Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 45

Kʼonil Jehová qiʼj tuʼn kukx qpakbʼan

Kʼonil Jehová qiʼj tuʼn kukx qpakbʼan

«Kʼelel kynikʼ tiʼj, at jun t-sanjel Dios kyxol» (EZEQ. 2:5).

BʼITZ 67 Pakbʼanxa Tyol Dios

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ a

1. ¿Tiʼ ojtzqiʼn quʼn ex tiʼ qʼuqli qkʼuʼj tiʼj?

 MINTIʼ in qo jaw labʼin aj qel ikʼun kyuʼn xjal toj pakbʼabʼil ex maslo qo elel ikʼun kyuʼn toj ambʼil tzul (Dan. 11:44; 2 Tim. 3:12; Apoc. 16:21). Pero qʼuqli qkʼuʼj tiʼj qa kʼonil Jehová qiʼj. ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn jlu? Tuʼnju o tzʼonin kyiʼj tmajen tuʼn tbʼant junjun aqʼuntl kyuʼn maske kwest. Tuʼn tel qnikʼ tiʼj qa ax tok qe yol lu, qo xnaqʼtzan tiʼjju bʼaj toj tanqʼibʼil Ezequiel, jun profeta pakbʼan kye judiy i ex qʼiʼn toj Babilonia.

2. a) ¿Tiʼ tqʼama Jehová kyiʼj judiy pakbʼan Ezequiel kye? (Ezequiel 2:3-6). b) ¿Tiʼ kʼelel qnikʼ tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

2 ¿Tzeʼn kymod judiy kubʼ kyyekʼin tej tpakbʼan Ezequiel? Tqʼama Jehová qa «mibʼan che bʼin», «kyuw kywiʼ ex kyuw kyanmi». Ex e ok tmojbʼaʼn tukʼil chʼiʼx ex qe alacrán moqa siʼnin. Tuʼn jlu, in nel qnikʼ tiʼj tiquʼn xi tqʼamaʼn Jehová nim maj qe yol lu te Ezequiel: «Miʼn tzaj t-xobʼila» (kjawil uʼjit Ezequiel 2:3-6). Kukx pakbʼan Ezequiel tuʼnju a Jehová tzaj qʼonte toklen, tuʼnju tzaj qʼoʼn tipumal tuʼn xewbʼaj xjan ex tuʼnju chʼiy qʼuqbʼil tkʼuʼj kyuʼn tyol Jehová. ¿Tzeʼn e onin jlu tiʼj Ezequiel ex tzeʼn jaku che onin qiʼj toj ambʼil jaʼlo?

A JEHOVÁ XI SAMANTE EZEQUIEL

3. ¿Alkyeqe yol e onin tiʼj Ezequiel ex tzeʼn el tnikʼ tiʼj qa kukx kʼonil Jehová tiʼj?

3 Xi tqʼamaʼn Jehová jlu te Ezequiel: «Kxel nsamaʼne» (Ezeq. 2:3, 4). Nimlo e onin yol lu tiʼj Ezequiel. Tzajlo tnaʼn qa chʼixme aʼyex yol lu e ajbʼen tuʼn Jehová tej tjaw tskʼoʼn Moisés ex Isaías te profeta (Éx. 3:10; Is. 6:8). Ax ikx, ojtzqiʼntoq tuʼn Ezequiel qa otoq tzʼonin Jehová kyiʼj tmajen lu tuʼn tbʼant junjun aqʼuntl kwest kyuʼn. Tuʼntzunju, oklo qeʼ tkʼuʼj Ezequiel tiʼj qa kʼonil Jehová tiʼj tej t-xi tqʼamaʼn kabʼe maj te qa kxel tsamaʼn. Ex in che kanet nimku maj qe yol lu quʼn toj uʼj te Ezequiel: «Tzaj yolin Qman wukʼile» (Ezeq. 6:1; 14:2). Ok qeʼ tkʼuʼj Ezequiel tiʼj qa a Jehová otoq txi samante. Ax ikx, tuʼnju in najbʼentoq tman te pal, xilo tqʼamaʼn te qa in tzaj tyekʼin Jehová kye tprofeta qa kʼonil kyiʼj. Jun techel, otoq tzaj tqʼamaʼn Jehová jlu te Isaac, Jacob ex Jeremías: «Atine tukʼila» (Gén. 26:24; 28:15; Jer. 1:8).

