Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 13

Mas in qo tzalaj tuʼn kʼulbʼil axix tok

Mas in qo tzalaj tuʼn kʼulbʼil axix tok

«Aya Qman Dios, bʼaʼn tuʼn tjaw nimset tbʼiya, ex tuʼn tnimanjtza, ex tuʼn tkʼmonteya ipumalj» (APOC. 4:11).

BʼITZ 31 Kukx bʼeta tukʼil Dios

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ *

1, 2. ¿Tiʼ kbʼantel quʼn tuʼn t-xi tkʼamoʼn Jehová qkʼulbʼil?

 ¿TIʼ IN nul toj twiʼya aj in nok tbʼiʼna yol kʼulbʼil? Bʼalo in nok tena ximel tiʼj jun erman ẍmejli ttxaʼn twatbʼil ex in naʼn Dios te Jehová tuʼn tkyaqil tanmi. Moqa in nok tena ximel tiʼj jun ja xjal in che tzalaj akux in che xnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios junx.

2 Aju in bʼant tuʼn erman ex tuʼn ja xjal, at toklen tukʼil kykʼulbʼil te Jehová. ¿In xipe tkʼamoʼn Jehová kykʼulbʼil? In xi tkʼamoʼn qa in xi kybʼinchaʼn tukʼil kʼujlabʼil, qa in nok kyqʼoʼn toklen ex qa in xi kybʼinchaʼn ik tzeʼn tajbʼil. Tuʼnju kʼujlaʼn Jehová quʼn ex ojtzqiʼn quʼn qa at toklen tuʼn qkʼulin te, qaj tuʼn t-xi qqʼoʼn aju mas tbʼanel te.

3. ¿Tiʼ kʼelel qnikʼ tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

3 Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel qnikʼ tiʼj alkye kʼulbʼil xi tkʼamoʼn Jehová toj ambʼil ojtxe ex qo yolil tiʼj wajxaq tumel tzeʼn jaku qo kʼulin te toj ambʼil jaʼlo. Akux in qo xnaqʼtzan kyiʼj, qo ximen tiʼj tzeʼn jaku tzʼok qkʼulbʼil te mas tbʼanel. Ax ikx, kʼelel qnikʼ tiʼj tiquʼn mas in qo tzalaj tuʼn kʼulbʼil axix tok.

AJU KʼULBʼIL XI TKʼAMOʼN JEHOVÁ TOJ AMBʼIL OJTXE

4. Tej naʼmxtoq tul Jesús tzalu twitz Txʼotxʼ, ¿tzeʼn kubʼ kyyekʼin tmajen Jehová qa kʼujlaʼn kyuʼn ex qa ok kyqʼoʼn toklen?

4 Tej naʼmxtoq tul Jesús tzalu twitz Txʼotxʼ, otoq kubʼ kyyekʼin junjun tmajen Jehová qa kʼujlaʼn kyuʼn ex qa in noktoq kyqʼoʼn toklen. Kyxol jlu ten Abel, Noé, Abrahán ex Job. ¿Tzeʼn bʼant jlu kyuʼn? Bʼant jlu kyuʼn tej kynimen te, tej tten qʼuqbʼil kykʼuʼj tiʼj ex tej tbʼant junjuntl tiʼchaq kyuʼn. Mintiʼ in tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj alkyexix tten e kʼulin te Jehová. Pero in nel qnikʼ tiʼj qa ok tilil kyuʼn tuʼn tok kyqʼoʼn toklen ex xi tkʼamoʼn Jehová kykʼulbʼil. Tej tikʼ ambʼil, xi tqʼoʼn Jehová Tley Moisés kye tyajil Abrahán. Toj Ley lu, xi tqʼamaʼn Jehová kye tiʼxix tuʼn tbʼant kyuʼn tuʼn kykʼulin te.

5. ¿Tiʼ bʼaj tej tkyim Jesús ex tej otoqxi jaw anqʼin?

