Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

«Qʼontza mastl qokslabʼle»

«Qʼontza mastl qokslabʼle»

«Chin tonintza tuʼn tten mastl wokslabʼle.» (MARCOS 9:24)

BʼITZ: 81 EX 135

1. ¿Tiquʼn nimxix toklen tuʼn tten qʼuqbʼil qkʼuʼj? (Qʼonka twitza tiʼj tnejel tilbʼilal.)

¿OPE kubʼ t-ximen teya qa kkolil Jehová tiʼja aj tul nimxix yajbʼil? In tzaj tqʼamaʼn Hebreos 11:6 qa il tiʼj tuʼn tten qʼuqbʼil qkʼuʼj qa qajbʼil tuʼn qkyaj anqʼin, tuʼnju qa mintiʼ qʼuqbʼil qkʼuʼj mlayx tzalaj Dios qiʼj. Atlo jun jaku kubʼ t-ximen qa noq alkyexku xjal jaku ten qʼuqbʼil tkʼuʼj. Noqtzun tuʼnj, in tzaj tqʼamaʼn 2 Tesalonicenses 3:2 qa nya kykyaqil xjal at qʼuqbʼil kykʼuʼj. Aʼyeju kabʼe taqikʼ Tyol Dios lu in tzaj kyyekʼun qa nim toklen tuʼn tok tilel quʼn tuʼn kukx tchʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj.

2, 3. a) ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn ttenxix qʼuqbʼil qkʼuʼj? b) ¿Alkyeqe xjel che xel tzaqʼwet toj xnaqʼtzbʼil lu?

2 Tqʼama apóstol Pedro qa nim toklen tuʼn tten jun qʼuqbʼil qkʼuʼj aju in nelxix «nikʼbʼaj» tiʼj (kjawil uʼjit 1 Pedro 1:7). Tuʼnju chʼix tul aju nimxix yajbʼil, qajbʼil tuʼn tten jun qʼuqbʼil qkʼuʼj aju jaku tzʼonin qiʼj tuʼn qkyaj anqʼin (Hebreos 10:39). Tuʼntzunju, bʼaʼn tuʼn tok tilel quʼn tuʼn kukx tchʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj. Iktzun tten jaku qo klet tuʼn Jesús aj tkubʼ t-xiten tkyaqil nya bʼaʼn. Jun maj, xi tqanin jun xjal jlu te Jesús: «Chin tonintza tuʼn tten mastl wokslabʼle», ax jlu jaku txi qqanin te Jehová (Marcos 9:24). Ax ikx jaku txi qqanin te Jehová ik tzeʼn xi kyqanin t-apóstol Jesús te: «Qʼontza mastl qokslabʼle» (Lucas 17:5).

3 Toj xnaqʼtzbʼil lu, che xel tzaqʼwet xjel lu: ¿Alkye tten jaku chʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj? ¿Alkye tten jaku kubʼ qyekʼun qa at-xix qʼuqbʼil qkʼuʼj? ¿Ex tiquʼn qʼuqli qkʼuʼj qa tzul tqʼoʼn Jehová qʼuqbʼil qkʼuʼj qa ma txi qqanin te?

TAJBʼIL JEHOVÁ TUʼN TTENXIX QʼUQBʼIL QKʼUʼJ

4. ¿Alkyeqe techel jaku tzʼonin qiʼj tuʼn ttenxix qʼuqbʼil qkʼuʼj?

4 Tajbʼil Jehová tuʼn ttenxix qʼuqbʼil qkʼuʼj. Tuʼntzunju, kyaj tzʼibʼin toj Xjan Uʼj junjun techel in yolin kyiʼj xjal ten nimxix qʼuqbʼil kykʼuʼj (Romanos 15:4). Kyxol qeju xjal ten nimxix qʼuqbʼil kykʼuʼj at Abrahán, Sara, Isaac, Jacob, Moisés, Rahab, Gedeón ex Barac (Hebreos 11:32-35). Noqtzun tuʼnj, ax ikx jaku tzʼel qkanoʼn aju nimxix qʼuqbʼil kykʼuʼj junjun qerman toj ambʼil jaʼlo. * (Qʼonka twitza tiʼj tqanil t-xe t-xaq uʼj.)

