Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 47

¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn kukx tok qkʼujlaʼn qibʼ qxolx?

¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn kukx tok qkʼujlaʼn qibʼ qxolx?

«Qkʼujlam qibʼ qxolx, porke aju qkʼujlalil te Dioste» (1 JUAN 4:7).

BʼITZ 109 Qkʼujlank qibʼ tuʼn tkyaqil qkʼuʼj

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ a

1, 2. a) ¿Tiquʼn tqʼama apóstol Pablo qa mas nim toklen tuʼn tten qkʼujlabʼil? b) ¿Alkyeqe xjel qo xnaqʼtzal kyiʼj?

 TEJ tyolin apóstol Pablo tiʼj qokslabʼil, qʼuqbʼil qkʼuʼj ex qkʼujlabʼil, tqʼama qa «aju mas maʼ t-xilen kyxol jlu, aju qkʼujlalil» (1 Cor. 13:13). ¿Tiquʼn tqʼama jlu? Tuʼnju aj tjapun kywi ttziybʼil Dios tiʼj Tbʼanel Najbʼil, ya nya il tiʼj tuʼn tten qʼuqbʼil qkʼuʼj. Pero kukx kʼokel qkʼujlaʼn Jehová ex qe xjal. Ex mas kychʼiyel kʼujlabʼil lu aj qanqʼin te jumajx.

2 Tuʼnju kukx kbʼel qyekʼin qkʼujlabʼil, qo xnaqʼtzan kyiʼj oxe xjel. Tnejel, ¿tiquʼn il tiʼj tuʼn tok qkʼujlan qibʼ qxolx? Tkabʼin, ¿tzeʼn jaku kubʼ qyekʼin qa in nok qkʼujlan qibʼ qxolx? Ex toxin, ¿tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn kukx tten kʼujlabʼil qxol?

¿TIQUʼN IL TIʼJ TUʼN TOK QKʼUJLAN QIBʼ QXOLX?

3. ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn tok qkʼujlan qibʼ qxolx?

3 ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn tok qkʼujlan qibʼ qxolx? Tnejel, tuʼnju qa ma bʼant jlu quʼn in kubʼ qyekʼin qa axix tok okslal qoʼ. Xi tqʼamaʼn Jesús jlu kye t-apóstol: «Qa ma kykʼujla kyibʼe kyxolxe, tuʼntzun jlu kʼelel kynikʼ kykyaqil xjal kyiʼje qa nxnaqʼtzbʼen qeye» (Juan 13:35). In nonin kʼujlabʼil tuʼn qten junx. Tuʼn jlu in nel qnikʼ tiʼj tiquʼn tqʼama Pablo qa in nonin tuʼn tten mujbʼabʼil qxol (Col. 3:14). Tkabʼin, aj tkubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil kyiʼj txqantl in kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil tiʼj Jehová. Xi ttzʼibʼin apóstol Juan jlu kye okslal: «Alkyeju kʼujlaʼn Dios tuʼn, ax ikx kʼujlam terman» (1 Juan 4:21).

4, 5.  ¿Tiʼ toklen kʼujlabʼil in kubʼ qyekʼin tiʼj Jehová tukʼil kʼujlabʼil in kubʼ qyekʼin kyiʼj erman? Qʼamantza jun techel.

4 ¿Tiʼ toklen kʼujlabʼil in kubʼ qyekʼin tiʼj Jehová tukʼil kʼujlabʼil in kubʼ qyekʼin kyiʼj erman? Tuʼn tel qnikʼ tiʼj qo xnaqʼtzaʼn tiʼj tzeʼn in naqʼunan qanmi tukʼil qxmilal. In nel tnikʼ jun doctor tiʼj tzeʼn in naqʼunan tanmi jun xjal aj tel tiʼn presión tiʼj tqʼabʼ. ¿Tiʼ in tzaj t-xnaqʼtzaʼn techel lu qe?

5 Aj tok tqʼoʼn twitz jun doctor tiʼj qpresión, in nel tnikʼ tiʼj qa bʼaʼn taʼ qanmi moqa nya. Ax ikx qe, jaku tzʼel qnikʼ tiʼj tzeʼn taʼ qkʼujlabʼil tiʼj Jehová aj qximen tiʼj kʼujlabʼil in kubʼ qyekʼin kyiʼj txqantl. Qa ma tzʼel qnikʼ tiʼj qa chʼix tchewix qkʼujlabʼil kyiʼj erman, bʼalo ax ikx qkʼujlabʼil tiʼj Jehová. Noqtzun tuʼnj, qa kukx in kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil kyiʼj erman, tuʼn jlu in nel qnikʼ tiʼj qa kʼujlaʼn Jehová quʼn.

