Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 3

Bʼaʼn tuʼn tok qxqʼuqin qanmi

Bʼaʼn tuʼn tok qxqʼuqin qanmi

«Aju mas bʼaʼn tuʼn tbʼinchanteya twitz tkyaqil, qʼonka kwent tiʼj t-ximbʼetza» (PROV. 4:23).

BʼITZ 36 Qxqʼuqink qanmi

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *

1-3. a) ¿Tiquʼn ok tkʼujlaʼn Jehová Salomón ex tiʼ kʼiwlabʼil xi tqʼoʼn te? b) ¿Alkyeqe xjel kxel qtzaqʼweʼn toj xnaqʼtzbʼil lu?

TZMATOQ kuʼxun Salomón tej tok te aj kawil toj tnam Israel. Tej ttzyet tkawin, kubʼ tyekʼin tibʼ Jehová twitz toj jun witzikʼ ex xi tqanin jlu te: «Qanintza weye alkye taja». Xi tqʼamaʼn Salomón te qa tzmatoq kuʼxun ex mintiʼtoq tnabʼil, tuʼntzunju xi tqanin jlu: «Qʼontza nnabʼle tuʼn tbʼant nkawine kyibʼaj qe xjal etzan tuʼna» (1 Rey. 3:5-10). Tuʼn jlu kubʼ tyekʼin qa el tnikʼ tiʼj qa mlaytoq bʼant tkyaqil tuʼn ex tuʼntzunju ok kʼujlaʼnxix tuʼn Jehová (2 Sam. 12:24). Tbʼanel ela toj twitz Jehová aju xi tqanin Salomón te ex tuʼntzunju xi tqʼoʼn tnabʼil ex tojtzqibʼil (1 Rey. 3:12).

2 Tzaj tkʼamoʼn Salomón nim kʼiwlabʼil akux ajbʼen te Jehová. Tzaj qʼoʼn oklenj te tuʼn tjaw tbʼinchaʼn jun «tja Qman [Jehová,] aju Kydios aj Israel» (1 Rey. 8:20). Ok kybʼiʼn xjal tqanil tiʼj tuʼnju ten nim tojtzqibʼil, axpe ikx, tuʼn tonbʼil xewbʼaj xjan kubʼ ttzʼibʼin oxe uʼj tkuʼx toj Tyol Dios, jun kyxol jlu aju uʼj te Proverbios.

3 In najbʼen junlo 32 maj yol qanmi tuʼn uʼj te Proverbios, atzun junjuntl maj in najbʼen qximbʼetz tuʼn. Jun techel, in tzaj tqʼamaʼn Proverbios 4:23 jlu: «Aju mas bʼaʼn tuʼn tbʼinchanteya twitz tkyaqil, qʼonka kwent tiʼj t-ximbʼetza». ¿Alqiʼj in yolin Tyol Dios aj tajbʼen yol qanmi moqa qximbʼetz tuʼn? Kʼelel qnikʼ tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu. Ax ikx kxel qqʼoʼn tzaqʼwebʼil kyiʼj juntl kabʼe xjel nim kyoklen: ¿Tiʼ in bʼant tuʼn Satanás tuʼn tbʼaj ttzʼilsaʼn qximbʼetz? ¿Ex tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn tok qxqʼuqin? Aj tel qnikʼ kyiʼj tzaqʼwebʼil, che onil qiʼj tuʼn kukx qajbʼen te Jehová.

¿ALQIʼJ IN QO YOLIN AJ T-XI QQʼAMAʼN QXIMBʼETZ?

4, 5. a) ¿Alkye tten in nonin Salmo 51:6 qiʼj tuʼntzun tel qnikʼ tiʼj tiʼ t-xilen yol qanmi? b) ¿Tiquʼn chʼixmi junx taʼ aju tuʼn tok qxqʼuqin qanmi tukʼilju tuʼn tok qxqʼuqin qxmilal?

