Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 51

¿Ojtzqiʼnxixpe Jehová quʼn?

¿Ojtzqiʼnxixpe Jehová quʼn?

«Aya Nman, aqeju ojtzqiʼna kyuʼn, qʼuql kykʼuʼj tiʼja ex mintiʼ in che kyaj tkolina qeju in che qanin onbʼil teya» (SAL. 9:10).

BʼITZ 56 Anqʼinkuya aju axix tok

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *

1, 2. Ik tzeʼn bʼaj tiʼj jun ermano te Asia, ¿tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant tuʼn teyele junjun qe?

¿IN CHE ajbʼenpe tmana te Jehová? Qa ikju, bʼaʼn tuʼn ttzaj tnaʼna qa nya tuʼn jlu ktel jun tamiwbʼila tukʼil Jehová. Qa in che ajbʼen qman te Jehová moqa miʼn, teyele junjun qe il tiʼj tuʼn tok tilil tuʼn tuʼntzun tten jun tamiwbʼil tukʼil Jehová.

2 Qo xnaqʼtzan tiʼjju bʼaj tiʼj jun ermano te Asia. Tej tjaw chʼiy, in che ajbʼentoq tman te Jehová. Pero mintiʼ kubʼ tnaʼn qa nqayintoq at ttxlaj Jehová. El tnikʼ tiʼj jlu ex tqʼama: «In chin ajbʼentoqe te Jehová noq tuʼnju atzun in bʼant kyuʼn toj njaye». Noqtzun tuʼnj, el tpaʼn ambʼil tuʼn t-xnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios ex ximen tiʼjju jaw tuʼjin. Ax ikx, mas naʼn Dios te Jehová. In tzaj tqʼamaʼn ermano tiʼ tzaj tuʼn jlu, chi: «El nnikʼe tiʼj qa oʼkx jaku kubʼ nnaʼne qa nqayin atine ttxlaj Jehová qa ma tzʼokxix wojtzqiʼne». Aju ikʼ tiʼj ermano, in nonin qiʼj tuʼn qximen kyiʼj xjel lu: ¿Tiquʼn junxitl aju tuʼn tok qojtzqiʼnxix Jehová twitzju qa ma tzʼok qbʼiʼn chʼin tqanil tiʼj? Ex ¿alkye tten jaku tzʼok qojtzqiʼnxix Jehová?

3. ¿Tiquʼn junxitl aju tuʼn tok qojtzqiʼnxix Jehová twitzju qa at chʼin qojtzqibʼil tiʼj?

3 Qa bʼiʼn quʼn tiʼ tbʼi Dios, tiʼ o bʼant tuʼn ex tiʼ o tqʼama, jakulo kubʼ qximen qa ojtzqiʼnxix quʼn. Pero nya ik ttenju. ¿Tiquʼn? Tuʼnju il tiʼj tuʼn tel qpaʼn ambʼil tuʼn telxix qnikʼ tiʼj ex kyiʼj tbʼanel tmod. Qa ma bʼant jlu quʼn, kʼonil qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj tiquʼn in tzaj tqʼamaʼn junjun tiʼchaq ex tiquʼn in bʼant tuʼn. Ax ikx kʼonil jlu qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj qa bʼaʼn in che ela qximbʼetz ex qbʼinchbʼen toj twitz. Aj tel qnikʼ tiʼjju taj Jehová tuʼn tbʼant quʼn, il tiʼj tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn.

4. ¿Tzeʼn jaku tzʼonin qiʼj aj qxnaqʼtzan tiʼj techel kyaj kyqʼoʼn junjun xjal in yolin Tyol Dios tiʼj?