6. Qa ya chʼix tnaj qkʼujlabʼil kyiʼj erman, ¿tiquʼn nim toklen tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ? (1 Juan 4:​7-9, 11).

6 Qa ya chʼix tnaj qkʼujlabʼil kyiʼj erman, nim toklen tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ. ¿Tiquʼn? Tuʼnju jaku tzaj tyekʼin jlu qa ya chʼix tnaj qamiwbʼil tukʼil Jehová. Atzun jlu in tzaj kyyekʼin tyol apóstol Juan tej tqʼama jlu: «Qa mintiʼ in tkʼujlaʼn xjal terman aju nnoʼk tkeʼyin, ax mlay bʼant tuʼn tkʼujlanjtz Dios tuʼn, aju naʼnx tok tkeʼyin» (1 Juan 4:20). ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn kyiʼj yol lu? Qa oʼkx jaku tzalaj Jehová qiʼj qa ma tzʼok qkʼujlaʼn qibʼ qxol (kjawil uʼjit 1 Juan 4:​7-9, 11).

¿TZEʼN JAKU KUBʼ QYEKʼIN QA IN NOK QKʼUJLAN QIBʼ QXOLX?

7, 8. ¿Tzeʼn jaku kubʼ qyekʼin qa in nok qkʼujlan qibʼ qxolx?

7 Nimku maj in kanet mandamyent lu quʼn toj Biblia: «Tuʼn kykʼujlante kyibʼe kyxolxe» (Juan 15:​12, 17; Rom. 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Ped. 1:22; 1 Juan 4:11). Noqtzun tuʼnj, ni jun xjal jaku tzʼok tqʼoʼn twitz tiʼj kʼujlabʼil in kubʼ qnaʼn kyiʼj txqantl. Qa ikju, ¿tzeʼn jaku kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil tuʼntzun tok kykeʼyin txqantl? Jaku kubʼ qyekʼin tukʼil qyol ex qbʼinchbʼen.

8 Jaku kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil kyiʼj erman toj nimku tten. Jun techel, in tzaj tqʼamaʼn Biblia tuʼn tbʼant jlu quʼn: «Che yoline axix tok kyukʼil txqantl» (Zac. 8:16). «Tenwt kymojbʼabʼl kyibʼe kyxolxe» (Mar. 9:50). «Tzʼok tililx kyuʼne tuʼn kynimanjtz qe txqantl okslal ex mya oʼkx aqeye tuʼn kynimanjtze» (Rom. 12:10). «Kykʼmom kyibʼe kyxolxe» (Rom. 15:7). «Kynajsam kyile kyxolxe» (Col. 3:13). «Che onine tiʼj kyiqatz txqantl» (Gál. 6:2). «Kyqʼuqbʼam kykʼuʼje» (1 Tes. 4:18). «Kykyuwsam kynabʼle kyxolxe» (1 Tes. 5:11). Ex «che naʼne Dios kyiʼje kyxolxe» (Sant. 5:16).

¿Tzeʼn jaku qo onin tiʼj jun erman aj tok weʼ twitz jun nya bʼaʼn? (Qʼonka twitza tiʼj párrafo 7 a 9).

9. ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn qa in kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil aj t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl? (Ax ikx qʼonka twitza kyiʼj foto).

9 Qo xnaqʼtzan tiʼj tzeʼn jaku kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil ik tzeʼn ma qo yolin tiʼj toj párrafo ma kyaj. Tqʼama Pablo jlu: «Kyqʼuqbʼam kykʼuʼje». ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn qa in kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil aj t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl? In tzaj tqʼamaʼn jun xjal in xnaqʼtzan tiʼj Biblia qa aju yol griego ajbʼen tuʼn Pablo tuʼn ttzaj tqʼamaʼn «kyqʼuqbʼam kykʼuʼje», a t-xilen «tuʼn qten ttxlaj jun xjal ex tuʼn qonin tiʼj toj ambʼil kwest». Tuʼntzunju, aj qonin tiʼj jun erman in nok weʼ twitz jun nya bʼaʼn, in qo onin tiʼj tuʼn kukx tbʼet toj bʼe te chwinqlal. Aj tbʼant jlu quʼn, in kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil tiʼj erman (2 Cor. 7:​6, 7, 13).

10. ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn qa at toklen qʼaqʼbʼil qkʼuʼj tukʼilju tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl?

10 ¿Atpe toklen qʼaqʼbʼil qkʼuʼj tukʼilju tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl? At. Qa in tzaj qʼaqʼin tkʼuʼj jun xjal tiʼj juntl, in nonin tiʼj ex in xi tqʼuqbʼaʼn tkʼuʼj. Tuʼn jlu, in nel qnikʼ tiʼj qa tnejel in tzaj qʼaqʼin qkʼuʼj tiʼj juntl naʼmxtoq t-xi qqʼuqbʼan tkʼuʼj. Chʼixme ax jlu in bʼant tuʼn Jehová. Tzaj tqʼamaʼn Pablo qa in tzaj tqʼuqbʼaʼn Jehová qkʼuʼj noq tuʼnju in tzaj qʼaqʼin tkʼuʼj qiʼj. Tqʼama jlu: «Atzunte Mambʼajju kukx in qʼaqʼan tkʼuʼj qiʼj, ex atzunte Diosju kukx in tqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj» (2 Cor. 1:3). Kyuʼn yol lu, tqʼama Pablo qa in tzaj qʼaqʼin tkʼuʼj Jehová qiʼj ex in nok tqʼoʼn tbʼi te Mambʼaj «kukx in qʼaqʼan tkʼuʼj» tuʼnju in ximen kyiʼj txqantl. Tuʼnju in bʼant jlu tuʼn Jehová, in nonin qiʼj toj «tkyaqil yajbʼil qe» (2 Cor. 1:4). Jaku chewix tanmi jun xjal aj t-xi tkʼaʼn aʼ. Ax ikx qe, jaku chewix qanmi aj tonin Jehová qiʼj aj qok weʼ twitz jun nya bʼaʼn. ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn ttzaj qʼaqʼin qkʼuʼj kyiʼj txqantl ex tuʼn qonin kyiʼj ik tzeʼn in bʼant tuʼn Jehová? Nim toklen tuʼn kyten tbʼanel qmod. Qo xnaqʼtzan kyiʼj junjun.

11. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Colosenses 3:12 ex 1 Pedro 3:​8, ¿alkyeqe mod jaku che onin qiʼj tuʼn kyok qkʼujlaʼn txqantl ex tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj?

11 ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn kukx tkubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil ex tuʼn tbʼaj qqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj? Nim toklen tuʼn kyten qmod ik tzeʼn tuʼn tel qnikʼ kyiʼj txqantl, tuʼn tkubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil kyiʼj ex tuʼn tkubʼ qyekʼin tbʼanel qmod kyukʼil (kjawil uʼjit Colosenses 3:12; 1 Pedro 3:8). Qa ma kubʼ qyekʼin qʼaqʼbʼil qkʼuʼj ex ma che ten junjuntl tbʼanel qmod, in nonin qiʼj tuʼn t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj txqantl aj kyok weʼ kywitz nya bʼaʼn. Tqʼama Jesús jlu: «Tkyaqilju at tuj tanmi xjal, axtzunju in yolin tiʼj. Aju xjal bʼaʼn, in tbʼinchaʼn bʼaʼn, ex atzun taʼ bʼaʼn tuj tanmi» (Mat. 12:​34, 35). Tuʼn jlu, in nel qnikʼ tiʼj qa in kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil kyiʼj erman aj t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj.

¿TIʼ JAKU TZʼONIN QIʼJ TUʼN KUKX TTEN KʼUJLABʼIL QXOL?

12. a) ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ? b) ¿Alkye xjel kxel qqʼoʼn tzaqʼwebʼil tiʼj?