4. ¿Alkyeqe yol e onin tiʼj Ezequiel?

4 ¿Tiʼ kymod xjal te Israel kubʼ kyyekʼin tiʼj tqanil xi qʼamaʼn kye? Xi tqʼamaʼn Jehová jlu te Ezequiel: «Atzun kye aj Israel, baqa kxel kybʼiʼn tyola, ex mi kyaj tuʼn t-xi kybʼiʼn aju weye nyol» (Ezeq. 3:7). Tej mintiʼ xi kybʼiʼn xjal tyol Ezequiel, ax ikx mintiʼ xi kybʼiʼn tyol Jehová. Nimlo e onin yol lu tiʼj Ezequiel tuʼnju xi tyekʼin te qa bʼant aqʼuntl tuʼn toj tumel. Ex xi tqʼamaʼn Jehová jlu te: «Ok tjapun [twi nyole] kʼelel kynikʼ tiʼj, o ten jun t-sanjel Dios kyxol» (Ezeq. 2:5; 33:33). Jaku txi qqʼamaʼn qa e onin yol lu tiʼj Ezequiel tuʼn kukx tpakbʼan.

A JEHOVÁ IN XI SAMANTE QE

Bʼalo qo elel ikʼun kyuʼn xjal ik tzeʼn te Ezequiel. Pero qʼuqli qkʼuʼj tiʼj qa at Jehová qukʼil. (Qʼonka twitza tiʼj párrafo 5 ex 6).

5. ¿Tiquʼn in tzaj qʼuqbʼaʼn qkʼuʼj kyuʼn yol tkuʼx toj Isaías 44:8?

5 Ax ikx qe, in ten qipumal tuʼn qpakbʼan tuʼnju a Jehová in xi samante qe. O tzaj tqʼoʼn qoklen tuʼn qok te ttestiw (Is. 43:10). Xi tqʼamaʼn Jehová jlu te Ezequiel: «Miʼn tzaj t-xobʼila». Atzun qe in tzaj tqʼamaʼn jlu qe: «Miʼn che sekʼpaje». ¿Tiquʼn mintiʼ tuʼn qjaw sekʼpaj kywitz aj qʼoj qiʼj? Tuʼnju a Jehová in xi samante qe ik tzeʼn te Ezequiel ex qʼuqli qkʼuʼj tiʼj qa kukx kʼonil qiʼj (kjawil uʼjit Isaías 44:8).

6. a) ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn qa kʼonil Jehová qiʼj? b) ¿Tiʼ qʼuqli qkʼuʼj tiʼj?

6 In tzaj ttziyen Jehová qa kʼonil qiʼj. Jun techel, tej naʼmxtoq ttzaj tqʼamaʼn «aqeye testiw wiʼje», tqʼama jlu: «Qa il tiʼj tuʼn kyikʼxe tuj aʼ, aqine chin tele kyukʼile, qa il tiʼj tuʼn kyikʼxe kyuj nima, mlay cheʼx mulqʼaje tjaqʼ aʼ, ex qa il tiʼj tuʼn kyokx qʼoʼne tuj qʼaqʼ, mlay che tzʼeʼye ex mlay jaw julin qʼaqʼ kyiʼje» (Is. 43:2). Aj qpakbʼan, at maj in qo ok weʼ kywitz nya bʼaʼn in che ok ik tzeʼn nim aʼ ex qʼaqʼ. Pero kukx in qo pakbʼan tuʼnju in nonin Jehová qiʼj (Is. 41:13). Chʼixme axju in bʼaj qiʼj ik tzeʼn te Ezequiel tuʼnju mintiʼ in nok kybʼiʼn xjal tqanil in xi qqʼamaʼn kye. Mintiʼ in bʼaj jlu tuʼnju nya toj tumel in qo pakbʼan, sino tuʼnju nya kyaj xjal tuʼn t-xi kybʼiʼn tqanil. Noqtzun tuʼnj, qʼuqli qkʼuʼj tiʼj qa in tzalaj Jehová qiʼj qa kukx in qo pakbʼan. Tqʼama apóstol Pablo jlu: «Teyle junjun ok tkʼmaʼ chojbʼil te tiʼj ju taqʼunbʼen» (1 Cor. 3:8; 4:1, 2). O tzʼajbʼen jun ermana nim ambʼil te precursora ex in tzaj tqʼamaʼn jlu: «In chin tzalaje tuʼnju in nok tqʼoʼn Jehová toklen aqʼuntl in bʼant quʼn».

