Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

Aqeye tatbʼaj, ¿in che onine kyiʼj kykʼwaʼle tuʼn kychʼiy toj kyokslabʼil ex tuʼn tjaw aʼ kywiʼ?

Aqeye tatbʼaj, ¿in che onine kyiʼj kykʼwaʼle tuʼn kychʼiy toj kyokslabʼil ex tuʼn tjaw aʼ kywiʼ?

«¿Tiquʼn in kubʼ tyoʼna? Weʼktza ex bʼyana» (HECH. 22:16).

BʼITZ: 51 EX 135

1. ¿Alqiʼj kyaj tatbʼaj tuʼn tok qeʼ kykʼuʼj naʼmxtoq tjaw aʼ twiʼ kykʼwaʼl?

«ATXTOQ junjun xjaw tuʼn tjaw aʼ nwiʼye, kukx xi nqʼamaʼne kye ntate qa wajtoqe tuʼn tbʼant jlu wuʼne ex nimku maj e yolin tiʼj jlu wukʼile. Kyajtoq tuʼn tok qeʼ kykʼuʼj tiʼj qa in neltoq nnikʼe tiʼjju in kubʼ nximane. Pontzun ambʼil tuʼn tjapun aju kubʼ nximane: toj 31 te diciembre te abʼqʼi 1934». Atzun jlu tzaj tqʼamaʼn jun ermana Blossom Brandt tbʼi tiʼjju ikʼ tiʼj tej tjaw aʼ twiʼ. Toj ambʼil jaʼlo, ax ikx kyaj tatbʼaj okslal tuʼn kyonin kyiʼj kykʼwaʼl tuʼn tjaw kyjyoʼn aju mas bʼaʼn. Ax ikx qa ma txi kyqʼoʼn ambʼil tuʼn miʼn tjaw aʼ twiʼ kykʼwaʼl, tuʼn jlu jaku tzaj nya bʼaʼn tiʼj kyamiwbʼil tukʼil Jehová (Sant. 4:17). Pero naʼmxtoq tjaw aʼ twiʼ kykʼwaʼl, kyaj tuʼn tel kynikʼ tiʼj qa otoq bʼant kyten tuʼn kyok te t-xnaqʼtzbʼen Jesús.

2. a) ¿Alkye nya bʼaʼn o tzʼok kyqʼoʼn kywitz junjun ansyan in che bʼet kyojele Ja te Chmabʼil tiʼj? b) ¿Tiʼ qo xnaqʼtzal tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

2 In tzaj bʼaj kykʼuʼj junjun ansyan in che bʼet kyojele Ja te Chmabʼil. ¿Tiquʼn? Tuʼnju ojtzqiʼn junjun kuʼxun kyuʼn o che japun twiʼ 20 abʼqʼi ex naʼmx tjaw aʼ kywiʼ, ex atz e jaw chʼiy toj jun ja xjal testigo de Jehová. Chʼixme kykyaqil in cheʼx kyoj chmabʼil, in che pakbʼan ex in nok kyqʼon kyibʼ te testigo de Jehová. Noqtzun tuʼnj, atlo jun tiquʼn mintiʼ in xi kyqʼamaʼn te Jehová qa kyaj tuʼn kyajbʼen te ex tuʼn tjaw aʼ kywiʼ. ¿Tiquʼn in bʼaj jlu? At maj aʼye tatbʼaj in xi qʼamante kye tuʼn kyyon. ¿Tiquʼn in kubʼ kyximen junjun tatbʼaj tuʼn miʼn tjaw naj aʼ twiʼ kykʼwaʼl? Toj xnaqʼtzbʼil lu qo xnaqʼtzal tiʼj kyaje tiʼ jaku tzaj bʼaj kykʼuʼj tuʼn.

¿MAPE JAPUN TABʼQʼI NKʼWAʼLE?

3. ¿Tiʼtoq in tzaj bʼaj kykʼuʼj ttat Blossom tiʼj?

3 In nel qnikʼ tiʼj tiquʼn in che ximentoq ttat Blossom tiʼj qa otoq chʼiy tuʼn tel tnikʼ tiʼj tiʼ t-xilen aju tuʼn tja aʼ twiʼ ex tiquʼn nim toklen. ¿Tzeʼn jaku tzʼel tnikʼ tatbʼaj tiʼj qa otoq bʼant tten tkʼwaʼl tuʼn t-xi tqʼamaʼn te Jehová tuʼn tajbʼen te?