5. a) ¿Alkye tten kubʼ tyekʼun Elías qa tenxix qʼuqbʼil tkʼuʼj? b) ¿Tiʼ jaku kubʼ qxjelin?

5 Jun kyxol qeju techel tkuʼx toj Tyol Dios aju techel tiʼj Elías. Qo xnaqʼtzan tiʼj qa toj jweʼ maj kubʼ tyekʼun Elías qa tenxix qʼuqbʼil tkʼuʼj. Tnejel, xi tqʼamaʼn Elías te aj kawil Acab qa mlaytl kubʼ jbʼal tuʼn Jehová. Ex xi tqʼamaʼn qa qʼuqlixix tkʼuʼj tiʼj qa kbʼajel jlu tuʼnju otoq tqʼama Jehová te (1 Reyes 17:1). Tkabʼ, ok qʼuqeʼ tkʼuʼj Elías tiʼj qa oktoq tzul tqʼoʼn Jehová aju at tajbʼen te ex kye junjuntl xjal toj ambʼil te qʼijel (1 Reyes 17:4, 5, 13, 14). Toxin, ok qʼuqeʼ tkʼuʼj Elías qa jakutoq jaw anqʼin tal jun xuʼj viud tuʼn Jehová (1 Reyes 17:21). Tkyajin, tenxix qʼuqbʼil tkʼuʼj Elías tiʼj qa tzultoq t-samaʼn Jehová qʼaqʼ toj kyaʼj tuʼn tkubʼ tpatin toyaj twi witz Carmelo (1 Reyes 18:24, 37). Tjweʼyin, axpe ikx tej naʼmxtoq tkubʼaj qʼijel, tenxix qʼuqbʼil tkʼuʼj Elías tiʼj qa kbʼeltoq juntl maj jbʼal ex tuʼntzunju xi tqʼamaʼn jlu te Acab: «Txiʼya waʼl ex kʼal, porque ya chʼix tqʼajt tqan jbʼal tuʼn ttzaj» (1 Reyes 18:41). Tuʼnju ma qo xnaqʼtzan kyiʼj techel lu, jaku kubʼ qxjelin lu: «¿Atpe weʼye nim qʼuqbʼil nkʼuʼj ik tzeʼn te Elías?».

¿ALKYE TTEN JAKU CHʼIY QʼUQBʼIL QKʼUʼJ?

6. Qa qajbʼil tuʼn tchʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj, ¿tiʼ il tiʼj tuʼn t-xi qqanin te Jehová?

6 Tuʼn tchʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj, il tiʼj tuʼn t-xi qqanin te Jehová tuʼn ttzaj tqʼoʼn xewbʼaj xjan qe. ¿Tiquʼn? Tuʼnju aju qʼuqbʼil qkʼuʼj, «atzunju in tqʼoʼn Xewbʼaj Xjan» (Gálatas 5:22). Tqʼama Jesús qa bʼaʼn tuʼn t-xi qqanin mas xewbʼaj xjan te Jehová ex tzaj tqʼamaʼnxix qa tzul tqʼoʼn Jehová jlu kye qeju in xi kyqanin te (Lucas 11:13).

