Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 17

Aqeye txubʼaj, kykanoʼmile tiʼj Eunice

Aqeye txubʼaj, kykanoʼmile tiʼj Eunice

«Miʼn tzikʼ tnaʼl tuʼna aju xnaqʼtzbʼil in tqʼoʼn ttxuʼya, porke a jlu kʼokel te teya [...] ik tzaʼn jun uwj, ex qa ik tzaʼn jun coron tjax tuj twiʼya» (PROV. 1:8, 9).

BʼITZ 137 Qe xuʼj tzʼaqli

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ a

In tzalaj Eunice ex Loida tiʼj Timoteo tuʼnju otoq bautisarin ex in kubʼ t-ximen tuʼn tok lepeʼ tiʼj Jesús. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 1)

1, 2. a) ¿Alkye Eunice ex alkyeqe nya bʼaʼn ok weʼ twitz tej tonin tiʼj tal? b) Yolina tiʼj tilbʼilal tok tiʼj t-xkʼomil.

 MASKE mintiʼ in yolin Tyol Dios tiʼj ambʼil tej tbautisarin Timoteo, jaku tzʼel qnikʼ tiʼj tzalajbʼil kubʼ tnaʼn Eunice toj qʼij aju (Prov. 23:25). Kubʼlo tnaʼn nim tzalajbʼil tej tkuʼx Timoteo toj aʼ. Akux in keʼyin Eunice tiʼj tal, in pon Loida ttxlaj ex in tzaj tchleʼn. Tejtzun tjatz Timoteo toj aʼ, in jaw oqʼ Eunice tuʼn tzalajbʼil aj tok tkeʼyin qa in tzalaj tal. Maske kwest ela toj twitz, otoq tzʼonin tiʼj Timoteo tuʼn tok tkʼujlaʼn Jehová ex Jesús. ¿Alkyeqe nya bʼaʼn otoq tzʼok weʼ twitz?

2 Nya junxtoq kyokslabʼil tman Timoteo. Te Grecia tman, atzunte ttxuʼ ex tyaʼ aj Judiy qe (Hech. 16:1). Bʼalo tzmatoq kuʼxun Timoteo tej tok Eunice ex Loida te okslal. Atzunte tman, mintiʼ kubʼ tchʼexpuʼn tokslabʼil. Tuʼnju ya otoq chʼiy Timoteo, iltoq tiʼj tuʼn tkubʼ t-ximen tiʼ tuʼn t-xi tbʼinchaʼn. ¿Tiʼtoq kbʼantel tuʼn? ¿Junxpe tokslabʼil ktel tukʼil tman? ¿Kxelpe tbʼinchaʼn qe tiʼchaq ik tzeʼn kykostumbr aj Judiy otoq tzaj yekʼin te tej tzmatoq kʼwalx? ¿Moqa kʼokeltoq te t-xnaqʼtzbʼen Jesús?

3. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Proverbios 1:8 ex 9, ¿tiʼ t-ximbʼetz Jehová at tiʼj tkyaqilju in bʼant kyuʼn txubʼaj tuʼn kyonin kyiʼj kyal?

3 Ok tkʼujlaʼn Eunice qe toj tja ex ax jlu in bʼant kyuʼn txubʼaj toj ambʼil jaʼlo. Aju mas nim toklen toj kywitz, aju tuʼn kyonin tiʼj kyal tuʼn kyok te tamiw Jehová. Ex in nok tqʼoʼn Jehová toklen aqʼuntl in bʼant kyuʼn (kjawil uʼjit Proverbios 1:8, 9). O tzʼonin Jehová kyiʼj nim txubʼaj tuʼn kyonin kyiʼj kyal tuʼn kyajbʼen te ex tuʼn tok kykʼujlaʼn.

4. ¿Alkyeqe nya bʼaʼn in che ok weʼ txubʼaj twitz toj ambʼil jaʼlo?