12 Qkyaqilx qaj tuʼn t-xi qbʼiʼn mandamyent lu: «Qkʼujlam qibʼ qxolx» (1 Juan 4:7). Noqtzun tuʼnj, bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa tqʼama Jesús jlu: «Nimku xjal miʼn tentl kykʼujlalil kyxolx» (Mat. 24:12). Kyuʼn yol lu, mintiʼ tzaj tqʼamaʼn Jesús qa ya mlay tzʼok kykʼujlan kyibʼ t-xnaqʼtzbʼen. Maske ikju, nim toklen tuʼn tok qxqʼuqin qibʼ toj ambʼil jaʼlo tuʼnju ya mintiʼ kykʼujlabʼil xjal. Aj qximen tiʼj jlu, ¿atpe jun tumel tuʼn tel qnikʼ tiʼj tzeʼn taʼ qkʼujlabʼil kyiʼj erman? Qo xnaqʼtzan tiʼj.

13. ¿Toj alkye ambʼil jaku tzʼok qkʼujlabʼil toj prueba?

13 Jaku tzʼel qnikʼ tiʼj tzeʼn taʼ qkʼujlabʼil kyiʼj erman aj qximen tiʼj qmod in kubʼ qyekʼin aj kybʼaj junjun tiʼchaq toj qanqʼibʼil (2 Cor. 8:8). Kyxol qe tiʼchaq lu, jaku kanet quʼn aju tqʼama apóstol Pedro toj 1 Pedro 4:8. Tqʼama jlu: «Aju mas il tiʼj, tuʼn ttenxix kykʼujlalile kyxolxe, ex qa at kykʼujlalile, knajsetel nimku kyil txqantl kyuʼne». In tzaj tyekʼin versículo lu qa jaku tzʼok qkʼujlabʼil toj prueba aj kyel txalpaj erman moqa aj tok kybʼinchaʼn nya bʼaʼn qiʼj.

14. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn 1 Pedro 4:​8, ¿tzeʼn qkʼujlabʼil kbʼel qyekʼin kyiʼj erman? Qʼamantza jun techel.

14 Qo xnaqʼtzan mas kyiʼj yol kyaj tqʼamaʼn Pedro. Aj t-xi tzyet versículo 8, in tzaj tqʼamaʼn jlu: «Tuʼn ttenxix kykʼujlalile kyxolxe». Aju yol griego ajbʼen tuʼn Pedro tuʼn ttzaj tqʼamaʼn «tuʼn ttenxix» a t-xilen tuʼn «tchʼiy». Aj tkubʼaj versículo in tzaj tqʼamaʼn qe qa jaku kubʼ qnajsaʼn kyil erman qa ma kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil kyiʼj. Jaku txi qqʼamaʼn qa in nok kʼujlabʼil ik tzeʼn jun tela in kubʼ qqʼoʼn tibʼaj jun mes. Mlay qʼanchaʼlix jniʼ otoq bʼaj rayarin mes qa tkubʼ jun tela tibʼaj. Chʼixme ax jlu jaku bʼaj qa ma kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil kyiʼj erman, jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tkubʼ qnajsaʼn alkyexku kyil.

15. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn aj tchʼiy qkʼujlabʼil kyiʼj txqantl? (Colosenses 3:13).

15 Nim toklen tuʼn tchʼiy qkʼujlabʼil kyiʼj erman tuʼntzun tkubʼ qnajsaʼn kyil, axpe ikx qa kwest in nela toj qwitz (kjawil uʼjit Colosenses 3:13). Aj tkubʼ qnajsaʼn kyil txqantl, in kubʼ qyekʼin qa kʼujlaʼn qe quʼn ex in tzalaj Jehová qiʼj. ¿Tiʼ mas jaku tzʼonin qiʼj tuʼn miʼn tok qqʼoʼn qwitz tiʼj kypaltil txqantl ex tuʼn tkubʼ qnajsaʼn kyil?

Aj kyel qiʼn junjun foto, in che jaw qjyoʼn qe mas tbʼanel ex in che ex qborrarin qe nya bʼaʼn in che ela toj qwitz. Tbʼanel qa ma bʼant jlu quʼn tukʼilju in nikʼ toj qanqʼibʼil kyukʼil erman, mas tbʼanel tuʼn ttzaj qnaʼn tbʼanel tiʼchaq ex tuʼn miʼn ttzaj qnaʼn kypaltil. (Qʼonka twitza tiʼj párrafo 16 ex 17).