7. Qʼamantza tukʼil jun techel tiʼ kbʼantel quʼn tuʼn kukx tchʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj.

7 ¿Yajtzun qa at-xix nim qʼuqbʼil qkʼuʼj? Qa ikju, bʼaʼn tuʼn tok tilel quʼn tuʼn miʼn tkubʼ yupj qʼuqbʼil qkʼuʼj. ¿Tiquʼn? Tuʼnju ik tten qʼuqbʼil qkʼuʼj ik tzeʼn jun tqan qʼaqʼ. Tnejel, jaku ten nimxix tqan qʼaqʼ. Noqtzun tuʼnj, qa mintiʼtl ma tzʼokx qqʼoʼn mas siʼ toj, kbʼel yupj tqan qʼaqʼ. Chʼixme axju jaku bʼaj tiʼj qʼuqbʼil qkʼuʼj. Qa nya qajbʼil tuʼn tnaj, il tiʼj tuʼn quʼjin ex tuʼn qxnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios tkyaqil qʼij. Iktzun tten, kʼokel qkʼujlaʼn mas Jehová ex Tyol, ex aju qʼuqbʼil qkʼuʼj kukx ktel.

8. ¿Tiʼ kʼonil qiʼj tuʼn kukx tchʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj?

8 Tuʼn kukx tchʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj, mlay bʼant tuʼn oʼkx tok qeʼ qkʼuʼj tiʼjju el qnikʼ tiʼj tej naʼmxtoq tjaw aʼ qwiʼ. Bʼaʼn tuʼn tok tilel quʼn tuʼn kukx tel mas qnikʼ tiʼj Tyol Dios (Hebreos 6:1, 2). Jun techel, jaku qo xnaqʼtzan tiʼj alkye tten o japun kywiʼ junjun tyol Jehová. Ax ikx, aj qxnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios, il tiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj qa in kubʼ qyekʼun toj qanqʼibʼil qa ax tok at nim qʼuqbʼil qkʼuʼj (kjawil uʼjit Santiago 1:25 ex 2:24, 26).

9, 10. a) ¿Alkye tten in che onin erman qiʼj tuʼn tchʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj? b) ¿Alkye tten in che onin chmabʼil qiʼj tuʼn tchʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj? c) ¿Alkye tten in nonin pakbʼabʼil qiʼj tuʼn tchʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj?

9 Tqʼama apóstol Pablo qa jaku bʼaj qonin qibʼ «tuʼn qokslabʼl» ex tuʼn kyokslabʼl, moqa qʼuqbʼil kykʼuʼj, txqantl (Romanos 1:12). ¿Alqiʼj in yolintoq apóstol Pablo? In yolintoq tiʼj qa jaku chʼiy mas qʼuqbʼil qkʼuʼj aj qten kyukʼil qerman toj Ja te Chmabʼil, mas kyukʼil qeju o kubʼ tiʼj junjun nya bʼaʼn kyuʼn (Santiago 1:3). Aʼyeju nya bʼaʼn amiw, jaku kubʼ kynajsaʼn qʼuqbʼil qkʼuʼj, atzun qeju tbʼanel amiw in che onin qiʼj tuʼn tchʼiy mas qʼuqbʼil qkʼuʼj (1 Corintios 15:33). Tuʼntzunju, in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa nim toklen tuʼn qbʼet tkyaqil maj kyoj chmabʼil, tuʼnju atzun in bʼaj qonin qibʼ (kjawil uʼjit Hebreos 10:24, 25). Ex aju in nel qnikʼ tiʼj kyoj chmabʼil in nonin qiʼj tuʼn tchʼiy mas qʼuqbʼil qkʼuʼj. In tzaj tqʼamaʼn Romanos 10:17 qa kukx in nel qnikʼ tiʼj Tyol Dios, mas kchʼiyil qʼuqbʼil qkʼuʼj. Tuʼntzunju, bʼaʼn tuʼn tkubʼ qxjelin jlu: «¿In nokpe tilel wuʼne tuʼn nxiʼye kyoj kykyaqil chmabʼil?».

10 Aju juntl jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tchʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj, aju qa ma txi qxnaqʼtzaʼn ex qa ma txi qpakbʼaʼn Tyol Dios kye xjal. ¿Tiquʼn? Tuʼnju aj qpakbʼan, in xi qxnaqʼtzan qibʼ tuʼn tok qʼuqeʼxix qkʼuʼj tiʼj Jehová ex tuʼn miʼn qtzaj xobʼ ik tzeʼn kye tnejel okslal (Hechos 4:17-20; 13:46).