4 Toj tumel aj tkubʼ t-ximen jun txubʼaj qa kʼajbʼel tal te Jehová moqa miʼn. Ojtzqiʼn kyuʼn mambʼaj qa in che ok weʼ kykʼwal twitz nim nya bʼaʼn (1 Ped. 5:8). Nya oʼkxju, ax ikx ateʼ nim txubʼaj kyjunalx in che kwentin kyiʼj kyal moqa mintiʼ in najbʼen kychmil te Jehová. Jun techel, in tzaj tqʼamaʼn jun ermana Christine tbʼi jlu: b «Kʼujlaʼntoq qoʼye tuʼn nchmile ex ok te jun tbʼanel mambʼaj, pero nyatoq taj tuʼn wonine kyiʼj wale tuʼn kyok te testigo de Jehová. Nimku maj etz taʼl nwitze tej tkubʼ nxjeline qa oktoq che ajbʼel wale te Jehová moqa miʼn».

5. ¿Tiʼ kʼelel qnikʼ tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

5 Qa txubʼaj teya ex in najbʼena te Jehová, jaku tzʼonina kyiʼj tala tuʼn kyok te tmajen Jehová ex tuʼn tok kykʼujlaʼn ik tzeʼn bʼant tuʼn Eunice. Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ tiʼj tzeʼn jaku tzʼel tkanoʼna tiʼj Eunice ex tzeʼn jaku txi tqʼoʼna xnaqʼtzbʼil kye tala tukʼil tyola ex tukʼilju in bʼant tuʼna. Ax ikx, kʼelel qnikʼ tiʼj tzeʼn jaku tzʼonin Jehová tiʼja.

QʼONXA XNAQʼTZBʼIL KYE TALA TUKʼIL TYOLA

6. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn 2 Timoteo 3:14 ex 15, ¿tzeʼn ok Timoteo te okslal?

6 Atxix tej tul itzʼj Timoteo, ok tilil tuʼn Eunice tuʼn t-xi tqʼoʼn xnaqʼtzbʼil «tiʼj ju Xjan Tuʼjil» te ik tzeʼn otoq tzʼel kynikʼ aj Judiy tiʼj. Nya nimtoq tojtzqibʼil Eunice at tiʼj Tyol Dios tuʼnju naʼmxtoq tel tnikʼ tiʼj Jesús. Maske ikju, jakutoq tzʼonin jlu tiʼj Timoteo tuʼn tok te okslal. ¿Kubʼpe t-ximen tuʼn tbʼant jlu tuʼn? Ya otoq chʼiy Timoteo tuʼn tkubʼ t-ximen tiʼ tuʼn t-xi tbʼinchaʼn. Pero nimlo onin tiʼj tej tonin ttxuʼ tiʼj ex iktzun tten ok qeʼ tkʼuʼj tiʼj Jesús (kjawil uʼjit 2 Timoteo 3:14, 15). Kubʼlo tnaʼn Eunice nim tzalajbʼil tuʼnju onin tiʼj tal tuʼn tok tojtzqiʼn Jehová. Ok tqʼoʼn Eunice toklen tbʼi tuʼnju a t-xilen tbʼi, «in kubʼ tiʼj tuʼn».

7. ¿Tiʼ bʼant tuʼn Eunice tuʼn kukx tonin tiʼj tal tej otoqxi bautisarin?

