Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

Aya kuʼxun, ¿in nokpe tilil tuʼna tuʼn kyjapun twi t-ximbʼetza toj tajbʼebʼila te Jehová?

Aya kuʼxun, ¿in nokpe tilil tuʼna tuʼn kyjapun twi t-ximbʼetza toj tajbʼebʼila te Jehová?

«Qʼonxa tuj tqʼabʼ Qman tkyaqil aju in bʼant tuʼna, ex bʼaʼntzun kʼelel aju ma kubʼ t-ximana tuʼn tbʼant» (PROV. 16:3).

BʼITZ: 135 EX 144

1-3. a) ¿Tiʼ in che ok weʼ kuʼxun twitz, ex tiʼ techel in kubʼ qʼoʼn tiʼj jlu? (Qʼonka twitza tiʼj tnejel tilbʼilal). b) ¿Tiʼ kbʼantel kyuʼn kuʼxun okslal tuʼn kyex kywitz tiʼchaq lu?

XIMANA tiʼj qa kxeʼla toj kamionet tuʼn tpona toj jun chmabʼil nim toklen. Aj tpona toj terminal, jaku tzaj chyon twiʼya tuʼnju at nimxix xjal ex tuʼnju at nim kamionet. Pero tuʼnju ya ojtzqiʼn tuʼna jatumel taja tuʼn tpona, in xi bʼeta tiʼj kamionet kxel qʼinte teya toj lugar. Ax tok, mlay jaxa toj jun kamionet aju kxel qʼinte teya toj juntl lugar.

2 Ik tten qanqʼibʼil ik tzeʼn aj qxiʼ toj jun qbʼe, ex ik kyten kuʼxun ik tzeʼn qe xjal ateʼ toj terminal. Atlo maj jaku tzaj chyon kywiʼ tuʼnju at nim tiʼchaq tuʼn kyximen tiʼj toj kyanqʼibʼil. Noqtzun tuʼnj, qa ya ojtzqiʼn kyuʼn tiʼ kyaj tuʼn tbʼant kyuʼn toj kyanqʼibʼil, mas nya kwest tuʼn tkubʼ kyximen tiʼ kbʼantel kyuʼn.

3 Kʼonil xnaqʼtzbʼil lu kyiʼj kuʼxun tuʼn tok kyqʼoʼn kywiʼ tiʼjju tuʼn ttzalaj Jehová kyuʼn. A t-xilen jlu qa il tiʼj tuʼn tok kyqʼoʼn toklen Jehová tiʼj alkyexku tiʼ kbʼantel kyuʼn toj kyanqʼibʼil, ik tzeʼn tiʼj xnaqʼtzbʼil, tiʼj aqʼuntl ex kyukʼil toj kyja. Ax ikx, a t-xilen tuʼn tok tilil kyuʼn tuʼn tjapun twi kyximbʼetz toj kyajbʼebʼil te Jehová. Ojtzqiʼn kyuʼn kuʼxun qa che ul kʼiwlaʼn tuʼn Jehová qa in nok kyqʼoʼn kywiʼ tiʼj kyajbʼebʼil te ex che tzalajel toj kyanqʼibʼil (kjawil uʼjit Proverbios 16:3).

TIQUʼN KBʼEL T-XIMANA TUʼN TAJBʼENA MAS TE JEHOVÁ

4. ¿Tiʼ qo xnaqʼtzal tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

4 Tbʼanel tuʼn qximen tiʼ kbʼantel quʼn toj qajbʼebʼil te Jehová. Toj xnaqʼtzbʼil lu, qo xnaqʼtzal tiʼj oxe tiquʼn. Aju tnejel ex tkabʼ tzul tyekʼin qa kʼokela te tbʼanel tamiw Jehová qa ma tzʼajbʼena mas te. Ex aju toxin tzul tyekʼin tiʼ tbʼanel tzul teya qa ma bʼant jlu tuʼna akux kuʼxuna.

