1. ¿Tiʼ qajbʼil tuʼn tbʼant kyuʼn toj qja?

JUN ermana Paula tbʼi, * in tzaj tqʼamaʼn jlu: «Atxix tej tel nnikʼe tiʼj axix tok, kubʼ nximane tuʼn qtene junx kyukʼil toj njaye toj Tbʼanel Najbʼil. Ex wajtoqe tuʼn tkubʼ t-ximen nchmile aju Wayne tbʼi tuʼn tajbʼen wukʼile te Jehová junx tukʼil tal wale». Qa naʼmx tel kynikʼ qe toj qja tiʼj Jehová ex qa naʼmx tok kykʼujlaʼn, bʼalo ax qximbʼetz jaku ten ik tzeʼn te ermana lu.

2. ¿Alkyeqe xjel che xel qtzaqʼweʼn toj xnaqʼtzbʼil lu?

² Mlay che ok qchqʼoʼn toj qja tuʼn tel kynikʼ tiʼj axix tok. Noqtzun tuʼnj, jaku qo onin kyiʼj tuʼn tok kyqʼoʼn kywiʼ tiʼj tqanil tkuʼx toj Tyol Dios (2 Tim. 3:14, 15). ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn qpakbʼan kye toj qja? ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn qximen kyiʼj? ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn qonin kyiʼj tuʼn tok kykʼujlaʼn Jehová ik tzeʼn qe? ¿Ex tzeʼn jaku che onin erman qiʼj?

3. Ik tzeʼn tkuʼx toj 2 Pedro 3:9, ¿tiquʼn nim toklen tuʼn qpakbʼan kye toj qja?

³ Chʼix tpon ambʼil tuʼn tkubʼ tnajsaʼn Jehová tkyaqilju tokx tjaqʼ tkawbʼil Satanás. Oʼkx che kjel anqʼin qeju at jun tbʼanel kyanmi tuʼn tten kychwinqlal te jumajx (Hech. 13:48). Qa in nel qpaʼn nim ambʼil ex in najbʼen qipumal tuʼn qpakbʼan kye xjal jatumel in qo anqʼin, mas nim toklen  tuʼn qpakbʼan kye toj qja tuʼn kyajbʼen te Jehová. Nya taj Jehová, aju Qtat at tkʼujlabʼil «tuʼn tnaj jun xjal, noq oʼkx tajbʼil tuʼn tajtz tiʼj kyanmi kykyaqil» (kjawil uʼjit 2 Pedro 3:9).

4. ¿Tiʼ nya toj tumel jaku bʼant quʼn aj qpakbʼan te jun toj qja?

⁴ Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa jaku qo yolin toj tumel ex qa nya toj tumel tiʼj tqanil kolbʼil. Bʼalo toj tumel jaku qox yolin tukʼil jun xjal mintiʼ ojtzqiʼn quʼn, atzun kye toj qja, jakulo qox yolin nya toj tumel kye.

5. ¿Tiʼ bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn aj qpakbʼan kye toj qja?

⁵ Aj ttzaj qnaʼn tej qpakbʼan tnejel maj kye toj qja, bʼalo at nim qe in tzaj qbʼis tuʼnju alkye tten bʼant quʼn ex in kubʼ qximen qa jakutoq bʼant quʼn toj juntl tten. Xi tqʼoʼn apóstol Pablo nabʼil lu kye okslal: «Chebʼa che yoline tkyaqil maj, atwit tchyaʼl kyyole, tuʼntzun tel kynikʼe tiʼj tzaʼn tten tuʼn t-xi kytzaqʼweʼne teyle junjun xjal» (Col. 4:5, 6). Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qe yol lu aj qpakbʼan kye toj qja. Tuʼnju qa mintiʼ ma bʼant quʼn, bʼalo ya mlay qo ok bʼiʼn kyuʼn.

6, 7. Qʼamantza jun techel aju in tzaj tyekʼin qa nim toklen tuʼn qximen tiʼj qukʼil mintiʼ in najbʼen te Jehová.