4 In najbʼen yol «t-ximbʼetza» tuʼn Proverbios 4:23 tuʼntzun tyolin tiʼjju tkuʼx toj qanmi (kjawil uʼjit Salmo 51:6). Toj juntl yol, atz in yolin tiʼj tkyaqilju in kubʼ qximen, in kubʼ qnaʼn ex aju qaj tuʼn tbʼant quʼn. Mintiʼ in yolin tiʼjju tzeʼn qo keʼyin, sino atz in yolin tiʼjju tkuʼx toj qanmi.

5 Tuʼn tok qxqʼuqin aju tkuʼx toj qanmi, ik tten jlu ik tzeʼn tuʼn tok qxqʼuqin qxmilal. Jun techel, qa qaj tuʼn miʼn ttzaj yabʼil qiʼj, il tiʼj tuʼn qwaʼn tiʼj tbʼanel wabʼj ex tuʼn tbʼant ejercicio quʼn. Ax ikx, qa qaj tuʼn tok qxqʼuqin qamiwbʼil tukʼil Jehová, il tiʼj tuʼn tok tilil quʼn tuʼn tchʼiy qokslabʼil ex tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn tkyaqilju in nel qnikʼ tiʼj, ex tuʼn qyolin tiʼjju nimen quʼn kyukʼil txqantl (Rom. 10:8-10; Sant. 2:26). At maj mintiʼ qʼanchaʼl qa at yabʼil qiʼj noq tuʼnju bʼaʼn keʼyin qxmilal. Chʼixmi axju jaku bʼaj tiʼj qamiwbʼil tukʼil Jehová, tukʼilju in bʼant quʼn jaku kubʼ qximen qa bʼaʼn taʼ tkyaqil ex qa at nim qʼuqbʼil qkʼuʼj, maske o txi tzyet tuʼn kychʼiy nya bʼaʼn achbʼil toj qanmi (1 Cor. 10:12; Sant. 1:14, 15). Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa taj Satanás tuʼn tten qximbʼetz ik tzeʼn te. ¿Tiʼ in bʼant tuʼn tuʼntzun tel qkanoʼn t-ximbʼetz ex tzeʼn jaku tzʼok qxqʼuqin qibʼ tiʼj jlu?

¿TIʼ IN BʼANT TUʼN SATANÁS TUʼN TBʼAJ TZʼILSAʼN QXIMBʼETZ?

6. ¿Tiʼ taj Satanás ex tiʼ in bʼant tuʼn tuʼntzun tkubʼ qiʼj?

6 Mintiʼ in ximen Satanás kyiʼj txqantl ex mintiʼ in xi tnimen qe tkawbʼil Jehová, ex taj tuʼn tten qximbʼetz ik tzeʼn te tuʼntzun tkubʼ qbʼinchaʼn aju tajbʼil. Tuʼnju mlay qo ok t-obligarin Satanás tuʼn tbʼant tajbʼil quʼn, in xi tjyoʼn juntl tumel tuʼntzun tkubʼ qiʼj tuʼn. Jun techel, in qo anqʼin kyxol xjal o bʼaj ttzʼilsaʼn kyximbʼetz (1 Juan 5:19). Taj tuʼn qten kyukʼil xjal lu maske ojtzqiʼn quʼn qa jaku naj qnabʼil ex qmod kyuʼn tuʼnju mintiʼ in che ajbʼen te Jehová (1 Cor. 15:33). Kubʼ tiʼj Salomón tuʼn jlu, aju kubʼ mojeʼ kyukʼil xuʼj mintiʼtoq in che ajbʼen te Jehová. Kyuʼn «xuʼj lu el tzpet» tanmi Salomón ex ya mintiʼ ajbʼen te Jehová (1 Rey. 11:3).

¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn tok qxqʼuqin qanmi kyiʼj t-ximbʼetz Satanás? (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 7). *

7. a) ¿Alkye junjuntl tiʼchaq in najbʼen tuʼn Satanás tuʼntzun tel tsputin qe t-ximbʼetz? b) ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ?