TZAJ QʼOʼN TIPUMAL EZEQUIEL TUʼN XEWBʼAJ XJAN

Toj jun witzikʼ, ok tkeʼyin Ezequiel tkar Jehová ex tuʼn jlu tzaj tnaʼn qa kukx kʼonil Jehová tiʼj tuʼn tjapun toklen. (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 7).

7. ¿Tiʼ ok qeʼ tkʼuʼj Ezequiel tiʼj tej t-ximen tiʼj witzikʼ ok tkeʼyin? (Qʼonka twitza tiʼj tilbʼilal tok tiʼj t-xkʼomil).

7 Ok tkeʼyin Ezequiel jniʼ tipumal xewbʼaj xjan at. Toj jun witzikʼ, ok tkeʼyin tzeʼn onin xewbʼaj xjan kyiʼj junjun anjel ex tiʼj matij tkar Jehová (Ezeq. 1:20, 21). Jaw labʼin Ezequiel tiʼjju ok tkeʼyin ex tqʼama tiʼ bʼant tuʼn: «In kubʼ ẍmejeʼye ex pon takl tibʼaj nwitze max twitz txʼotxʼ» (Ezeq. 1:28). Tejlo t-ximen Ezequiel tiʼj witzikʼ lu, ok qeʼ mas tkʼuʼj tiʼj qa kʼonil xewbʼaj xjan tiʼj tuʼn kukx tpakbʼan.

8, 9. a) ¿Tiʼ xi tqʼamaʼn Jehová te Ezequiel? b) ¿Tiʼ mas bʼant tuʼn Jehová tuʼn tonin tiʼj?

8 Xi tqʼamaʼn Jehová jlu te Ezequiel: «Aya xjal, weʼktza, ok chin yolile tukʼila». E onin yol lu ex xewbʼaj xjan tiʼj Ezequiel tuʼn tten tipumal. Kubʼ ttzʼibʼin jlu: «Nkʼame tipumal Dios ex in jaw wabʼane tuʼn» (Ezeq. 2:1, 2). Toj tkyaqil ambʼil tej tpakbʼan Ezequiel, onin «tipumal Qman» tiʼj (Ezeq. 3:22; 8:1; 33:22; 37:1; 40:1). Tuʼntzunju, kukx pakbʼan kye «kykyaqil aj Israel kyuw kywiʼ ex kyuw kyanmi» (Ezeq. 3:7). Xi tqʼamaʼn Jehová jlu te Ezequiel: «Ax ikx teya kʼokela kyuw wen wuʼne ik tzaʼn kye. Kʼokela kyuw wen wuʼne, ik tzaʼn jun tbʼanil abʼj diamante tbʼi mas kyuw kywitz qe txqantl abʼj. Miʼn xobʼa kywitz, ex miʼn jaw sekʼpaja kywitz» (Ezeq. 3:8, 9). Toj juntl yol, xi tqʼamaʼn Jehová jlu te: «Miʼn tzaj bʼaj tkʼuʼja tuʼnju mintiʼ in nok bʼiʼna kyuʼn, chin onile tiʼja tuʼn tten tipumala».

