TQʼAMA jun erman Allen tbʼi: * «Attoq nim nxobʼile tej in xiʼye toj juntl kʼloj okslal. Mintiʼ bʼiʼntoq wuʼne qa ok che kanetel akʼaj wamiwe moqa kbʼel kyyekʼin erman bʼaʼn kymod wiʼje». In najbʼen Allen toj jun akʼaj kʼloj okslal aju at toj mas te 1,400 kilómetros tiʼj tja.

Qa o txiʼya ajbʼel toj juntl kʼloj okslal, bʼalo ax ikx teya in tzaj chʼin t-xobʼila. ¿Tiʼ jaku tzʼonin tiʼja tuʼn tnaqʼeta? ¿Tiʼ jaku bʼant tuʼna qa mas kwest ma tzʼel toj twitza twitzju ximen tuʼna? Axpe ikx qa mintiʼ o txiʼya ajbʼel toj juntl kʼloj okslal, ¿tzeʼn jaku tzʼonina kyiʼj qeju o che pon toj kʼloj okslal jatumel taʼya?

Aqeju tzeʼ in che jatz bʼaqoʼn ex in che kux awet toj juntl lugar, in kubʼ kynaʼn chʼixpubʼil, pero in tzaj chʼiy akʼaj kylokʼ. Tuʼn nya kwest tuʼn t-xi iqʼet, in che el qʼiʼn chʼixme tkyaqil tlokʼ. Tuʼntzunju il tiʼj tuʼn tok tilil tuʼn tzeʼ tuʼn tchʼiy akʼaj tlokʼ. Axju in bʼaj aj qxiʼ toj juntl kʼloj okslal, jaku qo sikte chʼin tuʼn. Otoq naqʼeta toj kʼloj okslal jatumel o tena nej, tuʼnju otoq che ten tbʼanel tamiwa ex otoq naqʼeta kyiʼj junjun tiʼchaq at toklen tiʼj tajbʼebʼila te Jehová. Atzun jaʼlo il tiʼj tuʼn tok tilil tuʼna tuʼn tnaqʼeta juntl maj. ¿Tiʼ jaku tzʼonin tiʼja? Qa ma che japun nabʼil tuʼna, aʼyeju tkuʼx toj Tyol Dios. Qqʼonk qwitz kyiʼj junjun.

Aju xjal in nuʼjin tkyaqil qʼij tiʼj Tyol Dios «ik tten ik tzaʼn jun wiʼ tzeʼ awaʼn ttzi nima, in tqʼoʼn twitz tujxix tqʼijlalil ex mintiʼ in tzqij t-xaq. Tkyaqilju in tbʼinchaʼn bʼaʼn nneʼla» (Sal. 1:1-3).

Tuʼn kukx tten jun tzeʼ chaʼx, il tiʼj tuʼn tkux qʼet aʼ t-xeʼ. Ax ikx tuʼn tten jun okslal kyuw toj tokslabʼil, il tiʼj tuʼn kukx t-xnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios. Tuʼntzunju, miʼn kyaj ttzaqpiʼna tuʼn tuʼjina tiʼj Tyol Dios tkyaqil qʼij, tuʼn t-xiʼya kyoj chmabʼil, tuʼn tok ambʼil in xi tqʼoʼna kyukʼil toj tjaya te Jehová ex tuʼn t-xnaqʼtzana tjunalxa. Naʼntza qa il tiʼj tuʼn tbʼant tkyaqilju in bʼanttoq tuʼna nej tuʼn tten jun tbʼanel tamiwbʼila tukʼil Jehová.

«Aju in onin tiʼj tukʼil, ikx te ok ktzajel onin» (Prov. 11:25).