5 Tej tkyim Jesús ex tej tjaw anqʼin, ya mintiʼ xi tqʼamaʼn Jehová kye tmajen tuʼn kyok lepeʼ tiʼj Tley Moisés tuʼntzun kykʼulin te (Rom. 10:4). Sino iltoq tiʼj tuʼn kyok lepeʼ tiʼj jun akʼaj ley, aju «tley Crist» (Gál. 6:2). Tuʼn tjapun ley lu kyuʼn, nya iltoq tiʼj tuʼn tkyaj toj kywiʼ nix tuʼn t-xi qʼamaʼn kye tiʼ jaku bʼant kyuʼn ex tiʼ mlay bʼant kyuʼn. Aju tuʼn tbʼant kyuʼn, iltoq tiʼj tuʼn kyok lepeʼ tiʼj techel kyaj tqʼoʼn Jesús ex tuʼn t-xi kybʼiʼn qe t-xnaqʼtzbʼil. Toj ambʼil jaʼlo, in nok tilil kyuʼn okslal tuʼn tel kykanoʼn tiʼj Jesús tuʼntzun ttzalaj Jehová kyiʼj ex tuʼn tchewix kyanmi (Mat. 11:29).

6. ¿Tzeʼn jaku tzʼonin xnaqʼtzbʼil lu qiʼj?

6 Akux in ximana tiʼj junjun tumel tzeʼn in kʼulina te Jehová, bʼaʼn tuʼn tkubʼ t-xjelina jlu: «¿Ope chʼiy wamiwbʼile tukʼil Jehová? ¿Jakupe tzʼok nkʼulbʼile te Jehová te mas tbʼanel?». Tbʼanel qa in tzalaja tiʼj tajbʼebʼila te Jehová, pero bʼaʼn tuʼn t-xi tqanina te tuʼn tonin tiʼja tuʼn tel tnikʼa tiʼj qa at junjuntl chʼixpubʼil jaku bʼant tuʼna.

¿ALKYEQE TIʼCHAQ AT KYOKLEN TUKʼIL QKʼULBʼIL TE JEHOVÁ?

7. ¿Tiʼ in kubʼ tnaʼn Jehová aj qnaʼn Dios te tuʼn tkyaqil qanmi?

7 In qo kʼulin te Jehová aj qnaʼn Dios te. In nok tmojbʼaʼn Xjan Uʼj qe naʼj Dios ik tzeʼn tbʼanel incienso bʼaj bʼinchaʼn toj ambʼil ojtxe tuʼntzun tkubʼ patin toj tja Dios (Sal. 141:2). Tej tkubʼ patin incienso, tbʼanel ela tkʼokʼjal toj twitz Jehová. Chʼixme ax jlu in bʼaj aj qnaʼn Dios tuʼn tkyaqil qanmi, «in xi tkʼmoʼn Qman tukʼil tzalajbʼil» maske nya nim kyoklen yol in che ajbʼen quʼn (Prov. 15:8; Deut. 33:10). At nim tiquʼn tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa taj Jehová tuʼn t-xi qqʼamaʼn te qa kʼujlaʼn quʼn ex qa in xi qqʼoʼn chjonte te. Ex taj tuʼn t-xi qqʼamaʼn te tiʼ qaj tuʼn tbʼant quʼn, tiʼ in tzaj bʼaj qkʼuʼj tiʼj ex tiʼ in qo ayon tiʼj. Tuʼntzunju, tbʼanel qa ma qo ximen tiʼj tiʼ jaku txi qqʼamaʼn te naʼmxtoq qok ten naʼl Dios. Iktzun tten, kxel qqʼoʼn aju mas tbʼanel incienso moqa «storak» te.

8. ¿Toj alkye ambʼil jaku jaw qnimsaʼn Jehová?

