Chi Paul: Nimxixtoq in qo tzalaje tuʼnju o viajarine toj noviembre te 1985 toj tnejel tnam tok tbʼi te Liberia atz África Occidental, tuʼn qajbʼene te misionero. Kubʼ avión atz Senegal ex tqʼama Anne jlu: «Toj juntl or qo pol toj tnam Liberia». Noqtzun tuʼnj, toj ambʼil aju etz qʼamaʼn tqanil lu: «Aqeju ma cheʼx Liberia, il tiʼj tuʼn kykuʼtz toj avión tuʼnju ma txi tzyet qʼoj toj tnam ex mlay kubʼ avión atz». O kyaj tene diez qʼij kyja junjun misionero atz Senegal. Kyoj noticia in netztoq qʼamaʼn qa nojni qe camión tuʼn kyxmilal xjal otoq che kubʼ bʼyoʼn tuʼnju mintiʼtoq in xi kybʼin kawbʼil tuʼn miʼn kyetz toj kyja.

Chi Anne: Nya qgane tuʼn kybʼant junjun tiʼchaq quʼne tuʼnju jurat in qo tzaj xobʼe. Atxix te tal txin qine in noktoq kyqʼoʼn xjal jun n-apodoye tuʼnju in chin tzaj xobʼxixe. In chin xobʼe tuʼn tkyaqil, axpe ikx tuʼn wikʼxe toj kay. Maske jakutoq tzaj nya bʼaʼn qiʼje, kukx qajtoqe tuʼn qpone atz Liberia.

Chi Paul: Atz o ul itzʼje tukʼil Anne toj tnam Inglaterra. Nyaxix najchaq taʼ tja Anne tiʼj njaye, noqlo jun 8 kilómetro. Tej tetz bʼaj qxnaqʼtzbʼile toj básico xi tzyet tuʼn qoke te precursor. Qkabʼile qajtoqe tuʼn qajbʼene toj tkyaqil ambʼil ex ok jlu ik tzeʼn jun carrera te qeye. Kukx e onin nmane ex ttxuʼ Anne qiʼje tuʼn tbʼant jlu quʼne. Tzmatoq qʼiʼn 19 abʼqʼi wuʼne tej ttzaj qʼoʼn txokbʼil wiʼje tuʼn nxiʼye toj Betel. Ex tej qkubʼ mojeʼye toj 1982, okx Anne ajbʼel wukʼile toj Betel.

Chi Anne: Qgantoqe tuʼn qajbʼene toj Betel, pero ax ikx qajtoqe tuʼn qajbʼene jatumel mintiʼxix pakbʼal. Ex tuʼnju o aqʼunane toj Betel junx kyukʼil junjun erman otoq che ajbʼen te misionero, tzaj mas qgane tuʼn qajbʼene te misionero. Kyoj oxe abʼqʼi o naʼne Dios tkyaqil qonikʼan tiʼj jlu te Jehová. Tuʼntzunju, nimxix o jaw tzalaje tej tul txokbʼil qiʼje toj 1985 tuʼn qxiʼye toj xnaqʼtzbʼil 79 te Galaad. Ex o xi samaʼne atz Liberia te África Occidental.

Chi Paul: O jaxe toj tnejel avión tzaj qʼoʼn ambʼil te tuʼn tpon toj tnam Liberia. Toj tnam lu attoq nim nya bʼaʼn ex mintiʼtoq in tzaj qʼoʼn ambʼil kye xjal tuʼn kyetz toj kyja. Toj tkyaqil ambʼil in che xobʼtoq xjal, axpe ikx noq tuʼn jun tqʼajqʼajel jun karro jakutoq che jaw schʼin toj jun plas. Tuʼn tchewix qanmiye tukʼil Anne, in jawtoq quʼjine libro te Salmos tkyaqil qonikʼen. Maske kwesttoq ambʼil lu, qgantoqe qoklene otoq tzaj qʼoʼn. In najbʼentoq Anne te misionera toj  tnam lu, atzun weye in chin aqʼunane toj Betel junx tukʼil ermano John Charuk. a Nimxix onin erman wiʼje tukʼil tojtzqibʼil tuʼnju ojtzqiʼntoq tuʼn tzeʼntoq ateʼ erman ex tiʼtoq in nikʼ kyiʼj toj tnam Liberia.