9 Yajxitl, xi qʼiʼn Ezequiel tuʼn xewbʼaj xjan toj lugar jatumel tuʼn tpakbʼan. Kubʼ ttzʼibʼin jlu: «Tzyuʼn qine kyuw wen tuʼn tqʼabʼ Qman». Xi tiʼn jun seman tuʼn tok qeʼ tkʼuʼj Ezequiel tiʼj tqanil tuʼn t-xi tqʼamaʼn (Ezeq. 3:14, 15). Te mankbʼil, xi tqʼamaʼn Jehová te tuʼn t-xiʼ toj jun chqʼajlaj ex tzaj qʼoʼn tipumal tuʼn xewbʼaj xjan (Ezeq. 3:23, 24). Tuʼn jlu, ya otoq bʼant tten Ezequiel tuʼn t-xiʼ pakbʼal.

IN TZAJ QʼOʼN QIPUMAL TUʼN XEWBʼAJ XJAN

Ik tzeʼn bʼaj tiʼj Ezequiel, ¿tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn kukx qpakbʼan? (Qʼonka twitza tiʼj párrafo 10).

10. ¿Tiʼ kʼonil qiʼj tuʼn kukx qpakbʼan ex tiquʼn?

10 ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn kukx qpakbʼan? Tuʼn t-xi qqʼoʼn tzaqʼwebʼil tiʼj xjel lu, qo ximen tiʼjju bʼaj tiʼj Ezequiel. Tej naʼmxtoq t-xi tzyet tuʼn tpakbʼan, onin xewbʼaj xjan tiʼj tuʼn tten tipumal. Ik tzeʼn te Ezequiel, ax ikx in nonin xewbʼaj xjan qiʼj toj ambʼil jaʼlo tuʼn qpakbʼan. ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn jlu? Tuʼnju nya taj Satanás tuʼn qpakbʼan (Apoc. 12:17). In kubʼ kyximen nim xjal qa at tipumal Satanás. Pero aj qpakbʼan, in kubʼ qyekʼin qa in kubʼ tiʼj quʼn ex qa mintiʼ in qo tzaj xobʼ twitz (Apoc. 12:9-11). Ex tuʼnju in bʼant jlu quʼn maske in qo el ikʼun, in tzaj tyekʼin qa in tzaj tqʼoʼn xewbʼaj xjan qipumal ex qa in tzalaj Jehová qiʼj (Mat. 5:10-12; 1 Ped. 4:14).

11. ¿Tzeʼn kʼonil xewbʼaj xjan qiʼj ex tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn tuʼn ttzaj qkʼamoʼn?

11 Tej tok Ezequiel kyuw wen tuʼn Jehová, in tzaj tyekʼin qe qa jaku tzʼonin xewbʼaj xjan qiʼj tuʼn qex twitz alkyexku nya bʼaʼn toj pakbʼabʼil (2 Cor. 4:7-9). ¿Pero tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn tuʼn kukx tonin xewbʼaj xjan qiʼj? Nim toklen tuʼn t-xi qqanin te Jehová toj naʼj Dios ex tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa qo ktzajel tbʼiʼn. Xi tqʼamaʼn Jesús jlu kye t-xnaqʼtzbʼen: «Kyqaninxe», «kyjyome» ex «kyqʼajtzaʼn oke». ¿Tiʼtzun kbʼantel tuʼn Jehová qa ma bʼant jlu quʼn? Ktzajel «tqʼoʼn aju Xewbʼaj Xjan kye qeju in che qanin te» (Luc. 11:9, 13; Hech. 1:14; 2:4).

CHʼIY QʼUQBʼIL TKʼUʼJ EZEQUIEL KYUʼN TYOL JEHOVÁ

12. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Ezequiel 2:9 a 3:3, ¿jatumel tzaj rollo ex tiʼtoq tqanil tkuʼx toj?

12 Nya oʼkx tzaj qʼoʼn tipumal Ezequiel tuʼn xewbʼaj xjan, sino ax ikx ximen kyiʼj tyol Jehová. Toj jun witzikʼ, ok tkeʼyin jun qʼabʼaj qʼiʼn jun rollo tuʼn (kjawil uʼjit Ezequiel 2:9–3:3). ¿Jatumel tzaj rollo? ¿Tiʼtoq tqanil tkuʼx toj? ¿Ex tzeʼn onin tiʼj Ezequiel? Atz tzaj rollo tukʼil Jehová. Bʼalo ajbʼen jun kyxol qe kyaje anjel ok tkeʼyin Ezequiel tuʼn Jehová tuʼn ttzaj tqʼoʼn rollo te (Ezeq. 1:8; 10:7, 20). Atzun tqanil tkuʼx toj, atzun qe tyol Jehová iltoq tiʼj tuʼn t-xi tqʼamaʼn Ezequiel kye judiy otoq chex qʼiʼn toj Babilonia (Ezeq. 2:7). Ex e kubʼ tzʼibʼin tqanil lu toj kabʼe plaj rollo.