4 Bʼalo jaku che ok ten xjal xmayil qiʼj tuʼnju qaj tuʼn qajbʼen te Jehová, ex maslo jaku tzaj kyqʼoj qiʼj aj qxiʼ kyoj chmabʼil. Pero qa qʼuqli qkʼuʼj tiʼj Jehová, mlayx qo kyaj tkolin. Iktzun tten jaku txi tzyet jun tbʼanel qamiwbʼil tukʼil ex jaku ten te jumajx. ¿Axpe tok jaku tzʼok qojtzqiʼnxix Jehová? Ax tok. Aju techel kyaj kyqʼoʼn junjun xjal nya tzʼaqli ik tzeʼn Moisés ex David, in tzaj kyyekʼin qe qa jaku tzʼok qojtzqiʼnxix Jehová. Qo xnaqʼtzan tiʼj tiʼ bʼant kyuʼn ex tzeʼn ok kyojtzqiʼnxix Jehová, ex tiʼ jaku tzʼel qkanoʼn kyiʼj.

OK TKEʼYIN MOISÉS AJU «DIOS MINTIʼ QʼANCHAʼL»

5. ¿Tiʼ kubʼ t-ximen Moisés tuʼn tbʼant tuʼn?

5 Kubʼ tbʼinchaʼn Moisés qe tiʼchaq ik tzeʼn otoq tzʼel tnikʼ tiʼj. Tej qʼiʼntoq junlo 40 abʼqʼi tuʼn Moisés, kubʼ t-ximen tuʼn tok tmojbʼan tibʼ kyukʼil aj Hebreo, aqeju in che ajbʼentoq te Dios ex mintiʼ kubʼ t-ximen tuʼn tok te «tal tmeʼjel rey tuj Ejipt» (Heb. 11:24). El tikʼun Moisés tuʼn tten jun matij toklen kyxol xjal. Tej tok tjunin tibʼ kyukʼil aj Hebreo otoq che ok qʼoʼn te majen toj Egipto, tzaj tqʼoj faraón tiʼj, aju aj kawil ok tqʼon tibʼ ik tzeʼn jun dios. Qʼuqli qkʼuʼj tiʼj qa kubʼ tyekʼin Moisés nim qʼuqbʼil tkʼuʼj tiʼj Jehová. Iktzun tten, xi tzyet tuʼn tten jun tbʼanel tamiwbʼil tukʼil (Prov. 3:5).

6. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil in nel qiʼn tiʼj Moisés?

6 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil in nel qiʼn tiʼj jlu? Ik tzeʼn bʼant tuʼn Moisés, qkyaqilx il tiʼj tuʼn tkubʼ qximen qa qo ajbʼel te Jehová tuʼntzun qten toj ttnam moqa miʼn. Aj qajbʼen te Jehová, bʼalo il tiʼj tuʼn tbʼant junjun tiʼchaq quʼn ex bʼalo jaku qo el ikʼun kyuʼn xjal mintiʼ ojtzqiʼn Dios kyuʼn. Pero qa ma tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj Qtat at tok kyaʼj, tzul tonin qoʼ.

7, 8. ¿Tiʼ mas el tnikʼ Moisés tiʼj Jehová?

7 Kukx chʼiy tojtzqibʼil Moisés kyiʼj tbʼanel tmod Jehová ex kukx kubʼ tbʼinchaʼn tajbʼil. Jun techel, tej t-xi tqanin Jehová te Moisés tuʼn kyetz tiʼn aj Israel te majen, mintiʼ ok qeʼ tkʼuʼj tiʼjx ex nim maj xi tqʼamaʼn te Jehová qa mlaytoq japun oklenj lu tuʼn. Pero tzaj ttzaqʼweʼn Jehová te ex kubʼ tyekʼin qʼaqʼbʼil tkʼuʼj tiʼj ex onin tiʼj (Éx. 4:10-16). Tuʼn jlu, bʼant tuʼn t-xi tqʼoʼn Moisés junjun tqanil te kastiw te faraón. Tibʼajxi jlu, ok tkeʼyin tipumal Jehová tej kyklet aj Israel tuʼn toj mar Rojo, ex tej tkubʼ tnajsaʼn faraón ex qe tsoldad (Éx. 14:26-31; Sal. 136:15).