7 Bʼant jun tiʼ nim toklen tuʼn Timoteo toj tanqʼibʼil tej tbautisarin. Maske ikju, kukx tzaj bʼaj tkʼuʼj Eunice tiʼj tal. Iltoq tiʼj tuʼn tkubʼ t-ximen alkyeqe tamiw che tel, qa kxeltoq xnaqʼtzal toj tnam Atenas, qa kxeltoq tnimen nya ax tok xnaqʼtzbʼil ex qa kʼokel tilil tuʼn tuʼn tkanet tqʼinumabʼil. Mlaytoq kubʼ t-ximen Eunice te t-xel tal tiʼ tuʼn t-xi tbʼinchaʼn, pero jakutoq tzʼonin tiʼj. ¿Tzeʼn jakutoq bʼant tuʼn? Jakutoq tzʼonin tiʼj tuʼn kukx tchʼiy tkʼujlabʼil tiʼj Jehová ex Jesús. Nya oʼkx qe mambʼaj kyjunalx in che ajbʼen te Jehová kwest jaku tzʼela toj kywitz tuʼn kyonin kyiʼj kykʼwal. Ax ikx, kwest jaku tzʼela toj kywitz maske kykabʼil in che ajbʼen te Jehová. Qa ikju, ¿tiʼ jaku tzʼel kykanoʼn mambʼaj tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Eunice?

8. ¿Tzeʼn jaku tzʼonin jun ermana tiʼj tchmil tuʼn t-xi tqʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye tal?

8 Xnaqʼtzana tiʼj Tyol Dios kyukʼil tala. Qa okslal tchmila, taj Jehová tuʼn tonina tiʼj tuʼn t-xi tqʼoʼna xnaqʼtzbʼil kye tala. Jaku bʼant jlu tuʼna aj tonina tiʼj tchmila tuʼn tok kykʼulbʼile te Jehová tkyaqil seman. Ex jyonxa tumel tzeʼn tuʼn kytzalaj toj tjaya tiʼj ambʼil lu. Bʼalo jaku tzʼonina tiʼj tchmila tuʼn tkubʼ t-ximen tiʼ jaku che xnaqʼtzane tiʼj moqa tiʼ kbʼantel kyuʼne toj ambʼil aju. Ex qa ya o chʼiy jun tala, jaku tzʼonina tiʼj tchmila tuʼn t-xi qʼet xnaqʼtzbʼil te tukʼil libro Tzalaja tiʼj tanqʼibʼila.

9. ¿Alkyeqe onbʼil jaku che onin tiʼj jun txubʼaj qa nya okslal tchmil?

9 Ateʼ junjun txubʼaj in xi kyqʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye kyal tuʼnju mintiʼ kychmil moqa tuʼnju nya testigo de Jehová. Qa a jlu in bʼaj tiʼja, miʼn tzaj bʼaj tkʼuʼja. Kʼonil Jehová tiʼja. Bʼaʼn tuʼn kyajbʼen kykyaqil onbʼil in tzaj tqʼoʼn ttnam Jehová tuʼna tuʼn t-xi tqʼoʼna xnaqʼtzbʼil kye tala. Ax ikx, jaku txi tqanina kye junjuntl mambʼaj tzeʼn in che ajbʼen onbʼil lu kyuʼn aj tok kyxnaqʼtzbʼil kyukʼil toj kyja (Prov. 11:14). c Ex jaku txi tqanina te Jehová tuʼn tonin tiʼja tuʼntzun tel tnikʼa tiʼjju in kubʼ kyximen tala ex tiʼjju in kubʼ kynaʼn (Prov. 20:5). Qa ma txi tqanina junjun xjel te tala ik tzeʼn alkyeqe nya bʼaʼn in nok weʼ twitz toj tja xnaqʼtzbʼil, jaku tzʼonin tiʼja tuʼn tyolina tukʼil.

10. ¿Tiʼ mas jaku bʼant tuʼna tuʼn tonina kyiʼj tala tuʼn tok kyojtzqiʼn Jehová?

