Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

Kyxjel qeju in che uʼjin

Kyxjel qeju in che uʼjin

¿Tiquʼn in tzaj tqʼamaʼn 2 Samuel 21:7 a 9 qa «tzaj tzʼeʼy tkʼuʼj [David] tiʼj Mefi-boset» ex yajxitl in tzaj tqʼamaʼn qa xi tqʼoʼn ambʼil tuʼn tjaw jtzʼoʼn tqul?

Aj tjaw tuʼjin jun xjal txʼolbʼabʼil lu ex qa mintiʼ ma ximen tiʼj, jakulo kubʼ t-xjelin jlu. Pero nim toklen tuʼn tel qnikʼ tiʼj qa e ten kabʼe xjal Mefibóset kybʼi. Qa ma qo xnaqʼtzan tiʼjju bʼaj, jaku tzʼel qiʼn jun xnaqʼtzbʼil tiʼj.

E ul wuq tkʼwal aj kawil Saúl ex kabʼe tmeʼjel. Aju tnejel tkʼwal, a Jonatán. Ex ul jun tkʼwal tiʼj Rizpá aju tkabʼin t-xuʼjil ex ok tqʼoʼn tbʼi te Mefibóset. Ax ikx te Jonatán, ok tqʼoʼn tbʼi jun tkʼwal te Mefibóset. Tuʼntzunju, ten jun tkʼwal ex jun tchman Saúl Mefibóset kybʼi.

¿Tiquʼntzun xi tqʼoʼn David ambʼil tuʼn kykubʼ bʼyoʼn junjun xjal? Tuʼnju tzaj tqʼoj Saúl kyiʼj aj Gabaón in che anqʼintoq kyxol aj Israel ex tajtoq tuʼn kykubʼ tbʼyoʼn, ex kubʼlo tbʼyoʼn junjun. Nya bʼaʼn aju bʼant tuʼn Saúl tuʼnju otoq kyaj bʼant tiʼj kyyol aj Gabaón tukʼil Josué ex qe nejenel kye aj Israel tuʼn tten mujbʼabʼil kyxol (Jos. 9:3-27).

Naʼmxtoq tel qʼiʼn toklen yol kyaj bʼant tiʼj kyuʼn aj Gabaón tukʼil Josué toj tqʼijlalil Saúl. Noqtzun tuʼnj, mintiʼ ok tqʼoʼn Saúl toklen yol lu ex ok tilil tuʼn tuʼn kykubʼ tbʼyoʼn aj Gabaón. Aju tzaj tuʼn jlu, «e kubʼ bʼyoʼn aj Gabaón» tuʼn Saúl ex «qeju at kyxilen tukʼil» (2 Sam. 21:1). Tej tok David te aj kawil, xi kyqʼamaʼn aj Gabaón otoq che kyaj anqʼin aju otoq bʼaj. Xi tqanin David kye tiʼ jakutoq bʼant tuʼn tuʼntzun tchjet til Saúl ex tuʼn jlu jakutoq tzaj tkʼiwlaʼn Jehová txʼotxʼ. Mintiʼ xi kyqanin aj Gabaón pwaq te David, oʼkx xi kyqʼamaʼn qa bʼaʼn tuʼn kykubʼ bʼyoʼn wuq tkʼwalju xjal otoq kubʼ bʼyonte qe kyxjalil (Núm. 35:30, 31). Xi tbʼinchaʼn David aju xi kyqanin te (2 Sam. 21:2-6).

Toj ambʼil aju, ya otoq kyim Saúl ex Jonatán toj qʼoj. Pero kukxtoq itzʼ Mefibóset, aju tkʼwal Jonatán. Noqtzun tuʼnj, otoq tzʼok Mefibóset te kox tuʼn jun aksident tej tzmatoq kʼwalx. Tuʼn jlu, in nel qnikʼ tiʼj qa mintiʼ onin tiʼjju bʼant tuʼn Saúl kyiʼj aj Gabaón. Ax ikx, kyaj bʼant tiʼj jun tyol aj kawil David tukʼil Jonatán ex at toklen jlu kyukʼil tyajil, jun kyxol qe jlu, ten Mefibóset (1 Sam. 18:1; 20:42). In tzaj tqʼamaʼn txʼolbʼabʼil jlu tiʼj David: «Tzaj tzʼeʼy tkʼuʼj tiʼj Mefi-boset aju tkyʼajal Jonatán ex tal tchman Saúl, tuʼnju yol axix tok otoq bʼant tiʼj tuʼn tukʼil Jonatán twitz Qman» (2 Sam. 21:7).

Maske ikju, xi tbʼinchaʼn David aju xi kyqanin aj Gabaón te. Xi tqʼoʼn ambʼil tuʼn kykubʼ bʼyoʼn kabʼe tkʼwal Saúl, jun kyxol qe jlu Mefibóset tbʼi. Ax ikx xi tqʼoʼn ambʼil tuʼn kykubʼ bʼyoʼn jweʼ tchman Saúl (2 Sam. 21:8, 9). Iktzun tten, el tiʼn David nya bʼaʼn twitz txʼotxʼ tuʼnju otoq tzʼel tiʼn Saúl kychkʼel xjal.

In tzaj tqʼoʼn txʼolbʼabʼil jlu jun xnaqʼtzbʼil nim toklen qe. Noqwit mintiʼ kyil qeju kabʼe tkʼwal Saúl ex qeju jweʼ tchman, mintiʼwtlo xi tqʼoʼn Jehová ambʼil tuʼn kykubʼ bʼyoʼn. ¿Tiquʼn? Tuʼnju tzaj tqʼamaʼn Ley qa mintiʼ tuʼn kykyim kʼwal tuʼn tpaj kybʼinchbʼen kyman. Ex tojx Ley tzaj qʼamaʼn jlu: «Teylex te junjun kymel tuʼn tlaj tex til» (Deut. 24:16). Tuʼn jlu, in nel qnikʼ tiʼj qa e onin qeju kabʼe tkʼwal Saúl ex qeju jweʼ tchman tuʼn kykubʼ bʼyoʼn aj Gabaón. E kyim tuʼnju otoq che bʼinchan il.

Qa ikju, ¿tiʼ xnaqʼtzbʼil in nel qiʼn tiʼj txʼolbʼabʼil lu? Qa ni jun xjal jaku kubʼ ximente moqa jaku tzaj qʼamante qa oʼkx xi tbʼinchaʼn aju tzaj qʼamaʼn te. Sino bʼaʼn tuʼn tel tnikʼ tiʼj qa in tzaj nya bʼaʼn qiʼj tuʼnx qbʼinchbʼen. In tzaj tqʼamaʼn jun proverbio jlu: «Qʼoʼnk tkwenta tiʼj jatum kbʼel tqʼoʼn tqana, ex atzun qʼonku tqana tibʼaj txʼotxʼ kyuw tten. Miʼn tzʼel tzpeta tiʼj tbʼeya, ex paʼnmil tibʼa tiʼj bʼe mya bʼaʼn» (Prov. 4:24-27; Efes. 5:15).