Qa ma tzʼexa pakbʼal ok kbʼel tnaʼna tzalajbʼil ex mas lwey knaqʼetela. In tzaj tqʼamaʼn Kevin jlu, aju in najbʼen te ansyan: «Aju mas onin wiʼje tukʼil nxuʼjile tej qxiʼye toj juntl kʼloj okslal, aju tuʼn qoke te precursor auxiliar tej kʼitzqetoq qpone». In tzaj tqʼamaʼntl jlu: «Jun rat e ok qojtzqiʼne qe erman, qe precursor ex qeju tembʼil te pakbʼabʼil». Ax ikx te Roger aju xiʼ anqʼil toj mas te 1,600 kilómetros tiʼj tja, in tzaj tqʼamaʼn jlu: «Tuʼn qnaqʼet toj juntl kʼloj okslal, il tiʼj tuʼn kukx qex pakbʼal. Ax ikx jaku txi tqʼamaʼna kye ansyan tuʼn tonina toj alkyexku tten, ik tzeʼn tuʼn tbʼaj saqset Ja te Chmabʼil, tuʼn tikʼx tqʼoʼna jun oklenj te t-xel juntl moqa tuʼn t-xi tiʼna jun erman kyoj chmabʼil. Qa in nok kyqʼoʼn kywitz erman tiʼja qa taja tuʼn tonina, jun rat che okel erman te tamiwa».

«Kyjaqonktz kyanmiye» (2 Cor. 6:13, TNM).

Nim toklen tuʼn tkubʼ tyekʼina tkʼujlabʼila kyiʼj mas erman. Tej t-xiʼ Melissa kyukʼil toj tja toj juntl kʼloj okslal, ok tilil kyuʼn tuʼn kykanet akʼaj kyamiw. Tqʼama Melissa jlu: «Tej naʼmxtoq t-xi tzyet chmabʼil in qo yoline kyukʼil erman, ax ikx aj tkubʼ bʼaj. A jlu tzaj tqʼoʼn ambʼil qeye tuʼn nya oʼkx tuʼn t-xi  qqʼamaʼne tzeʼn taʼya kye erman ex qo yolin». A jlu onin kyiʼj tuʼn tkyaj kybʼi erman toj kywiʼ. Ax ikx kubʼ kyyekʼin kyxtalbʼil kyiʼj erman, ex tuʼn jlu ok kyamiwen kyibʼ. In tzaj tqʼamaʼntl Melissa: «Tzaj kyqʼoʼn erman tajlal kyyolbʼil qeye, ax ikx qeye xi qqʼoʼne kye. Iktzun tten jakutoq tzaj kyqʼoʼn txokbʼil qiʼje aj tbʼant junjun tiʼchaq kyuʼn tuʼn tchʼiy kyamiwbʼil tukʼil Jehová ex qa tuʼn tbʼant junjun tiʼchaq kyuʼn tuʼn kytzalaj».

Qa kwest in nela toj twitza tuʼn tok tojtzqiʼna junjuntl xjal, jaku bʼant junjun tiʼ nya kwest tuʼna. Jun techel, jaku jaw tzeʼna, maske nya taja tnejel. Qa ma jaw tzeʼna che okel laqʼeʼ txqantl ttxlaja. Tuʼnju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa «aju xjal in qo tzaj tkeʼyin tukʼil tzalajbʼil in qo tzalaj tuʼn» (Prov. 15:30). In tzaj tqʼamaʼn Rachel aju xiʼ anqʼil najchaq jatumel jaw anqʼin: «Atxix ojtxe at nxobʼile». Ex in tzaj tqʼamaʼntl jlu: «At maj in nok n-obligarin wibʼe tuʼn nyoline kyukʼil erman jatumel atine jaʼlo. Aju in bʼant wuʼne, in chin jyone tiʼj jun erman qʼuqli ex mintiʼ juntl in yolin tukʼil. Bʼalo at t-xobʼil ik tzeʼn weʼye». ¿Yajtzun qa ma kubʼ t-ximana tuʼn tyolina tukʼil junxitl erman naʼmxtoq t-xi tzyet chmabʼil ex aj tkubʼ bʼaj?

