Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 43

¿Tzeʼn jaku tzaj tqʼoʼn Jehová qipumal?

¿Tzeʼn jaku tzaj tqʼoʼn Jehová qipumal?

«Axte Dios ktzʼaqsalte kynabʼle, ex tuʼn kyweʼxixe tuj kyokslabʼle, ex kqʼolte kyipumale, ex kkyuwsal kyeye» (1 PED. 5:10).

BʼITZ 38 Kxqʼuqil Jehová tiʼja

AJU KʼELEL QNIKʼ TIʼJ a

1. ¿Alkye onin kyiʼj junjun xjal toj ambʼil ojtxe tuʼn tten kyipumal?

 IN TZAJ tqʼamaʼn Biblia qa ten nim kyipumal tmajen Jehová, pero nya toj tkyaqil ambʼil. Jun techel, kubʼ tyekʼin David junjun maj qa ten tipumal ex qa «segurxix» taʼ. Pero ax ikx tzaj bʼaj tkʼuʼj ex tzaj xobʼ (Sal. 30:7). Atzunte Sansón, ten nim tipumal tuʼnju tzaj tqʼoʼn Jehová xewbʼaj xjan te. Noqtzun tuʼnj, el tnikʼ tiʼj qa noqwit mintiʼ onin Jehová tiʼj, okwitlo «ik tzaʼn txqantl xjal» (Juec. 14:5, 6; 16:17). Ik tzeʼn ma tzʼel qnikʼ tiʼj, ten kyipumal xjal lu noq tuʼnju onin Jehová kyiʼj.

2. ¿Tiquʼn tqʼama Pablo qa ten mas tipumal tej tkubʼ numj? (2 Corintios 12:9, 10).

2 El tnikʼ apóstol Pablo tiʼj qa iltoq tiʼj tuʼn ttzaj tqʼoʼn Jehová tipumal (kjawil uʼjit 2 Corintios 12:9, 10). Tzaj yabʼil tiʼj Pablo ik tzeʼn kye txqantl xjal (Gál. 4:13, 14). Ax ikx ok tilil tuʼn tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼn aju bʼaʼn (Rom. 7:18, 19). Ex at maj tzaj bʼaj tkʼuʼj ex tzaj xobʼ tuʼn tkyim (2 Cor. 1:8, 9). Maske ikju, tqʼama jlu: «Porke ik tzaʼn qa mintiʼ wipune, mas wipumale» at. ¿Tiquʼn tqʼama jlu? Tuʼnju tzaj tqʼoʼn Jehová tipumal tej tkubʼ numj.

3. ¿Alkyeqe xjel kxel qqʼoʼn tzaqʼwebʼil kyiʼj toj xnaqʼtzbʼil lu?

3 Ax ikx in tzaj ttziyen Jehová qe qa tzul tqʼoʼn qipumal (1 Ped. 5:10). Noqtzun tuʼnj, nim toklen tuʼn tbʼant jun tiʼ quʼn. Qo ximen tiʼj jun kar. Tuʼn tbʼet, nim toklen tuʼn tten tipumal tmotor. Pero mlay tzikʼ bʼet kar qa mintiʼ ma tzʼajbʼen acelerador quʼn. Ax ikx te Jehová, jaku tzaj tqʼoʼn qipumal aj qkubʼ numj. Noqtzun tuʼnj, nim toklen tuʼn tok tilil quʼn. ¿Alkyeqe onbʼil o tzaj tqʼoʼn Jehová qe tuʼn tten qipumal? ¿Ex tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn kyonin qiʼj? Tuʼn tel qnikʼ tiʼj, qo xnaqʼtzan tiʼj tzeʼn xi tqʼoʼn Jehová tipumal Jonás, María ttxuʼ Jesús ex apóstol Pablo. Ax ikx, kʼelel qnikʼ tiʼj qa ax jlu in bʼant tuʼn Jehová kyukʼil tmajen toj ambʼil jaʼlo.

JAKU TEN QIPUMAL QA MA QO NAʼN DIOS EX QA MA QO XNAQʼTZAN QJUNALX

4. ¿Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn ttzaj tqʼoʼn Jehová qipumal?