8 In qo kʼulin te Jehová aj tjaw qnimsaʼn (Sal. 34:1). ¿Tzeʼn in jaw qnimsaʼn Jehová? Aj qyolin tukʼil tzalajbʼil kyiʼj tbʼanel tmod ex kyiʼj tbʼinchbʼen. Qa bʼaʼn qo qʼon chjonte te Jehová, at nim tiʼchaq jaku qo yolin tiʼj. Qa ma qo ximen kyiʼj tbʼanel tmod Jehová ex kyiʼj tiʼchaq o bʼant tuʼn qiʼj, mlay kubʼ qximen qa ya mintiʼ jun tiʼ tuʼn qyolin tiʼj kyukʼil txqantl tuʼntzun tjaw qnimsaʼn. In tzaj tqʼoʼn pakbʼabʼil ambʼil qe tuʼn t-xi qqʼoʼn jun oyaj te, toj juntl yol, aqeju «yol in tmaʼn qtziʼ» (Heb. 13:15). Tbʼanel qa ma tzʼel qpaʼn ambʼil tuʼn qximen tiʼj tiʼ jaku txi qqʼamaʼn kye xjal toj pakbʼabʼil ik tzeʼn in bʼant quʼn aj qximen kyiʼj yol kxel qqʼamaʼn te Jehová toj qnaʼj Dios. Qaj tuʼn tjaw qnimsaʼn Jehová kyuʼn tbʼanel qyol. Bʼaʼn tuʼn qyolin tuʼn tkyaqil qkʼuʼj tiʼj axix tok kyukʼil txqantl.

9. ¿Tzeʼn in che onin chmabʼil kyiʼj tmajen Jehová ex tzeʼn in nonin tiʼja?

9 In qo kʼulin te Jehová aj qten kyoj chmabʼil. Xi qʼamaʼn jlu kye aj Israel: «Ox maj tuj abʼqʼi tuʼn kypon kykyaqil xinaq aj Israel twitz Qman Dios tuj lugar kjawil t-skʼoʼn» (Deut. 16:16). Iltoq tiʼj tuʼn tkyaj kytzaqpiʼn aj Israel kyja ex kytxʼotxʼ, ex ni jun xjal jakutoq xqʼuqin tiʼj. Noqtzun tuʼnj, xi ttziyen Jehová jlu kye: «Mi jun kʼelel qʼinte kytxʼotxʼe ok kyxiʼye yekʼulte kyibʼe nwitze ox maj tuj abʼqʼi. Aqine Kymane ex Kydiose» (Éx. 34:24). Ok qeʼ kykʼuʼj aj Israel tiʼj Jehová tej kyxiʼ oxe maj toj abʼqʼi kʼulil te. Onin jlu kyiʼj tuʼn tel mas kynikʼ tiʼj Ley, tuʼn kyximen kyiʼj tbʼanel tmod Jehová ex tuʼn kytzalaj tiʼj ambʼil aj kyten kyukʼil txqantl (Deut. 16:15). Ax ikx qe, in che onin chmabʼil qiʼj. Ex in tzalaj Jehová aj tbʼaj qbʼinchaʼn qten tuʼn t-xi qqʼoʼn jun qyol kyoj chmabʼil.

10. ¿Tiquʼn at kyoklen bʼitz tukʼil qkʼulbʼil te Jehová?

10 In qo kʼulin te Jehová aj qbʼitzin kyukʼil erman (Sal. 28:7). Tej kykʼulin aj Israel te Jehová, nimtoq toklen toj kywitz tuʼn kybʼitzin te. Jun techel, kubʼ t-ximen aj kawil David tuʼn kyten 288 aj bʼitzil toj tja Dios (1 Crón. 25:1, 6-8). Ax ikx toj ambʼil jaʼlo, jaku kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil tiʼj Jehová aj qbʼitzin te. Miʼn qo ximen tiʼj qa tbʼanel moqa nya tbʼanel tqʼajqʼajel qwiʼ, tuʼnju nya a jlu mas nim toklen. Qo ximen tiʼj jun techel. Aj in qo yolin, «qkyaqil nimku maj in qo tzpet tiʼj», pero nya tuʼn jlu mintiʼ in qo yolin kyukʼil erman ex toj pakbʼabʼil (Sant. 3:2). Ax ikx, qa nya tbʼanel tqʼajqʼajel qwiʼ, mintiʼ tuʼn tkubʼ qximen qa mlay jaw qnimsaʼn Jehová kyukʼil bʼitz.

11. Ik tzeʼn in tzaj tyekʼin Salmo 48:13, ¿tiquʼn nim toklen tuʼn tel qpaʼn ambʼil tuʼn qxnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios kyukʼil toj qja?

