Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

¿Tiʼ jaku bʼant tuʼna qa in nok tkeʼyin tchmila pornografía?

¿Tiʼ jaku bʼant tuʼna qa in nok tkeʼyin tchmila pornografía?
  • «Kubʼ nnaʼne qa ok jlu ik tzeʼn qa otoq txi tjyoʼn nchmile juntl xuʼj».

  • «Kubʼ nnaʼne qa el qʼiʼn woklene ex qa nya tbʼanel chin keʼyine».

  • «Kubʼ nnaʼne qa njunalxe atine tuʼnju mlaytoq txi nqʼamaʼne te juntl aju in bʼaj wiʼje».

  • «Kubʼ nximane qa mintiʼtoq in ximen Jehová wiʼje».

Aqeju yol ma che ok qbʼiʼn, in tzaj kyyekʼin qe qa in kubʼ tnaʼn jun xuʼj nimxix bʼis aj tok tkeʼyin tchmil pornografía. Ex qa o tzʼok tkeʼyin tchmil pornografía toj ewaj kyoj nimku xjaw moqa kyoj junjun abʼqʼi, jakulo kubʼ t-ximen xuʼj qa ya mlay tzʼok qeʼ tkʼuʼj juntl maj tiʼj tchmil. Tqʼama jun xuʼj lu: «Kubʼ nximane qa mintiʼtoq ojtzqiʼn nchmile wuʼne ex kubʼ nxjeline tiʼ mas kubʼ tewin nwitze».

¿In nokpe tkeʼyin tchmila pornografía? a Qa ikju, o kubʼ bʼinchaʼn xnaqʼtzbʼil lu teya. Toj xnaqʼtzbʼil lu, qo yolil kyiʼj junjun nabʼil toj Tyol Dios kxel qʼuqbʼaʼn tkʼuʼja kyuʼn ex kxel tnaʼn teya qa in nonin Jehová tiʼja. Ax ikx, kʼonil tiʼja tuʼn tkubʼ tnaʼna bʼaʼn ex tuʼn kukx ttena nqayin ttxlaj Jehová. b

¿TIʼ JAKU BʼANT TUʼNA QA MA BʼAJ JLU?

Bʼaʼn tuʼn tel tnikʼa tiʼj qa mlay bʼant tuʼn tok t-xqʼuqina tkyaqilju in bʼant tuʼn tchmila. Pero jaku bʼant junjun tiʼchaq tuʼna tuʼn tkubʼ tnaʼna bʼaʼn. Qo xnaqʼtzan kyiʼj.

Miʼn kubʼ t-ximana qa a teya at tpaj. Jakulo kubʼ t-ximen jun xuʼj qa at tpaj tuʼnju in keʼyin tchmil tiʼj pornografía. Jun techel, kubʼ t-ximen Alice qa nyatoq tbʼanel keʼyin toj twitz tchmil. c Tuʼntzunju kubʼ t-xjelin jlu: «¿Tiquʼn tgan nchmile tuʼn tok tqʼoʼn twitz kyiʼj junjuntl xuʼj ex nya wiʼje?». Ateʼ junjuntl xuʼj in kubʼ kyximen qa mas in tzaj nya bʼaʼn tuʼn kymod in kubʼ kyyekʼin. In tzaj tchikʼbʼaʼn Daniela jlu: «Tzaj nimxix nqʼoje tuʼnju kukx keʼyin nchmile tiʼj pornografía. Tuʼnju tzaj nqʼoje ex tzaj bʼaj nkʼuʼje, kubʼ nximane qa wuʼne tzaj mas nya bʼaʼn toj qmejebʼleʼne».