5. ¿Alkye tnejel tiquʼn tuʼn tajbʼena mas te Jehová?

5 Aju tnejel tiquʼn kʼajbʼela mas te Jehová, aju tuʼn tkubʼ tyekʼina qa in xi tqʼoʼna chjonte te tiʼj tkʼujlabʼil ex tiʼj tkyaqilju o bʼant tuʼn tiʼja. Kubʼ ttzʼibʼin jun tmajen Dios jlu: «Bʼaʼn tuʼn t-xi qʼot chjonte» te Jehová. Ex tqʼamatl: «Nman Dios, in chin tzalaje kyuʼn qe tbʼinchbʼena. Kyuʼn qe taqʼunbʼena ma chin noje tuʼn tzalajbʼil» (Sal. 92:1, 4). Aya kuʼxun, ximana tiʼj tkyaqil tiʼchaq o tzaj tqʼoʼn Jehová teya: aju tanqʼibʼila, aju axix tok, aju Xjan Uʼj, qe erman ex jun tbʼanel qʼuqbʼil tkʼuʼja toj ambʼil tzul. Qa ma kubʼ tqʼoʼna tajbʼebʼila te Jehová tnejel, nya oʼkx kbʼel tyekʼina qa in xi tqʼoʼna chjonte te, sino ax ikx kʼokela te tbʼanel tamiw.

6. a) ¿Tiʼ tbʼanel tzul tiʼj tamiwbʼila tukʼil Jehová qa ma kubʼ t-ximana tuʼn tajbʼena mas te? b) ¿Tiʼ mas jaku bʼant kyuʼn kʼwaʼl toj kyajbʼebʼil te Jehová?

6 Aju tkabʼin tiquʼn. Qa ma tzʼok tilil tuʼna tuʼn tjapun twi t-ximbʼetza toj tajbʼebʼila te Jehová, in nok tqʼoʼn Jehová twitz tiʼj tkyaqil taqʼunbʼena. Ex tuʼn jlu kchʼiyel tamiwbʼila tukʼil. Tzaj tqʼuqbʼaʼn Pablo qkʼuʼj kyuʼn yol lu: «Ate Dios tzʼaqlxix, mlay tzikʼ tnaʼl tuʼn aju kyaqʼunbʼene; xi kyyekʼune qa at kykʼujlalile tiʼj Dios» (Heb. 6:10). Miʼn kubʼ t-ximana qa tzma kʼwaʼla tuʼn t-ximana tiʼj jlu. Kanoʼmila kyiʼj techel lu: qʼiʼntoq 10 abʼqʼi tuʼn Christine tej tok ten uʼjil tiʼjju in nikʼ toj kyanqʼibʼil erman. Kubʼ t-ximen Toby tuʼn tjaw tuʼjin tkyaqil Tyol Dios tej naʼmxtoq tjaw aʼ twiʼ ex tzmatoq qʼiʼn 12 abʼqʼi tuʼn. 11 abʼqʼi Maxim tej tjaw aʼ twiʼ ex 10 abʼqʼi qʼiʼntoq tuʼn Noemi, aju tanabʼ, ex kykabʼil kubʼ kyximen tuʼn kyxiʼ ajbʼel toj Betel. Tuʼn miʼn tikʼ tnaʼl kyuʼn, ok kyqʼoʼn uʼj tuʼn kyxiʼ ajbʼel toj Betel twitz ja. Ax ikx teya, ximana tuʼn tbʼant jun tiʼ tuʼna toj tajbʼebʼila te Jehová ex japunx tuʼna (kjawil uʼjit Filipenses 1:10, 11).

7, 8. a) Qa ya ojtzqiʼn tuʼn jun xjal tiʼ kbʼantel tuʼn toj tanqʼibʼil, ¿tiquʼn mas nya kwest tuʼn tkubʼ t-ximen tiʼ kbʼantel tuʼn? b) ¿Tiquʼn kubʼ t-ximen jun txin tuʼn miʼn t-xnaqʼtzan toj universidad?

