Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

Aju Tetragrámaton, aju xjan tbʼi Dios, Jehová, toj hebreo (in jaw uʼjit toj derecha a izquierda).

Aju tal letra hebreo mas tal chʼin in tzaj tqʼuqbʼaʼnxix qkʼuʼj

Aju tal letra hebreo mas tal chʼin in tzaj tqʼuqbʼaʼnxix qkʼuʼj

¿Qʼuqlixix qkʼuʼj qa kjapunel tkyaqil ttziybʼil Dios? Qʼuqlitoq tkʼuʼj Jesús tiʼj jlu ex aju xi t-xnaqʼtzaʼn onin kyiʼj qeju e bʼin tiʼj tuʼn tchʼiy qʼuqbʼil kykʼuʼj. Ximana tiʼj techel kubʼ tqʼoʼn Jesús toj tchikʼbʼabʼil twiʼ jun witz aju in kanet toj Mateo 5:18: «Ax tok kyxel nmaʼne kyeye qa naʼmxtoq tnaj kyaʼj ex txʼotxʼ, mlay naj jun tal punt ex qa jun tal letr chʼin te ley qa naʼmxtoq tjapun tkyaqil».

Aju letra mas tal chʼin te alfabeto hebreo aju י (yod), aju tnejel letra tiʼj Tetragrámaton, aju xjan tbʼi Dios, Jehová. * Aʼyeju escribas ex fariseos in noktoq kyqʼoʼn nim toklen, nya okx kyiʼj qeju yol ex qe letra tiʼj Ley, sino tiʼj junjun piẍ moqa «jun tal punt».

Tqʼama Jesús qa bʼalo ya mlay tentl kyaʼj ex Txʼotxʼ qa naʼmxtoq tjapun Ley ik tzeʼn otoq kyaj qʼamaʼn. Ex in tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj qa kukx ktel kyaʼj ex Txʼotxʼ te jumajx (Salmo 78:69). Tuʼntzunju, kyuʼn qeju tqanil lu, tzaj tyekʼin Jesús qa il tiʼj tuʼn tjapun twiʼ tkyaqil ik tzeʼnx in tzaj tqʼamaʼn Ley.

¿In nokpe tqʼoʼn Jehová kyoklen qeju tqanil mas tal chʼin? In nok, ximana tiʼj jlu: tzaj qʼamaʼn kye aj Israel qa mlaytoq kubʼ kytoqin jun tbʼaqil ẍneʼl toj Xjan Qʼij (Éxodo 12:46). A jlu qajlo nyaxix nim toklen. ¿Elpe kynikʼ tiʼj tiquʼn mintiʼ tuʼn tkubʼ kytoqin jun tbʼaqil? Bʼalo mintiʼ. Noqtzun tuʼnj, ojtzqiʼn tuʼn Jehová qa a jlu at jun t-xilen aju otoq qʼamanjtz; qa mlaytoq kubʼ toqin jun tbʼaqil Mesías aj tkyim twitz tzeʼ (Salmo 34:20; Juan 19:31-33, 36).

Aʼyeju tyol Jesús in qo tzaj kyonin tuʼn tok qʼuqeʼxix qkʼuʼj ik tzeʼn te ok qeʼ tkʼuʼj qa che japunel kykyaqil ttziybʼil Jehová, axpe ikx qeju mas tal chʼin. ¡Jun tbʼanelxix qʼuqbʼil qkʼuʼj in tzaj tqʼoʼn letra hebreo mas tal chʼin!

^ taqik' 3 Aju letra mas tal chʼin te alfabeto griego aju iota ex chʼixme junx ik tzeʼn aju letra yod toj hebreo. Tuʼnju kubʼ tzʼibʼin aju Ley tzaj qʼoʼn te Moisés ex xi qʼamet toj hebreo, bʼalo atz yolin Jesús tiʼj letra hebreo.