Qa ax jlu in kubʼ tnaʼna, miʼn tzikʼ tnaʼl tuʼna qa mlay tzʼok tqʼoʼn Jehová tpaja tiʼjju in bʼant tuʼn tchmila. In tzaj tqʼamaʼn Santiago 1:14 jlu: «Teyle junjun nnoʼk tuj joybʼil tiʼj, ax tnabʼl in xmoxin te tuʼn tpon tkʼuʼj tiʼj ju mya bʼaʼn, ax tnabʼl in sbʼunte te» (Rom. 14:12; Filip. 2:12). Tuʼn jlu in nel qnikʼ tiʼj qa mintiʼ in nok tqʼoʼn Jehová tpaja tiʼjju in bʼant tuʼn tchmila. Sino in nok tqʼoʼn toklena tuʼnju in tena tzʼaqli twitz (2 Crón. 16:9).

Jakulo kubʼ t-ximen jun xuʼj qa in keʼyin tchmil pornografía tuʼnju nya tbʼanel keʼyin, pero nya ikju. Qa ma tzʼel tnikʼ tiʼj jlu, jaku tzʼonin tiʼj. In tzaj kyqʼamaʼn junjun xjal at kynabʼil qa kykyaqil qeju in che keʼyin pornografía, kyaj tuʼn t-xi kybʼinchaʼn tukʼil jun xuʼj tkyaqilju in nok kykeʼyin. Noqtzun tuʼnj, mlayx bʼant aju tuʼn ni jun xuʼj.

Qʼonka tilil tuʼn miʼn tok tqʼoʼn twiʼya tiʼjju in bʼaj tiʼja. In tzaj tqʼamaʼn Catherine qa kwest ela toj twitz tuʼn miʼn t-ximen tiʼjju in bʼanttoq tuʼn tchmil tej tkeʼyin tiʼj pornografía. In tzaj tqʼamaʼn Frances jlu: «Jun rat in tzaj bʼaj nkʼuʼje qa mintiʼ ojtzqiʼn wuʼne jatumel taʼ nchmile. Kwest in nela toj nwitze tuʼn miʼn nximane tiʼj». In tzaj kyqʼamaʼn junjun ermana qa in tzaj nim kychʼixwi aj kyten kyukʼil erman ojtzqiʼn kyuʼn aju in bʼaj kyiʼj. Atzun junjuntl in kubʼ kynaʼn qa kyjunalx ateʼ tuʼnju in kubʼ kyximen qa mintiʼ in nel kynikʼ txqantl kyiʼj.

Toj tumel tuʼn t-ximana tiʼjju in bʼaj tiʼja, pero jaku tzaj bʼaj tkʼuʼja qa kukx ma tzʼok tqʼoʼn twiʼya tiʼj. Tuʼntzunju, mas bʼaʼn qa ma tzʼok tqʼoʼn twiʼya tiʼj tamiwbʼila tukʼil Jehová tuʼnju jaku tzʼonin tiʼja tuʼn kukx tok tilil tuʼna (Sal. 62:2; Efes. 6:10).

¿Jakupe tzʼonin tiʼja qa ma tzʼel tpaʼna ambʼil tuʼn tuʼjina tiʼj Tyol Dios ex tuʼn t-ximana tiʼj? Jaku. In yolin Biblia kyiʼj junjun xuʼj e ok we twitz nya bʼaʼn ex in tzaj tchikʼbʼaʼn qa kubʼ kynaʼn bʼaʼn tej kyyolin tukʼil Jehová. Maske mintiʼ el tiʼn Jehová nya bʼaʼn e ok weʼ twitz, onin kyiʼj tuʼn kytzalaj. Qo ximen tiʼjju bʼaj tiʼj Ana, in tzaj tqʼamaʼn Biblia qa kukx «in oqʼtoq». Pero «nim tuj o naʼn Ana Dios» ex kubʼ tnaʼn bʼaʼn maske mintiʼtoq ojtzqiʼn tuʼn tiʼtoq kbʼajel (1 Sam. 1:10, 12, 18; 2 Cor. 1:3, 4).

In xi tqʼamaʼn ermana te tchmil ex kye ansyan tiʼ in kubʼ tnaʼn.