8 Tej otoqxi che etz aj Israel toj Egipto tuʼn Moisés, nim maj e ok ten yolil nya bʼaʼn. Toj tkyaqil ambʼil lu, ok tkeʼyin Moisés qa ten nim tpasens Jehová kyiʼj xjal i etz tiʼn te majen (Sal. 78:40-43). Ax ikx ok tkeʼyin qa kubʼ tin tibʼ Jehová, tuʼnju kubʼ t-chʼexpuʼn t-ximbʼetz tej t-xi tqanin Moisés tuʼn tbʼant tuʼn (Éx. 32:9-14).

9. Ik tzeʼn in tzaj tyekʼin Hebreos 11:27, ¿tzeʼn tamiwbʼil Moisés ten tukʼil Jehová?

9 Tej tetz Moisés toj tnam Egipto, ten jun tbʼanel tamiwbʼil tukʼil Jehová ex ok tqʼoʼn jlu ik tzeʼn otoq tzʼok tkeʼyin Ttat at toj kyaʼj (kjawil uʼjit Hebreos 11:27). Ax ikx in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Aku Dios in yolintoq tukʼil Moisés ik tzaʼn in yolin jun xjal tukʼil tamiw» (Éx. 33:11).

10. ¿Tiʼ kbʼantel quʼn tuʼntzun tok qojtzqiʼnxix Jehová?

10 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil in tzaj tqʼoʼn jlu qe? Qa tuʼn tok qojtzqiʼnxix Jehová, nya oʼkx kʼelel qnikʼ kyiʼj tbʼanel tmod, sino ax ikx kbʼel qbʼinchaʼn tajbʼil. ¿Alkyetzun tajbʼil Jehová? In tzaj ttzaqʼweʼn Xjan Uʼj jlu: «Porke [...] taj Dios, tuʼn kyklet kykyaqil xjal ex tuʼn tel kynikʼ tiʼj ju yol axix tok» (1 Tim. 2:3, 4). Jun tten tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn tajbʼil Jehová, aju qa ma txi qqʼoʼn xnaqʼtzbʼil tiʼj kye txqantl.

11. ¿Tiquʼn in nok qojtzqiʼnxix Jehová aj t-xi qqʼoʼn xnaqʼtzbʼil tiʼj kye txqantl?

11 Mas in nok qojtzqiʼn Jehová aj t-xi qqʼoʼn xnaqʼtzbʼil tiʼj kye txqantl. Jun techel, in nel qnikʼ tiʼj qʼaqʼbʼil tkʼuʼj aj tonin qiʼj tuʼn qpon kyukʼil xjal at jun tbʼanel kyanmi (Juan 6:44; Hech. 13:48). In nok qqʼoʼn qwitz tiʼj qa at tipumal Xjan Uʼj aj tkubʼ tiʼj jun nya bʼaʼn kyuʼn xjal in che xnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios ex aj tkubʼ kychʼexpuʼn kymod (Col. 3:9, 10). Ex tuʼnju in xi tqʼoʼn Jehová ambʼil kye xjal tuʼn tel kynikʼ tiʼj ex tuʼn kyklet, atzun jun techel tiʼj tpasens (Rom. 10:13-15).

12. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Éxodo 33:13, ¿tiʼ xi tqanin Moisés te Jehová ex tiquʼn?

12 Ok tqʼoʼn Moisés toklen tamiwbʼil tukʼil Jehová. Maske otoq bʼant nim milagr tuʼn Moisés tuʼn tonbʼil Jehová, kubʼ tin tibʼ ex xi tqanin te tuʼn tonin tiʼj tuʼn kukx tel mas tnikʼ tiʼj (kjawil uʼjit Éxodo 33:13). Toj ambʼil aju, qʼiʼntoq mas te 80 abʼqʼi tuʼn Moisés, pero el tnikʼ tiʼj qa kukx jakutoq chʼiy tojtzqibʼil tiʼj Jehová.

13. ¿Alkye tten jaku kubʼ qyekʼin qa in nok qqʼoʼn toklen qamiwbʼil tukʼil Jehová?