4 Jaku tzaj tqʼoʼn Jehová qipumal qa ma qo naʼn Dios te ex in qo tzaj ttzaqʼweʼn aj ttzaj tqʼoʼn «nimxix qipumal» (2 Cor. 4:7). Ax ikx nim toklen tuʼn quʼjin tiʼj Biblia ex tuʼn qximen tiʼjju in jaw quʼjin (Sal. 86:11). Ex aju tkuʼx toj Tyol Dios «at tipumal» (Heb. 4:12). Tuʼntzunju, qa ma qo naʼn Dios te Jehová ex qa ma jaw quʼjin Tyol, tzul tqʼoʼn qipumal tuʼn tikʼx quʼn, tuʼn qajbʼen te tukʼil tzalajbʼil ex tuʼn tjapun twi jun qoklen. Qo xnaqʼtzan tiʼj tzeʼn xi tqʼoʼn Jehová tipumal Jonás.

5. ¿Tiquʼn iltoq tiʼj tuʼn tten tipumal Jonás?

5 Iltoq tiʼj tuʼn tten tipumal Jonás tuʼn tjapun twi jun toklen xi tqʼoʼn Jehová. Pero tuʼnju tzaj xobʼ jax toj jun bark ex xiʼ toj juntl lugar. Tuʼnju bʼant jlu tuʼn, chʼixmi e kyim kykyaqil xjal ateʼtoq toj bark tej ttzaj jun kyqʼiqʼ jbʼal. Noqtzun tuʼnj, kux xoʼn Jonás toj mar kyuʼn xjal ex xi bʼilqʼuʼn tuʼn jun matij pescad. ¿Tiʼtzulo kubʼ tnaʼn Jonás? ¿Kubʼpe t-ximen qa tuʼn tkyim? ¿Moqa kubʼ t-ximen qa otoq kyaj kolin tuʼn Jehová? Noq tiʼxku bʼaj, tzajlo bʼaj tkʼuʼj.

Ik tzeʼn te profeta Jonás, ¿tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tten qipumal tuʼn tikʼx jun prueba quʼn? (Qʼonka twitza kyiʼj párrafo 6 a 9).

6. ¿Tiʼ onin tiʼj Jonás tuʼn tten tipumal tej tten toj tkʼuʼj jun matij pescad? (Jonás 2:1, 2, 7).

6 ¿Tiʼ onin tiʼj Jonás tuʼn tten tipumal tej tten toj tkʼuʼj jun matij pescad? Naʼn Dios te Jehová (kjawil uʼjit Jonás 2:1, 2, 7). Maske mintiʼ nimen Jonás te Jehová, ok qeʼ tkʼuʼj tiʼj qa tzul tzaqʼweʼn tnaʼj Dios tuʼnju otoq tzʼajtz tiʼj tanmi. Ax ikx, ximen tiʼj Tyol Dios. In xi qqʼamaʼn jlu tuʼnju ajbʼen nim yol tkuʼx toj uʼj te Salmo tuʼn tej tnaʼn Dios. Atzun jlu in nok qqʼoʼn qwitz tiʼj toj capítulo 2 te Jonás (jun techel, mojbʼankuya Jonás 2:2, 5 tukʼil Salmo 69:1; 86:7). Tuʼn jlu, in nel qnikʼ tiʼj qa ok tojtzqiʼn Jonás qe texto lu. Ex tuʼnju ximen kyiʼj tej tok weʼ kywitz ambʼil kwest, ok qeʼ tkʼuʼj tiʼj qa kʼonil Jehová tiʼj. Tuʼntzunju, tej tmeltzʼaj Jonás, xi tbʼinchaʼn aju xi tqʼamaʼn Jehová te (Jon. 2:10–3:4).

7, 8. ¿Tiʼ onin tiʼj jun erman tuʼn tten tipumal tej tok weʼ twitz ambʼil kwest?

7 Jaku tzʼonin techel kyaj tqʼoʼn Jonás qwitz aj qok weʼ kywitz ambʼil kwest. Qo ximen tiʼj jun ermano te Taiwán, aju Zhiming tbʼi. b Tok nim yabʼil tiʼj ermano ex in nel ikʼun kyuʼn toj tja tuʼnju in najbʼen te Jehová. Pero aj tnaʼn Dios ex aj t-xnaqʼtzan, in tzaj tqʼoʼn Jehová tipumal. In tzaj tqʼamaʼn jlu: «Aj ttzaj jun problem, in tzaj bʼaj nkʼuʼje. Tuʼntzunju, kwest in nela toj nwitze tuʼn nxnaqʼtzane njunalxe». Pero kukx in nok tilil tuʼn erman. Tqʼamatl jlu: «Tnejel, in chin naʼne Dios te Jehová. Yajxitl, in najbʼen jun audífono wuʼne tuʼn kyok nbʼiʼne qe bʼitz o che etz tuʼn ttnam Jehová».