Chi Anne: ¿Tiquʼn jurat o naqʼete toj tnam Liberia? Tuʼnju ateʼtoq nim erman in kubʼ kyyekʼin tbʼanelxix kymod. Kubʼ kyyekʼin kykʼujlabʼil qiʼje, kygantoq tuʼn kyyolin ex kukx otoq che ten tzʼaqli twitz Jehová. Ok qamiwen qibʼe kyukʼil ex e ok ik tzeʼn qe toj qjaye. Tzaj qʼuqbʼaʼn qkʼuʼje kyuʼn tbʼanel consej tzaj kyqʼoʼn erman qeye ex aj qexe pakbʼal o qo ok bʼiʼne kyuʼn xjal. In tzajtoq kyqʼoj vesin qa ma qo ikʼ bʼet naje, axpe ikx kygantoq tuʼn qyoline kyukʼil tiʼj Biblia kyoj kay. Nyatoq kwest tuʼn t-xi tzyet tuʼn qyolin kyukʼil. Axpe ikx kwest ela te qeye tuʼnju ya mintiʼ kanin ambʼil tuʼn t-xi qqʼoʼne xnaqʼtzbʼil kye xjal. Tbʼanelxixtoq lugar lu tuʼn qpakbʼane.

Chi Paul: Toj kyaje abʼqʼi o tene bʼaʼn. Pero toj 1989 tzaj qʼoj kyxol xjal toj tnam ex chʼexpaj tkyaqil tuʼn jlu. Toj 2 te julio te 1990 aqe aj qʼoj tiʼj gobierno e kawin toj lugar nqayin ttxlaj Betel. Ya mintiʼ o yoline kyukʼil xjal, kyukʼil toj qjaye nix kyukʼil erman qʼil twitz aqʼuntl kyoj oxe xjaw. Attoq nim bʼiybʼil jaxku tumel, mintiʼxixtoq wabʼj ex in che kubʼtoq violarin xuʼj. Toj 14 abʼqʼi tzaj nya bʼaʼn lu toj tkyaqil tnam.

Chi Anne: In noktoq qʼoj kyxol kyyajil xjal ex in kubʼtoq kybʼyoʼn kyibʼ. Aqeju in che qʼojin qʼiʼntoq ky-arma, xobʼajilxix kyxbʼalun tok, in che bʼettoq toj kay, in che okxtoq kyoj ja ex in netztoq kyiʼn alkyexku tiʼchaq kyaj. Ateʼ junjun kye e kubʼ kybʼyoʼn xjal ik tzeʼn in che kubʼ bʼyet ekʼ. E kubʼ kybʼuyin kyxmilal kykyaqil xjal otoq che kubʼ bʼyoʼn ttzi carretera, axpe ikx nqayin tiʼj sucursal. Ateʼ junjun erman e kubʼ bʼyoʼn, kyxol jlu, kabʼe misionero.

Maske jakutoq che kubʼ bʼyoʼn erman, ok tilil kyuʼn tuʼn t-xi kyewin junjuntl erman junxitl kyyajil tuʼn miʼn kykubʼ bʼyoʼn kyuʼn aj qʼoj. Ax jlu bʼant kyuʼn junjun misionero ex betelita. Toj tnejel nivel te Betel e kyaj ten nim erman otoq che etz oq toj kyja tuʼn tpaj qʼoj ex junjuntl e kyaj ten qukʼile toj tkabʼin nivel. Kyaj ten jun familia toj qkwarte tukʼil Paul ex wuq kybʼet.

Chi Paul: Tkyaqil qʼij in che pontoq aj qʼoj toj Betel keʼyilte qa in xi qewine junjun erman. Bʼaj kybʼinchaʼn kyten kyaje erman tuʼn kyxqʼuqin kyiʼj erman in che ewin. In che kubʼtoq weʼ kabʼe ttzi ventan ex in cheʼxtoq juntl kabʼe ttzi portón. Aqeju erman in cheʼx twitz portón qa tzyuʼntoq kyqʼabʼ kywitz, bʼaʼntoq taʼ tkyaqil. Pero qa matoq tzʼok kytzyuʼn kyqʼabʼ ttzaʼl kyiʼj,  a t-xilen jlu qa nyatoq bʼaʼn kymod aj qʼoj. Ex jurat naj tuʼn kyxiʼ erman waʼl ttziʼ ventan ewil kye erman.