7 Qo xnaqʼtzan tiʼj toxin tiquʼn. Akux kuʼxuna, il tiʼj tuʼn t-ximana tiʼj tiʼ kxnaqʼtzala tiʼj, jatumel kaqʼunala ex junjuntl tiʼchaq. Tuʼn tkubʼ t-ximana tiʼ kbʼantel tuʼna, ik tten jlu ik tzeʼn aj tpona jatumel at nim bʼe. Qa ya ojtzqiʼn tuʼna jatumel taja tuʼn tpona, nya kwest tuʼn tjaw tjyoʼna bʼe kxeʼl tiʼna. Ax ikx, qa ya ojtzqiʼn tuʼna tiʼ kbʼantel tuʼna toj tanqʼibʼila, nya kwest tuʼn tkubʼ t-ximana tiʼ kbʼantel tuʼna. In tzaj tqʼamaʼn Proverbios 21:5 qa ma qo ximen nej tiʼ tuʼn tbʼant quʼn, bʼaʼn kʼelel tkyaqil. Qa mas lwey ma bʼant tuʼna, mas lwey tzul tkʼamoʼna kʼiwlabʼil. Atzun jlu bʼant tuʼn jun txin Damaris tbʼi tej tkubʼ t-ximen tiʼ kbʼantel tuʼn.

8 Tbʼanel qe tcalificación Damaris tej tetz bʼaj t-xnaqʼtzbʼil ex tuʼn jlu tzaj qʼoʼn jun tbeca tuʼn t-xiʼ xnaqʼtzal tiʼj ley toj jun universidad. Noqtzun tuʼnj, kubʼ t-ximen tuʼn taqʼunan jatumel mintiʼ in tzaj qanin tuʼn tten nim t-xnaqʼtzbʼil. ¿Tiquʼn? In tzaj tqʼamaʼn jlu: «Kukx in ximane tiʼj tuʼn woke te precursora, tuʼntzunju, iltoq tiʼj tuʼn tkanet jun waqʼune te chʼin ambʼil. Noqwit in xnaqʼtzane kyiʼj ley, in kambʼanwtle tiʼj nim pwaq, pero mintiʼwtlo kanet jun waqʼune tiʼj jlu noq te chʼin ambʼil». Toj ambʼil jaʼlo, ma tzikʼ 20 abʼqʼi in najbʼen Damaris te precursora. ¿In tzajpe tbʼis tuʼnju kubʼ t-ximen tej tzmatoq txin? Mintiʼ. In tzaj tqʼamaʼn jlu: «Ateʼ nim abogado Jatumel in chin aqʼunane, aʼyeju in che aqʼunan tiʼjju mintiʼ in xnaqʼtzane tiʼj. Ex nim kye mintiʼ in che tzalaj tiʼj kyaqʼun. Noq tuʼnju in noke te precursora, mintiʼ in bʼaj jlu wiʼje ex in chin tzalaje tuʼnju in chin ajbʼene te Jehová».

9. ¿Tiquʼn bʼaʼn tuʼn t-xi qqʼamaʼn tbʼanel yol kye kuʼxun?

9 Kyoj kʼloj okslal ateʼ twitz tkyaqil Txʼotxʼ, ateʼ nim mil kuʼxun aʼyeju il tiʼj tuʼn t-xi qqʼamaʼn tbʼanel yol kye, tuʼnju in che ajbʼen te Jehová tuʼn tkyaqil kykʼuʼj ex tok kywiʼ tiʼj kyajbʼebʼil te. Ax tok, in che tzalajxix tiʼj kyanqʼibʼil. Noqtzun tuʼnj, ax ikx in bʼant tuʼn kyok lepeʼ tiʼj onbʼil in tzaj tqʼoʼn Jehová kye, ik tzeʼn kyiʼj xnaqʼtzbʼil, tiʼj aqʼuntl ex kyukʼil toj kyja. Tqʼama aj kawil Salomón qa tbʼanel tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼj Jehová tuʼn tkyaqil qanmi. Ax ikx tqʼama: «Naʼntza Qman tiʼj tkyaqilju kbʼantel tuʼna, ex a Qman kxel ẍaqlun teya tuj bʼe jiqun tiʼj» (Prov. 3:5, 6). Nim kyoklen kuʼxun toj twitz Jehová. At nim tkʼuʼj kyiʼj, in che ok t-xqʼuqin, in nonin kyiʼj ex in che tzaj tkʼiwlaʼn.