⁶ Qo ximen kyiʼj toj qja. In tzaj tqʼamaʼn Paula jlu, aju ma yolin tiʼj: «Tnejel, oʼkxtoq waje tuʼn nyoline tiʼj Dios ex tiʼj Xjan Uʼj tukʼil nchmile. Mintiʼtoq in qo yoline tiʼjju in bʼaj qiʼje junjun qʼij». Noqtzun tuʼnj, nyatoq nim tojtzqibʼil Wayne at tiʼj Tyol Dios ex mintiʼtoq in nel tnikʼ tiʼjju in xi tchikʼbʼaʼn t-xuʼjil te. Kubʼ t-ximen Wayne qa oʼkxtoq in ximen Paula tiʼj tokslabʼil. Tzaj xobʼ tuʼnju kubʼ t-ximen  qa otoq tzʼokx tqʼon tibʼ Paula toj jun okslabʼil nya bʼaʼn ex qa in kubʼtoq sbʼuʼn.

⁷ In tzaj tqʼamaʼn Paula qa chʼixme tkyaqil qale ex aj tkubʼ bʼaj seman in ten kyukʼil erman, ik tzeʼn toj chmabʼil, toj pakbʼabʼil moqa in xiʼ visitaril kye atz kyja. Tqʼama jlu: «At maj, ni jun attoq ja aj tpon Wayne ex kubʼ tnaʼn qa tjunalxtoq at». Tuʼn jlu in nel qnikʼ tiʼj qa tajtoq tuʼn tten tukʼil t-xuʼjil ex tkʼwaʼl. Mintiʼtoq ojtzqiʼn qe xjal tuʼn Wayne aʼyeju ateʼ tukʼil Paula ex kubʼ t-ximen qa mastoq in nok tqʼoʼn Paula kyoklen tamiw ik tzeʼn te. Tuʼntzunju, xi tqʼamaʼn te qa kbʼeltoq kypan kyibʼ. ¿Nyape iltoq tiʼj tuʼn t-ximen Paula tiʼj tchmil?

8. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn 1 Pedro 3:1 ex 2, ¿tiʼ in nok kyqʼoʼn toj qja kywitz tiʼj?

⁸ Qyekʼinx tbʼanel qmod kywitz txqantl. Chʼixme tkyaqil maj, mas in nok kyqʼoʼn toj qja kywitz tiʼj qbʼinchbʼen ex nya tiʼjju in xi qqʼamaʼn (kjawil uʼjit 1 Pedro 3:1, 2). Tej tikʼ ambʼil el tnikʼ Paula tiʼj jlu ex tqʼama: «Bʼiʼntoq wuʼne qa kʼujlaʼn qoʼye tuʼn Wayne ex nyatoq taj tuʼn tel qpan qibʼe. Pero tej ttzaj tqʼamaʼn qa kbʼeltoq qpan qibʼe, onin jlu wiʼje tuʼn kykubʼ nbʼinchaʼne qe tiʼchaq ik tzeʼn taj Jehová. Iltoq tiʼj tuʼn tkubʼ nqʼoʼne jun tbʼanel techel twitz, ex nya oʼkx tuʼn nyoline kyiʼj nim tiʼchaq». Iktzun tten ya mintiʼxix yolin tukʼil tchmil tiʼj Tyol Dios ex xi tzyet tuʼn kyyolin tiʼjju in bʼaj kyiʼj junjun qʼij. El tnikʼ Wayne tiʼj qa otoq tzʼok t-xuʼjil te mans ex qa in kubʼtoq tyekʼin tkʼwaʼl tbʼanel tmod (Prov. 31:18, 27, 28). Tej tok tkeʼyin qa in nonin Tyol Dios kyiʼj toj tja, kubʼ t-ximen tuʼn tok tbʼiʼn tbʼanel tqanil (1 Cor. 7:12-14, 16).

9. ¿Tiquʼn mintiʼ tuʼn qsikt?