Qaninxa onbʼil kye ansyan. In tzaj tqʼamaʼn Biblia qa in che ok ansyan «ik tzaʼn jun lugar te kykolbʼil kyibʼ xjal ok ttzaj kyqʼiqʼ, ex ik tzaʼn jun kykolbʼil kyibʼ te kyqʼiqʼ jbʼal» (Is. 32:2). Ex jakulo txi kyqʼamaʼn ansyan teya alkye jun ermana jaku tzʼonin tiʼja ex jaku txi tqʼamaʼna tkyaqilju in kubʼ tnaʼna te (Prov. 17:17).

¿JAKUPE TZʼONINA TIʼJ TCHMILA?

Jakulo kubʼ t-ximana qa jaku tzʼonina tiʼj tchmila tuʼn tkyaj ttzaqpiʼn tuʼn tkeʼyin pornografía. Tbʼanel qa ma bʼant jlu tuʼna. In tzaj tqʼamaʼn Biblia qa «mas bʼaʼn kabʼe xjal twitzju noq junx xjal» tuʼn tkubʼ tiʼj jun nya bʼaʼn (Ecl. 4:9-12). In tzaj kyyekʼin junjun xnaqʼtzbʼil qa aj taqʼunan jun mejebʼleʼn junx tuʼn tkubʼ tiʼj pornografía, mas nya kwest kʼelel toj kywitz tuʼn tkubʼ tiʼj kyuʼn ex jaku tzʼok qeʼ kykʼuʼj juntl maj kyiʼj.

Nim toklen tuʼn tel tnikʼa tiʼj qa taj tchmila tuʼn tkyaj ttzaqpiʼn tuʼn tkeʼyin pornografía. ¿Ojtzqiʼnpe tuʼna qa o kubʼsan twitz Jehová tuʼn tkyaj ttzaqpiʼn tuʼn tkeʼyin pornografía moqa o jyon onbʼil kyukʼil ansyan? (2 Cor. 4:7; Sant. 5:14, 15). ¿Ope che bʼant junjun tiʼchaq tuʼn tchmila tuʼn ya miʼn tkeʼyin tiʼj pornografía? Jun techel, ¿ope kubʼ t-ximen tuʼn ya miʼn tajbʼenxix celular tuʼn ex tuʼn miʼn tten kyoj lugar jatumel jaku tzʼok tkeʼyin pornografía? (Prov. 27:12). ¿In xipe tkʼamoʼn onbʼil in xi tqʼoʼna te ex in xi tqʼamaʼn axix tok teya? Qa ikju, jakulo bʼant tuʼn tonina tiʼj.

¿Pero tzeʼn jaku tzʼonina tiʼj? Qo ximen tiʼjju bʼaj tiʼj Felicia. Kubʼ mojeʼ Felicia tukʼil Ethan, aju xi tzyet tuʼn tkeʼyin tiʼj pornografía tej tzmatoq kʼwalx. In nok tilil tuʼn Felicia tuʼn tok tbʼiʼn tchmil aj t-xi tqʼamaʼn te qa taj tuʼn tok tkeʼyin pornografía juntl maj. In tzaj tqʼamaʼn Ethan jlu: «Mintiʼ in chin xobʼe aj nyoline tukʼil nxuʼjile. In kubʼ tyekʼin tbʼanel tmod wukʼile ex in nonin wiʼje tuʼn miʼn nkubʼ tzʼaqe toj il. Ax ikx in tzaj tqanin weye tzeʼn atine. Ex in nonin wiʼje tuʼn tajbʼen internet wuʼne toj tumel». Maske ikju, in tzaj tbʼis Felicia tuʼnju taj tchmil tuʼn tok tkeʼyin pornografía. Pero in tzaj tqʼamaʼn jlu: «Mlayx chin onine tiʼj nchmile tuʼn tkyaj ttzaqpiʼn pornografía noq tuʼnju in tzaj nqʼoje ex nbʼise. Tuʼntzunju, tnejel in qo yoline tiʼjju in bʼaj tiʼj nchmile ex yajxitl in nonin wiʼje tuʼn miʼn ttzaj nbʼise».