13 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil in tzaj tqʼoʼn jlu qe? Qa noq jteʼxku ambʼil qʼiʼn quʼn toj qajbʼebʼil te Jehová, il tiʼj tuʼn kukx tok qqʼoʼn toklen qamiwbʼil tukʼil. Ex jun tten tuʼn tkubʼ qyekʼin jlu aju qa ma qo naʼn Dios te tuʼn tkyaqil qanmi.

14. ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn qnaʼn Dios tuʼn tokxix qojtzqiʼn Jehová?

14 Oʼkx jaku ten jun tbʼanel qamiwbʼil tukʼil jun xjal qa kukx ma qo yolin tukʼil. Tuʼntzunju, kukx qo naʼn Dios te Jehová tuʼn tkyaqil qkʼuʼj tuʼntzun qok laqʼeʼ ttxlaj, ex qqʼamanx te aju in kubʼ qximen ex in kubʼ qnaʼn (Efes. 6:18). Tqʼama jun ermana te Turquía jlu, aju Krista tbʼi: «Aj t-xi nqʼamaʼne tkyaqil nximbʼetze te Jehová toj naʼj Dios ex aj tok nkeʼyine tzeʼn in nonin wiʼje, mas in chʼiy nkʼujlabʼile ex qʼuqbʼil nkʼuʼje tiʼj. Tuʼnju in tzaj ttzaqʼweʼn qe nnaʼj Diose, o tzʼonin wiʼje tuʼn tkubʼ nximane qa atzun Nmane ex Wamiwe».

«ATE JLU JUN XINAQ IK TZAʼNX WAJBʼILE»

15. ¿Tiʼ tqʼama Jehová tiʼj aj kawil David?

15 Ul itzʼj aj kawil David kyxol xjal in che ajbʼentoq te Jehová. Pero mintiʼ kubʼ t-ximen David tuʼn tok lepeʼ tiʼjju in bʼanttoq kyuʼn toj tja tuʼn kyajbʼen te Dios, sino ax te kubʼ ximente tuʼn tten tamiwbʼil tukʼil Jehová, ex tuʼn jlu ok kʼujlaʼn tuʼn. Nya oʼkxju, ax ikx tqʼama Jehová qa tzalaj tanmi tuʼn David (Hech. 13:22). ¿Tiʼ bʼant tuʼn David tuʼn tchʼiy tamiwbʼil tukʼil Jehová?

16. ¿Tiʼ el tnikʼ David tiʼj tej tok tkeʼyin tbʼinchbʼen Jehová?

16 Tej t-ximen David kyiʼj tbʼinchbʼen Jehová, chʼiy tojtzqibʼil tiʼj. Tej kuʼxun David, xqʼuqin nim ambʼil kyiʼj t-ẍneʼl tman toj kojbʼil. Bʼalo toj ambʼil aju ok ten ximel tiʼj tkyaqilju otoq kubʼ tbʼinchaʼn Jehová. Jun techel, tej t-xi tkeʼyin twitz kyaʼj toj qonikʼen, nya oʼkx ok tkeʼyin jun chʼuq cheʼw, sino ax ikx ok tilil tuʼn tuʼn t-ximen kyiʼj tmod Jehová. Tuʼntzunju kubʼ ttzʼibʼin jlu: «Tiʼj kyaʼj in tyekʼun tibʼ tajwalil Dios, ex tiʼj twitz kyaʼj in yekʼunjtz taqʼunbʼen tqʼabʼ» (Sal. 19:1, 2). Ax ikx el tnikʼ tiʼj tkyaqil tnabʼil Jehová tej t-ximen tiʼj tzeʼn bʼinchan qe xjal (Sal. 139:14TNM). Ex tej tel tnikʼ tiʼj tkyaqilju otoq kubʼ tbʼinchaʼn Jehová, el tnikʼ David tiʼj qa mlaytoq tzʼok tmojbʼan tibʼ tukʼil (Sal. 139:6).

17. ¿Tiʼ kʼelel qnikʼ tiʼj qa ma qo ximen tiʼj tbʼinchbʼen Jehová?

