1, 2. a) ¿Alkye junjun tiʼchaq tajbʼila tuʼn tbʼant tuʼna toj Tbʼanel Najbʼil? (Qʼonka twitza tiʼj tnejel tilbʼilal.) b) ¿Alkyeqe junjuntl tiʼchaq qo tzalajel mastl tuʼn toj Tbʼanel Najbʼil?

TQʼAMA apóstol Pablo qa il tiʼj tuʼn tbʼant tkyaqil quʼn tuʼn tkambʼet qchwinqlal te jumajx (kjawil uʼjit 1 Timoteo 6:12, 19). Chʼixmi kykyaqil erman atz in kubʼ kyyoʼn tuʼn kyanqʼin te jumajx toj Tbʼanel Najbʼil tzalu twitz Txʼotxʼ. Qa ik teya in kubʼ tyoʼn, nimxixlo in yona tuʼn tanqʼina toj Tbʼanel Najbʼil. ¿Jaku bʼant tuʼn t-ximet tuʼna tiʼj tiʼ kbʼel tnaʼna aj tjaw weʼya tkyaqil qʼij mintiʼ tyabʼa, mintiʼ jun tiʼ in bʼaj tkʼuʼja tiʼj ex tukʼil nim tzalajbʼil? (Isaías 35:5, 6.) Noqpe ximana tiʼj ambʼil tuʼn ttena kyukʼil toj tjaya ex kyukʼil tamiwoya, ex kyxol qe jlu, aqeju che jawil anqʼin (Juan 5:28, 29; Hechos 24:15). Axpe ikx ktel ambʼil tiʼja tuʼn t-xnaqʼtzaʼna tiʼj alkyexku jun tiʼ tajbʼila. Ik tzeʼn tuʼn t-xnaqʼtzana tiʼj ojtzqibʼil kyaj xjal tuʼn tok kyojtzqiʼn. Ax ikx ktel ambʼil tiʼja tuʼn tbʼant tuʼn tel junjun tqʼajqʼajel bʼitz tuʼna moqa tuʼn tjaw tbʼinchaʼna tjaya.

² Noqtzun tuʼnj, at junjuntl tiʼchaq qo tzalajel mastl tuʼn. ¿Alkyeqe? Jun kyxol qe jlu, aju qa kykyaqil xjal kʼokel kyqʼoʼn tbʼi Jehová te xjan ex oʼkx a Jehová kxel kybʼiʼn (Mateo 6:9, 10). Juntl, aju qa kbʼel noj Txʼotxʼ kyuʼn xjal tzʼaqli, ik tzeʼn o bʼaj t-ximen Jehová. Nya oʼkxju, ax  ikx chebʼe chebʼe qo okel te tzʼaqli ex kchʼiyil mastl qamiwbʼil tukʼil Jehová (Salmo 73:28; Santiago 4:8).

3. ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qten jaʼlo?

³ Qʼuqlixix qkʼuʼj qa kjapunel tkyaqil jlu tuʼn Jehová, tuʼnju in tzaj tqʼamaʼn jlu toj Tyol: «Te Dios tkyaqil jaku bʼant tuʼn» (Mateo 19:25, 26). Tqʼama Pablo qa il tiʼj tuʼn tok tilil quʼn tuʼn tkambʼet chwinqlal te jumajx quʼn. Tuʼntzunju, il tiʼj tuʼn tkubʼ qyekʼun tukʼil tten qanqʼibʼil jaʼlo qa in nok qʼuqeʼ qkʼuʼj tiʼj qa tzul xitbʼil toj alkyexku ambʼil jaʼlo. Qa qajbʼil tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil, il tiʼj tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qten jaʼlo tuʼn qanqʼin atztzu. Qo xnaqʼtzan tiʼj alkye tten jaku kubʼ qbʼinchaʼn qten.

4. Qʼamantza jun techel aju in tzaj tyekʼun alkye tten jaku kubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil.

⁴ ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil? Qo ximen tiʼj jun techel. Qa at jun tajbʼil tuʼn t-xiʼ anqʼil toj juntl tnam, jakulo bʼant junjun tiʼchaq tuʼn ik tzeʼn in nanqʼintl toj tnam aju. Ik tzeʼn tuʼn tbʼant yol tuʼn aju in najbʼen toj tnam aju, ex jaku txi tjyoʼn tqanil tiʼj kycostumbr xjal. Axpe ikx jaku txi tnikʼbʼen junjun wabʼj in kubʼ bʼinchaʼn atztzu. Ax ikx qe, tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn qten toj Tbʼanel Najbʼil, qo anqʼin ik tzeʼn ya in qo anqʼintl toj Tbʼanel Najbʼil. Qo yolin tiʼj tiʼ junjun tiʼchaq jaku bʼant quʼn.