13. ¿Tiʼ xi tqʼamaʼn Jehová te Ezequiel tuʼn tbʼant tuʼn tukʼil rollo ex tiquʼn ok te chiʼ?

13 Xi tqʼamaʼn Jehová jlu te Ezequiel: «Bʼalqʼunxtzuna jaʼlo aju uʼj ma txi nqʼoʼne teya [...] ex e tnoj tkʼuʼja tuʼn». Ex atzun jlu bʼant tuʼn Ezequiel. ¿Tiʼ t-xilen witzikʼ ok tkeʼyin? Qa iltoq tiʼj tuʼn tel tnikʼ tiʼj tqanil tuʼn t-xi tqʼamaʼn. Iltoq tiʼj tuʼn tok qeʼ tkʼuʼj tiʼj tqanil tuʼntzun t-xi tqʼamaʼn kye txqantl. Tej tbʼant lu tuʼn, tqʼama Ezequiel jlu tiʼj tqanil tkuʼx toj rollo: «O nnaʼye puro chiʼ wen ik tzaʼn taʼl kabʼ» (Ezeq. 3:3). ¿Tiquʼn kubʼ tnaʼn Ezequiel jlu? Tuʼnju tbʼanel ela toj twitz tej tyolin te t-xel Jehová (Sal. 19:8-11). Tuʼntzunju, xi tqʼoʼn nimxix chjonte te Jehová tuʼnju otoq jaw tskʼoʼn tuʼn tok te tprofeta.

14. ¿Tiʼ onin tiʼj Ezequiel tuʼn tjapun toklen otoq txi qʼoʼn?

14 Yajxitl, xi tqʼamaʼn Jehová jlu te Ezequiel: «Qʼontzxix twiʼya tiʼj ju yol kxel nmaʼne teya, ex bʼiʼx qʼon kyaja tuj tnabʼla» (Ezeq. 3:10). Xi tqʼamaʼn Jehová te Ezequiel tuʼn ttzaj tnaʼn qe yol tkuʼx toj rollo ex tuʼn t-ximen kyiʼj. Onin jlu tiʼj tuʼn tchʼiy qʼuqbʼil tkʼuʼj ex tuʼn ttzaj tnaʼn qa nim toklen tqanil tuʼn t-xi tqʼamaʼn kye xjal (Ezeq. 3:11). Tej tel tnikʼ Ezequiel tiʼj tqanil otoq txi tqʼamaʼn Jehová te ex tej tok qeʼ tkʼuʼj tiʼj, ya otoq bʼant tten tuʼn tpakbʼan ex tuʼn tjapun toklen otoq txi qʼoʼn (mojbʼankuya tukʼil Salmo 19:14).

IN CHʼIY QʼUQBʼIL QKʼUʼJ KYUʼN TYOL JEHOVÁ

15. ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼj tuʼntzun kukx qpakbʼan?

15 Tuʼn kukx tok tilil quʼn tuʼn qpakbʼan, ax ikx qe il tiʼj tuʼn tok qqʼoʼn qwiʼ kyiʼj tyol Jehová. Il tiʼj tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn qe. Toj ambʼil jaʼlo, in najbʼen Biblia tuʼn Jehová tuʼn tyolin qukʼil. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn kukx tonin Tyol Dios tiʼj qximbʼetz ex tiʼjju qaj tuʼn tbʼant quʼn?

16. ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn tukʼil Tyol Dios ex tzeʼn jaku bʼant quʼn?