Ax ikx, jaku bʼaj qa kyoj qeju tnejel seman in tzalajxixa tuʼn tok tojtzqiʼna mas xjal, noqtzun tuʼnj, aju tzalajbʼil in kubʼ tnaʼna tnejel jaku chewix aj tbʼet ambʼil. Qa ik xbʼaj tiʼja, il-lo tiʼj tuʼn kukx tok tilil tuʼna tuʼn kyten akʼaj tamiwa.

Ateʼ junjun tzeʼ in xi tiʼn mas ambʼil kywitz junjuntl tuʼn tchʼiy kylokʼ toj juntl lugar. Chʼixme axju in bʼaj, nya kykyaqil erman jun rat in che naqʼet toj juntl kʼloj okslal. Aʼyeju taqikʼ Tyol Dios che kbʼel qxnaqʼtzaʼn che onil tiʼja qa ma tzikʼ jun ambʼil o tena toj juntl kʼloj okslal ex in kubʼ tnaʼna qa naʼmx tnaqʼeta:

«Miʼn qo sikt tuʼn qbʼinchante aju bʼaʼn; porke ok qkʼmaʼ t-xel ok tpon tqʼijlalil, qa mintiʼ ma qo kubʼ numj» (Gál. 6:9).

Qa nya jun rat xnaqʼeta ik tzeʼn xkubʼ t-ximana, bʼaʼn tuʼn tyona mas ambʼil. Jun techel, nim misionero o che ten toj Xnaqʼtzbʼil te Galaad ex o chex samaʼn toj juntl tnam, o che kyaj ten nimku abʼqʼi toj kyoklen naʼmxtoq kyxiʼ visitaril kytnam. A jlu in nonin kyiʼj tuʼn tok kyamiwen kyibʼ kyukʼil erman ex tuʼn kynaqʼet tiʼj kyanqʼibʼil.

Ojtzqiʼn tuʼn Alejandro qa in xi tiʼn ambʼil tuʼn qnaqʼet tuʼnju nim maj o txiʼ ajbʼel kyoj junjuntl kʼloj okslal. In tzaj tqʼamaʼn jlu: «Toj mankbʼil maj tej qxiʼye toj juntl lugar, tzaj tqʼamaʼn nxuʼjile jlu: ‹Kykyaqil qe wamiwe ateʼ toj juntl kʼloj okslal›». Tzaj tnaʼn Alejandro qa otoq tzikʼ kabʼe abʼqʼi tej kypon toj kʼloj okslal aju, ax jlu otoq tzaj tqʼamaʼn t-xuʼjil. Noqtzun tuʼnj, kyoj abʼqʼi aju kubʼ tyekʼin t-xuʼjil tgan tuʼn tok tojtzqiʼn txqantl erman, aʼyeju nya ojtzqiʼn kywitz tuʼn tnejel ex e ok te tbʼanel tamiw.

«Miʼn tmaya ¿Tiquʼn mas bʼaʼn qe tyemp o che bʼaj twitzju te jaʼlo? Porke jun xjal at tnabʼl mlay tma ikju» (Ecl. 7:10).

Bʼaʼn tuʼn tok tilil tuʼna tuʼn miʼn kyok tmojbʼaʼna erman ateʼ toj akʼaj kʼloj okslal kyukʼil qeju ateʼtoq tukʼila nej. Bʼalo junxitl kymod erman toj akʼaj kʼloj okslal. Noq tzeʼnxku, atz qʼonk twiʼya kyiʼj tbʼanel kymod ik tzeʼn teya taj tuʼn tbʼant kyuʼn tukʼila. Ateʼ junjun erman o cheʼx toj juntl kʼloj okslal in kubʼ kyxjelin jlu: «¿Axpe tok kʼujlaʼn kykyaqil erman wuʼne?» (1 Ped. 2:17).

 «Kyqaninxe, ex ktzajel tqʼoʼn Dios kyeye» (Luc. 11:9).