5, 6. ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn tkubʼ qxnaqʼtzan qibʼ jaʼlo tuʼn t-xi qbʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn ttnam Jehová?

⁵ Tajbʼil Satanás tuʼn tkubʼ kyximen xjal qa mintiʼ tuʼn kybʼin te Dios ex qa teyele junjun kye jaku kubʼ kybʼinchaʼn aju kyajbʼil. ¿Tiʼ o tzaj tuʼn ximbʼetz lu? O tzaj nimxix nya bʼaʼn kyiʼj xjal ex mintiʼ in che tzalaj tuʼn (Jeremías 10:23). Atzun qe, ojtzqiʼn quʼn qa jun tbʼanel aj Kawil te Jehová aju kʼujlaʼn qoʼ tuʼn. Kyjuʼtzun, in qo nimen te. Ex tbʼanel kʼokel anqʼibʼil toj Tbʼanel Najbʼil, tuʼnju kykyaqil xjal kxel kynimen aju tzul tqʼamaʼn Dios.

⁶ Qa qajbʼil tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil, il tiʼj tuʼn tkubʼ qxnaqʼtzan qibʼ jaʼlo tuʼn t-xi qbʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn ttnam Jehová. ¿Tiquʼn? Tuʼnju tzul qʼoʼn junjun kawbʼil qe toj Tbʼanel Najbʼil tuʼn tok Txʼotxʼ te jun tbʼanel najbʼil ex tuʼn qonin kyiʼj qeju che jawil anqʼin tuʼn tel kynikʼ tiʼj Jehová. Kbʼantel nimku tiʼchaq quʼn. Tuʼntzunju, bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj jlu: «Qa ma tzaj tqʼamaʼn ttnam Jehová weye tuʼn tbʼant jun tiʼ wuʼne aju nya ngane, ¿kxelpe nnimene ex okpe kbʼel nbʼinchaʼne tuʼn tkyaqil nkʼuʼje?».

7, 8. a) ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn t-xi qxnaqʼtzan qibʼ tuʼn qonin tukʼil ttnam Jehová toj ambʼil jaʼlo? b) ¿Tiʼ o txi qʼamaʼn kye junjun erman tuʼn tbʼant kyuʼn? c) ¿Tiʼ kbʼel qnaʼn toj Tbʼanel Najbʼil?

 ⁷ Tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil, nya oʼkx il tiʼj tuʼn t-xi qbʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn ttnam Jehová. Ax ikx il tiʼj tuʼn tkubʼ qxnaqʼtzan qibʼ tuʼn qtzalaj tiʼjju in tzaj qʼamaʼn qe tuʼn tbʼant ex tuʼn qonin. Jun techel, qa ma tzaj qʼoʼn jun qaqʼun junxitl, kʼokel tilil quʼn tuʼn qonin ex tuʼn qtzalaj tiʼj. Qa ma txi qxnaqʼtzan qibʼ tuʼn qonin tukʼil ttnam Jehová jaʼlo, mas nya kwest kʼelel jlu toj qwitz toj Tbʼanel Najbʼil (kjawil uʼjit Hebreos 13:17). Qo ximen tiʼjju ikʼ kyiʼj aj Israel tej kypon toj Txʼotxʼ otoq t-xi ttziyen Jehová kye. Nya aqe e jaw jyonte jatumel tuʼn kyanqʼin. Xi qʼamaʼn teyele te junjun jatumel tuʼn tanqʼin (Números 26:52-56; Josué 14:1, 2). Axlo jlu kbʼajel toj Tbʼanel Najbʼil, mlaylo bʼant tuʼn tjaw qjyoʼn jatumel qo anqʼil. Noqtzun tuʼnj, qa otoq txi qxnaqʼtzan qibʼ tuʼn qonin tukʼil ttnam Jehová, qo tzalajel tuʼn qajbʼen te Jehová jaxku tumel ma tzaj qʼamaʼn qe tuʼn qanqʼin.