16 In nok mas tipumal qxmilal aj qwan. Ax jlu in bʼaj tiʼj qʼuqbʼil qkʼuʼj, in chʼiy aj qxnaqʼtzan tiʼj Tyol Dios ex aj qximen tiʼj. Atzun jlu in tzaj t-xnaqʼtzaʼn twitzikʼ Ezequiel qe tiʼj rollo. Taj Jehová tuʼn tnoj qkʼuʼj kyuʼn tyol, toj juntl yol, tuʼn telxix qnikʼ tiʼj. Ex in bʼant jlu quʼn aj qnaʼn Dios, aj quʼjin ex aj tel qpaʼn ambʼil tuʼn qximen. Tnejel, in qo naʼn Dios tuʼn tbʼaj qbʼinchaʼn tten qanmi. Tkabʼin, in jaw quʼjin Biblia. Ex toxin, in nel qpaʼn ambʼil tuʼn qximen tiʼjju otoq jaw quʼjin. ¿Tiʼ jaku bʼaj qa ma bʼant jlu quʼn? Mas kʼelel qnikʼ tiʼj Tyol Dios ex kchʼiyil qʼuqbʼil qkʼuʼj.

17. ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn qximen tiʼjju in jaw quʼjin toj Tyol Dios?

17 ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn quʼjin tiʼj Tyol Dios ex tuʼn qximen tiʼj? Tuʼnju in tzaj tqʼoʼn qipumal tuʼn qpakbʼan tiʼj tbʼanel tqanil tiʼj Tkawbʼil Dios toj ambʼil jaʼlo. Ax ikx, tzul tqʼoʼn qipumal aj qpakbʼan tiʼj kastiw tzul tiʼn Jehová. Ex mas in chʼiy qamiwbʼil tukʼil Jehová aj qximen kyiʼj tbʼanel tmod. Qa ma bʼant jlu quʼn, kʼokel ik tzeʼn in xi qnikʼbʼeʼn jun tiʼ puro chiʼ tuʼnju kbʼel qnaʼn bʼaʼn ex ok qo tzalajel (Sal. 119:103).

KUKX KʼOKEL TILIL QUʼN

18. ¿Tiʼ kʼelel kynikʼ xjal tiʼj ex tiquʼn?

18 Mintiʼ o tzaj tqʼoʼn Jehová qoklen te profeta ik tzeʼn te Ezequiel. Pero kukx kʼokel tilil quʼn tuʼn qpakbʼan tiʼj tbʼanel tqanil tkuʼx toj Tyol Jehová tzmaxi aj ttzaj tqʼamaʼn qa ya mintiʼtl ambʼil. Aj kyok xjal toj juicio tuʼn Jehová, mlay txi kyqʼamaʼn qa mintiʼ xi qʼamaʼn tqanil kye ex qa mintiʼ ximen kyiʼj (Ezeq. 3:19; 18:23). Ex kʼelel kynikʼ tiʼj qa a Jehová tzaj qʼamante tqanil o qo pakbʼan tiʼj.

19. ¿Tiʼ kʼonil qiʼj tuʼn kukx tten qipumal tuʼn qpakbʼan?

19 ¿Tiʼ kʼonil qiʼj tuʼn kukx tten qipumal tuʼn qpakbʼan? Jaku che onin oxe tiʼ qiʼj ik tzeʼn te Ezequiel. Tnejel, a Jehová in xi samante qe. Tkabʼin, in tzaj tqʼoʼn xewbʼaj xjan qipumal. Ex toxin, in chʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj kyuʼn tyol Jehová. Tuʼn tonbʼil Jehová kukx kʼokel tilil quʼn tuʼn qpakbʼan tzmaxi aj tul xitbʼil (Mat. 24:13).

BʼITZ 65 ¡Qʼonka tilil tuʼn tchʼiya toj tokslabʼila!

a Toj xnaqʼtzbʼil lu, qo yolil tiʼj oxe tiʼ onin tiʼj Ezequiel tuʼn kukx tpakbʼan tiʼj tqanil otoq tzaj tqʼamaʼn Jehová te. Aj tel qnikʼ tiʼj tzeʼn onin Jehová tiʼj, jaku tzʼonin qiʼj tuʼn kukx qpakbʼan.