4. ¿Alkye tten in nonin kyiʼj tatbʼaj aju kawbʼil tkuʼx toj Mateo 28:19, 20?

4 (Kjawil uʼjit Mateo 28:19, 20). Ik tzeʼn el qnikʼ tiʼj toj xnaqʼtzbʼil ma kyaj, mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios alkye qabʼqʼi tuʼn tjaw aʼ qwiʼ. Maske ikju, bʼaʼn tuʼn kykubʼ ten tatbʼaj ximel tiʼj tiʼ t-xilen aju tuʼn kyok xjal te t-xnaqʼtzbʼen Jesús. Aju yol griego tkuʼx toj Mateo 28:19 ex in kubʼ qʼoʼn te «tuʼn kyok te nxnaqʼtzbʼene», in tzaj tyekʼin qa il tiʼj tuʼn t-xi qʼet xnaqʼtzbʼil te jun xjal tuʼntzun tok lepeʼ tiʼj juntl. Aqeju yol tok tiʼj taqikʼ Tyol Dios lu in tzaj tyekʼin qa aju xjal in nok te t-xnaqʼtzbʼen Jesús, in nel tnikʼ kyiʼj t-xnaqʼtzbʼil ex in xi tnimen. Tuʼntzunju, il tiʼj tuʼn kyonin tatbʼaj kyiʼj kykʼwaʼl tzma tal neʼẍ qe tuʼntzun tkubʼ kyximen tuʼn tjaw aʼ kywiʼ ex tuʼn kyok te t-xnaqʼtzbʼen Jesús. Ax tok, mlay jaw aʼ twiʼ jun neʼẍ. Pero in tzaj tyekʼin Xjan Uʼj qa axpe ikx qeju tzma kʼwaʼlx qe, jaku tzʼel kynikʼ tiʼj axix tok ex jaku tzʼok kyqʼoʼn toklen.

5, 6. a) Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tiʼj Timoteo, ¿tiʼ jaku txi qqʼamaʼn tiʼjju tej tjaw aʼ twiʼ? b) ¿Alkye jun tten mas bʼaʼn tuʼn kyonin tatbʼaj kyiʼj kykʼwaʼl?

5 Kubʼ t-ximen t-xnaqʼtzbʼen Jesús Timoteo tuʼn tajbʼen te Jehová tej tzmatoq kuʼxun. Ax ikx tqʼama apóstol Pablo qa ojtzqiʼntoq qe xnaqʼtzbʼil tiʼj Tyol Dios tuʼn tej tzmatoq tal neʼẍ. Xi t-xnaqʼtzaʼn tnan ex tyaʼ te aju tkuʼx toj Tyol Dios tuʼnju aj Judiy qetoq, atzunte ttat nya ajbʼeltoq te Jehová. Aju tbʼanel tzaj tuʼn jlu, mintiʼ chewix toj tokslabʼil (2 Tim. 1:5; 3:14, 15). Tej tjapun twiʼ 20 abʼqʼi, ya jakutoq tzaj qʼoʼn junjun taqʼun nim toklen toj kʼloj okslal (Hech. 16:1-3).

6 Ax tok, mintiʼ kabʼe kʼwaʼl junx. Teyele junjun in nok tnabʼil toj junxichaq tabʼqʼi. At junjun tzma kʼwaʼlx qe aj tok kynabʼil ex in nel kynikʼ tiʼjju in kubʼ kynaʼn ex in tzaj kyqʼamaʼn qa kyaj tuʼn tjaw aʼ kywiʼ. Atzun junjuntl in xi tiʼn chʼintl ambʼil tuʼn tkubʼ kyximen jlu. Aʼyeju tatbʼaj in nel kynikʼ tiʼj jlu, mintiʼ in che ok ten obligaril kyiʼj kykʼwaʼl tuʼn tjaw aʼ kywiʼ, sino in che onin kyiʼj tuʼn tok kynabʼil. In kubʼ kynaʼn tatbʼaj tzalajbʼil aj in nokx kybʼiʼn kykʼwaʼl qeju yol in tzaj tqʼamaʼn Proverbios 27:11TNM. «Nkʼwaʼl, tzʼoka at tnabʼla, tuʼntzun ntzalaje tiʼja; iktzun tten jaku bʼant tuʼn t-xi ntzaqʼweʼne teju in xmayin wiʼje». Pero mintiʼ tuʼn tikʼ tnaʼl kyuʼne qa il tiʼj tuʼn kyok kykʼwaʼle te t-xnaqʼtzbʼen Jesús. Tuʼntzunju, bʼaʼn tuʼn tkubʼ kyxjeline jlu: «¿Atpe tojtzqibʼil nkʼwaʼle tuʼn t-xi tqʼamaʼn te Jehová qa taj tuʼn tajbʼen te ex tuʼn tjaw aʼ twiʼ?».