7 In che ajbʼen película ex qe programa toj televisión tuʼn Satanás tuʼntzun tel tsputin qe t-ximbʼetz. Ojtzqiʼn tuʼn qa nya oʼkx jaku qo tzalaj tuʼn jun txʼolbʼabʼil, sino jaku chʼexpaj qximbʼetz ex qmod kyuʼn. Ax ikx ajbʼen qe txʼolbʼabʼil tuʼn Jesús tej t-xi tqʼoʼn xnaqʼtzbʼil. Jun techel, ajbʼen txʼolbʼabʼil tiʼj jun tbʼanel xjal te Samaria tuʼn ex aju txʼolbʼabʼil tiʼj jun kʼwaʼl meltzʼaj tja (Mat. 13:34; Luc. 10:29-37; 15:11-32). Noqtzun tuʼnj, jaku che ajbʼen txʼolbʼabʼil nya bʼaʼn kyuʼn xjal ik kyximbʼetz ik tzeʼn Satanás tuʼntzun tok qximbʼetz te nya bʼaʼn. Tuʼntzunju, nim toklen tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ. Pero bʼaʼn tuʼn tten qximbʼetz toj tumel tuʼnju ax ikx ateʼ película ex programa jaku qo tzalaj kyiʼj, ex mlay tzʼok kybʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj qximbʼetz. Aj tkubʼ qximen tuʼn tok qkeʼyin jun película, bʼaʼn tuʼn tkubʼ qxjelin jlu: «¿In nonipe jlu tuʼn kyten nya bʼaʼn achbʼil toj wanmiye?» (Gál. 5:19-21; Efes. 2:1-3). Qa ma tzʼel qnikʼ tiʼj qa jaku bʼaj kytzʼilsaʼn qximbʼetz, bʼaʼn tuʼn qel oq kyiʼj ik tzeʼn aj tok qxqʼuqin qibʼ tuʼn miʼn tel qiqen jun yabʼil.

8. ¿Alkye tten jaku tzʼok kyxqʼuqin mambʼaj kyximbʼetz kykʼwaʼl?

8 Ax ikx kyeye mambʼaj, at kyoklene tiʼj tuʼn tok kyxqʼuqine kykʼwaʼle kyiʼj nya bʼaʼn t-ximbʼetz Satanás. Ojtzqiʼn quʼne qa in nok kyxqʼuqine kykʼwaʼle tuʼn miʼn tel kyiqen jun yabʼil. Jun techel, in bʼaj kysaqsaʼne ja ex in nex kyxoʼne alkyexku tiʼ jaku tzaj tiʼn nya bʼaʼn kyiʼj. Ax jlu jaku bʼant kyuʼne aj tok kyxqʼuqine kykʼwaʼle kyiʼj película, kyiʼj programa toj televisión, kyiʼj videojuego ex kyiʼj tembʼil toj Internet, aju jaku tzʼilix kyximbʼetz tuʼn. O tzaj qʼoʼn kyoklene tuʼn kyxqʼuqine tiʼj kyamiwbʼil kykʼwaʼle tukʼil Jehová (Prov. 1:8; Efes. 6:1, 4). Tuʼntzunju, miʼn che xobʼe tuʼn tkubʼ kyqʼoʼne kawbʼil toj kyjaye ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios. Kyqʼamanxe kye kykʼwaʼle tiʼ jaku tzʼok kykeʼyin ex tiʼ mlay tzʼok kykeʼyin, ex kyqʼamanxe kye tiquʼn (Mat. 5:37). Akux in che chʼiy, che onine kyiʼj tuʼn tajbʼen kynabʼil kyuʼn tuʼntzun tel kynikʼ tiʼj alkye bʼaʼn ex alkye nya bʼaʼn in nela toj twitz Jehová (Heb. 5:14). Ex bʼaʼn tuʼn ttzaj kynaʼne qa nim xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel kyiʼn kykʼwaʼle tiʼjju in xi kyqʼamaʼne kye, pero mas jaku tzʼel kynikʼ tiʼjju techel in kubʼ kyqʼoʼne kywitz (Deut. 6:6, 7; Rom. 2:21).