16, 17. ¿Tiʼ kʼonil qiʼj tuʼn miʼn tok qqʼoʼn qwitz tiʼj kypaltil txqantl? Qʼamantza jun techel. (Ax ikx qʼonka twitza kyiʼj foto).

16 Bʼaʼn tuʼn tok tqʼoʼn twitza kyiʼj tbʼanel tiʼchaq in bʼant kyuʼn txqantl ex nya tiʼj kypaltil. Ximana tiʼj qa ata kyukʼil junjun erman ex in kubʼ kyximane tuʼn tel kyiʼne jun foto. In nel tiʼna oxe foto tuʼntzun tjaw tskʼoʼna alkye jun mas tbʼanel. Aj tok tkeʼyina qe foto, in nok tqʼoʼn twitza tiʼj qa nya bʼaʼn otoq tzʼel jun kyxol. Tuʼntzunju, in nex tborrarina ex oʼkx in kyaj tena kyukʼil kabʼe jatumel in che tzeʼn txqantl.

17 In che ok foto ik tzeʼn qe tiʼchaq in che tzaj qnaʼn. Chʼixme tkyaqil maj, in che tzaj qnaʼn qe tbʼanel tiʼchaq in che ikʼ toj qanqʼibʼil junx kyukʼil erman. Tuʼntzunju, aj ttzaj tqʼamaʼn jun erman jun tiʼ nya toj tumel qe moqa aj tok tbʼinchaʼn jun nya bʼaʼn qiʼj, bʼaʼn tuʼn tikʼ tnaʼl quʼn ik tzeʼn aj tex qborrarin jun foto (Prov. 19:11; Efes. 4:32). Tuʼnju mas nim qe tbʼanel tiʼchaq o che ikʼ toj qanqʼibʼil junx tukʼil erman, nya kwest kʼelel toj qwitz tuʼn tikʼ tnaʼl tpaltil quʼn. Ex mas tbʼanel tuʼn ttzaj qnaʼn qe tbʼanel tiʼchaq in bʼant tuʼn.

¿TIQUʼN NIM TOKLEN TUʼN TTEN QKʼUJLABʼIL TOJ AMBʼIL JAʼLO?

18. ¿Tiʼ ma tzʼel qnikʼ tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

18 ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn tok tilil quʼn tuʼn tchʼiy kʼujlabʼil qxolx? Ik tzeʼn ma tzʼel qnikʼ tiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu, in kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil tiʼj Jehová aj kyok qkʼujlaʼn erman. Ex in kubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil kyiʼj erman aj t-xi qqʼuqbʼaʼn kykʼuʼj. Tuʼn kukx tbʼant jlu quʼn nim toklen tuʼn ttzaj qʼaqʼin qkʼuʼj kyiʼj. Nya oʼkxju, tuʼn kukx tchʼiy kʼujlabʼil qxol, nim toklen tuʼn tkubʼ qnajsaʼn kyil txqantl.

19. ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn tten qkʼujlabʼil toj ambʼil jaʼlo?

19 ¿Tiquʼn nim toklen tuʼn tten qkʼujlabʼil toj ambʼil jaʼlo? Tzaj tqʼamaʼn Pedro jlu: «In laqʼex ttzaj tqʼijlalil tuʼn tbʼaj tkyaqil; tenxtzun kynabʼle ex [ . . . ] tuʼn ttenxix kykʼujlalile kyxolxe» (1 Ped. 4:​7, 8). Xi tqʼamaʼn Jesús kye t-xnaqʼtzbʼen qa akux in nul laqʼeʼ xitbʼil kbʼajel jlu: «Che elel ikʼune kyuʼn kykyaqil xjal tuʼn tlaj okslal qeye wiʼje» (Mat. 24:9). Tuʼn kukx qajbʼen te Jehová maske in qo el ikʼun kyuʼn xjal nim toklen tuʼn qten junx. Qa ma kubʼ qyekʼin kʼujlabʼil qxolx, mlayx naj mujbʼabʼil qxol tuʼn Satanás (Col. 3:14; Filip. 2:​1, 2).

BʼITZ 130 Qnajsanku qil qxolx

a Nim toklen tuʼn tkubʼ qyekʼin qkʼujlabʼil kyiʼj erman toj ambʼil jaʼlo. ¿Tiquʼn ex tzeʼn jaku kubʼ qyekʼin qa kʼujlaʼn qe quʼn?