10 Bʼaʼn tuʼn tjyona tumel tzeʼn tuʼn tyolina tiʼj Jehová kyukʼil tala. Yolina tiʼj Jehová kyukʼil tala ex qʼamanxa kye tkyaqilju tbʼanel tiʼchaq o bʼant tuʼn tiʼja (Deut. 6:6, 7; Is. 63:7). Ex nim toklen jlu qa mlay bʼant tuʼn t-xnaqʼtzana kyukʼil atz tjaya. In tzaj tqʼamaʼn Christine jlu, aju ma qo yolin tiʼj toj taqikʼ kyaje: «Tuʼnju nyatoq tkyaqil ambʼil jaku chin yoline tiʼj Jehová kyukʼil wale, ajbʼen ambʼil wuʼne toj tumel. Tuʼntzunju, in qo extoqe bʼetel moqa in qo jaxe qkyaqile toj jun canoa, ex ajtoq qel laqʼeʼ chʼine in qo yolintoqe kyiʼj tbʼinchbʼen Jehová ex kyiʼj junjuntl xnaqʼtzbʼil. Tej kychʼiy wale, xi nqʼamaʼne kye tuʼn kyxnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios». Ax ikx, miʼn yolina nya bʼaʼn tiʼj ttnam Jehová, kyiʼj ansyan nix kyiʼj erman. Qa ma yolina bʼaʼn kyiʼj, jaku txi kyqanin tala onbʼil kye aj kyok weʼ twitz jun nya bʼaʼn.

11. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Santiago 3:18, ¿tiquʼn nim toklen tuʼn qonin tuʼn tten mujbʼabʼil toj qja?

11 Bʼaʼn tuʼn tonina tuʼn tten mujbʼabʼil toj tjaya. Bʼaʼn tuʼn t-xi tyekʼina te tchmila ex kye tala qa kʼujlaʼn qe tuʼna. Qʼonka toklen tchmila aj tyolina tiʼj ex qʼamanxa kye tala qa ax jlu tuʼn tbʼant kyuʼn. Kʼonil jlu tiʼja tuʼn ttzalaja kyukʼil toj tjaya ex mas nya kwest jaku yolina tiʼj Jehová kyukʼil (kjawil uʼjit Santiago 3:18). Qo yolin tiʼjju bʼaj tiʼj Jozsef, jun precursor especial in najbʼen atz Rumania. Tej kʼwalxtoq, nyatoq taj tman tuʼn kyajbʼen te Jehová. In tzaj tqʼamaʼn Jozsef jlu: «Ok tilil tuʼn ntxuʼye tuʼn tten mujbʼabʼil toj qjaye. Qa mastoq in tzaj tqʼoj nmane, mas tbʼanel tmod ntxuʼye kubʼ tyekʼin. Tej tok tkeʼyin qa kwest tuʼn qnimane te qmane ex tuʼn tok qqʼoʼne toklen, in kubʼtoq t-xnaqʼtzaʼn Efesios 6:1 a 3 qukʼile. Yajxitl, in noktoq ten yolil kyiʼj tbʼanel tmod qmane ex in nonintoq qiʼje tuʼn tel qnikʼe tiʼj tiquʼn iltoq tiʼj tuʼn tok qqʼoʼne toklen. Nimku maj bʼant jlu tuʼn ntxuʼye tuʼntzun miʼn ttzaj qʼoj toj qjaye».

QʼONXA XNAQʼTZBʼIL KYE TALA TUKʼILJU IN BʼANT TUʼNA

12. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn 2 Timoteo 1:5, ¿tzeʼn onin techel kubʼ tqʼoʼn Eunice tiʼj Timoteo?