9. ¿Tiʼ taj Satanás tuʼn tkubʼ qximen ex tiquʼn jaku tzaj tiʼn nya bʼaʼn qiʼj?

9 Ax ikx taj Satanás tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼjju kyximbʼetz xjal ex nya tiʼj t-ximbʼetz Jehová (Col. 2:8). Jun techel, taj tuʼn tkubʼ qximen qa nim toklen tuʼn qok te qʼinun. ¿Tiquʼn jaku tzaj nya bʼaʼn qiʼj tuʼn ximbʼetz lu? Tuʼnju qa ma kanet jlu kyuʼn xjal moqa mintiʼ, aqeju oʼkx tok kywiʼ tiʼj pwaq, ya mintiʼ in nok kyxqʼuqin toj kyja, kychwinqlal ex kyamiwbʼil tukʼil Jehová (1 Tim. 6:10). Tuʼntzunju, in xi qqʼoʼn chjonte te Jehová aju Qtat at toj kyaʼj tuʼnju in qo tzaj t-xnaqʼtzaʼn tuʼn tten qximbʼetz toj tumel tiʼj pwaq (Ecl. 7:12; Luc. 12:15).

¿ALKYE TTEN JAKU TZʼOK QXQʼUQIN QANMI?

Ik tzeʼn bʼant kyuʼn xqʼuqil twi ja ex ttzi ja toj ambʼil ojtxe, nim toklen tuʼn kukx tok qxqʼuqin qibʼ ex tuʼn miʼn txi qqʼoʼn ambʼil te nya bʼaʼn tuʼn tbʼaj ttzʼilsaʼn qximbʼetz. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 10 ex 11). *

10, 11. a) ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj tuʼntzun tok qxqʼuqin qanmi? b) ¿Tiʼ bʼant kyuʼn xqʼuqil toj ambʼil ojtxe ex alkye tten jaku tzʼok qnabʼil ik tzeʼn jun xqʼuqil?

10 Il tiʼj tuʼn tel qnikʼ kyiʼj nya bʼaʼn ex tuʼn qel oq kyiʼj tuʼntzun tok qxqʼuqin qanmi. Kyuʼn qeju yol tkuʼx toj Proverbios 4:23, in tzaj qnaʼn qeju xqʼuqil kyjax twi muro toj ambʼil tej tten Salomón. In che jax tentoq twiʼ muro tuʼntzun kyxqʼuqin tiʼj tnam. Aj tok kykeʼyin qa kyjaʼ tpon jun aj qʼoj, in che jawtoq schʼin. Tuʼn jlu in nel qnikʼ tiʼj tiʼ kbʼantel quʼn tuʼntzun miʼn txi qqʼoʼn ambʼil te Satanás tuʼn tbʼaj ttzʼilsaʼn qximbʼetz.

11 Toj ambʼil ojtxe, in bʼajtoq kyonin kyibʼ qeju xqʼuqil in che jax ten twiʼ muro kyukʼil qeju in che xqʼuqin ttzi tlamel tnam (2 Sam. 18:24-26). Bʼaj kyonin kyibʼ tuʼn tok kykeʼyin qa jupuʼn taʼ tlamel tnam aj tpon jun aj qʼoj (Neh. 7:1-3). Ax ikx jaku tzʼok qnabʼil ik tzeʼn jun xqʼuqil qa xnaqʼtzaʼn maj tuʼn Tyol Dios. * ¿Alkye tten jaku qo ok t-xqʼuqin? Aj ttzaj tqʼamaʼn qe qa taj Satanás tuʼn tbʼaj ttzʼilsaʼn qanmi, toj juntl yol, aj tok tilil tuʼn tuʼn tten qximbʼetz ex qmod ik tzeʼn te. Aj ttzaj tqʼamaʼn qnabʼil qa at jun nya bʼaʼn kyjaʼ ttzaj, bʼaʼn tuʼn tok qqʼoʼn qwiʼ tiʼj ex kʼokel jlu in tzeʼn tuʼn tex qjupuʼn ttzi ja twitz Satanás.