17 ¿Tiʼ in tzaj t-xnaqʼtzaʼn jlu qe? In tzaj tyekʼin qa nim toklen tuʼn qximen kyiʼj tbʼinchbʼen Jehová. Miʼn kubʼ qximen tuʼn oʼkx qanqʼin twitz tbʼanel Txʼotxʼ o kubʼ tbʼinchaʼn Jehová, sino qo tzalaj tiʼj tkyaqilju o bʼant tuʼn. Aj tkubʼ qbʼinchaʼn qaqʼun junjun qʼij, qo ximen tiʼj tiʼ in tzaj t-xnaqʼtzaʼn tkyaqilju tok qtxlaj tiʼj Jehová, ik tzeʼn qe tzeʼ, qe txkup ex qe xjal. Iktzun tten, tkyaqil qʼij kukx kʼelel qnikʼ tiʼj Qtat at toj kyaʼj (Rom. 1:20). Ex kʼonil jlu qiʼj tuʼn kukx tchʼiy qkʼujlabʼil tiʼj.

18. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Salmo 18, ¿tiʼ el tnikʼ David tiʼj?

18 El tnikʼ David tiʼj onbʼil xi tqʼoʼn Jehová te. Jun techel, tej tkolin kyiʼj t-ẍneʼl ttat tuʼn miʼn tok bʼinchaʼn nya bʼaʼn kyiʼj tuʼn jun león ex tuʼn jun oso, tqʼama qa e kyim txkup lu tuʼn tuʼn tonbʼil Jehová. Ax ikx tej tkyim Goliat tuʼn, el tnikʼ tiʼj qa attoq Jehová tukʼil (1 Sam. 17:37). Ex el tnikʼ tiʼj qa onin Jehová tiʼj tej tel oq twitz nya bʼaʼn aj kawil Saúl (Sal. 18, qe yol tkubʼ twi capítulo). Noqwit jaw tnimsan tibʼ David, kubʼwitlo t-ximen qa tjunalx otoq bʼant tkyaqil jlu tuʼn. Pero tuʼnju kubʼ tin tibʼ, el tnikʼ tiʼj qa onin Jehová tiʼj toj tanqʼibʼil (Sal. 138:6).

19. ¿Tiʼ in tzaj t-xnaqʼtzaʼn qe aju techel kyaj tqʼoʼn David?

19 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj techel lu? Qa nya oʼkx tuʼn t-xi qqanin onbʼil te Jehová, sino il tiʼj tuʼn tok qkeʼyin tzeʼn in nonin qiʼj ex toj alkye ambʼil. Qa in kubʼ qin qibʼ ex qa in nel qnikʼ tiʼj qa mlay bʼant tkyaqil quʼn, kʼelel qnikʼ tiʼj qa in tzaj tqʼoʼn Jehová aju atx taj qe. Ex aj tok qqʼoʼn qwitz tiʼj onbʼil in tzaj tqʼoʼn, kʼonil jlu qiʼj tuʼn tchʼiy qamiwbʼil tukʼil. Atzun jlu bʼaj tiʼj ermano Isaac te tnam Fiyi, aju ma tzikʼ nim ambʼil in najbʼen te Jehová. Tqʼama jlu: «Aj nximane tiʼjju o tzikʼ toj wanqʼibʼile, in nel nnikʼe tiʼj qa o tzʼonin Jehová wiʼje atxix tej wok tene xnaqʼtzal tiʼj Tyol. In nonin jlu wiʼje tuʼn tel nnikʼe tiʼj qa ax tok at Jehová».

20. ¿Alkye tten onin tiʼj David aju tbʼanel tamiwbʼil ten tukʼil Jehová, ex tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj?