BʼINCHAMA TTENA TUʼN TYOLINA TIʼJ JEHOVÁ

10. a) ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn tkubʼ kyqʼoʼn kuʼxun pakbʼabʼil tnejel toj kyanqʼibʼil? b) ¿Tiʼ kʼonil tiʼja tuʼn ttzaj tbʼanel teya aj tyolina tiʼj Jehová?

10 Qa taj jun kuʼxun tuʼn ttzalaj Jehová tiʼj, il tiʼj tuʼn tok tqʼoʼn twiʼ tiʼj pakbʼabʼil. Kyaj t-xnaqʼtzaʼn Jesús qa nim toklen tuʼn tbʼant aqʼuntl lu tej tqʼama: «Ilxix tiʼj tuʼn t-xi pakbʼet tqanil [...] kolbʼil kye xjal» (Mar. 13:10). Ik tzeʼn ma tzʼel tnikʼa tiʼj, nim toklen tuʼn tok tqʼoʼna toklen pakbʼabʼil. Tuʼntzunju, ¿ope ximana tiʼj tzeʼn tuʼn tpakbʼana mas ex qa tuʼn toka te precursor? ¿Yajtzun qa mintiʼxix in tzalaja aj tpakbʼana? Ex ¿tiʼ kʼonil tiʼja tuʼn ttzaj tbʼanel teya aj tyolina tiʼj Jehová? Bʼinchama kabʼe tiʼ: bʼinchamxix ttena ex kukx yolina tiʼjju o tzʼel tnikʼa tiʼj kyukʼil txqantl. Jaku jaw labʼine tiʼj tzalajbʼil kbʼel tnaʼna qa ma bʼant tuʼna.

¿Tzeʼn in bʼaj tbʼinchaʼna ttena tuʼn tyolina tiʼj Jehová? (Qʼonka twitza kyiʼj taqikʼ 11 ex 12).

11, 12. a) ¿Tiʼ jaku bʼant kyuʼn kuʼxun tuʼntzun bʼantni kyten aj t-xi kyqʼamaʼn tbʼanel tqanil? b) ¿Tzeʼn yolin jun kuʼxun tiʼj Jehová toj tja xnaqʼtzbʼil tej tzaj qʼoʼn ambʼil te?

11 Tuʼn t-xi tzyet, bʼinchama ttena tuʼn t-xi tqʼoʼna tzaqʼwebʼil tiʼj jun xjel jaku tzaj kyqanin qe tukʼila toj tja xnaqʼtzbʼil. Jun techel, jaku tzaj kyqanin xjel lu: ¿Tiquʼn mintiʼ in kubʼ tikʼsaʼna titzʼjlena? Toj qtembʼil te Internet jw.org/mam ateʼ xnaqʼtzbʼil jaku che onin kyiʼj kuʼxun tuʼn taj kyqʼoʼn tzaqʼwebʼil tiʼj xjel. Txiʼya toj TQANIL KYIʼJ TESTIGOS DE JEHOVÁ > AʼYEJU XJEL MAS IN CHE TZAJ QANIN. Tzʼokxa toj kʼloj KOSTUMBR EX IKʼSABʼIL jatumel tkubʼ xnaqʼtzbʼil, ¿Tiquʼn mintiʼ in kubʼ kyikʼsaʼn testigos de Jehová kyitzʼjlen? A jlu kʼonil tiʼja tuʼn t-xi tqʼoʼna tzaqʼwebʼil tiʼj xjel. Ax ikx che kanetel taqikʼ Tyol Dios tuʼna tuʼn t-xi tchikʼbʼaʼna xnaqʼtzbʼil: Génesis 40:20-22; Marcos 6:21-29; Gálatas 5:19-21. Toj kʼloj lu, che kanetel txqantl xjel tuʼna ex jaku che ajbʼen tuʼna tuʼn t-xi tqʼoʼna tzaqʼwebʼil kyiʼj xjel (kjawil uʼjit 1 Pedro 3:15).