¿ATPE TOJTZQIBʼIL NKʼWAʼLE?

7. ¿Ilpe tiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj tkyaqilju tkuʼx toj Tyol Dios tuʼntzun tjaw aʼ qwiʼ? Chikʼbʼantza.

7 In xi kyxnaqʼtzaʼn tatbʼaj axix tok kye kykʼwaʼl tuʼntzun tel kynikʼ tiʼj. Aju ojtzqibʼil lu kʼonil kyiʼj kykʼwaʼl tuʼn tkubʼ kyximen tuʼn kyajbʼen te Jehová. ¿Ape t-xilen jlu qa il tiʼj tuʼn tel kynikʼ tiʼj tkyaqilju xnaqʼtzbʼil tkuʼx toj Tyol Dios naʼmxtoq tjaw aʼ kywiʼ? Miʼn. Quʼn aju xjal in jaw aʼ twiʼ, kukx il tiʼj tuʼn t-xnaqʼtzan tuʼntzun tten tojtzqibʼil tiʼj axix tok (kjawil uʼjit Colosenses 1:9, 10). Qa ikju, ¿jniʼ tojtzqibʼil jun xjal ktel naʼmxtoq tjaw aʼ twiʼ?

8, 9. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil in nel qiʼn tiʼjju ikʼ tiʼj Pablo ex tiʼj xqʼuqil cárcel?

8 Aju bʼaj tiʼj jun ja xjal toj tnejel syent abʼqʼi kʼonil qiʼj tuʼn ttzaqʼwet xjel lu quʼn (Hech. 16:25-33). Toj tkabʼin maj tqan Pablo toj pakbʼabʼil toj tnam Filipos toj abʼqʼi 50, e tzyet junx tukʼil Silas kyuʼn xjal ex kyqʼama nya ax tok yol kyiʼj, ex e okx qʼoʼn toj cárcel. Toj qonikʼen aju, tzaj jun kyaqnajnabʼ, yukch tkyaqil ja tuʼn ex e jaqet qe tlamel cárcel. Kubʼ t-ximen xqʼuqil cárcel qa otoq che ex oq xjal ateʼ toj cárcel ex chʼixmi kubʼ tbʼyon tibʼ. Pero mintiʼ xi kyqʼoʼn Pablo ambʼil tuʼn tbʼant jlu tuʼn. Junx tukʼil Silas e pakbʼan te xqʼuqil cárcel ex kye toj tja. Tej tel kynikʼ tiʼj Jesús ok kyqʼoʼn toklen ex mintiʼ kubʼ kyyoʼn nim ambʼil tuʼn tjaw aʼ kywiʼ. ¿Tiʼ in tzaj t-xnaqʼtzaʼn jlu qe?

9 Bʼalo jun soldad te tnam Roma aju xqʼuqil tiʼj cárcel ex mintiʼtoq ojtzqiʼn Tyol Dios tuʼn. Tuʼntzunju, tuʼn tok te okslal, iltoq tiʼj tuʼn tel tnikʼ tiʼj junjun xnaqʼtzbʼil nim kyoklen toj Xjan Uʼj, ax ikx iltoq tiʼj tuʼn tel tnikʼ tiʼ t-xilen tuʼn tok te tmajen Jehová ex tuʼn t-xi tniman t-xnaqʼtzbʼil Jesús. Toj chʼin ambʼil ok tkʼujlaʼn qe xnaqʼtzbʼil ex ok tqʼoʼn toklen. Onin jlu tiʼj tuʼn tjaw aʼ twiʼ. A jlu in tzaj tyekʼin qa kukx xnaqʼtzan maske otoq jaw aʼ twiʼ. Tuʼntzunju, ¿tiʼ jaku bʼant kyuʼn tatbʼaj qa ma t-xi kyqʼamaʼn kykʼwaʼl kye qa kyaj tuʼn tjaw aʼ kywiʼ ex tuʼn kyniman te Jehová? Jaku txi kyqʼamaʼn kye tuʼn kyyolin kyukʼil ansyan tuʼntzun tok kyqʼoʼn kywitz kyiʼj qa ma bʼant kyten tuʼn tjaw aʼ kywiʼ. * Ik tzeʼn qeju txqantl t-xnaqʼtzbʼen Jesús in jaw aʼ kywiʼ, ax ikx kye kukx kʼelel kynikʼ tiʼjju t-ximbʼetz Dios toj ambʼil jaʼlo ex toj ambʼil tzul (Rom. 11:33, 34).

