼn xjal kywitz tiʼj qa nim toklen Ja te Chmabʼil toj qwitz. Jun techel, at jun xjal te tnam Turquía tqʼama qa tbʼanelxix otoq tzʼel toj twitz aju Ja te Chmabʼil tuʼnju puro saq taʼ ex nukʼuʼn taʼ tkyaqil. Ax ikx tbʼanel otoq tzʼel toj twitz aju alkye tten xbʼalumin kyibʼ erman ex alkye tten in chex qʼolbʼen te tukʼil kywitz in che tzalaj. Xi tzyet tuʼn tok tchmon tibʼ xjal lu kyoj kykyaqil chmabʼil ex tej tbʼet chʼintl ambʼil, jaw aʼ twiʼ. Ax ikx toj jun tnam te Indonesia jaw bʼinchaʼn jun akʼaj Ja te Chmabʼil. Ex tzaj kytxkoʼn erman qe xjal in che anqʼin nqayin, tzaj kytxkoʼn alcalde ex junjuntl xjal nim kyoklen tuʼn tok kyqʼoʼn kywitz tiʼj Ja te Chmabʼil. Tbʼanelxix el toj twitz alcalde aju alkye tten bʼinchaʼn Ja te Chmabʼil ex aju jatumel ateʼ bʼech. Tqʼama alcalde qa tuʼnju saq taʼ tkyaqil, in tzaj tyekʼun jlu qa ax tok in kubʼ qbʼinchaʼn aju in xi qpakbʼaʼn.

Miʼn kubʼ qbʼinchaʼn jun tiʼ toj Ja te Chmabʼil aju jaku tzaj tyekʼun qa nya nim toklen Dios toj qwitz (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 7 ex 8)

7, 8. ¿Tiʼ in bʼant ex tiʼ mintiʼ in bʼant quʼn toj Ja te Chmabʼil tuʼn tkubʼ qyekʼun qa nim toklen Jehová toj qwitz?

7 A Jehová in txokin qiʼj tuʼn qpon kyoj chmabʼil. Nim toklen toj twitz alkye tten in nok qxbʼalumin qibʼ ex alkye qmod in ten kyoj. Tuʼntzunju, qaj tuʼn tten qximbʼetz toj tumel. Mintiʼ tuʼn tkubʼ qqʼoʼn junjun kawbʼil tiʼj alkye bʼaʼn tuʼn tbʼant ex alkye nya bʼaʼn tuʼn tbʼant. Noqtzun tuʼnj, ax ikx mintiʼ tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn junjun tiʼchaq ik tzeʼn atoʼ qja. Tajbʼil Jehová tuʼn tkubʼ qnaʼn bʼaʼn qkyaqilx toj Ja te chmabʼil. Ax ikx qe, nya qajbʼil tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn jun tiʼ aju jaku kubʼ tyekʼun qa nya nim kyoklen qchmabʼil toj qwitz. Kyjuʼtzun, in bʼaj qbʼinchaʼnxix qten ex in nok qxbʼalumin qibʼ toj tumel. Kyoj chmabʼil, mintiʼ in qo saman mensaje, mintiʼ in qo yolin, mintiʼ in qo waʼn ex mintiʼ in qo kʼan. Ax ikx qe mambʼaj in chex kyxnaqʼtzaʼn kykʼwaʼl tuʼn miʼn kytʼikpaj ex tuʼn miʼn kysaqchan toj Ja te Chmabʼil (Eclesiastés 3:1).

8 In qoʼx toj Ja te Chmabʼil tuʼn tjaw qnimsaʼn Jehová ex tuʼn ttzaj qʼoʼn xnaqʼtzbʼil qe tiʼj. Tuʼntzunju, mintiʼ in qo yolin tiʼj kʼaẍjel toj (chʼixmi ax ximbʼetz lu kkanetel tuʼna toj Nehemías 13:7, 8). Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa tej tok tqʼoʼn Jesús twitz kyiʼj junjun xjal in che kʼayin toj tja Dios, tzaj nim tqʼoj ex i etz tlajoʼn toj (Juan 2:13-17).