11. a) ¿Tiquʼn ten nimxix qʼuqbʼil tkʼuʼj Josué ex Caleb? b) ¿Alkye tten jaku ten nimxix qʼuqbʼil qkʼuʼj ik tzeʼn te Josué ex Caleb?

11 Aj tok qqʼoʼn qwitz tiʼj alkye tten in tzaj ttzaqʼweʼn Jehová qnaʼj Dios ex alkye tten in nonin qiʼj, tuʼn jlu in chʼiy mas qʼuqbʼil qkʼuʼj. Atzun jlu bʼaj tiʼj Josué ex Caleb. Tej kyxiʼ qʼol kywitz tiʼj txʼotxʼ otoq txi ttziyen Jehová kye, kubʼ kyyekʼin qa attoq nimxix qʼuqbʼil qkʼuʼj. Tej tbʼet ambʼil, kukx chʼiy mas qʼuqbʼil kykʼuʼj tuʼnju in noktoq kyqʼoʼn kywitz tiʼj qa kukx in nonintoq Jehová kyiʼj. Tuʼntzunju, xi tqʼamaʼn Josué kye aj Israel qa otoq che japun twiʼ tkyaqil tyol Jehová. Ex tqʼama jlu: «Kukx che nimane Qman ex che ajbʼene te». Ex tqʼamatl jlu: «Atzun weye kyukʼix kykyaqil qeju ateʼ tuj njaye, a qo ajbʼele te Qman» Jehová (Josué 23:14; 24:14, 15). Ax ikx qe, qa ma tzʼok qʼuqeʼ qkʼuʼj tiʼj Jehová, kʼokel qqʼoʼn qwitz tiʼj alkye tten in nonin qiʼj ex kukx kchʼiyil mas qʼuqbʼil qkʼuʼj (Salmo 34:8).

¿ALKYE TTEN JAKU KUBʼ QYEKʼUN QA AT-XIX QʼUQBʼIL QKʼUʼJ?

12. ¿Alkye tten in kubʼ qyekʼun qa at-xix qʼuqbʼil qkʼuʼj?

12 Tzaj tqʼamaʼn Santiago aju t-xnaqʼtzbʼen Jesús jlu: «Atzun weye jaku tzʼel tnikʼa tiʼj qa ax tok at wokslabʼle, tuʼn waqʼunbʼene» (Santiago 2:18). Jaku kubʼ qyekʼun qa at-xix qʼuqbʼil qkʼuʼj tukʼilju in bʼant quʼn. Qo xnaqʼtzan tiʼj alkye tten.

Qa ma tzʼok tilel quʼn tuʼn tbʼant aju jaku bʼant quʼn tuʼn qpakbʼan, in kubʼ qyekʼun qa at-xix qʼuqbʼil qkʼuʼj (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 13)

13. ¿Tiquʼn in kubʼ qyekʼun qa at qʼuqbʼil qkʼuʼj qa in qo pakbʼan?

13 Aj qpakbʼan, in kubʼ qyekʼun qa at qʼuqbʼil qkʼuʼj. ¿Tiquʼn? Tuʼnju qa in qo pakbʼan in kubʼ qyekʼun qa qʼuqli qkʼuʼj tiʼj qa chʼix tul xitbʼil ex qa «mlay tzikʼx tiʼj» (Habacuc 2:3). Qa qajbʼil tuʼn tel qnikʼ tiʼj qa at-xix qʼuqbʼil qkʼuʼj, il tiʼj tuʼn tkubʼ qxjelin jlu: «¿Axpe tok nim toklen pakbʼabʼil toj nwitze? ¿In nokpe tilel wuʼne tuʼn nyoline tiʼj Jehová kye kykyaqil xjal? ¿In xipe njyoʼne juntl tten tuʼn npakbʼane mas?» (2 Corintios 13:5). Qa ma tzʼok tilel quʼn tuʼn qpakbʼan, kbʼel qyekʼun qa at-xix qʼuqbʼil qkʼuʼj (kjawil uʼjit Romanos 10:10).