Chi Anne: Kyoj nimku seman mintiʼ bʼant jun tiʼ kyuʼn erman tuʼn miʼn kyokx aj qʼoj toj Betel. Okx njupuʼn wibʼe tukʼil jun ermana jatumel in qo bañarine ex attoq jun pared falso ex tiʼjxi jakutoq tzʼokx qewin qibʼe. Jurat okx ermana toj lugar lu. Naʼmxtoq tbʼaj jlu, e jax lepeʼ aj qʼoj wiʼje toj grada ex qʼiʼntoq ky-arma, in che txʼujentoq ex e ok ten golpiaril qpuertaye, pero xi tqʼamaʼn Paul jlu kye: «Kyyome nej, tokx nxuʼjile toj baño». Pero ok kybʼiʼn tej tokx nbʼinchaʼne juntl maj pared falso ex nya jurat naj bʼaj nbʼinchaʼne juntl maj qe tiʼchaq kyoj estante. Tuʼnju nim in tzaj luʼline, mintiʼ oktz njaqoʼne pwert tuʼnju jurat jakutoq tzʼel kynikʼ wiʼje. Tuʼntzunju, in nok tene qanil onbʼil te Jehová toj wanmiye tuʼn tonin wiʼje. Yajxitl okx njaqoʼne pwert, in xi nqʼolbʼeʼne kye toj tumel ex mintiʼ in tzaj luʼline. In xi lamoʼne tuʼn jun kyxol aj qʼoj ex okx jatumel taʼ estante, etz tjaqoʼn ex etz tiʼn tkyaqilju attoq toj. Pero tuʼnju mintiʼ kanet jun tiʼ tuʼn, xiʼ kyukʼil tukʼil tuʼn kyokx kyoj junjuntl kwart ex jax kyjyoʼn twiʼ kʼaʼs moqa tapank, pero ax ikx mintiʼ jun kanet kyuʼn.

Chi Paul: Nyaxix nim qwaye ten kyoj nimku xjaw, noqtzun tuʼnj, kukx onin xnaqʼtzbʼil tiʼj Tyol Dios qiʼje. Aju texto in kubʼ xnaqʼtzaʼn te prim toj Betel, ok ik tzeʼn qwaye te prim. In qo tzalajtoqe tuʼn jlu tuʼnju tzaj tqʼoʼn qipumale.

Noqwit kubʼaj qwaye ex qkʼaʼye ex noqwit kyaj qtzaqpiʼne sucursal, e kubʼwitlo bʼyoʼn qe erman otoq che pon ewil kyibʼ toj Betel. Tzaj tqʼoʼn Jehová aju at tajbʼen qeye toj ambʼil mas bʼaʼn, ok ik tzeʼn jun milagro. Tzaj tqʼoʼn tkyaqilju at tajbʼen qeye ex onin qiʼje tuʼn miʼn qtzaj xobʼe.

Nimxixtoq nya bʼaʼn in bʼaj pero mas ok kybʼiʼn xjal axix tok. I ex oq nim erman tuʼn kyklet pero mintiʼ naj qʼuqbʼil kykʼuʼj ex mintiʼ e chʼixwi. Tzaj kyqʼamaʼn junjun erman qa aju qʼoj tzaj, onin kyiʼj tuʼn tbʼaj kybʼinchaʼn kyten aj ttzaj «nimxix kʼixbʼisabʼil». Nim qe erman ya otoq che tijen ex qe kuʼxun toj congregación e onin kyiʼj txqantl erman. Junx, e ten erman otoq che tzaj toj junxitl tnam, bʼaj kyonin kyibʼ kyxolx ex e pakbʼan kyoj lugar jatumel naʼmxtoq kypakbʼan erman. Tuʼn kyok chmabʼil, kubʼ kybʼinchaʼn jun «Ja te chmabʼil» kyuʼn tiʼchaq e kanet kyuʼn tjaqʼ tzeʼ. Nimxix e onin chmabʼil kyiʼj erman, ok ik tzeʼn jun lugar segur te kye, tuʼnju attoq nim nya bʼaʼn. Ax ikx onin pakbʼabʼil kyiʼj tuʼn kukx tikʼx kyuʼn. Ajtoq t-xi qsipene aju kywa ex kyxbʼalun, tbʼanel ela toj qwitze tuʼnju ateʼ nim erman mintiʼtoq in tzaj kyqanin kyxbʼalun, sino in tzajtoq kyqanin jun maletín tuʼntzun tajbʼen kyuʼn toj pakbʼabʼil. Otoq che xobʼ xjal tuʼn qʼoj ex otoq tzaj bʼaj kykʼuʼj, tuʼntzunju, kygantoq tuʼn tok kybʼiʼn tbʼanel tqanil. In che jawtoq labʼin xjal kyiʼj erman tuʼnju kukxtoq in che tzalaj. E ok ik tzeʼn spikʼun toj qlolj (Mat. 5:​14-16). Noq tuʼnju tbʼanel kymod erman kubʼ kyyekʼin, ateʼ junjun aj qʼoj e ok te testigo de Jehová.