Aj tel tpaʼn chmilbʼaj ambʼil tuʼn tyolin tukʼil t-xuʼjil, in nonin tiʼj tuʼn miʼn tok tqʼoʼn twitz tiʼj pornografía. Pero ax ikx in nonin tiʼj xuʼj tuʼn tok qeʼ tkʼuʼj juntl maj tiʼj tchmil. Aj t-xi tqʼamaʼn chmilbʼaj te t-xuʼjil alkyeqe tiʼchaq kwest in nela toj twitz, jatumel otoq ten ex tiʼ otoq bʼant tuʼn, mas jaku tzʼok qeʼ tkʼuʼj t-xuʼjil tiʼj.

¿In kubʼpe t-ximana qa jaku che bʼant tiʼchaq lu tuʼna tuʼn tonina tiʼj tchmila? Qa ikju, tbʼanel qa ma jaw kyuʼjine xnaqʼtzbʼil lu junx. Ex tbʼanel tuʼn tkubʼ t-ximen tchmila tuʼn tkyaj ttzaqpiʼn tuʼn tkeʼyin pornografía ex tuʼn tok qeʼ tkʼuʼja tiʼj juntl maj. Tbʼanel tuʼn miʼn ttzaj tqʼoj tuʼnju taja tuʼn tyolina tiʼj jlu ex tuʼn tel tnikʼ tiʼj tiquʼn in tzaj bʼaj tkʼuʼja. Yajtzun teya, ¿tiʼ bʼaʼn tuʼn tkubʼ t-ximana tuʼn t-xi tbʼinchaʼna? Bʼaʼn tuʼn tok tilil tuʼna tuʼn tonina tiʼj tuʼn tkubʼ tiʼj nya bʼaʼn tuʼn ex tuʼn tok qeʼ tkʼuʼja tiʼj juntl maj. Kykabʼile bʼaʼn tuʼn tel kynikʼe tiʼj tiquʼn in che keʼyin xjal pornografía ex tzeʼn jaku kubʼ tiʼj kyuʼn. d

Qa in kubʼ t-ximana qa kwest jaku tzʼela toj kywitze tuʼn miʼn ttzaj kyqʼoje aj kyyoline tiʼj jlu, bʼaʼn tuʼn t-xi kyqanine te jun ansyan tuʼn tten kyukʼile ex tuʼn tonin kyiʼje. Qa ma bʼant jlu kyuʼne, kyqaninxe onbʼil te jun ansyan in nok qeʼ kykʼuʼje tiʼj kykabʼile. Bʼaʼn tuʼn ttzaj tnaʼna qa kxel tiʼn ambʼil tuʼn tok qeʼ tkʼuʼja juntl maj tiʼj tchmila maske ya o kyaj ttzaqpiʼn tuʼn tkeʼyin pornografía. Maske ikju, miʼn sikta. Qʼonka tilil tuʼn tok tqʼoʼn twitza kyiʼj junjun chʼixpubʼil o bʼant tuʼn. Qa mintiʼ ma bʼaj tpasensa, jaku tzʼok qeʼ tkʼuʼja tiʼj qa che tzalajele juntl maj toj kymejebʼleʼne (Ecl. 7:8; 1 Cor. 13:4).

¿YAJTZUN QA KUKX IN KEʼYIN TCHMILA PORNOGRAFÍA?