12, 13. ¿Tiʼ jaku qo ok weʼ twitz ex tiʼ kbʼantel quʼn kyoj ambʼil lu?

12 Qo xnaqʼtzan tiʼj jun techel tiʼj alkye tten tuʼn tok qxqʼuqin qximbʼetz tiʼj t-ximbʼetz Satanás. O qo tzaj xnaqʼtzaʼn tuʼn Jehová tuʼn miʼn tten yaẍbʼil nix ttzʼilil qxol (Efes. 5:3). Noqtzun tuʼnj, ¿tiʼ kbʼantel quʼn qa ma che ok ten qukʼil toj aqʼuntl ex qa toj tja xnaqʼtzbʼil yolil kyiʼj nya bʼaʼn? Ojtzqiʼn quʼn qa il tiʼj tuʼn tel qikʼun «aju mya bʼaʼn ex aju achbʼil [te] twitz txʼotxʼ» (Tito 2:12). Tuʼn jlu, jaku tzaj tqʼamaʼn qnabʼil qa at jun nya bʼaʼn jaku tzaj (Rom. 2:15). ¿Tiʼ kbʼantel quʼn? ¿Kʼokelpe qqʼoʼn qwiʼ tiʼj aj ttzaj tqʼamaʼn qnabʼil qa at jun nya bʼaʼn kyjaʼ ttzaj? Jaku qo ok toj joybʼil tuʼn tok qqʼoʼn qwiʼ tiʼj kyyol xjal moqa tuʼn tok qqʼoʼn qwitz tiʼjju in nok kykeʼyin. Kyoj ambʼil lu, mas bʼaʼn qa ma kubʼ qchʼixpuʼn aju in che yolin xjal tiʼj moqa bʼaʼn tuʼn qel oq.

13 Il tiʼj tuʼn tten qipumal tuʼn miʼn tkubʼ qiʼj kyuʼn xjal tuʼn tten qximbʼetz ik tzeʼn kye moqa tuʼn miʼn tkubʼ qbʼinchaʼn jun nya bʼaʼn. Aj tok tilil quʼn tuʼn tel qikʼen t-ximbʼetz Satanás, bʼaʼn tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa tok twitz Jehová tiʼjju in bʼant quʼn ex tzul tqʼoʼn qipumal ex qnabʼil tuʼn miʼn tkubʼ qiʼj (2 Crón. 16:9; Is. 40:29; Sant. 1:5). ¿Tiʼ mas jaku bʼant quʼn tuʼn tok qxqʼuqin qanmi?

KUKX QXQʼUQINK QIBʼ

14, 15. a) ¿Alqiʼj kjawil qjaqoʼn qximbʼetz ex alkye tten jaku bʼant quʼn? b) ¿Alkye tten in nonin Proverbios 4:20 a 22 qiʼj tuʼntzun tetz qiʼn tbʼanel xnaqʼtzbʼil aj quʼjin tiʼj Tyol Dios? (Qʼonka twitza tiʼj recuadro « ¿Tzeʼn tuʼn qximen?»).

14 Tuʼn tok qxqʼuqin qanmi, nya oʼkx kbʼel qjupuʼn qwiʼ kyiʼj nya bʼaʼn ximbʼetz, sino ax ikx kjawil qjaqoʼn tuʼntzun kyokx tbʼanel ximbʼetz toj. Qo ximen juntl maj tiʼj tnam tok muro tiʼj toj ambʼil ojtxe. Ex jupuʼn tlamel kyuʼn qeju in che xqʼuqin tiʼj qa kyjaʼ tpon jun aj qʼoj, noqtzun tuʼnj, ax ikx okx kyjaqoʼn tuʼn tokx wabʼj moqa junjuntl tiʼchaq at tajbʼen kye xjal. Noqwit mintiʼ okx kyjaqoʼn, jakutoq che kyim xjal tuʼn waʼyij. Chʼixmi axju jaku bʼant quʼn, nim toklen tuʼn t-xi qqʼoʼn ambʼil tuʼn kyokx t-ximbʼetz Jehová toj qwiʼ.