Chi Paul: O ikʼ bʼete toj Liberia nim maj: Oxe maj o exe toj chʼin ambʼil, atzun toj kabʼetl maj enter jun abʼqʼi o qo exe. Tzaj tqʼamaʼn jun misionera aju in kubʼtoq qnaʼne tej tqʼama jlu: «Tzaj xnaqʼtzan qeye toj Galaad tuʼn kyok qkʼujlaʼne qe erman tuʼn tkyaqil qkʼuʼje ex atzun jlu bʼant quʼne. Tuʼntzunju nimxix bʼis kubʼ qnaʼne tej mintiʼ o tene kyukʼil tuʼnju ateʼtoq toj jun ambʼil kwest». Pero nim o tzalaje tuʼnju bʼant tuʼn qonine kyiʼj erman te Liberia maske o tene kyoj junjuntl tnam nqayin.

Chi Anne: Kyaje qbʼete o etze toj sucursal toj mayo te 1996 ex xi qiʼne jun karro nojni kyukʼil uʼj nim kyoklen. Iltoq tiʼj tuʼn kyxi qiʼne toj jun lugar mas segur, pero iltoq tiʼj tuʼn t-xi qbʼetine 16 kilómetro tuʼn qpone toj juntl plaj te tnam. Toj ambʼil aju xi tzyet qʼoj kyuʼn xjal, e ok ten dispararil ex kubʼ kywabʼen kar, o kutz qʼiʼne qoxele kyuʼn toj kar, atzunte Paul xi qʼiʼn toj kar. Nimxix o tzaj xobʼe tej qkyaj tene. Noq minabʼen xi qkeʼyine Paul kyxol xjal in bʼettoq ex in neltoq chikʼ tibʼaj twitz. Tnejel, kubʼ qximane qa otoq tzʼok dispararin, pero yajxitl el qnikʼe tiʼj qa noqwit ikju mintiʼwtlo in bʼet. Ex el qnikʼe tiʼj qa noq chʼin otoq kʼixbʼi Paul tuʼnju noq etz xoʼn kyuʼn aj qʼoj toj kar.

Nqayin jatumel atoʼye, xi qkeʼyine jun kycamión soldad chʼixtoq tikʼ bʼet ex nojni kyuʼn xjal in che xobʼ. Jurat naj xi qyobʼin qibʼe tiʼj. Jurat jaw t-arrankarin chofer kar tuʼn tikʼ bʼet, tuʼntzunju chʼixme o el tzʼaqe. Xi qqʼamaʼne tuʼn tweʼ pero mintiʼ tzaj tbʼiʼn tuʼnju ax ikx te otoq tzaj xobʼ. Maske ikju mintiʼ el qtzaqpin qibʼe tiʼj camión. Ya otoq tzaj nim nervio qiʼje tej qpone ex in che luʼlintoq qqʼabʼe tuʼnju ya otoq che sikt.

Chi Paul: Oʼkxtoq qxbʼalune qʼin aju tok qiʼje, tzʼil ex otoq bʼaj laqj. Okx qkeʼyin toj qwitze ex o jaw labʼina tuʼnju mintiʼ otoq qo kyime. O kyaj jtane ttxlaj jun helicóptero otoq che okx bala toj ex ax helicóptero lu xi qʼinte qeye toj juntl qʼij tuʼn qpone toj tnam Sierra Leona. Nim o tzalaje tuʼnju mintiʼ o kyime, pero in tzajtoq bʼaj qkʼuʼje kyiʼj erman otoq che kyaj toj tnam Liberia.