8 Tkyaqilju el tnikʼ Zhiming tiʼj tej t-xnaqʼtzan tjunalx, o tzʼonin tiʼj toj ambʼil mas tbʼanel. Jun maj, tej tzmatoq in nikʼ chʼin ambʼil toklen jun operación tiʼj, xi tqʼamaʼn jun enfermera te qa iltoq tiʼj tuʼn tok chikʼ tiʼj tuʼnju noq chʼin glóbulos rojos at toj t-xmilal. Pero toj qonikʼen tej naʼmxtoq tok toj operación, jaw tuʼjin aju bʼaj tiʼj jun ermana ok weʼ twitz ax nya bʼaʼn ik tzeʼn te. Pero mastoq nya nim glóbulos rojos at toj t-xmilal ermana twitz te Zhiming. Noqtzun tuʼnj, mintiʼ ok tkʼamoʼn chikʼ tiʼj ex bʼanix. Tej tjaw tuʼjin Zhiming aju otoq bʼaj tiʼj ermana, onin tiʼj tuʼn tten tipumal ex tuʼn tten tzʼaqli.

9. ¿Tiʼ jaku bʼant tuʼna qa ma tzaj bʼaj tkʼuʼja tuʼn jun prueba? (Ax ikx qʼonka twitza kyiʼj tilbʼilal).

9 Aj tok weʼya twitz jun prueba, ¿kwestpe in nela toj twitza tuʼn tnaʼna Dios tuʼnju in tzaj bʼaj tkʼuʼja? ¿Moqa kwest in nela toj twitza tuʼn t-xnaqʼtzana? Bʼaʼn tuʼn ttzaj tnaʼna qa in nel tnikʼ Jehová tiʼjju in nok weʼya twitz. Tuʼntzunju, jaku tzʼok qeʼ tkʼuʼja tiʼj qa tzul tqʼoʼn aju at tajbʼen teya aj tnaʼna Dios te (Efes. 3:20). Qa kwest in nela toj twitza tuʼn tnaʼna Dios tuʼn tpaj bʼis moqa tuʼn tpaj jun yabʼil, tbʼanel tuʼn tok tbʼiʼna qe audio tiʼj Biblia ex kyiʼj qe uʼj o che etz tuʼn ttnam Jehová. Ax ikx, jaku tzʼok tbʼiʼna qe bʼitz moqa jaku che ok tkeʼyina qe video o che kubʼ qʼoʼn toj jw.org. Aj qyolin tukʼil Jehová ex aj qjyoʼn tiʼj tzaqʼwebʼil kyiʼj qnaʼj Dios toj Biblia ex kyoj quʼj, in nok ik tzeʼn in xi qqʼamaʼn jlu te: «Najsama, qʼontza wipumale».

IN TZAJ KYQʼUQBʼAʼN ERMAN QKʼUʼJ

10. ¿Tzeʼn jaku tzaj kyqʼuqbʼaʼn erman qkʼuʼj?

10 Jaku che ajbʼen erman tuʼn Jehová tuʼn ttzaj tqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj. Jaku che onin qiʼj aj qok weʼ twitz jun nya bʼaʼn moqa kwest in nela jun tiʼ toj qwitz (Col. 4:10, 11). Mas nim toklen tuʼn kyten qamiw «ok ttzaj jun mya bʼaʼn» qiʼj (Prov. 17:17). Aj ttzaj qbʼis, jaku che onin erman qiʼj tuʼn tten aju at tajbʼen qe, jaku tzaj kyqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj ex jaku che onin qiʼj tuʼn kukx qajbʼen te Jehová. Qo xnaqʼtzan tiʼj tzeʼn xi qʼuqbʼaʼn tkʼuʼj María, aju ttxuʼ Jesús.

11. ¿Tiquʼn iltoq tiʼj tuʼn tten tipumal María?

11 Iltoq tiʼj tuʼn tten tipumal María tuʼn t-xi tbʼinchaʼn tajbʼil Jehová. Tzajlo bʼaj tkʼuʼj tej t-xi tqʼamaʼn anjel Gabriel te qa kʼokel ten jun tal maske naʼmxtoq tkubʼ mojeʼ. Mintiʼtoq tojtzqibʼil tiʼj tzeʼn tuʼn kyjaw chʼiyset kʼwal, pero kxqʼuqiltoq tiʼj Mesías. Ex tuʼnju naʼmxtoq tkubʼ mojeʼ tukʼil José, ¿tzeʼn jaku txi tchikʼbʼaʼn te qa otoq tzʼok ten jun tal? (Luc. 1:26-33).

12. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Lucas 1:39 a 45, ¿tiʼ onin tiʼj María tuʼn tten tipumal?

12 ¿Tiʼ onin tiʼj María tuʼn tjapun twi jun oklenj kwest tuʼn? Jyon onbʼil kyukʼil txqantl. Jun techel, xi tqanin mas tqanil te anjel Gabriel tiʼj oklenj tzaj tqʼoʼn Jehová te (Luc. 1:34). Ax ikx, xiʼ visitarilte jun tfamiliar «tuj txʼotxʼ Judea», aju Elisabet tbʼi. Tbʼanel tuʼnju bʼant jlu tuʼn María, xi tfelicitarin Elisabet te ex tuʼn tonbʼil xewbʼaj xjan tzaj tqʼamaʼn Elisabet jun profecía tiʼj tal María tzul itzʼj (kjawil uʼjit Lucas 1:39-45). Atzunte María xi ttzaqʼweʼn: «Nimxix ma tbʼincha [Jehová] tuʼnju at tipumal» (Luc. 1:46-51). Ajbʼen Gabriel ex Elisabet tuʼn Jehová tuʼn t-xi tqʼuqbʼaʼn tkʼuʼj María.

13. ¿Tiʼ bʼaj tej t-xi tqanin Dasurí onbʼil kye erman?

13 Ik tzeʼn bʼaj tiʼj María, ax ikx jaku txi kyqʼuqbʼaʼn erman tkʼuʼja. Qo yolin tiʼjju bʼaj tiʼj jun ermana te Bolivia, aju Dasurí tbʼi. Xi qʼiʼn tman toj hospital tuʼnju tzaj jun yabʼil tiʼj, aju mintiʼ qʼanbʼil tiʼj. Tuʼntzunju, tajtoq Dasurí tuʼn t-xqʼuqin tiʼj toj tkyaqil ambʼil (1 Tim. 5:4). At maj kwest ela toj twitz tuʼn tbʼant jlu tuʼn, pero mintiʼ xi tqanin onbʼil. Tqʼama jlu: «Nim maj kubʼ nnaʼne qa ya mintiʼtoq wipune». Ex tzaj tqʼamaʼn tiquʼn mintiʼ xi tqanin onbʼil: «Nya wajtoqe tuʼn woke te jun iqtz kye erman. Tuʼntzunju, kubʼ nximane: ‹A Jehová kʼonil wiʼje›. Pero yajxitl el nnikʼe tiʼj qa njunalxe wajtoqe tuʼn wexe twitz nya bʼaʼn tej mintiʼ xi nqanine onbʼil kye txqantl» (Prov. 18:1). Kubʼ t-ximen Dasurí tuʼn t-xi ttzʼibʼin kye tamiw tuʼn txi tqʼamaʼn kye tiʼ in bʼajtoq tiʼj. Tzaj tqʼamaʼntl jlu: «Mlayx che kanet yol wuʼne tuʼn t-xi nqʼamaʼne tzeʼn e onin erman wiʼje ex tzeʼn tzaj kyqʼuqbʼaʼn nkʼuʼje. Tzaj kyiʼn nwaye toj hospital ex tzaj kyqʼuqbʼaʼn nkʼuʼje kyuʼn junjun texto. Tbʼanelxix aj tok qkeʼyin qa in che onin txqantl qiʼj. O tzaj tqʼoʼn Jehová qoklen tuʼn qten toj tfamilia, jatumel in bʼaj qonin qibʼ, in qo oqʼ kyukʼil txqantl qa il tiʼj ex in bʼaj qqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj».

14. ¿Tiquʼn bʼaʼn tuʼn t-xi qkʼamoʼn onbʼil in tzaj kyqʼoʼn ansyan qe?

14 Ax ikx in che ajbʼen ansyan tuʼn Jehová tuʼn kyonin qiʼj. In che ok erman lu te jun oyaj aj ttzaj kyqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj (Is. 32:1, 2). Tuʼntzunju, bʼaʼn tuʼn tyolina kyukʼil aj ttzaj bʼaj tkʼuʼja. Ex qa ma txi kyqʼoʼn onbʼil teya, bʼaʼn tuʼn t-xi tkʼamoʼna tuʼn tkyaqil tkʼuʼja. In che ajbʼen erman lu tuʼn Jehová tuʼn kyonin tiʼja.