14, 15. a) ¿Alkye tten jaku kubʼ qyekʼun qʼuqbʼil qkʼuʼj tkyaqil qʼij? b) Qʼamantza alkye tten kubʼ kyyekʼun jun ja xjal toj tnam Asia qa at-xixtoq qʼuqbʼil kykʼuʼj.

14 Juntl tten tuʼn tkubʼ qyekʼun qa at qʼuqbʼil qkʼuʼj, aju qa kukx in nikʼx quʼn aʼyeju nya bʼaʼn in che tzaj toj qanqʼibʼil tkyaqil qʼij. Qa il tiʼj tuʼn qikʼ toj yabʼil, bʼis, depresión, mebʼayil moqa alkyexku juntl nya bʼaʼn, in nok qʼuqeʼ qkʼuʼj tiʼj qa tzul tqʼoʼn Jehová ex Jesús onbʼil qe toj «tqʼijlalil» in qo yon tiʼj (Hebreos 4:16). Qa ma t-xi qqanin onbʼil te Jehová, kbʼel qyekʼun qa at qʼuqbʼil qkʼuʼj tiʼj. Tqʼama Jesús qa jaku txi qqanin qwa «aju in ajbʼen tkyaqil qʼij» te Jehová (Lucas 11:3). At nim yekʼbʼil tkuʼx toj Tyol Dios aju in tzaj tyekʼun qa jaku tzaj tqʼoʼn Jehová alkyexku at tajbʼen qe. Jun techel, toj ambʼil tej ttzaj qʼijel toj tnam Israel tzaj tqʼoʼn Jehová twa ex tkʼaʼ Elías. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa pon «qʼiʼn twa ex tchiʼ kyuʼn qe joj te prim ex te qale», ex qa atz kʼan aʼ toj jun nim aʼ (1 Reyes 17:3-6). Ax ikx qe jaku tzʼok qʼuqeʼ qkʼuʼj tiʼj Jehová qa tzul tqʼoʼn aju at tajbʼen qe tuʼn qanqʼin.

Qa kukx in nikʼx quʼn aʼyeju nya bʼaʼn in che tzaj toj qanqʼibʼil, in kubʼ qyekʼun qa at-xix qʼuqbʼil qkʼuʼj (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 14)

15 Qʼuqlixix qkʼuʼj tiʼj qa ma chex qbʼiʼn qeju nabʼil in tzaj tqʼoʼn Tyol Dios, jaku txi qqʼoʼn aju at tajbʼen kye toj qja. Qbʼinx aju bʼaj tiʼj jun ja xjal toj tnam Asia. Jun qʼij, el tnikʼ chmilbʼaj tiʼj qa jaku tzaj nya bʼaʼn tiʼj tamiwbʼil at tukʼil Jehová tuʼn tpaj aqʼuntl. Tajbʼiltoq chmilbʼaj tukʼil t-xuʼjil tuʼn t-xi kybʼiʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Mateo 6:33 ex Proverbios 10:4. Tuʼntzunju, kubʼ kyximin qa kjeltoq ttzaqpiʼn chmilbʼaj aju taqʼun ex che aqʼunaltoq tuʼn tbʼinchet wabʼj tuʼn t-xi kʼayit tuʼntzun kyanqʼin. In tzaj tqʼamaʼn t-xuʼjil qa nim in che aqʼunan, noqtzun tuʼnj, tuʼnju in xqʼuqin Jehová kyiʼj mintiʼ jun qʼij o kubʼ kyyoʼn weʼyaj. ¿Ope bʼaj jlu tiʼja ex tuʼn aju chʼiy qʼuqbʼil tkʼuʼja?

16. ¿Tiʼ kbʼajel qa ma tzʼok qʼuqeʼ qkʼuʼj tiʼj Jehová?