Chi Anne: O pone toj Betel atz toj tnam Freetown te Sierra Leona, jun tbʼanel lugar jatumel o qo ok xqʼuqine. Pero in nok tene ximel tiʼj tkyaqilju otoq tzikʼ qiʼje. Tkyaqil qʼij in kubʼtoq nnaʼne qa at jun nya bʼaʼn kbʼajel, in chin tzaj xobʼe ex in kubʼtoq nnaʼne qa nya ax tok qeju tiʼchaq in che bʼaj ntxlaje. Ex te qonikʼen aj tul nnabʼile, in chin luʼline tuʼnju in chin tzaj xobʼe ex tuʼnju in kubʼ nximane qa kbʼajel jun tiʼ puro nya bʼaʼn. Kwesttoq in chin xewine. Pero in chin tzajtoq chleʼne tuʼn Paul ex in naʼn Dios wukʼile. In qo ok tene bʼitzil kyiʼj bʼitz in che etz tuʼn ttnam Jehová tzmaxi aj tel xobʼajil wiʼje. Kubʼ nximane qa chʼixtoq woke te loc ex qa ya mlaytoq chin ajbʼene te misionera.

Mlayx tzikʼ tnaʼl wuʼne aju bʼaj yajxitl. Toj ax seman lu e tzaj qʼoʼn kabʼe revista qeye. Jun kyxol jlu aju uʼj ¡Despertad! te 8 te junio te 1996. Toj uʼj lu tkuʼx jun xnaqʼtzbʼil tok tbʼi: «Qué hacer ante los ataques de pánico». Tuʼn jlu, el nnikʼe tiʼj tiʼtoq in tzaj wiʼje. Atzun juntl revista La Atalaya te 15 te mayo te 1996, jatumel tkuʼx xnaqʼtzbʼil «¿De dónde proviene su fuerza?». Toj uʼj lu etz yekʼin jun tilbʼilal mariposa otoq kʼixbʼi t-xikʼ. Tzaj tqʼamaʼn qa ik tzeʼn jun mariposa kukx jaku lipen ex kukx jaku waʼn maske otoq kʼixbʼi t-xikʼ, ax ikx qe kukx jaku qo onin kyiʼj txqantl tukʼil onbʼil in tzaj tqʼoʼn xewbʼaj xjan qe maske otoq tzikʼ nim nya bʼaʼn qiʼj. E ajbʼen uʼj lu tuʼn Jehová tuʼn ttzaj tqʼoʼn wipumale (Mat. 24:45). Ex juntl tiʼ onin wiʼje aju tej njyone junjuntl xnaqʼtzbʼil at kyoklen tukʼilju xnaqʼtzbʼil otoq che jaw wuʼjine ex e okx nqʼoʼne toj jun folder. Tej tikʼ ambʼil, ya mintiʼ tzajxix nnaʼne qe nya bʼaʼn ikʼ qiʼje.

Chi Paul: Kubʼ qnaʼne tzalajbʼil tkyaqil maj ajtoq qmeltzʼaje toj tnam Liberia. Tej chʼixtoq tkubʼaj 2004, ya otoq tzikʼ 20 abʼqʼi quʼne tuʼn qajbʼene tzalu. Ya otoq bʼaj qʼoj ex ya in bʼajtoq ximet tuʼn tjaw bʼinchet sucursal. Pero noq minabʼen tzaj qʼamaʼn qeye tuʼn qxiʼye ajbʼel toj juntl lugar.

Kwest ela jlu toj qwitze. Kʼujlaʼnxixtoq qe erman te Liberia quʼne, otoq che ok ik tzeʼn qe toj qjaye ex nyatoq qaje tuʼn kykyaj qtzaqpiʼne. Pero ya otoq kyaj qtzaqpiʼne qe toj qjaye tej qxiʼye toj Galaad ex otoq tzʼel qnikʼe tiʼj tzeʼn o tzaj kʼiwlaʼne tuʼn Jehová tej tkubʼ qqʼoʼne tnejel toj qanqʼibʼile. Tuʼntzunju, tzaj qkʼamoʼne qoklene ex o xiʼye anqʼil toj tnam Ghana.