 ⁹ Miʼn qo sikt. In kubʼ tqʼoʼn Jehová jun tbʼanel techel qwitz, tuʼnju in xi tqʼoʼn jun ex juntl maj ambʼil kye xjal tuʼn tok kybʼiʼn tbʼanel tqanil ex tuʼn tten kychwinqlal te jumajx (Jer. 44:4). Ax ikx, xi tqʼamaʼn apóstol Pablo te Timoteo tuʼn kukx tonin kyiʼj txqantl tuʼnju jakutoq tzʼonin jlu tiʼj tuʼn tklet ex qeju in che bʼin tiʼj (1 Tim. 4:16). Tuʼnju kʼujlaʼn qe toj qja quʼn, qajbʼil tuʼn tel kynikʼ tiʼj axix tok tkuʼx toj Tyol Dios. E onin tbʼinchbʼen Paula ex qe tyol kyiʼj toj tja. Atzun jaʼlo, in tzalaj tuʼnju in najbʼen junx tukʼil tchmil te Jehová, kykabʼil in che ajbʼen te precursor ex in najbʼen Wayne te ansyan.

10. ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn tten qpasens?

¹⁰ Bʼaʼn tuʼn tten qpasens. Aj t-xi tzyet tuʼn qanqʼin ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios, bʼalo kwest jaku tzʼela jlu kye toj qja. Chʼixme tkyaqil maj in bʼaj jlu tuʼnju ya mintiʼ in kubʼ qikʼsaʼn qe ninqʼij kyukʼil ex tuʼnju ya mintiʼ in qo onin kyiʼj aj kawil. Tnejel, jaku tzaj kyqʼoj junjun toj qja qiʼj (Mat. 10:35, 36). Pero miʼn kubʼ qximen qa mlay chʼexpaj kyximbʼetz. Qa mintiʼ ma qo onin kyiʼj tuʼn tel kynikʼ tiʼjju nimen quʼn, tuʼn jlu in kubʼ qximen qa mintiʼ kyoklen tuʼn kyanqʼin te jumajx. Pero bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa o txi tqʼoʼn Jehová toklen Jesús te jwes tuʼn ttzaj tqʼamaʼn alkye jaku tzʼanqʼin ex alkye mlay tzʼanqʼin (Juan 5:22). Qa ma ten qpasens, aj tbʼet ambʼil bʼalo jaku tzʼok kybʼiʼn toj qja aju tbʼanel tqanil (qʼonka twitza tiʼj recuadro « Jaku tzʼajbʼen qtembʼil te Internet quʼn»).

11-13. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil in nel qiʼn tiʼj tmod Alice kubʼ tyekʼin kyukʼil ttat?

¹¹ Tenx tbʼanel qmod pero miʼn kubʼ qchʼixpuʼn qximbʼetz (Prov. 15:2). Qo xnaqʼtzan tiʼjju bʼaj tiʼj Alice. El tnikʼ tiʼj Tyol Dios tej attoq najchaq kyiʼj ttat, aʼyeju mintiʼtoq nimen kyuʼn qa at Dios ex in che onintoq kyiʼj aj kawil. El tnikʼ Alice tiʼj qa iltoq tiʼj tuʼn t-xi tqʼamaʼn kye ttat aʼyeju tbʼanel tiʼchaq in neltoq tnikʼ tiʼj. In tzaj tqʼamaʼn jlu: «Qa ma kubʼ t-ximana tuʼn tayona mas ambʼil tuʼn t-xi tqʼamaʼna kye ttata alkyeqe akʼaj xnaqʼtzbʼil nimen tuʼna ex tiʼjju akʼaj tanqʼibʼila, mas tzul kyqʼoj tiʼja». Tuʼntzunju, xi ttzʼibʼin carta kye ttat ex xi tqanin kye alkye kyximbʼetz at kyiʼj junjun xnaqʼtzbʼil tiʼj Tyol Dios aju kyajtoq tuʼn kyyolin tiʼj, ik tzeʼn tiʼj kʼujlabʼil (1 Cor. 13:1-13). In xitoq tqʼoʼn chjonte kye tuʼnju e xqʼuqin tiʼj tej tchʼiy ex xi tsamaʼn qe oyaj kye. Aj in xiʼtoq visitaril kye, ok tilil tuʼn tonin tiʼj aqʼuntl in bʼant tuʼn ttxuʼ. Noqtzun tuʼnj, mintiʼ e tzalaj ttat tej t-xi tqʼamaʼn qe akʼaj xnaqʼtzbʼil nimen tuʼn.