15 Jaku che kanet t-ximbʼetz Jehová quʼn toj Tyol. Tuʼntzunju, aj tjaw quʼjin in xi qqʼoʼn ambʼil te tuʼn tonin tiʼj qximbʼetz, tiʼjju in kubʼ qnaʼn ex tiʼjju in kubʼ qbʼinchaʼn. Qa qaj tuʼn tonin Tyol Dios qiʼj aj tjaw quʼjin, il tiʼj tuʼn tbʼant kabʼe tiʼ quʼn. Tnejel, il tiʼj tuʼn qnaʼn Dios. In tzaj tqʼamaʼn jun ermana jlu: «Aj in xi tzyet tuʼn wuʼjine tiʼj Xjan Uʼj, in xi nqanine te Jehová tuʼn tonin wiʼje tuʼn tel nnikʼe kyiʼj ‹tbʼanilxix› xnaqʼtzbʼil tkuʼx toj Tyol» (Sal. 119:18). Ex tkabʼ, il tiʼj tuʼn qximen tiʼjju in jaw quʼjin. Aj tbʼant jlu quʼn, mas kʼonil Tyol Dios tiʼj qnabʼil ex mas kʼokel qkʼujlaʼn t-ximbʼetz Jehová (kjawil uʼjit Proverbios 4:20-22; Sal. 119:97).

16. ¿Alkye tten in onin programa JW Broadcasting qiʼj? Qʼamantza jun techel.

16 Ax ikx in nok qxqʼuqin qximbʼetz qa ma tzʼok qkeʼyin tkyaqilju tkubʼ toj JW Broadcasting®. In tzaj tqʼamaʼn jun mejebʼleʼn jlu: «Aqeju programa in che kubʼ qʼoʼn tkyaqil xjaw toj JW Broadcasting, atzun tzaqʼwebʼil o tzaj tqʼoʼn Jehová kyiʼj qnaʼj Diose. In tzaj kyqʼuqbʼaʼn qkʼuʼje aj ttzaj qbʼise moqa aj tkubʼ qximane qa qjunalxe atoʼye. Ex toj tkyaqil ambʼil in nok qqʼoʼne qe bʼitz aj qtene ja, aj in qo bʼinchane wabʼj, aj tjaw qiʼne tzʼis moqa aj qkʼane tiʼj jun té». In che onin programa lu qiʼj tuʼn tok qxqʼuqin qanmi tuʼnju in qo tzaj kyxnaqʼtzaʼn tuʼn tten qximbʼetz ik tzeʼn te Jehová ex in che onin qiʼj tuʼn miʼn qkubʼ tuʼn Satanás.

17, 18. a) Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn 1 Reyes 8:61, ¿tiʼ in bʼaj aj tkubʼ qbʼinchaʼn aju in tzaj t-xnaqʼtzaʼn Jehová qe? b) ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼjju bʼaj tiʼj aj kawil Ezequías? c) Ik tzeʼn xi tqanin David te Jehová toj tnaʼj Dios toj Salmo 139:23 ex 24, ¿tiʼ jaku txi qqanin toj qnaʼj Dios?