 Chi Anne: Nimxix o qo oqʼe tej tkyaj qtzaqpiʼne tnam Liberia. Pero o jaw labʼine kyiʼj qe tyol Frank, jun ermano otoq tijen ex attoq nim tnabʼil. Tqʼama jlu: «Il tiʼj tuʼn qele toj kyximbʼetze». Ex tqʼamatl jlu: «Ojtzqiʼn quʼne qa kukx qo ule toj kyximbʼetze. Pero il tuʼn tok tilil kyuʼne tuʼn tok kykʼujlaʼne erman ateʼ toj tnam Ghana. Ate Jehová in tzaj qʼonte kyoklene lu, tuʼntzunju, nim toklen tuʼn kyxqʼuqine kyiʼj erman lu». Tzaj qʼoʼn qipumale kyuʼn qe yol lu ex e onin qiʼje tuʼn tok qamiwin qibʼe kyukʼil erman toj tnam jatumel qo pole maske mintiʼtoq ojtzqiʼn qe quʼne ex maske tkyaqil tiʼchaq akʼaj in nela toj qwitze.

Chi Paul: Jurat naj e ok erman te tnam Ghana ik tzeʼn qe toj qjaye. Attoq nim testigos de Jehová toj tnam lu. Aqeju akʼaj qamiwe nim e onin qiʼje tuʼnju ok qeʼxix kykʼuʼj tiʼj Jehová ex kukx e ten tzʼaqli. Pero tej tikʼ 13 abʼqʼi quʼne toj tnam Ghana, tzaj qʼoʼn juntl qoklene. Tzaj qʼamaʼn qeye tuʼn qxiʼye toj sucursal te África Oriental atz Kenia. Maske kukxtoq in che tzaj qnaʼne erman te tnam Liberia ex te tnam Ghana, jurat naj e ten mastl qamiwe toj tnam Kenia. Kukx atoʼye toj tnam lu jatumel at nim aqʼuntl tuʼn tbʼant tiʼj pakbʼabʼil.

Chi Anne: Toj tkyaqil wanqʼibʼile o chin ikʼe kyoj ambʼil kwest ex o chin tzaj xobʼe tuʼn. Qa in qo anqʼin toj jun lugar jatumel in nikʼ nim nya bʼaʼn ex qa nim maj in qo ok weʼ twitz ambʼil kwest, jaku tzaj yabʼil qiʼj ex jaku tzaj bʼaj qkʼuʼj. Ex mlay bʼant jun milagro tuʼn Jehová tuʼn kyel tiʼn nya bʼaʼn. Aj tok nbʼiʼne qe disparo, in chin tzaj luʼline ex in kubʼ nnaʼne qa ya mintiʼtl kyipumal nqʼabʼe. Pero o txi nxnaqʼtzaʼne wibʼe tuʼn tok qeʼ nkʼuʼje tiʼj onbʼil in tzaj tqʼoʼn Jehová ex at maj in che ajbʼen erman tuʼn tuʼn tonin qiʼj. Ax ikx o tzʼel nnikʼe qa in nonin Jehová qiʼj tuʼn kukx qten toj qoklen qa in qo xnaqʼtzan, qa in qo naʼn Dios, qa in qoʼx kyoj chmabʼil ex qa in qo ex pakbʼal.

Chi Paul: At maj ateʼ junjun in tzaj kyqanin jlu qeye: «¿Kygane lugar jatumel in che ajbʼene?». At maj tbʼanel qe lugar, pero ax ikx jurat naj jaku tzaj nya bʼaʼn ex kwest tuʼn qanqʼin. Qa ikju, ¿tiʼtzun mas qgane kyiʼj lugar? Aju aj kyok erman ik tzeʼn qe toj qjaye. Maske junxitl alkye tten o qo jaw chʼiy ex junxitl qtnam, junx qximbʼetz at tiʼj Jehová. Kubʼ qximane qa aqoʼye kxeltoq qqʼuqbʼaʼne kykʼuʼj erman, pero aqoʼye ma tzaj qʼuqbʼaʼn qkʼuʼje kyuʼn.

Aj qxiʼye kyoj junjuntl tnam, in nok qqʼoʼne qwitze kyiʼj erman, aʼyeju in che ok ik tzeʼn jun milagro te qeye, tuʼnju ateʼ toj alkyexku lugar. Qa atoʼ toj jun congregación, in kubʼ qnaʼn qa atoʼ toj jun familia ex qa xqʼuqin atoʼ. Qʼuqli qkʼuʼje tiʼj qa kukx tzul tqʼoʼn Jehová qipumale qa kukx ma tzʼok qeʼ qkʼuʼje tiʼj (Filip. 4:​13, TNM).