¹² Tej tten Alice kyukʼil ttat, kukx uʼjin tiʼj Tyol Dios tkyaqil qʼij. Tqʼama Alice qa onin jlu tiʼj ttxuʼ tuʼn tel tnikʼ tiʼj qa nimtoq toklen Tyol Dios te te. Ax ikx, kubʼ t-ximen ttat tuʼn t-xnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios tuʼn tel chʼin tnikʼ tiʼjju nimen tuʼn tmyal ex tuʼn tkanet qe xnaqʼtzbʼil nya ax tok tuʼn. In tzaj tqʼamaʼn Alice jlu: «Xi nqʼoʼne jun Tyol Dios te ex xi ntzʼibʼine jun tqanil te». ¿Tiʼ tbʼanel tzaj tuʼn jlu? Mintiʼ kanet jun nya ax tok xnaqʼtzbʼil tuʼn ttat, sino jaw labʼin tiʼjju kubʼ tuʼjin.

¹³ Nim toklen tuʼn tkubʼ qyekʼin tbʼanel qmod, pero miʼn kubʼ qchʼixpuʼn aju otoq kubʼ qximen maske jaku qo el ikʼun (1 Cor. 4:12b). Qo ximen tiʼj ikʼbʼil ikʼx tuʼn Alice. Tqʼama jlu: «Tej tjaw aʼ nwiʼye, tzaj tqʼamaʼn ntxuʼye qa nya kʼujlaʼntoq wuʼne». ¿Tiʼ bʼant tuʼn Alice? Tqʼamaʼntl jlu: «O yoline tiʼj akʼaj wokslabʼile ex toj  tumel xi nqʼamaʼne te qa otoq kubʼ nximane tuʼn woke te testigo de Jehová ex qa mlaytoq kubʼ nchʼexpuʼne nximbʼetze. Xi nqʼamaʼne te qa kʼujlaʼn wuʼne. Qkabʼile o jaw oqʼe ex kubʼ nbʼinchaʼne jun tbʼanel twa. Atxix toj ambʼil aju, el tnikʼ ntxuʼye tiʼj qa otoq tzʼonin Tyol Dios wiʼje tuʼn woke te jun tbʼanel xjal».

14. ¿Tiquʼn mintiʼ tuʼn t-xi qqʼoʼn ambʼil kye toj qja tuʼn tbʼaj kychʼexpuʼn qximbʼetz?

¹⁴ Bʼalo jaku txi tiʼn ambʼil tuʼn tel kynikʼ toj qja tiʼj qa nim toklen qajbʼebʼil te Jehová toj qwitz. Jun techel, tej tkubʼ t-ximen Alice tuʼn tok te precursora twitzju tuʼn t-xiʼ toj carrera otoq jaw kyjyoʼn ttat, jaw oqʼ ttxuʼ juntl maj. Pero mintiʼ kubʼ tchʼexpuʼn Alice t-ximbʼetz. Tqʼama jlu: «Qa ma kubʼ tchʼexpuʼna t-ximbʼetza tiʼj jun tiʼ, jakulo tzʼok chqʼoʼna tuʼn tbʼant ax jlu tuʼna tiʼj juntl tiʼ. Pero qa toj tumel ma txi tqʼamaʼna kye toj tjaya aju in bʼant tuʼna ex mintiʼ in kubʼ tchʼixpuʼna, jakulo tzʼok bʼiʼna kyuʼn junjun». Atzun jlu bʼaj tiʼj Alice. Toj ambʼil jaʼlo in che ajbʼen ttat te precursor ex in najbʼen ttat te ansyan.

15. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Mateo 5:14 a 16 ex 1 Pedro 2:12, ¿tzeʼn jaku tzʼonin tbʼanel kybʼinchbʼen erman kyiʼj toj qja?