⁸ Jun tbʼanel qoklen tzul qʼoʼn aju tuʼn qajbʼen te Dios toj Tbʼanel Najbʼil tjaqʼ Tkawbʼil Dios. Tuʼntzunju, in qo onin tukʼil ttnam Jehová tuʼn tkyaqil qkʼuʼj toj ambʼil jaʼlo. Noqtzun tuʼnj, atlo maj tzul qʼamaʼn qe tuʼn qxiʼ ajbʼel toj juntl lugar, ik tzeʼn ikʼ kyiʼj junjun erman e ajbʼen toj Betel te Estados Unidos. Xi qʼamaʼn kye erman lu tuʼn kyxiʼ ajbʼel toj pakbʼabʼil. Ex o txi qʼamaʼn kye junjun ansyan in che bʼet kyojele Ja te Chmabʼil tuʼn kyxiʼ ajbʼel te precursor especial tuʼnju ma che tijen moqa tuʼn junjuntl tiʼchaq. Kykyaqil erman lu in che tzalaj tiʼjju in bʼant kyuʼn, ex nimxix in che tzaj kʼiwlaʼn tuʼn Jehová. Qa ax ikx qe qajbʼil tuʼn qtzalaj ex tuʼn qtzaj tkʼiwlaʼn Jehová, ¿tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn? Il tiʼj tuʼn qnaʼn Dios, il tiʼj tuʼn tok tilil quʼn tuʼn qajbʼen te Dios ex il tiʼj tuʼn qtzalaj tiʼj alkyexku aqʼuntl ma tzaj qʼoʼn qe (kjawil uʼjit Proverbios 10:22). ¿Yajtzun qa o bʼaj qximen tuʼn qanqʼin toj jun lugar aj qokx toj Tbʼanel Najbʼil, noqtzun tuʼnj, ktzajel qʼamaʼn qe tuʼn qanqʼin toj juntl lugar? Nyalo nim toklen kʼelel toj qwitz aju jatumel qo anqʼil moqa alkye qaqʼun tzul qʼoʼn. Atz qo ximel tiʼj tuʼn t-xi qqʼoʼn nimxix chjonte te Jehová tuʼnju otoq tzaj tqʼoʼn ambʼil qe tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil (Nehemías 8:10).

9, 10. a) ¿Tiquʼn ktel-lo junjun ambʼil jatumel il tiʼj tuʼn tten qpasens toj Tbʼanel Najbʼil? b) ¿Alkye tten jaku kubʼ qyekʼun jaʼlo qa at qpasens?

⁹ Ktel-lo junjun ambʼil jatumel il tiʼj tuʼn tten qpasens toj Tbʼanel Najbʼil. Jun techel, aj  kyjaw anqʼin toj kyja junjuntl ex qe kyamiw, oklo kʼokel qqʼoʼn qwitz tiʼj, ex atzun qe il-lo tiʼj tuʼn tkubʼ qyoʼn aj kyjaw anqʼin toj qja moqa qamiw. Qa ma tzikʼ jlu qiʼj, ¿okpe qo tzalajel kyukʼil qeju che tzalajel ex ktelpe qpasens? (Romanos 12:15.) Qa in ten qpasens toj ambʼil jaʼlo tuʼn tjapun tuʼn Jehová aju in tzaj ttziyen, ax ikx ktel qpasens toj ambʼil tzul (Eclesiastés 7:8).

¹⁰ Ax ikx jaku kubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil qa ma ten qpasens aj tul jun akʼaj chikʼbʼabʼil tiʼj jun xnaqʼtzbʼil tkuʼx toj Tyol Dios. ¿In nokpe tilil quʼn tuʼn qxnaqʼtzan kyiʼj qeju akʼaj chikʼbʼabʼil lu? ¿In tenpe qpasens qa mintiʼ in nelxix qnikʼ tiʼj? Qa at qpasens jaʼlo, mas nya kwest ktel qpasens toj Tbʼanel Najbʼil aj ttzaj tqʼoʼn Jehová qeju akʼaj kawbʼil qe (Proverbios 4:18; Juan 16:12).

11. a) ¿Tiʼ juntl in qo tzaj tonin tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil? b) ¿Alkye tten kʼonil qiʼj toj Tbʼanel Najbʼil aju qa in kubʼ qnajsaʼn kyil txqantl?