¿ALKYE XNAQʼTZBʼIL MAS BʼAʼN TE NKʼWAʼLE?

10, 11. a) ¿Alkye kyxim junjun tatbʼaj at? b) ¿Alkye mas nim toklen tuʼn t-ximen jun tatbʼaj tiʼj?

10 At junjun tatbʼaj in kubʼ t-ximen qa mas bʼaʼn tuʼn tetz jun tbʼanel kyxnaqʼtzbʼil kykʼwaʼl ex tuʼn tten jun tbʼanel kyaqʼun naʼmxtoq tjaw aʼ kywiʼ. Bʼalo tbʼanel aju in kubʼ kyximen. Pero ¿in che oninpe kyiʼj kykʼwaʼl tuʼn tkanet axix tok tzalajbʼil kyuʼn? Ex aju mas nim toklen, ¿ape jlu in tzaj t-xnaqʼtzaʼn Tyol Dios? Ex ¿tiʼ tajbʼil Jehová tuʼn tbʼant quʼn tukʼil qchwinqlal? (Kjawil uʼjit Eclesiastés 12:1).

11 Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa junxitl t-ximbʼetz ex tajbʼil Jehová tiʼj tkyaqil kyximbʼetz xjal at twitz txʼotxʼ jaʼlo (Sant. 4:7, 8; 1 Juan 2:15-17; 5:19). ¿Alkye mas jaku tzʼok xqʼuqin tkʼwaʼla tiʼj tkyaqil nya bʼaʼn at tuʼn Satanás ex tiʼjju t-ximbʼetz? Aju qa ma tzʼok te tamiw Jehová. Qa ma tzʼok tilil kyuʼn tatbʼaj tuʼn kyximen kykʼwaʼl kyiʼj qʼinumabʼil, jakulo kubʼ kyximen qa mas nim toklen jlu twitzju kyamiwbʼil tukʼil Jehová. Qʼuqli qkʼuʼj tiʼj qa ni jun tatbʼaj in najbʼen te Jehová taj tuʼn tten t-ximbʼetz tkʼwaʼl ik tzeʼn te twitz txʼotxʼ. Oʼkx jaku kanet axix tok tzalajbʼil quʼn qa ma kubʼ qqʼoʼn Jehová tnejel toj qanqʼibʼil (kjawil uʼjit Salmo 1:2, 3).

¿YAJTZUN QA MA KUBʼ TBʼINCHAʼN NKʼWAʼLE JUN IL?

12. ¿Tiquʼn in xi kyqʼamaʼn junjun tatbʼaj kye kykʼwaʼl tuʼn miʼn tjaw aʼ kywiʼ?

12 Xi tqʼamaʼn jun ermana te tal qa mlaytoq jaw aʼ twiʼ. ¿Tiquʼn? Ax ermana tzaj qʼamante: «In tzaj nchʼixwiye tuʼn t-xi nqʼamaʼne, pero bʼant jlu wuʼne tuʼnju kubʼ nximane qa jakutoq tzʼex lajoʼn wale toj ttnam Jehová». Ik tzeʼn bʼant tuʼn ermana lu, ax ikx at junjun tatbʼaj in kubʼ kyximen tuʼn tjaw aʼ twiʼ kykʼwaʼl ajxi tjapun kyabʼqʼi ex aj tel kynikʼ tiʼjju in bʼant kyuʼn (Gén. 8:21; Prov. 22:15TNM). Bʼalo jaku kubʼ kyximen qa mlay tzʼex lajoʼn kykʼwaʼl toj ttnam Jehová tuʼnju naʼmx tjaw aʼ kywiʼ. Noqtzun tuʼnj, in kubʼ kysbʼun kyibʼ. ¿Tiquʼn? (Sant. 1:22).