¹⁵ In najbʼen tbʼanel kybʼinchbʼen erman tuʼn Jehová tuʼntzun kyoktz xjal toj ttnam (kjawil uʼjit Mateo 5:14-16 ex 1 Pedro 2:12). Qa nya tmajen Jehová tukʼila, ¿ope che ok tojtzqiʼn erman ateʼ toj kʼloj okslal? Atzun jlu bʼant tuʼn Paula, aju ma qo yolin tiʼj toj tnejel taqikʼ, e tzaj ttxkoʼn junjun erman tja tuʼn kyok tojtzqiʼn  Wayne. Naʼnx tuʼn Wayne tzeʼn onin jun erman tiʼj tuʼn tkubʼ tiʼj ikʼbʼil attoq toj tanmi. In tzaj tqʼamaʼn Wayne jlu: «Xi tqanin jun qʼij tpermis toj taqʼun noq tuʼn tok tkeʼyin jun partid wukʼile. Tuʼn jlu el nnikʼe tiʼj qa in che ximentoq erman kyiʼj junjuntl xjal ex nya oʼkx tiʼj kyokslabʼil».

16. ¿Tiquʼn tbʼanel qa ma chex qtxkoʼn toj qja toj chmabʼil?

¹⁶ Jun tbʼanel tten tzeʼn tuʼn qonin kyiʼj toj qja, aju qa ma txi qqʼoʼn txokbʼil kyiʼj tuʼn kyxiʼ qukʼil kyoj chmabʼil (1 Cor. 14:24, 25). Pon Wayne tnejel maj toj chmabʼil tej tkubʼ ikʼset Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo, tuʼnju ya otoq tzʼel toj aqʼuntl ex nyatoq nim ambʼil in xi tiʼn. In tzaj tchikʼbʼaʼn Wayne jlu: «Mintiʼ el nnikʼe tiʼj tkyaqilju tzaj qʼamaʼn, pero naʼnx wuʼne alkye kymod erman ten wukʼile. E ok laqʼeʼ ntxlaje ex in nok qʼolbʼene kyuʼn. El nnikʼe tiʼj qa tbʼanel xjal qe». Otoq tzʼonin jun mejebʼleʼn tiʼj Paula tuʼn tok xqʼuqit tal kyoj chmabʼil ex toj pakbʼabʼil. Tuʼntzunju, tej tkubʼ t-ximen Wayne tuʼn tel tnikʼ tiʼjju nimen tuʼn Paula, xi tqanin te tchmil ermana tuʼn t-xi tqʼoʼn xnaqʼtzbʼil te tiʼj Tyol Dios.

17. ¿Tiʼ mintiʼ tuʼn tok qqʼoʼn te qpaj, noqtzun tuʼnj, tiquʼn kukx qo onil kyiʼj toj qja?

¹⁷ Qajbʼil tuʼn tpon jun qʼij tuʼn tkubʼ kyximen toj qja tuʼn kyajbʼen te Jehová. Pero bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa maske ma tzʼok tilil quʼn tuʼn qonin kyiʼj, bʼalo mlayx txi kykʼamoʼn axix tok. Qa ma bʼaj jlu, miʼn kubʼ qximen qa aqoʼ at tpaj. Mlay tzʼok qchqʼoʼn jun xjal tuʼn tel tnikʼ tiʼjju nimen quʼn. Noqtzun tuʼnj, mintiʼ tuʼn tikʼ tnaʼl quʼn qa jaku tzʼonin qmod kyiʼj aj tok kykeʼyin qa in qo tzalaj tuʼn qajbʼen te Jehová. Qo naʼn Dios kyiʼj, qqʼamanx axix tok kye toj tumel ex kukx qo onin kyiʼj (Hech. 20:20). Jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa qo tzajel tkʼiwlaʼn Jehová qa ma tzʼok tilil quʼn. Ex qa ma kubʼ kyximen toj qja tuʼn qok bʼiʼn kyuʼn, jaku che klet.