20 El tkanoʼn David qe tmod Jehová. O qo kubʼ tbʼinchaʼn Jehová tuʼn tel qkanoʼn tiʼj ex jaku ten qmod ik tzeʼn te (Gén. 1:26). Qa mas ma tzʼok qojtzqiʼn qe tmod Jehová, mas kʼelel qkanoʼn tiʼj. Tuʼnju ok tojtzqiʼnxix David qe tmod Jehová, ax tmod kubʼ tyekʼin kyukʼil xjal ik tzeʼn te. Qo xnaqʼtzan tiʼj jun tiʼ ikʼ toj tanqʼibʼil aj kawil lu. Kubʼ tbʼinchaʼn il twitz Jehová tej tkubʼ tbʼinchaʼn aj pajil tukʼil Bat-Seba ex tibʼajxi jlu tqʼama tuʼn tkubʼ bʼyoʼn tchmil. Maske ikju, tzaj qʼaqʼin tkʼuʼj Jehová tiʼj (2 Sam. 11:1-4, 15). ¿Tiquʼn? Tuʼnju el tkanoʼn David tiʼj Jehová ex otoq tzaj qʼaqʼin tkʼuʼj kyiʼj junjuntl. Tuʼnju okxix tamiwen tibʼ David tukʼil Jehová, ok tkʼujlaʼn ex ajbʼen tuʼn te jun tbʼanel techel kywitz mas aj kawil te Israel (1 Rey. 15:11; 2 Rey. 14:1-3).

21. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Efesios 4:24 ex 5:1, ¿tiʼ kbʼajel qa ma tzʼel qkanoʼn tiʼj Jehová?

21 ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil in tzaj tqʼoʼn jlu qe? Qa nim toklen tuʼn tel qkanoʼn tiʼj Jehová. Nya oʼkx tzul tbʼanel qe tuʼn jlu, sino kʼonil qiʼj tuʼn tokxix qojtzqiʼn. Aj tok tilil quʼn tuʼn tkubʼ qyekʼin ax qmod ik tzeʼn te Jehová, kbʼel qyekʼin qa tkʼwal qoʼ (kjawil uʼjit Efesios 4:24 ex 5:1).

TZʼOK TILILXIX QUʼN TUʼN TOK QOJTZQIʼN JEHOVÁ

22, 23. Aj tel qnikʼ tiʼj Jehová, ¿tiʼ kbʼajel qa ma kubʼ qbʼinchaʼn aju in nel qnikʼ tiʼj?

22 Ik tzeʼn ma tzʼel qnikʼ tiʼj, jaku tzʼok qojtzqiʼnxix Jehová aj quʼjin tiʼj Tyol ex aj qximen kyiʼj tbʼinchbʼen. Oʼkx toj Xjan Uʼj jaku che kanet tbʼanel techel quʼn kyiʼj xjal e ajbʼen te Dios ex jaku tzʼel qkanoʼn kyiʼj ik tzeʼn te Moisés ex David. O tzaj tqʼoʼn Jehová tkyaqilju at tajbʼen qe tuʼn tok qojtzqiʼn, atzun jaʼlo aqoʼ kʼokel tilil quʼn tuʼn tok qojtzqiʼn te.

23 Kukx jaku tzʼok qojtzqiʼn Jehová (Ecl. 3:11). Pero nya mas nim toklen jniʼ qojtzqibʼil at tiʼj, sino tiʼ in bʼant quʼn tukʼilju ojtzqiʼn quʼn tiʼj. Qa in nok tilil quʼn tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju ojtzqiʼn quʼn ex in nel qkanoʼn tiʼj Jehová, kukx tzul laqʼeʼ qtxlaj (Sant. 4:8). In tzaj ttziyen Tyol qa mlay che kyaj tkolin qeju in che jyon tiʼj.

BʼITZ 80 Tzʼelx kynikʼe tiʼj qa tbʼanelxix te Jehová

^ taqik' 5 Nim xjal in xi tnimen qa at Dios, pero mintiʼ ojtzqiʼnxix kyuʼn. ¿Tiʼ t-xilen tuʼn tok qojtzqiʼnxix Jehová? ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj Moisés ex tiʼj aj kawil David tiʼjju tuʼn tten jun tbʼanelxix qamiwbʼil tukʼil Jehová? Kxel qqʼoʼn tzaqʼwebʼil kyiʼj xjel lu toj xnaqʼtzbʼil lu.