12 (Kjawil uʼjit 2 Timoteo 1:5). Kubʼ tqʼoʼn Eunice jun tbʼanel techel twitz Timoteo. Jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa xi tqʼamaʼn te Timoteo qa in kubʼ qyekʼin qʼuqbʼil qkʼuʼj tukʼil qbʼinchbʼen (Sant. 2:26). Ex oklo tkeʼyin Timoteo qa in xitoq tbʼinchaʼn ttxuʼ qe tiʼchaq tuʼnju kʼujlaʼn Jehová tuʼn. Axlo ikx el tnikʼ tiʼj qa oʼkx jaku qo tzalaj qa ma qo ajbʼen te Jehová. ¿Tzeʼn onin techel kubʼ tqʼoʼn Eunice tiʼj Timoteo? Ik tzeʼn tqʼama apóstol Pablo, ten jun tbʼanel qʼuqbʼil tkʼuʼj Timoteo ik tzeʼn te ttxuʼ. Nya noq kukx bʼaj jlu, sino ok tqʼoʼn Timoteo twitz tiʼj tbʼanel techel kubʼ tqʼoʼn ttxuʼ twitz ex el tkanoʼn tiʼj. Ik tzeʼn bʼant tuʼn Eunice, ateʼ nim txubʼaj o che onin kyiʼj toj kyja tuʼn kyokslan tuʼnju in kubʼ kyqʼoʼn jun tbʼanel techel kywitz (1 Ped. 3:1, 2). Ax jlu jaku bʼant tuʼna. ¿Tzeʼn jaku bʼant jlu tuʼna?

13. ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn tkubʼ tqʼoʼn jun txubʼaj tajbʼebʼil te Jehová tnejel toj tanqʼibʼil?

13 Bʼaʼn tuʼn tkubʼ tqʼoʼna tajbʼebʼila te Jehová tnejel toj tanqʼibʼila (Deut. 6:5, 6). Ik tzeʼn in bʼant kyuʼn chʼixme kykyaqil txubʼaj, axlo ikx teya mintiʼ in che bʼant junjun tiʼchaq tuʼna noq tuʼn t-xqʼuqina kyiʼj tala. Jun techel, atlo maj mintiʼ in nojlana ex in najbʼen tpwaqa ex ambʼil tuʼna tuʼn t-xqʼuqina kyiʼj. Noqtzun tuʼnj, nim toklen tuʼn tok t-xqʼuqina tamiwbʼila tukʼil Jehová. Paʼmila ambʼil tuʼn tnaʼna Dios tjunalxa, tuʼn t-xnaqʼtzana tiʼj Xjan Uʼj ex tuʼn ttena kyoj chmabʼil. Qa ma bʼant jlu tuʼna, ktel jun tbʼanel tamiwbʼila tukʼil Jehová ex kbʼel tqʼoʼna jun tbʼanel techel kywitz toj tjaya ex kywitz junjuntl xjal.

14, 15. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel tiʼna tiʼjju bʼaj tiʼj Leanne, María ex João?

14 Qo yolin kyiʼj junjun kuʼxun o tzʼok kykʼujlaʼn Jehová ex o tzʼok qeʼ kykʼuʼj tiʼj tuʼnju kubʼ tqʼoʼn kytxuʼ jun tbʼanel techel kywitz. In tzaj tqʼamaʼn Leanne jlu, jun kyxol qe tal Christine: «Mintiʼtoq in qo xnaqʼtzane tiʼj Tyol Dios akux at nmane ja. Pero kukx ok tilil tuʼn ntxuʼye tuʼn t-xiʼ kyoj kykyaqil chmabʼil. Onin jlu qiʼje tuʼn tten jun tbʼanel qʼuqbʼil qkʼuʼje maske mintiʼtoq nim qojtzqibʼile tiʼj Tyol Dios. Otoq tzʼel qnikʼe tiʼj qa atzun axix tok maske naʼmxtoq t-xi tzyet tuʼn qbʼete kyoj chmabʼil».

15 Atzunte María, in tzaj tqʼamaʼn qa at maj kubʼ qʼoʼn kykastiw tuʼn tman tuʼnju in cheʼxtoq kyoj chmabʼil. Tqʼama jlu: «Kubʼ tyekʼin ntxuʼye qa ten nimxix tipumal. Tej tal txin qine, mintiʼtoq in che bʼant junjun tiʼchaq wuʼne tuʼnju nyatoq waje tuʼn kyxmayin txqantl wiʼje. Pero ten wipumale tej tok nkeʼyine qa mintiʼtoq in tzaj xobʼ ntxuʼye ex qa in kubʼ tqʼoʼn tajbʼebʼil te Jehová tnejel toj tanqʼibʼil». El tiʼn tman João ambʼil kye toj tja tuʼn kyyolin tiʼj Jehová. In tzaj tqʼamaʼn jlu: «In jaw labʼine tej tok nkeʼyine qa jakutoq txi tbʼinchaʼn ntxuʼye alkyexku tiʼ noq tuʼn ttzalaj nmane, pero mastoq in nok tqʼoʼn toklen tajbʼebʼil te Jehová».