Kukx qaninxa onbʼil te Jehová. In tzaj tqʼamaʼn jun ansyan David tbʼi jlu: «Mintiʼ kubʼ nbʼinchaʼne tkyaqil njunalxe». In tzaj tqʼamaʼntl jlu: «At nimku tiʼchaq oʼkx jaku bʼant tuʼn onbʼil in tzaj tqʼoʼn Jehová. Tuʼntzunju in naʼne Dios tiʼj jlu». Ax in tzaj tqʼamaʼn Rachel, aju ma qo yolin tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu: «Qa in kubʼ nnaʼne tukʼil nchmile qa nya nqaku atoʼye kyiʼj erman, in qo yoline tiʼj lu tukʼil Jehová toj naʼj Dios ex in xi qqanine te tuʼn qtzaj tonine tuʼn tel qnikʼe tiʼj qa at jun tiʼ in bʼant quʼne tuʼn tel kypaʼn erman kyibʼ qiʼje. Ex in nok tilil quʼne tuʼn qtene mas ambʼil kyukʼil erman».

Aqeye tatbʼaj, qa kwest in nel toj kywitz kykʼwaʼle tuʼn kyten kyukʼil txqantl, kypaʼmile ambʼil tuʼn kynaʼne Dios junx kyukʼil tiʼj jlu. Che onine kyiʼj tuʼn kykanet akʼaj kyamiw, ik tzeʼn tuʼn kyjyone ambʼil tuʼn kyten kyukʼil txqantl.

¿Tiʼ jaku bʼant tuʼna kyiʼj qeju tzma in che pon toj kʼloj okslal jatumel taʼya? Tzʼoka te jun tbʼanel amiw aj kypon. Ximana kyiʼj tiʼchaq taja tuʼn tkubʼ bʼinchaʼn tiʼja noqwit a teya ma pon toj juntl kʼloj okslal ex bʼinchankuya (Mat. 7:12). ¿Jakupe chex ttxkoʼna qe akʼaj erman toj ambʼil in xi tqʼoʼna kyukʼil toj tjaya te Jehová moqa tuʼn tok kyqʼoʼn kywitze tiʼj programa JW Broadcasting in netz junjun xjaw? ¿Jakupe kubʼ t-ximana tuʼn tpakbʼana junx kyukʼil? Ex qa ma chex ttxkoʼna waʼl tjaya, oklo ktzajel kynaʼn t-xtalbʼila toj nimku ambʼil. ¿Atpe juntl tiʼ jaku bʼant tuʼna?

In tzaj tqʼamaʼn Carlos jlu: «Tej qpone toj akʼaj kʼloj okslal, tzaj tqʼoʼn jun ermana kybʼi junjun kʼaybʼil qeʼye jatumel nyaxix wiʼyil qe tiʼchaq. Nim onin jlu qiʼje». Aʼyeju erman in che tzaj kyoj juntl lugar, jaku tzaj kyqʼoʼn chjonte qa ma txi yekʼit kye tzeʼn tuʼn tok kyxbʼalumin kyibʼ kyoj lugar jatumel at kyaq, nim cheʼw moqa nim jbʼal. Qa ma txi tchikʼbʼaʼna chʼin txʼolbʼabʼil tiʼj kojbʼil moqa tiʼjju nimen kyuʼn xjal, kʼonil kyiʼj tuʼn tbʼant-xix kypakbʼan.

Ma tzikʼ mas te jun abʼqʼi tponlen Allen toj akʼaj kʼloj okslal, aju ma qo yolin tiʼj tej saj tzyet xnaqʼtzbʼil. Atzun jaʼlo in tzaj tqʼamaʼn jlu: «Te tnejel ok tilil wuʼne tuʼn kyok wojtzqiʼne erman. Atzun jaʼlo in kubʼ nnaʼne qa ik qe ik tzeʼn qe toj njaye, ex nim in chin tzalaje». In tzaj tqʼamaʼn Allen qa mintiʼ o che naj tamiw maske o txiʼ toj juntl kʼloj okslal. Sino o che kanet mas tamiw ex bʼalo che okel te tamiw toj tkyaqil tanqʼibʼil.