QO ONIN TUʼN KYJAW BʼINCHET MASTL JA TE CHMABʼIL

9, 10. a) ¿Tiʼ in bʼant kyuʼn testigos de Jehová tuʼn kyonin tuʼn kyjaw bʼinchet Ja te Chmabʼil? b) ¿Tiʼ o bʼant tuʼn tkyaqilju in bʼant kyuʼn testigos de Jehová? c) ¿Alkye tten o tzʼonin ttnam Jehová kyiʼj kʼloj okslal aqeju mintiʼ kypwaq tuʼn tjaw kybʼinchaʼn jun Ja te Chmabʼil?

9 Nimxix in naqʼunan ttnam Jehová tuʼn kyjaw bʼinchet Ja te Chmabʼil twitz tkyaqil Txʼotxʼ. In bʼaj kybʼinchaʼn erman kyilbʼilal Ja te Chmabʼil, in jaw kybʼinchaʼn ex in bʼaj kybʼinchaʼn chʼintl, ex mintiʼ in xi kyqanin twiʼ kykʼuʼj. Iktzun tten o che jaw bʼinchet junlo jweʼ Ja te Chmabʼil tkyaqil qʼij kyoj qe 15 abʼqʼi tzma in che ikʼ. Tuʼn tkyaqil, o che jaw bʼinchaʼn mas te 28,000 Ja te Chmabʼil.

10 In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa aqeju at nim kye, il tiʼj tuʼn kyonin kyiʼj qeju mintiʼxix at kye (kjawil uʼjit 2 Corintios 8:13-15). Kyjuʼtzun, aju aqʼuntl noq kukx in xi kyqʼoʼn junjun erman ex aju pwaq te onbʼil in xi t-qʼon teyele junjun qe, in najbʼen tuʼn ttnam Jehová tuʼn kyjaw bʼinchet Ja te Chmabʼil jatumel mintiʼ. ¿Tiʼ o bʼant tuʼn jlu? O che jaw bʼinchaʼn nimku tbʼanel Ja te Chmabʼil tuʼn tajbʼen kyuʼn kʼloj okslal aqeju mintiʼtoq kypwaq tuʼn tchjet kyuʼn.

11. a) ¿Tiʼ tzaj kyqʼamaʼn junjun erman aʼyeju jaw bʼinchaʼn Ja te Chmabʼil kyukʼil? b) ¿Tiʼ teya in tnaʼn aj t-ximana kyiʼj erman lu?

11 At jun kʼloj okslal te tnam Costa Rica, tzaj kytzʼibʼen jlu: «Tej qkubʼ tene twitz Ja te Chmabʼil otoq jaw bʼinchaʼn, ¡kubʼ qximene qa in qo witzkʼane! Mintiʼtoq in xi qnimane. ¡Oʼkx wajxaq qʼij xi tiʼn tuʼn tjaw bʼinchet aju tbʼanel ja! Bʼant jlu noq tuʼn tkʼiwlabʼil Jehová, tuʼn aqʼuntl bʼant tuʼn ttnam ex kyuʼn qerman. Tbʼanel jlu ex jun tbʼanel oyaj tuʼn Jehová tuʼn qnimane te toj. Nimxix in qo tzalaje tiʼj». Tuʼnju in che tzalaj qerman tiʼj jlu, in xi kyqʼoʼn chjonte te Jehová. Ax ikx qe, in qo tzalaj aj tok qbʼiʼn qa in che tzalaj qerman twitz tkyaqil Txʼotxʼ. Qʼanchaʼlxix qa in tzaj tkʼiwlaʼn Jehová aqʼuntl in bʼant kyiʼj Ja te Chmabʼil, tuʼnju aj kyjaw bʼinchet, at mastl xjal in xi tzyet tuʼn tok kychmon kyibʼ tuʼn tel kynikʼ tiʼj Jehová (Salmo 127:1).

12. ¿Tzeʼn jaku qo onin tuʼn kyjaw bʼinchet mas Ja te Chmabʼil?

12 ¿Tzeʼn jaku qo onin tuʼn kyjaw bʼinchet mas Ja te Chmabʼil? At junjun qe jaku txi qqʼon qibʼ tuʼn kyjaw bʼinchet. Ex qkyaqilx jaku t-xi qqʼoʼn pwaq te onbʼil tuʼn kychjet. Qa ma tzʼok tilil quʼn tuʼn tbʼant aju jaku bʼant quʼn tuʼn qonin, mas qo tzalajel. Ex aju mas nim toklen, aju kjawil qnimsaʼn Dios. Qajbʼil tuʼn tel qkanoʼn techel kubʼ kyqʼoʼn tmajen Dios toj ambʼil ojtxe. Aʼyeju xi kyqʼoʼn pwaq te onbʼil tuʼn tkyaqil kykʼuʼj tuʼn kyjaw bʼinchet junjun lugar jatumel tuʼn kyajbʼen te Jehová (Éxodo 25:2; 2 Corintios 9:7).