16. ¿Tzeʼn jaku tzʼonin techel in kubʼ tqʼoʼn jun txubʼaj kyiʼj txqantl?

16 ¿Tzeʼn jaku tzʼonin techel in kubʼ tqʼoʼna kyiʼj txqantl? Qo ximen tiʼj tzeʼn onin techel kubʼ tqʼoʼn Eunice tiʼj apóstol Pablo. Tqʼama Pablo qa kubʼ tyekʼin Timoteo qʼuqbʼil tkʼuʼj tuʼnju kubʼ tqʼoʼn ttxuʼ jun tbʼanel techel twitz (2 Tim. 1:5). ¿Toj alkye ambʼil ok tqʼoʼn Pablo twitz tiʼj qʼuqbʼil tkʼuʼj Eunice? Oklo tojtzqiʼn Pablo twitz Loida ex Eunice toj tnam Listra tej tpon tnejel maj pakbʼal ex oninlo kyiʼj tuʼn kyok te okslal (Hech. 14:4-18). Tej t-xi ttzʼibʼin Pablo tuʼj te Timoteo junlo 15 abʼqʼi yajxitl, tzaj tnaʼn qʼuqbʼil tkʼuʼj Eunice ex xi tqʼamaʼn kye txqantl okslal tuʼn tel kykanoʼn tiʼj. Tuʼn jlu, in nel qnikʼ tiʼj qa onin techel kubʼ tqʼoʼn Eunice tiʼj Pablo ex kyiʼj txqantl okslal toj tnejel syent abʼqʼi. Qa tjunalx teya in xqʼuqina kyiʼj tala moqa nya okslal tchmila, jaku tzʼok qeʼ tkʼuʼja tiʼj qa jaku tzʼonin techel in kubʼ tqʼoʼna kyiʼj txqantl.

In xi tiʼn ambʼil tuʼn qonin tiʼj jun kʼwal tuʼn tchʼiy tamiwbʼil tukʼil Jehová. Tuʼntzunju, miʼn sikta. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 17).

17. ¿Tiʼ jaku bʼant tuʼna qa in nok tkeʼyina qa mintiʼ in nok tqʼoʼn tala toklen xnaqʼtzbʼil?

17 ¿Yajtzun qa in nok tkeʼyina qa mintiʼ in nok tqʼoʼn tala toklen xnaqʼtzbʼil? Bʼaʼn tuʼn ttzaj tnaʼna qa in xi tiʼn ambʼil tuʼn qonin tiʼj jun kʼwal. Ik tzeʼn in nok qkeʼyin kyoj tilbʼilal, chʼixme tkyaqil maj mintiʼ ojtzqiʼn quʼn qa kchʼiyel jun iyaj aj tkux qawaʼn ex qa kʼelel twitz. Maske ikju, kukx in kux qqʼoʼn aʼ t-xeʼ tuʼntzun tchʼiy (Mar. 4:26-29). Ax jlu in bʼaj kyiʼj kʼwal, mintiʼ ojtzqiʼn quʼn qa kchʼiyel kyokslabʼil. Pero qa ma tzʼok tilil tuʼna tuʼn tpona toj kyanmi ex qa ma txi tqʼoʼna xnaqʼtzbʼil kye, kʼonila kyiʼj tuʼn tel kynikʼ tiʼj tzeʼn tuʼn kyok te tamiw Jehová (Prov. 22:6).