Qa ma tzʼok tkeʼyin tchmila juntl maj pornografía, ¿ape t-xilen jlu qa nya taj tuʼn tkyaj ttzaqpiʼn moqa mlayx tzʼex twitz nya bʼaʼn? Nya ikju. Tuʼnju ya otoq naqʼet tiʼj, kwestlo jaku tzʼela toj twitz tuʼn miʼn tok tkeʼyin juntl maj ex il-lo tiʼj tuʼn tok t-xqʼuqin tibʼ toj tkyaqil tanqʼibʼil. Jakulo tzʼok tkeʼyin pornografía juntl maj maske otoq tzikʼ nim abʼqʼi. Tuʼn miʼn tbʼaj jlu, il-lo tiʼj tuʼn miʼn kybʼant junjun tiʼchaq tuʼn, axpe ikx qa in kubʼ t-ximen qa ya otoq kubʼ tiʼj pornografía tuʼn (Prov. 28:14; Mat. 5:29; 1 Cor. 10:12). Ax ikx, il tiʼj tuʼn tkubʼ tchʼexpuʼn t-ximbʼetz ex tuʼn tel tikʼun «aju mya bʼaʼn». Ex at toklen jlu tukʼil pornografía ex junjuntl tiʼchaq ik tzeʼn tuʼn tbʼaj ttzyuʼn ttzʼalbʼil moqa masturbación (Efes. 4:23; Sal. 97:10; Rom. 12:9). ¿Ope kubʼ t-ximen tuʼn tbʼant jlu tuʼn? Qa ikju, jakulo kubʼ tiʼj nya bʼaʼn tuʼn. e

Qʼonka twiʼya tiʼj tamiwbʼila tukʼil Jehová.

¿Yajtzun qa nya taj tchmila tuʼn tkyaj ttzaqpiʼn tuʼn tkeʼyin pornografía? Qa ikju, toj tumel tuʼn ttzaj tbʼisa ex tuʼn ttzaj nim tqʼoja. Noqtzun tuʼnj, qʼamanxa tkyaqilju in kubʼ tnaʼna te Jehová ex kʼonil tiʼja tuʼn tkubʼ tnaʼna bʼaʼn (1 Ped. 5:7). Kukx paʼmila ambʼil tuʼn t-xnaqʼtzana, tuʼn tnaʼna Dios ex tuʼn t-ximana tiʼjju in jaw tuʼjina tuʼntzun tok laqʼeʼya mas ttxlaj Jehová. Qa ma bʼant jlu tuʼna, kʼokel tqʼoʼn twitza tiʼj qa ax ikx te tzul laqʼeʼ ttxlaja. «Niqayin taʼ Qman tuʼn kyklet qe xjal ma tzʼok taʼw bʼis tiʼj kykʼuʼj» ex taj tuʼn tonin kyiʼj tuʼn kytzalaj juntl maj (Sal. 34:18). Qʼonka tilil tuʼn kukx toka te jun tbʼanel tmajen Jehová, jyona onbʼil kyukʼil ansyan ex miʼn kubʼ t-ximana qa mlayx chʼexpaj tmod tchmila (Rom. 2:4; 2 Ped. 3:9).

a Toj xnaqʼtzbʼil lu, in tzaj qʼamaʼn qa a chmilbʼaj in keʼyin pornografía. Noqtzun tuʼnj, ax ikx jaku che onin nabʼil kyiʼj chmilbʼaj qa in che keʼyin kyxuʼjil pornografía.

b Ik tzeʼn in tzaj t-xnaqʼtzaʼn Tyol Dios, mlay bʼant tuʼn tkubʼ tdivorciarin tibʼ jun xuʼj tiʼj tchmil noq tuʼnju in keʼyin pornografía (Mat. 19:9).

c O che kubʼ chʼixpet junjun bʼibʼaj.

d Qa taja tuʼn tel tnikʼa kyiʼj mas tqanil, jaku kanet tuʼna toj jw.org ex kyoj uʼj o che etz. Jun techel, jaku jaw tuʼjina qe xnaqʼtzbʼil lu toj jw.org: «Jaku tzaj nya bʼaʼn toj tmejebʼleʼna tuʼn pornografía» ex «¿Jakupe tzaj tiʼn pornografía nya bʼaʼn kyiʼj xjal moqa mlay?».

e Tuʼnju jaku naqʼet jun xjal tiʼj pornografía, nya oʼkx o che jyon junjun mejebʼleʼn onbʼil kyukʼil ansyan, sino ax ikx kyukʼil doctor.