QQʼONK TILIL TUʼN KYTEN JA TE CHMABʼIL SAQ

13, 14. ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn tok tilil quʼn tuʼn kyten Ja te Chmabʼil saq ex toj tbʼanel ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios?

13 Xjan te Jehová ex saq te, ex tgan tuʼn tten tkyaqil toj ttxolil. Tuʼntzunju, il tiʼj tuʼn tok tilil quʼn tuʼn tten Ja te Chmabʼil saq ex tbʼanel (kjawil uʼjit 1 Corintios 14:33, 40). Tuʼn qok xjan ik tzeʼn te Jehová, il tiʼj tten qximbʼetz saq, tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn bʼaʼn ex tuʼn qajbʼen te toj tumel. Axpe ikx il tiʼj tuʼn tten qxmilal saq (Apocalipsis 19:8).

14 Qa ma tzʼok tilil quʼn tuʼn tten Ja te Chmabʼil saq, jaku kubʼ qnaʼn bʼaʼn aj kytzaj qtxkoʼn xjal kyoj chmabʼil. Ax ikx kye xjal kʼokel kyqʼoʼn kywitz tiʼj qa ax tok qajbʼil tuʼn qanqʼin toj jun tbʼanel najbʼil saq. Ex kʼokel kyqʼoʼn kywitz qa in qo ajbʼen te jun Dios xjan aju kʼokel Txʼotxʼ tuʼn te jun tbʼanel najbʼil (Isaías 6:1-3; Apocalipsis 11:18).

15, 16. a) ¿Tiquʼn at maj kwest tuʼn kyten Ja te Chmabʼil saq? b) ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn kyten Ja te Chmabʼil saq? c) ¿Alkye ttxolil aqʼuntl in bʼant tuʼn tbʼaj saqset ja jatumel in nok tchmon tibʼa? d) ¿Alkye jun tbʼanel qoklen o tzaj qʼoʼn qkyaqilx?

15 At maj kwest tuʼn kyten Ja te Chmabʼil saq. ¿Tiquʼn? Tuʼnju teyelex te junjun at t-ximbʼetz tiʼj jlu. At junjuntl in che anqʼin atz jatumel at nim quq ex at nim xoqʼl. At junjuntl mintiʼxix aʼ at kyukʼil moqa mintiʼ junjun tiʼchaq kyukʼil aju in najbʼen tuʼn tten ja te saq. Ax ikx tej xqo jaw chʼiy, nya junx xnaqʼtzbʼil saj qʼoʼn qe tiʼj alkye tten tuʼn tten jun tiʼ saq. Noqtzun tuʼnj, noq jaxku tumel in qo anqʼin ex noq alkyexku kyximbʼetz xjal at, il tiʼj tuʼn tok tilel quʼn tuʼn kyten Ja te Chmabʼil saq ex tbʼanel. ¿Tiquʼn? Tuʼnju atz kyoj in qo kʼulin te Jehová (Deuteronomio 23:14).

16 Qa qajbʼil tuʼn ttenxix Ja te Chmabʼil saq, il tiʼj tuʼn qaqʼunan toj ttxolil. Il tiʼj tuʼn tbʼant jun uʼj kyuʼn ansyan tiʼj jlu tuʼn tajbʼen kyuʼn erman, ex il tiʼj tuʼn tok tilel kyuʼn ansyan tuʼn tten junjun tiʼchaq aju in najbʼen te saqsabʼil te. Ax ikx in bʼaj kynukʼun ansyan kyten erman tuʼn tbʼant aqʼuntl. At junjun tiʼchaq il tiʼj tuʼn kybʼaj saqset naj aj kykubʼ bʼaj chmabʼil, ex at junjuntl tiʼchaq jaku che bʼaj saqset toj juntl ambʼil. Qkyaqilx o tzaj qʼoʼn jun tbʼanel qoklen tuʼn tbʼaj saqset Ja te Chmabʼil.