11 In qo kʼulin te Jehová aj qxnaqʼtzan tiʼj Tyol ex aj t-xi qyekʼin kye qkʼwal. Tkyaqil sábado, tzaj qʼoʼn ambʼil kye aj Israel tuʼn kyximen tiʼj kyamiwbʼil tukʼil Jehová ex mintiʼtoq tuʼn kyximen tiʼj kyaqʼun (Éx. 31:16, 17). Ok tilil kyuʼn mambʼaj tuʼn t-xi kyqʼoʼn xnaqʼtzbʼil tiʼj Jehová kye kykʼwal ex xi kyyekʼin qe tbʼanel tmod kye. Ax ikx qe, nim toklen tuʼn tel qpaʼn ambʼil tuʼn quʼjin ex tuʼn qxnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios. At toklen jlu tukʼil qkʼulbʼil te Jehová ex in nonin qiʼj tuʼn qok laqʼeʼ mas ttxlaj (Sal. 73:28). Ex aj qxnaqʼtzan junx kyukʼil toj qja, in qo onin kyiʼj tuʼn tten jun tbʼanel kyamiwbʼil tukʼil Qtat at toj kyaʼj (kjawil uʼjit Salmo 48:13).

12. ¿Tiʼ t-ximbʼetz Jehová ten tiʼj aqʼuntl bʼant kyuʼn qeju e onin tuʼn tbʼant ja xbʼalun ex tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn tiʼj?

12 In qo kʼulin te Jehová aj qonin tuʼn kyjaw bʼinchet ja ex aj qonin tuʼn kybʼaj bʼinchet chʼintl. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa xjan tkyaqil aqʼuntl bʼant kyuʼn aj Israel tej kyaqʼunan tiʼj ja xbʼalun (Éx. 36:1, 4; TNM). Ax ikx toj ambʼil jaʼlo, in nok tqʼoʼn Jehová te xjan tkyaqil aqʼuntl in bʼant aj kyjaw bʼinchet Ja te Chmabʼil moqa alkyexku juntl ja in bʼant tuʼn ttnam. Ateʼ nim erman in nel kypaʼn nim ambʼil tuʼn kyonin tiʼj aqʼuntl lu. Tuʼntzunju, in xi qqʼoʼn chjonte tiʼj tkyaqil aqʼuntl in bʼant kyuʼn tuʼn kyonin tiʼj Tkawbʼil Dios. Ax ikx, in nel kypaʼn erman lu ambʼil tuʼn kypakbʼan. Axpe ikx, ateʼ junjun kye kyaj tuʼn kyok te precursor. In kubʼ kyyekʼin ansyan qa in che onin tiʼj aqʼuntl tuʼn kybʼant Ja te Chmabʼil aj t-xi kyqʼoʼn ambʼil kye erman lu tuʼn kyok te precursor qa in che japun requisito kyuʼn. Qa at qojtzqibʼil tuʼn kyjaw bʼinchet ja moqa mintiʼ, qkyaqilx jaku qo onin tuʼn kyok xqʼuqit Ja te Chmabʼil ex tuʼn kyten saq.

13. ¿Tiʼ qximbʼetz ktel tiʼj onbʼil in xi qqʼoʼn tiʼj aqʼuntl in bʼant tiʼj Tkawbʼil Dios?

13 In qo kʼulin te Jehová aj t-xi qqʼoʼn pwaq te oyaj tuʼn qonin tiʼj Tkawbʼil. Mlaytoq che pon aj Israel kʼulil te Jehová qa mintiʼ jun tiʼ qʼiʼn kyuʼn (Deut. 16:16). Iltoq tiʼj tuʼn t-xi kyiʼn jun oyaj noq jniʼ jaku kanet kyuʼn. Iktzun tten kubʼ kyyekʼin qa xi kyqʼoʼn chjonte tiʼj tkyaqil xnaqʼtzbʼil xi qʼoʼn kye. Yajtzun qe, ¿tzeʼn jaku kubʼ qyekʼin qa kʼujlaʼn Jehová quʼn ex qa in xi qqʼoʼn chjonte te tiʼj tkyaqil xnaqʼtzbʼil in tzaj tqʼoʼn qe? In kubʼ qyekʼin aj t-xi qqʼoʼn pwaq te oyaj toj Ja te Chmabʼil ex tiʼj aqʼuntl in bʼant twitz tkyaqil Txʼotxʼ. Tzaj tchikʼbʼaʼn apóstol Pablo jlu kyuʼn yol lu: «Ex qa tajbʼil jun xjal tuʼn t-xi tqʼoʼn toyaj, kkʼmetel toyaj tuʼn Dios noq nikʼpun at tukʼil, mlay tzaj tqanin Dios tuʼn t-xi tqʼoʼn aju mintiʼ at tukʼil» (2 Cor. 8:4, 12). In nok tqʼoʼn Jehová toklen oyaj in xi qqʼoʼn tuʼn tkyaqil qkʼuʼj maske nya nim (Mar. 12:42-44; 2 Cor. 9:7).

14. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Proverbios 19:17, ¿tiʼ t-ximbʼetz Jehová in ten tiʼj onbʼil in xi qqʼoʼn kye erman atx taj kye?

14 In qo kʼulin te Jehová aj qonin kyiʼj erman atx taj kye. Tzaj tqʼamaʼn Jehová kye aj Israel tuʼn kytzaj tkʼiwlaʼn qa ma che onin kyiʼj mebʼa (Deut. 15:7, 10). Aj qonin kyiʼj erman atx taj kye, in nok tqʼoʼn Jehová jlu ik tzeʼn jun oyaj in xi qqʼoʼn te (kjawil uʼjit Proverbios 19:17). Jun techel, tej t-xi kysamaʼn okslal te Filipos jun oyaj te Pablo akux at toj cárcel, tqʼama jlu: «Aju oyaj ma tzaj kysamaʼne ik tten ik tzaʼn storak at tkʼokʼjal, ex ik tten ik tzaʼn jun oyaj in tkʼmoʼn Dios ex in tzalaj tiʼj» (Filip. 4:18). Qo ximen kyiʼj erman jatumel in nok qchmon qibʼ ex bʼaʼn tuʼn tkubʼ qxjelin jlu: «¿Atpe jun erman jaku chin onine tiʼj?». In tzalaj Jehová aj tel qpaʼn ambʼil, qipumal, qpwaq ex aju jaku bʼant quʼn tuʼn qonin kyiʼj erman. In nok tqʼoʼn Jehová toklen jlu tukʼil qkʼulbʼil in xi qqʼoʼn te (Sant. 1:27).

IN QO TZALAJ AJ QKʼULIN TE JEHOVÁ

15. ¿Tiquʼn nya jun iqtz aj tel qpaʼn ambʼil ex qipumal tuʼn qkʼulin te Jehová?

15 Nim toklen tuʼn tok tilil quʼn ex tuʼn tel qpaʼn ambʼil tuʼntzun qkʼulin te Jehová ik tzeʼn taj. Pero nya jun iqtz jlu (1 Juan 5:3). ¿Tiquʼn? Tuʼnju kʼujlaʼn quʼn. Qo ximen tiʼj jun kʼwal taj tuʼn t-xi tqʼoʼn jun oyaj te tman. Bʼalo jaku txi tiʼn nim or tuʼn tbʼant jun dibujo tuʼn, pero mlay kubʼ t-ximen qa jun iqtz jlu tuʼnju kʼujlaʼn tman tuʼn ex in tzalaj aj t-xi tqʼoʼn oyaj te. Ax ikx qe, in qo tzalaj aj tel qpaʼn ambʼil ex qipumal tuʼn qkʼulin te Jehová tuʼnju kʼujlaʼn quʼn.

16. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Hebreos 6:10, ¿tiʼ t-ximbʼetz Jehová at tiʼja aj tok tilil tuʼna tuʼn ttzalaj?