QEʼK TKʼUʼJA TIʼJ ONBʼIL TZUL TQʼOʼN JEHOVÁ TEYA

18. ¿Tzeʼn jaku tzʼonin Jehová kyiʼj tala tuʼn kychʼiy toj kyokslabʼil?

18 Atxix toj ambʼil ojtxe, o tzʼonin Jehová kyiʼj nim kuʼxun tuʼn kyok te tamiw (Sal. 22:9, 10). Qa ikju, ax ikx jaku tzʼonin kyiʼj tala tuʼn tten jun tbʼanel kyamiwbʼil tukʼil qa kyaj (1 Cor. 3:6, 7). Nya oʼkxju, ax ikx kʼonil kyiʼj tukʼil kʼujlabʼil qa chʼixtoq kyel txalpaj (Sal. 11:4). Ex qa ma kubʼ kyyekʼin qa «at jun tbʼanel kyanmi tuʼn tten kychwinqlal te jumajx», kʼonil Jehová kyiʼj (Hech. 13:48, TNM; 2 Crón. 16:9). Ax ikx, jaku tzʼonin Jehová tiʼja tuʼn tel tnikʼa tiʼj toj alkye ambʼil jaku yolina kyukʼil tala ex alkyeqe yol jaku che ajbʼen tuʼna (Prov. 15:23). Ex jakulo tzʼajbʼen jun erman tuʼn tuʼn tkubʼ tyekʼin tkʼujlabʼil kyiʼj. ¿Yajtzun qa ya ma chʼiy tala? Jaku tzʼonin Jehová tiʼj tuʼn ttzaj tnaʼn jun xnaqʼtzbʼil otoq txi tyekʼina te (Juan 14:26). Qa kukx in nok tilil tuʼna tuʼn tonina kyiʼj tala tukʼil tyola ex tbʼinchbʼena, in xi tqʼoʼna ambʼil te Jehová tuʼn ttzaj kʼiwlaʼna tuʼn.

19. ¿Tiquʼn jaku tzʼok qeʼ tkʼuʼja tiʼj qa in tzalaj Jehová tiʼja?

19 Mlay chʼexpaj tkʼujlabʼil Jehová at tiʼja noq tuʼnju in bʼant kyuʼn tala. Kʼujlaʼna tuʼn Jehová tuʼnju kʼujlaʼn tuʼna. Qa tjunalxa in xqʼuqina kyiʼj tala moqa nya okslal tchmila, bʼaʼn tuʼn ttzaj tnaʼna qa kxqʼuqil Jehová tiʼja ex qa kʼokel te jun mambʼaj kye tala (Sal. 68:5). Aqe tala che kbʼel ximente qa che ajbʼel te Jehová moqa miʼn. Pero qa ma tzʼok qeʼ tkʼuʼja tiʼj Jehová ex qa ma tzʼok tilil tuʼna, ktzalajel tiʼja.

BʼITZ 134 Jun oyaj qe kʼwaʼl tuʼn Dios

a In yolin xnaqʼtzbʼil lu tiʼjju techel jaku tzʼel kykanoʼn txubʼaj tiʼj Eunice, aju ttxuʼ Timoteo. Ax ikx, in yolin tiʼjju jaku bʼant kyuʼn tuʼn kyonin kyiʼj kyal tuʼntzun tel kynikʼ tiʼj Jehová ex tuʼn tok kykʼujlaʼn.

b Ma che kubʼ chʼixpet junjun bʼibʼaj.

c Jun techel, jaku tzʼok tqʼoʼn twitza tiʼj xnaqʼtzbʼil 50 toj libro Tzalaja tiʼj tanqʼibʼila ex tiʼj xnaqʼtzbʼil «Ideas para la adoración en familia y el estudio personal», aju etz toj La Atalaya te 15 te agosto te 2011, t-xaq 6 ex 7.