12 Aj tten ambʼil qʼamanxa kye tukʼila toj tja xnaqʼtzbʼil tuʼn kyxiʼ toj qtembʼil te Internet jw.org. Atzun jlu bʼant tuʼn Lucas, * tej in che yolintoq tukʼil kyiʼj okslabʼil toj tja xnaqʼtzbʼil. Tzaj qʼoʼn jun uʼj kye aju in tzajtoq t-xnaqʼtzaʼn junjun tiʼ nya ax tok kyiʼj testigos de Jehová. Maske tzaj t-xobʼil tiʼj, xi tqanin te aj xnaqʼtzal tuʼn ttzaj tqʼoʼn ambʼil te tuʼn t-xi tchikʼbʼaʼn qa nya ax tok aju tkuʼx toj uʼj. Xi tchikʼbʼaʼn aju nimen tuʼn kye tukʼil ax ikx xi tyekʼin qtembʼil te Internet kye. Xi tqʼamaʼn aj xnaqʼtzal kye tuʼn tok kykeʼyin video Alkye tten jaku tzʼok t-xqʼuqin tibʼa tuʼn miʼn ttzaj jun nya bʼaʼn tiʼja, aju tkubʼ toj pizarrón at tilbʼilal twitz Nimxix tzalaj Lucas tuʼnju yolin tiʼj Jehová.

13. ¿Tiquʼn mintiʼ tuʼn ttzaj bʼaj tkʼuʼja qa ma tzʼok weʼya kywitz nya bʼaʼn?

13 Miʼn tzaj bʼaj tkʼuʼja qa ma tzʼok weʼya kywitz nya bʼaʼn toj tanqʼibʼila. Kukx qʼoʼnka tilil tuʼn tjapun twi t-ximbʼetza (2 Tim. 4:2). Atzun jlu bʼant tuʼn Katharina. Tej qʼiʼntoq 17 abʼqʼi tuʼn, kubʼ t-ximen tuʼn tpakbʼan kye kykyaqil tukʼil toj aqʼuntl. Jun kye ok ten nim maj yasolte, pero mintiʼ tzaj bʼaj tkʼuʼj tuʼn jlu. Tuʼnju kubʼ tyekʼin tbʼanel tmod jaw labʼin juntl tukʼil toj aqʼuntl, aju Hans tbʼi. Aju tzaj tuʼn jlu, ok ten Hans uʼjil qe quʼj, ok ten xnaqʼtzal tiʼj Tyol Dios ex jaw aʼ twiʼ. Mintiʼ ok tbʼiʼn Katharina tqanil lu, tuʼnju xiʼ najal toj juntl lugar. Tej tikʼ 13 abʼqʼi, attoq Katharina toj Ja te Chmabʼil kyukʼil toj tja ex jaw labʼin tej tok tkeʼyin qa atoq Hans kʼeletz qʼonte chikʼbʼabʼil. Bʼaj tkyaqil jlu, noq tuʼnju mintiʼ kyaj tkolin tuʼn tpakbʼan kye tukʼil.

MIʼN TZʼOK TQʼOʼNA TWIʼYA KYIʼJ JUNJUNTL TIʼCHAQ

14, 15. a) ¿Tiʼ bʼaʼn tuʼn ttzaj tnaʼna aj kyok ten txqantl obligaril teya tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼna jun tiʼ? b) Tuʼn miʼn tkubʼ tiʼja tuʼnju jaku tzaj kyqʼamaʼn txqantl, ¿tiʼ jaku bʼant tuʼna?