16 Qa ma tzʼok qʼuqeʼ qkʼuʼj tiʼj Jehová ex qa ma kubʼ qbʼinchaʼn aju in tzaj tqanin qe, ok kʼonil qiʼj. Tiʼj jlu in yolintoq apóstol Pablo tej ttzaj tnaʼn qe aʼyeju yol kyaj tqʼamaʼn Habacuc: «Aju xjal tzʼaqlxix, noq tuʼn tokslabʼl kʼanqʼil» (Gálatas 3:11; Habacuc 2:4). Ax ikx kyaj tqʼamaʼn apóstol Pablo qa at tipumal Dios tuʼn tonin qiʼj te junxichaq tten aju mintiʼ ojtzqiʼn quʼn (Efesios 3:20). In nok tilil quʼn tuʼn t-xi qqʼoʼn aju jaku bʼant quʼn tuʼn qajbʼen te Dios, noqtzun tuʼnj, ojtzqiʼn quʼn qa mlayx bʼant tkyaqil quʼn. Tuʼntzunju, in nok tilil quʼn tuʼn tbʼant aju mas tbʼanel ex qʼuqli qkʼuʼj qa tzul tkʼiwlaʼn Jehová aju in bʼant quʼn.

TZUL TQʼOʼN JEHOVÁ QʼUQBʼIL QKʼUʼJ QA MA TXI QQANIN TE

17. a) ¿Alkye tten tzaj ttzaqʼweʼn Jesús kye t-apóstol tej t-xi kyqanin mas qʼuqbʼil kykʼuʼj te? b) ¿Tiquʼn in nel qnikʼ tiʼj qa tzul tqʼoʼn Jehová mas qʼuqbʼil qkʼuʼj qa ma txi qqanin te?

17 Tuʼnju ma qo xnaqʼtzan tiʼj xnaqʼtzbʼil lu, jakulo kubʼ qnaʼn ik tzeʼn kye t-apóstol Jesús tej txi kyqanin jlu te: «Qʼontza mastl qokslabʼle» (Lucas 17:5). Tzaj ttzaqʼweʼn Jesús kye toj jun tbʼanel tten toj ninqʼij te Pentecostés toj abʼqʼi 33. Toj ambʼil aju tzaj t-samaʼn Jesús xewbʼaj xjan kyibʼaj ex onin kyiʼj tuʼn tel mas kynikʼ tiʼj alkye tajbʼil Dios. Tuʼntzunju, chʼiy mas qʼuqbʼil kykʼuʼj. Ex tuʼn jlu, xi tzyet tuʼn kypakbʼan mas ex mintiʼ jun otoq bʼant jlu tuʼn (Colosenses 1:23). In tzaj ttziyen Jehová qa tzul tqʼoʼn alkyexku tiʼ qa ma txi qqanin te «ik tzaʼnx ju tajbʼil» (1 Juan 5:14). Tuʼntzunju, in nel qnikʼ tiʼj qa tzul tqʼoʼn Jehová mas qʼuqbʼil qkʼuʼj qa ma txi qqanin te.

18. ¿Alkye tten in tzaj tkʼiwlaʼn Jehová qeju at-xix qʼuqbʼil kykʼuʼj?

18 Qa ma tzʼok qʼuqeʼxix qkʼuʼj tiʼj Jehová, ok qo tzajel tkʼiwlaʼn ex tzul tqʼoʼn mas qʼuqbʼil qkʼuʼj aj txi qqanin te. Iktzun tten, kukx kchʼiyil mas qʼuqbʼil qkʼuʼj ex tzul qʼoʼn qoklen tuʼn qten tjaqʼ «tkawbʼil Dios» (2 Tesalonicenses 1:3, 5).

^ taqik' 4 Kyxol qe erman lu ateʼ Lillian Gobitas Klose, Feliks Borys ex Josephine Elias. Jaku jaw quʼjin aju ikʼ toj kyanqʼibʼil toj ¡Despertad! te 22 te julio te 1993, ax ikx toj ¡Despertad! te 22 te febrero te 1994 ex toj ¡Despertad! te septiembre te 2009.