QQʼONK TILEL TUʼN KYTEN JA TE CHMABʼIL TBʼANEL

17, 18. a) ¿Tiʼ jaku tzʼel qkanoʼn kyiʼj tmajen Jehová ojtxe? b) ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn tok tilel quʼn tuʼn kyten Ja te Chmabʼil tbʼanel?

17 Aqeju tmajen Jehová ojtxi ok tilel kyuʼn tuʼn tten tja Dios tbʼanel. Ik tzeʼn aj kawil Jehoás, xi tqʼamaʼn kye pal te Judá tuʼn tbʼaj kybʼinchaʼn chʼintl tja Dios tukʼil pwaq otoq tzaj kyqʼoʼn xjal (2 Reyes 12:4, 5). Ax ikx tej tikʼ 200 abʼqʼi yajxitl, ajbʼen onbʼil tzaj kyqʼoʼn xjal tuʼn aj kawil Josías tuʼn tbʼaj bʼinchet chʼintl tja Dios (kjawil uʼjit 2 Crónicas 34:9-11). ¿Tiʼ in tzaj tyekʼun jlu qe? Aju qa il tiʼj tuʼn tok tilel quʼn tuʼn kyten Ja te Chmabʼil tbʼanel ex tuʼn kybʼaj bʼinchet chʼintl qa atx taj.

18 Ateʼ erman kyoj junjun ninja qʼil twitz aqʼuntl o tzʼok kyqʼoʼn kywitz tiʼj qa toj kytnam mintiʼ in nok tilel tuʼn kybʼaj bʼinchet chʼintl Ja te Chmabʼil ex tuʼn kyten aju tokx kyoj te tbʼanel. At maj tuʼnju mintiʼxix erman ojtzqiʼn kyuʼn alkye tten tuʼn tbʼant. Ex at junjuntl maj tuʼnju mintiʼ kypwaq tuʼn tbʼant. Noqtzun tuʼnj, qa il tiʼj tuʼn kybʼaj bʼinchet chʼintl Ja te Chmabʼil ex qa mintiʼ ẍe bʼaj bʼinchet, ok che najel. Ex aj tok kyqʼoʼn xjal kywitz tiʼj, ok kbʼel kyximen nya bʼaʼn qiʼj. Kyjuʼtzun, il tiʼj tuʼn tok tilel quʼn tuʼn kyten Ja te Chmabʼil te tbʼanel. Iktzun tten kjawil qnimsaʼn Jehová ex nya noqx gan kbʼel qnajsaʼn pwaq in tzaj kyqʼoʼn erman te onbʼil.

Il tiʼj tuʼn tok tilel quʼn tuʼn kyten Ja te Chmabʼil saq ex tbʼanel (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 16 ex 18)

19. ¿Tiʼ kbʼantel tuʼna tuʼn tkubʼ tyekʼuna qa nim toklen Ja te Chmabʼil toj twitza?

19 Aqeju taqikʼ Tyol Dios ma qo xnaqʼtzaʼn kyiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu, in qo tzaj kyonin tuʼn tkubʼ qyekʼun qa nim kyoklen Ja te Chmabʼil toj qwitz. Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa kykyaqil Ja te Chmabʼil te Jehová qe, nya te jun xjal ex nya te jun kʼloj okslal. Qa nim toklen Jehová toj qwitz, kbʼel qyekʼun jlu kyoj qchmabʼil ex kyoj Ja te Chmabʼil. Ax ikx kxel qqʼoʼn pwaq te onbʼil tuʼn tkyaqil qkʼuʼj tuʼntzun kyjaw bʼinchet Ja te Chmabʼil ex kʼokel tilel quʼn tuʼn kyten saq ex tbʼanel. Tuʼntzunju, kukx qkanoʼmil techel kubʼ tqʼoʼn Jesús ex qyekʼunku qa nim toklen toj qwitz aju jatumel in jaw qnimsaʼn Jehová (Juan 2:17).

^ taqik' 2 Aju xnaqʼtzbʼil lu in yolin kyiʼj Ja te Chmabʼil. Noqtzun tuʼnj, aju nabʼil in tzaj qʼamaʼn tzalu ax ikx jaku tzʼajbʼen quʼn kyiʼj Nimaq Ja te Chmabʼil ex junjuntl lugar in najbʼen quʼn tuʼn qajbʼen te Dios.