14 Kyoj taqikʼ ma che kyaj, ma tzʼel qnikʼ tiʼj tzeʼn jaku tzalaj Jehová tuʼna ex alkye tten jaku tzʼajbʼena mas te. Bʼalo ateʼ junjun kuʼxun ax kyabʼqʼi ik tzeʼn teya ex oʼkx in che ximen tuʼn kytzalaj, jaku tzaj kyqʼamaʼn teya tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼna axju. Aj tbʼet ambʼil, kbʼel tyekʼina qa axix tok in nok tilil tuʼna tuʼn tjapun kywi t-ximbʼetza toj tajbʼebʼila te Jehová. Miʼn tzʼok tqʼoʼn twiʼya tiʼjju jaku tzaj kyqʼamaʼn txqantl teya. Ximana tiʼj terminal ma qo yolin tiʼj. Miʼn jun qe  jaku jax toj jun kamionet noq tuʼnju in nok qqʼoʼn qwitz tiʼj qa in che tzalaj xjal ateʼ toj.

15 At nim tiʼ jaku bʼant tuʼna tuʼn miʼn tkubʼ tiʼja tuʼnju jaku tzaj kyqʼamaʼn txqantl kuʼxun teya. Jun techel, miʼn txiʼya kyoj lugar jatumel jaku tzʼoka toj joybʼil (Prov. 22:3). Ximana tiʼj nya bʼaʼn jaku tzaj tiʼja qa ma kubʼ tbʼinchaʼna jun tiʼ nya bʼaʼn (Gál. 6:7). Juntl tiʼ jaku tzʼonin tiʼja aju qa ma txi tbʼiʼna nabʼil tzul kyqʼoʼn txqantl teya. Qa mintiʼ in jaw tnimsan tibʼa, kxel tbʼiʼna nabʼil tzul kyqʼoʼn ttata ex junjuntl erman at kyojtzqibʼil (kjawil uʼjit 1 Pedro 5:5, 6).

16. Chikʼbʼantza tiʼ bʼaj tiʼj jun kuʼxun ex tiquʼn nim toklen tuʼn tkubʼ qin qibʼ.

16 Qbʼinx tiʼ bʼaj tiʼj Christoph, aju kubʼ tin tibʼ ex xi tbʼiʼn qe consej xi qʼoʼn te. Tej tikʼ chʼin ambʼil tjawlen aʼ twiʼ, tzyet tuʼn t-xi toj gimnasio. Tzaj kyqʼamaʼn junjun kuʼxun te tuʼn tkuʼx ttzʼibʼin tbʼi tuʼn tsaqchan kyukʼil. Xi tqʼamaʼn jlu te jun ansyan, ex tzaj tqʼamaʼn erman te tuʼn tkubʼ ten ximel tiʼj tiʼ nya bʼaʼn jaku tzaj tiʼj, ik tzeʼn tuʼn tok tmaloʼn tibʼ kyukʼil txqantl. Maske ikju, kux ttzʼibʼin tbʼi. Attoq bʼiybʼel toj saqchbʼil ex el tnikʼ tiʼj qa nya bʼaʼn. Yolin tiʼj jlu kyukʼil elaʼ ansyan, ex xi kyqʼoʼn consej te tukʼil Tyol Dios. Tqʼama jlu: «E tzaj tsamaʼn Jehová qe erman tuʼn ttzaj kyqʼoʼn tbʼanel consej weye. Maske xi tiʼn chʼin ambʼil, pero kubʼ nbʼinchaʼne aju tzaj kyqʼamaʼn». Yajtzun teya, ¿in kubʼpe tin tibʼa aj ttzaj qʼoʼn junjun consej teya?

17, 18. a) ¿Tiʼ taj Jehová kye kuʼxun? b) ¿Tiʼ jaku bʼant tuʼna tuʼn miʼn ttzaj tbʼisa aj tchʼiya? Yolina tiʼj jun techel.