¹¹ Ax ikx in kubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil qa ma kubʼ qnajsaʼn kyil txqantl. Chebʼe chebʼe qo okel te tzʼaqli tjaqʼ tkawbʼil Jesucristo te 1,000 abʼqʼi, axpe ikx qeju che jawil anqʼin (Hechos 24:15). Tuʼntzunju, ¿kbʼantelpe tuʼn tkubʼ qnajsaʼn kyil txqantl ex ktelpe qkʼujlabʼil kyiʼj aj tkubʼ kybʼinchaʼn jun tiʼ nyaxix toj tumel? Qa ma txi qxnaqʼtzan qibʼ jaʼlo tuʼn tkubʼ qnajsaʼn kyil txqantl, mas nya kwest kʼelel toj qwitz tuʼn tten tbʼanel qxol kyukʼil toj Tbʼanel Najbʼil (kjawil uʼjit Colosenses 3:12-14).

12. ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn tkubʼ qyekʼun jaʼlo aʼyexju tbʼanel qmod in tzaj t-xnaqʼtzaʼn Jehová qe?

¹² Aʼyex qeju tbʼanel qmod in tzaj t-xnaqʼtzaʼn Jehová qe jaʼlo il tiʼj tuʼn tkubʼ qyekʼun toj Tbʼanel Najbʼil. ¿Tiquʼn? Tuʼnju mlay ten tkyaqilju qajbʼil toj Tbʼanel Najbʼil. Ex il-lo tiʼj tuʼn tkubʼ qyoʼn tuʼn ttzaj qʼoʼn junjun tiʼchaq qe. Il tiʼj tuʼn qtzalaj ex tuʼn t-xi qqʼoʼn chjonte tiʼjju alkyexku tzul qʼoʼn qe. Qa in kubʼ qyekʼun tbʼanel qmod lu jaʼlo, in kubʼ qyekʼun qa in kubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil ex qa qajbʼil tuʼn qanqʼin jatumel kykyaqil xjal kxel kybʼiʼn tyol Jehová (Hebreos 2:5; 11:1).

13. ¿Tiʼ mas nim toklen kʼelel toj qwitz toj Tbʼanel Najbʼil?

¹³ Ktel tkyaqilju at tajbʼen qe tuʼn qtzalaj toj Tbʼanel Najbʼil. Noqtzun tuʼnj, aju mas qo tzalajel tuʼn aju qamiwbʼil tukʼil Jehová (Mateo 5:3). Aju mas nim toklen kʼelel toj qwitz aju tuʼn qajbʼen te Jehová ex nimxix qo tzalajel tuʼn tbʼant jlu quʼn (Salmo 37:4). Tuʼntzunju, qa qajbʼil tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil, aju mas nim toklen kʼelel toj qwitz jaʼlo aju tuʼn qajbʼen te Jehová (kjawil uʼjit Mateo 6:19-21).

14. ¿Alqiʼj jaku che ximen kuʼxin?

¹⁴ ¿Alkye tten jaku qo tzalaj mastl tuʼn qajbʼen te Jehová? Jun tten, aju qa ma kubʼ qximen tuʼn tbʼant mastl quʼn toj ttnam Jehová. Qa tzma kuʼxin teya, ximana tiʼj alkye tten jaku tzʼajbʼen mastla te Dios. Jaku ximana tuʼn tajbʼena toj tkyaqil ambʼil. Jaku kanet junjun tten ajbʼebʼil te Jehová tuʼna kyoj qeju quʼj in che etz. * (Qʼonka twitza tiʼj tqanil t-xe t-xaq uʼj.) Ax ikx jaku yolina kyukʼil erman aqeju ma bʼet nim ambʼil in che ajbʼen te Jehová toj tkyaqil ambʼil. Qa ma tzʼajbʼen tanqʼibʼila tuʼn tajbʼena te Jehová, ok kʼelel tnikʼa tiʼj nim tiʼchaq aju ktzajel xnaqʼtzaʼna tuʼn, tuʼn tanqʼina toj Tbʼanel Najbʼil.

15. ¿Tiʼ junjuntl jaku bʼant quʼn toj qajbʼebʼil te Jehová?

¹⁵ Qkyaqilx jaku kubʼ qximen tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn qajbʼen mastl te Jehová. Jaku qo ximen tiʼj tuʼn tbʼant junjuntl tten pakbʼabʼil quʼn. Ax ikx jaku qo ximen tiʼj alkye tten jaku che japunxix kawbʼil quʼn aʼyeju ateʼkux toj Tyol Dios. Ex jaku tzʼok tilil quʼn tuʼn tbʼant-xix qẍchʼin tukʼil tqʼajqʼajel qwiʼ, tuʼn kyxi qqʼoʼn tbʼanel qyol  kyoj chmabʼil ex tuʼn kyex qqʼoʼn tbʼanel qoklen. Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa ma qo ximen tiʼj tuʼn qajbʼenxix te Jehová, ok kʼonil qiʼj tuʼn tok tilil quʼn tuʼn qajbʼen te Dios ex kʼonil qiʼj tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil.