16 Aqeju mambʼaj kʼujlaʼn qe kykʼwal kyuʼn, mintiʼ in che ayon tuʼn t-xi kyqʼoʼn teyele junjun kykʼwal ax oyaj kye. Ojtzqiʼn kyuʼn qa junxitl teyele junjun kykʼwal ex qa nya axju in bʼaj kyiʼj. Ax jlu in bʼant tuʼn Jehová, ojtzqiʼn tuʼn tiʼ in bʼaj tiʼj teyele junjun qe. Bʼalo mas nim aqʼuntl jaku bʼant tuʼna kywitz qe tamiwa. Moqa mlay bʼant nim aqʼuntl tuʼna ik tzeʼn qe txqantl tuʼnju ma tijena, tuʼnju at yabʼil tiʼja moqa il tiʼj tuʼn taqʼunana tuʼntzun kykʼaʼchit toj tjaya. Pero miʼn tzaj bʼaj tkʼuʼja (Gál. 6:4). Mlay tzikʼ tnaʼl tuʼn Jehová aju in bʼant tuʼna. Qa ma txi tqʼoʼna aju mas tbʼanel te tukʼil kʼujlabʼil, ktzalajel tiʼja (kjawil uʼjit Hebreos 6:10). Ojtzqiʼn tuʼn Jehová tiʼ tkuʼx toj tanmiya. Taj tuʼn ttzalaja tiʼjju in bʼant tuʼna toj tajbʼebʼila te.

17. a) ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn qa kwest tuʼn t-xi qbʼinchaʼn jun tiʼ toj qkʼulbʼil te Jehová? b) Qʼamantza alkye jun kyxol qe tiʼchaq in tzaj yekʼin toj recuadro « ¿Tzeʼn jaku qo tzalaj?» mas in nonin tiʼja.

17 ¿Yajtzun qa at junjun tiʼchaq kwest tuʼn tbʼant quʼn toj qkʼulbʼil te Jehová ik tzeʼn tuʼn qxnaqʼtzan qjunalx moqa tuʼn qpakbʼan? Qa ma tzʼel qpaʼn ambʼil tuʼn kybʼant jlu quʼn, kʼelel qnikʼ tiʼj qa jaku tzʼonin qiʼj ex mas jaku qo tzalaj. Jaku tzʼok qmojbʼaʼn qkʼulbʼil te Jehová tukʼilju tuʼn qbʼinchan ejercicio moqa tukʼilju aj qxnaqʼtzan tiʼj música. Qa noq junjun maj ma bʼant quʼn, mlaylo bʼant-xix quʼn. Pero qa ma tzʼel qpaʼn chʼin ambʼil tkyaqil qʼij tiʼj ex qa mas ma tzʼok tilil quʼn, aj tbʼet ambʼil kbʼantel quʼn. Aj tikʼ ambʼil, jakulo ten qgan tiʼj ex qaj tuʼn t-xi qbʼinchaʼn. Ax jlu jaku bʼant quʼn aj qkʼulin te Jehová.

18. ¿Tzeʼn in kubʼ qyekʼin qa in kubʼ qbʼinchaʼn aju mas nim toklen ex tzeʼn in nonin qiʼj?

18 Aj qkʼulin te Jehová tuʼn tkyaqil qkʼuʼj, in kubʼ qyekʼin qa in kubʼ qbʼinchaʼn aju mas nim toklen. In nonin jlu qiʼj tuʼn tten ttxolil qanqʼibʼil, tuʼn qtzalaj ex tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa jaku qo kʼulin te Jehová te jumajx (Prov. 10:22). Ex ya in qo tzalaj toj ambʼil jaʼlo tuʼnju in nonin Jehová qiʼj aj in qo ok weʼ twitz jun nya bʼaʼn (Is. 41:9, 10). At nim tiquʼn tuʼn qtzalaj aj qkʼulin te Jehová tuʼnju a Bʼinchalte tkyaqil ex at toklen tuʼn tjaw nimset (Apoc. 4:11).

BʼITZ 24 Qo jax twi witz etzan tuʼn Jehová

^ taqik' 5 Tuʼnju a Jehová kubʼ bʼinchante tkyaqil, at toklen tuʼn qkʼulin te. In xi tkʼamoʼn Jehová qkʼulbʼil qa in xi qbʼiʼn qe tkawbʼil ex qa in kubʼ qanqʼiʼn. Toj xnaqʼtzbʼil lu, qo xnaqʼtzal kyiʼj wajxaq tumel tzeʼn in qo kʼulin te Jehová. Akux in qo xnaqʼtzan kyiʼj, qo ximen tiʼj tzeʼn jaku tzʼok qkʼulbʼil te mas tbʼanel ex kʼelel qnikʼ tiʼj tzeʼn in che onin qiʼj tuʼn qtzalaj.