17 In tzaj tqʼamaʼn Jehová jlu teya: «Tzalajxa tuj tkuʼxumala; achina jaʼlo tiʼj ju bʼaʼn tuj twitza» (Ecl. 11:9). Taj Jehová tuʼn ttzalaja. Toj xnaqʼtzbʼil lu ma tzʼel qnikʼ tiʼj alkye tten jaku tzalaj tuʼna. Jun tten, aju qa ma tzʼajbʼena mas te ex qa ma tzʼok tqʼoʼna toklen Jehová tiʼj alkyexku tiʼ kbʼantel tuʼna. Qa lwey ma bʼant jlu tuʼna, mas lwey kʼokel tkeʼyina alkye tten kʼonil Jehová tiʼja, kkolil tiʼja ex tzul kʼiwlaʼna tuʼn. Ximana kyiʼj kykyaqil tbʼanel consej in tzaj tqʼoʼn teya toj Xjan Uʼj ex bʼinxa qe yol lu: «Kukx ximana tiʼj Dios aju bʼinchan teya, akux kuʼxuna» (Ecl. 12:1).

18 Mlay ten tkuʼxumala te jumajx, aj tel tnikʼa tiʼj ya otoq chʼiye. Bʼisbʼajil tuʼnju ate junjun xjal otoq che chʼiy in nel kynikʼ tiʼj qa kubʼ kyximen junjun tiʼchaq nya toj tumel toj kykuʼxumal, moqa mintiʼ jun tiʼ o bʼant kyuʼn ex tuʼn jlu in kubʼ kynaʼn nya bʼaʼn. Atzun kye kuʼxun kukx in che ximen tuʼn kyajbʼen mas te Jehová, che tzalajel aj kychʼiy. Atzun jlu in kubʼ tnaʼn Mirjana jaʼlo. Tej kuʼxun tzaj qʼoʼn txokbʼil tiʼj tuʼn t-xiʼ saqchal toj saqchbʼil jatumel in che competirin xjal te nimku tnam. Noqtzun tuʼnj, kubʼ t-ximen Mirjana tuʼn tajbʼen te Jehová toj tkyaqil ambʼil. Ma tzikʼ mas te 30 abʼqʼi kukx in najbʼen toj tkyaqil ambʼil junx tukʼil tchmil. In tzaj tqʼamaʼn jlu: «Tuʼn tok ojtzqiʼnxix qwitz kyuʼn xjal, tuʼn tten jun qoklen ex tuʼn qkambʼan tiʼj nim pwaq noq chʼin ambʼil in ten jlu. Aju tbʼanel tuʼn tbʼant quʼn aju tuʼn qajbʼen te Dios ex tuʼn qonin kyiʼj txqantl tuʼn tok kyojtzqiʼn Jehová».

19. ¿Alkye tbʼanel tzul teya qa ma tzʼajbʼena mas te Jehová?

19 Bʼaʼn tuʼn t-xi qqʼamaʼn tbʼanel yol kye kuʼxun tuʼnju in nok tilil kyuʼn tuʼn kyajbʼen te Jehová maske in che ok weʼ kywitz nim nya bʼaʼn. In nok tilil kyuʼn tuʼn kyajbʼen mas te Jehová, in nok kyqʼoʼn toklen pakbʼabʼil ex mintiʼ in nok kyqʼoʼn kywiʼ kyiʼj tiʼchaq te twitz txʼotxʼ. Aya kuʼxun, miʼn kubʼ t-ximana qa mintiʼ toklen aqʼuntl in bʼant tuʼna, kʼujlaʼna kyuʼn erman ex kukx che onil tiʼja. Qa ma tzʼok tqʼoʼna toklen Jehová tiʼj tkyaqil kbʼantel tuʼna, bʼaʼn kʼelel tanqʼibʼila.

^ taqik' 12 Ma che kubʼ chʼixpet bʼibʼaj ateʼkux toj xnaqʼtzbʼil lu.