16. ¿Tiquʼn mas tbʼanel qanqʼibʼil qa ma qo ajbʼen te Jehová?

¹⁶ Qa atz in nok qqʼoʼn ambʼil tuʼn tkubʼ qxnaqʼtzaʼn qibʼ tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil, ¿noqpe in xi qnajsaʼn jun tbʼanel tten qanqʼibʼil jaku ten jaʼlo? Mintiʼ. Aju tuʼn qajbʼen te Jehová atzun mas tbʼanel tten qanqʼibʼil jaku ten. Mijun in nok ten obligaril qe tuʼn qajbʼen te Jehová ex mintiʼ in qo ajbʼen te noq tuʼn qkyaj anqʼin aj tul xitbʼil. Qa at jun tbʼanel qamiwbʼil tukʼil Dios in tzaj tiʼn nimxix tbʼanel toj qanqʼibʼil ex mas in qo tzalaj tuʼn. Ik tten bʼinchbʼen qe tuʼn Jehová. Aju kʼujlabʼil ex aju nabʼil in tzaj tqʼoʼn qe, mas tbʼanel twitz alkyexku juntl tiʼ (kjawil uʼjit Salmo 63:1-3). Qa ma qo ajbʼen te Jehová tuʼn tkyaqil qanmi, nimxix qo tzalajel. Aqeju ma tzikʼ nim ambʼil kyuʼn in che ajbʼen te Jehová, ojtzqiʼn kyuʼn qa mas tbʼanel qanqʼibʼil qa ma qo ajbʼen te Jehová (Salmo 1:1-3; Isaías 58:13, 14).

17. ¿Kbʼantelpe tuʼn qsaqchan chʼin ex tuʼn qojlan chʼin toj Tbʼanel Najbʼil? Noqtzun tuʼnj, ¿alkye mas nim toklen kʼelel toj qwitz?

¹⁷ ¿Kbʼantelpe tuʼn qsaqchan chʼin ex kbʼantelpe tuʼn qojlan chʼin toj Tbʼanel Najbʼil? Ok. O qo kubʼ tbʼinchaʼn Jehová tukʼil qajbʼil tuʼn qtzalaj toj qanqʼibʼil. Ex o tzaj ttziyen qa tzul tqʼoʼn aju in pon qkʼuʼj tiʼj (Salmo 145:16; Eclesiastés 2:24). Noqtzun tuʼnj, mas in qo tzalaj tiʼj junjun tiʼchaq qa mas nim toklen qamiwbʼil tukʼil Jehová toj qwitz. Toj Tbʼanel Najbʼil, kbʼantel tuʼn qsaqchan ex kbʼantel tuʼn qojlan, noqtzun tuʼnj, aju mas nim toklen kʼelel toj qwitz aju tuʼn qajbʼen te Jehová. Kyjuʼtzun, mas tbʼanel qa kukx ma qo jyon jaʼlo tiʼj Tkawbʼil Dios ex qa atz sok qqʼoʼn qwiʼ tiʼj tbʼanel tiʼchaq in tzaj qkʼamoʼn tuʼnju in qo ajbʼen te (Mateo 6:33).

18. ¿Tzeʼn jaku kubʼ qyekʼun qa in kubʼ qbʼinchaʼn qten tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil?

¹⁸ Mas tbʼanel kʼokel Tbʼanel Najbʼil twitzju jaku kubʼ qximen. Qyekʼinku qa qajbʼil tuʼn qanqʼin toj Tbʼanel Najbʼil aj tkubʼ qbʼinchaʼn qten toj ambʼil jaʼlo. ¿Tzeʼn jaku bʼant quʼn? Aj tkubʼ qyekʼun qmod ik tzeʼn in tzaj t-xnaqʼtzaʼn Jehová qe ex aj tok tilil quʼn tuʼn qpakbʼan. Qo ajbʼen te Jehová tukʼil tzalajbʼil ex tuʼn tkyaqil qipumal. Qʼuqlixix qkʼuʼj qa tkyaqilju o tzaj ttziyen Jehová kjapunel tuʼn toj Tbʼanel Najbʼil. Tuʼntzunju, qo anqʼin jaʼlo ik tzeʼn atoʼtl toj Tbʼanel Najbʼil.