17 Aj tok qqʼoʼn qwitz tiʼj qa in tzaj tiʼn tbʼanel qe aj tkubʼ qbʼinchaʼn jun tbʼanel tiʼ, in chʼiy qokslabʼil (Sant. 1:2, 3). In kubʼ qnaʼn tbʼanel aj tok qbʼiʼn qa in tzalaj Jehová qiʼj aj qok tqʼoʼn te tkʼwaʼl ex tuʼn jlu mas jaku ten qgan tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn qe tiʼchaq bʼaʼn in che ela toj twitz (Prov. 27:11). Aj qikʼ toj jun joybʼil, atzun jun tbʼanel ambʼil tuʼn tkubʼ qyekʼin qa nya qaj tuʼn qok te xmeletzʼ (Sal. 119:113). Qaj tuʼn tok qkʼujlaʼn Jehová tuʼn tkyaqil qanmi ex o kubʼ qximen tuʼn kyxi qbʼiʼn qe tkawbʼil ex tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju tajbʼil (kjawil uʼjit 1 Reyes 8:61).

18 Ax tok, qkyaqilx in qo el txalpaj tuʼnju aj il qoʼ. Aj tbʼaj jlu, bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn aju bʼaj tiʼj aj kawil Ezequías. El txalpaj, pero ajtz tiʼj tanmi ex kukx ajbʼen te Jehová tuʼn tkyaqil tkʼuʼj (Is. 38:3-6; 2 Crón. 29:1, 2; 32:25, 26). Tuʼntzunju, tzʼok tililxix quʼn tuʼn tel qikʼen t-ximbʼetz Satanás ex bʼaʼn tuʼn t-xi qqanin te Jehová tuʼn tonin qiʼj tuʼn tbʼant qbʼin (1 Rey. 3:9; kjawil uʼjit Salmo 139:23, 24). Kukx jaku qo ajbʼen te Jehová qa ma tzʼok tilil quʼn tuʼn tok qxqʼuqin qanmi.

BʼITZ 54 Atzun bʼe jlu

^ taqik' 5 In nok tilil tuʼn Satanás tuʼn qel laqʼeʼ tiʼj Jehová. ¿Kxelpe qqʼoʼn ambʼil te tuʼn qkubʼ tsbʼuʼn? Nya atz tok tzaqʼwebʼil tiʼj qa kwest joybʼil qo okel weʼ twitz, sino atz tok tiʼjju qa ma tzʼok qxqʼuqin qanmi. ¿Alqiʼj in qo yolin aj t-xi qqʼamaʼn tuʼn tok qxqʼuqin qanmi? ¿Tiʼ in bʼant tuʼn Satanás tuʼn qel laqʼeʼ tiʼj Jehová? ¿Ex tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn tok qxqʼuqin qanmi? Nim kyoklen oxe xjel lu ex kxel qqʼoʼn tzaqʼwebʼil kyiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu.

^ taqik' 11 YOL NIM TOKLEN: In najbʼen yol qnabʼil tuʼn Xjan Uʼj te tbʼi aju qoklen o tzaj tqʼoʼn Jehová tuʼn tel qnikʼ tiʼjju in kubʼ qximen, in kubʼ qnaʼn ex aju in kubʼ qbʼinchaʼn, ex in tzaj tqʼamaʼn qe qa bʼaʼn moqa nya bʼaʼn jun tiʼ (Rom. 2:15; 9:1). Qa xnaqʼtzaʼn maj qnabʼil tuʼn Tyol Dios, kʼokel lepeʼ kyiʼj tnabʼil Jehová ex kʼonil qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj qa bʼaʼn moqa nya bʼaʼn aju in kubʼ qximen.

^ taqik' 56 TQANIL KYIʼJ TILBʼILAL: In keʼyin jun erman tiʼj televisión ex in nok weʼ twitz jun nya bʼaʼn in netz yekʼin, ex il tiʼj tuʼn t-ximen tiʼj tiʼ kbʼantel tuʼn.

^ taqik' 58 TQANIL KYIʼJ TILBʼILAL: Qa kyjaʼ tpon jun aj qʼoj, in jaw schʼin xjal in xqʼuqin twi tja, atzun qeju in che xqʼuqin tiʼj tlamel tnam, jun rat in cheʼx jpul ttzi ja ex in nex kyqʼoʼn tzeʼ twitz.