13. Qa naʼmx tjaw aʼ twiʼ jun xjal ¿ape t-xilen jlu qa miʼn txi tqʼoʼn tajlal te Jehová? Chikʼbʼantza.

13 Ax tok, kyaj tatbʼaj tuʼn t-xi kyqʼamaʼn kykʼwaʼl te Jehová tuʼn kyajbʼen te ex tuʼn tjaw aʼ kywiʼ tzmaxi aj kychʼiy. Noqtzun tuʼnj, nya bʼaʼn tuʼn tkubʼ kyximen qa mlay tzaj tqanin Jehová tajlal kye tuʼnju naʼmx tjaw aʼ kywiʼ. Bʼaʼn tuʼn ttzaj kynaʼn qa aj tel kynikʼ kʼwaʼl tiʼj alkye bʼaʼn ex alkye nya bʼaʼn, ya at kyoklen tuʼn t-xi kyqʼoʼn tajlal kyaqʼunbʼen te Jehová (kjawil uʼjit Santiago 4:17). Tuʼntzunju, bʼaʼn tuʼn tok tilil kyuʼn tatbʼaj tuʼn tkubʼ kyqʼoʼn jun tbʼanel techel kywitz kykʼwaʼl twitzju tuʼn t-xi kyqʼamaʼn tuʼn miʼn tjaw naj aʼ kywiʼ. Ax ikx in nok tilil kyuʼn tatbʼaj tuʼn tok kykʼujlaʼn kykʼwaʼl qe tkawbʼil Jehová aj tzma tal kʼwaʼlx qe (Luc. 6:40). Atzun jlu kʼonil kyiʼj kʼwaʼl tuʼn tok kyxqʼuqin kyibʼ tuʼnju che ajbʼel qe tkawbʼil Jehová kyuʼn tuʼn t-xi tyekʼin kybʼe (Is. 35:8).

JAKU CHE ONIN TXQANTL ERMAN

14. ¿Tzeʼn jaku che onin ansyan kyiʼj tatbʼaj?

14 Jaku che onin ansyan kyiʼj tatbʼaj. ¿Tzeʼn jaku bʼant kyuʼn? Aj kyyolin tiʼjju tbʼanel jaku tzaj qa ma kubʼ qqʼoʼn Jehová tnejel. Naʼnx tuʼn jun ermana qa tej qʼiʼntoq qaq abʼqʼi tuʼn, el tpaʼn ermano Russell 15 minut tuʼn t-xi tqanin te tiʼ tajtoq tuʼn tbʼant tuʼn toj tajbʼebʼil te Jehová. Ajbʼen ermana lu te precursora toj mas te 70 abʼqʼi. A jlu in tzaj tyekʼin qa in tzaj tbʼanel toj tanqʼibʼil jun xjal qa ma txi qʼamaʼn junjun tbʼanel yol te (Prov. 25:11). Juntl tiʼ jaku bʼant kyuʼn ansyan, aju tuʼn t-xi kyqʼamaʼn kye tatbʼaj ex kye kykʼwaʼl tuʼn kyonin tiʼj junjun aqʼuntl toj Ja te Chmabʼil, jaku t-xi kyqʼoʼn junjun aqʼuntl kye kʼwaʼl aju jaku bʼant kyuʼn.

15. ¿Alkye tten jaku che onin txqantl erman kyiʼj kuʼxun?

15 ¿Tzeʼn jaku che onin txqantl erman? Jaku che onin aj tkubʼ kyyekʼin qa in che ximen kyiʼj kuʼxun ik tzeʼn aj tok kyqʼoʼn kywitz tiʼj qa in che chʼiy toj kyokslabʼil. Jun techel, ¿mape txi tqʼoʼn jun kuʼxun jun tbʼanel tyol kyukʼil tex tyol toj chmabʼil? ¿Mape tzʼex jun toklen toj chmabʼil? ¿Ope kubʼ tiʼj jun nya bʼaʼn tuʼn? ¿Ope tzʼok tilil tuʼn tuʼn tpakbʼan toj tja xnaqʼtzbʼil? Qa ikju, miʼn tzʼel naj tiʼj qkʼuʼj tuʼn t-xi qqʼamaʼn tbʼanel yol te tukʼil tkyaqil qanmi. Tzʼok tilil quʼn tuʼn qyolin kyukʼil kuʼxun naʼmxtoq t-xi tzyet chmabʼil moqa otoq kubʼ bʼaj. Qa ma bʼant jlu quʼn, kʼonil kyiʼj tuʼn tkubʼ kynaʼn qa ateʼ kyxol «nimku xjal» in nok kychmon kyibʼ (Sal. 35:18).

CHE ONIYE KYIʼJ KYKʼWAʼLE TUʼN KUKX KYCHʼIY TOJ KYOKSLABʼIL EX TUʼN TJAW Aʼ KYWIʼ

16, 17. a) ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn tjaw aʼ kywiʼ kʼwaʼl? b) ¿Alkye tzalajbʼil jaku kubʼ kynaʼn tatbʼaj in che ajbʼen te Jehová? (Qʼonka twitza tiʼj tnejel tilbʼilal).

16 Aju aqʼuntl mas nim toklen tuʼn tbʼant tuʼn jun tatbʼaj in najbʼen te Jehová, aju tuʼn t-xi t-xnaqʼtzaʼn qe tkʼwaʼl «ik tzaʼn in tmaʼn Qajaw» (Efes. 6:4; Sal. 127:3). Tej kyul itzʼj qe kʼwaʼl aj Israel, ya ateʼtoq toj jun tnam in najbʼen te Jehová. Pero nya axju in bʼaj aj tul itzʼj jun kʼwaʼl toj jun ja xjal testigo de Jehová. Ex nya oʼkx tuʼnju kʼujlaʼn Jehová ex axix tok kyuʼn tatbʼaj, axju kbʼantel kyuʼn kʼwalbʼaj. Sino aj kyul itzʼj, il tiʼj tuʼn tok tilil kyuʼn tatbʼaj tuʼn kyonin kyiʼj tuʼn kyok te t-xnaqʼtzbʼen Cristo, tuʼn t-xi kyqʼamaʼn te Jehová qa che ajbʼel te ex tuʼn tjaw aʼ kywiʼ. Atzun jlu mas nim toklen. ¿Tiquʼn? Tuʼnju oʼkx jaku che klet aj tul nimxix yajbʼil qa ma txi kyqʼamaʼn te Jehová tuʼn kyajbʼen te ex qa ma jaw aʼ kywiʼ (Mat. 24:13).

Nim toklen tuʼn tok tilil kyuʼn tatbʼaj tuʼn kyonin kyiʼj kykʼwaʼl tuʼn kyok te t-xnaqʼtzbʼen Cristo. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 16 ex 17).

17 Toj tnejel taqikʼ ma qo yolin tiʼj jun ermana Blossom Brandt tbʼi. Tej t-xi tqʼamaʼn kye ttat qa tajtoq tuʼn tjaw aʼ twiʼ, ok tilil kyuʼn ttat tuʼn tel kynikʼ tiʼj qa otoq bʼant tten tuʼn tjaw tjyoʼn aju mas nim toklen toj tanqʼibʼil. Tej tel kynikʼ ttat tiʼj jlu, e onin tuʼn tjapun twi t-ximbʼetz. Toj qonikʼen tej naʼmxtoq tjaw aʼ twiʼ, bʼant jun tiʼ tbʼanelxix tuʼn ttat. In tzaj tqʼamaʼntl Blossom jlu: «Tzaj tqʼamaʼn qeye tuʼn qkubʼ ẍmejeʼye ex yajxitl ok ten naʼl Dios. Xi tqʼamaʼn te Jehová qa nimtoq in tzalaj tuʼnju otoq txi tqʼamaʼn tmeʼjel tuʼn tajbʼen te». Tej tikʼ mas te 60 abʼqʼi, tqʼamatl ermana Blossom jlu: «Jaku txi nqʼamaʼne qa mlayx tzʼel naj qonikʼen aju tiʼj nkʼuʼje akux itzʼx qine». Jaku kubʼ kynaʼn kykyaqil tatbʼaj tzalajbʼil aj tok kyqʼoʼn kywitz kyiʼj kykʼwaʼl qa otoq txi kyqʼamaʼn te Jehová tuʼn kyajbʼen te ex tuʼn tjaw aʼ kywiʼ.

^ taqik' 9 Jaku kubʼ kyxnaqʼtzaʼn tatbʼaj kyukʼil kykʼwaʼl qeju tbʼanel nabʼil in che kanet quʼn kyoj xnaqʼtzbʼil, «¿Ma bʼant ttena tuʼn tjaw aʼ twiʼya?», ex «¿Alkye tten jaku bʼaj tbʼinchaʼn ttena tuʼn tjaw aʼ twiʼya?», aju etz toj uʼj Aju Xqʼuqil te marzo te 2016 t-xaq 6 a 17. Ax ikx jaku kanet «Sección de preguntas» quʼn toj uʼj Nuestro Ministerio del Reino te abril te 2011, t-xaq 2.