JAKU TEN QIPUMAL AJ QXIMEN TIʼJ QʼUQBʼIL QKʼUʼJ

15. ¿Alkye tbʼanel qʼuqbʼil qkʼuʼj at?

15 In ten qipumal tuʼn qʼuqbʼil qkʼuʼj in tzaj tqʼoʼn Biblia (Rom. 4:3, 18-20). Qkyaqilx jaku qo anqʼin te jumajx, ya sea tzalu twitz Txʼotxʼ moqa toj kyaʼj. Aj qximen tiʼj tbʼanel qʼuqbʼil qkʼuʼj lu, jaku tzʼonin qiʼj tuʼn kyikʼx prueba quʼn, tuʼn tok tilil quʼn tuʼn qpakbʼan ex tuʼn kyjapun kywi qoklen toj congregación (1 Tes. 1:3). Qo yolin tiʼj tzeʼn onin qʼuqbʼil tkʼuʼj Pablo tiʼj tuʼn tten tipumal.

16. ¿Tiquʼn iltoq tiʼj tuʼn tten tipumal apóstol Pablo?

16 Tajtoq Pablo qʼuqbʼil tkʼuʼj. Toj carta xi ttzʼibʼin kye okslal te Corinto tqʼama qa ok ik tzeʼn jun kʼil bʼinchaʼn maj tuʼn txʼotxʼ. Tqʼama qa ok bʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj, qa el ikʼun kyuʼn txqantl ex qa at maj mintiʼ el tnikʼ tiʼj tiʼ tuʼn t-xi tbʼinchaʼn. Nya oʼkxju, ax ikx at maj chʼixmi kyim (2 Cor. 4:8-10). Kubʼ ttzʼibʼin Pablo tkyaqilju bʼaj tiʼj tej tviajarin toxin maj tuʼn t-xiʼ pakbʼal. Toj ambʼil lu, bʼalo mintiʼtoq ojtzqiʼn tuʼn qa kʼokel weʼ twitz mas nya bʼaʼn. Toj toxin tviaje, ok bʼinchaʼn nya bʼaʼn tiʼj kyuʼn xjal, chʼixmi kyim tej t-xi mulqʼaj bark toj aʼ ex xi qʼiʼn pres.

17. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn 2 Corintios 4:16 a 18, ¿tiʼ onin tiʼj Pablo tuʼn kyikʼx prueba tuʼn?

17 ¿Tiʼ onin tiʼj Pablo tuʼn tikʼx tuʼn? Ok tqʼoʼn twiʼ tiʼj qʼuqbʼil tkʼuʼj (kjawil uʼjit 2 Corintios 4:16-18). Xi tqʼamaʼn jlu kye okslal te Corinto: «Kyjaʼtzun, mintiʼ in qo kubʼ numje maske kyjaʼ tbʼaj tipun qximlale». Ok tqʼoʼn Pablo twiʼ tiʼj tanqʼibʼil ktel toj ambʼil tzul toj kyaʼj ex tqʼama qa «maʼxix ex te jumajx». Tuʼntzunju, xi tbʼinchaʼn alkyexku tiʼ tuʼn ttzaj qʼoʼn oyaj lu te. Tuʼnju ximen Pablo tiʼj qʼuqbʼil tkʼuʼj, kubʼ tnaʼn qa ok «akʼaj tipumal junjun qʼij».

18. ¿Tzeʼn in nonin qʼuqbʼil tkʼuʼj Tíjomir tiʼj ex kyiʼj toj tja?

18 In tzaj tqʼamaʼn jun ermano te Bulgaria aju Tíjomir tbʼi, qa in nonin qʼuqbʼil tkʼuʼj tiʼj tuʼn tten tipumal. Ma tzikʼ junjun abʼqʼi, kyim jun titzʼin toj jun aksident, aju Zdravko tbʼi. ¿Tiʼ o tzʼonin tiʼj Tíjomir ex kyiʼj toj tja tuʼn tikʼx bʼis kyuʼn? In che ximen tiʼj qʼuqbʼil kykʼuʼj tuʼn kyjaw anqʼin kyimni. Tqʼama jlu: «Jun techel, in qo yoline tiʼj toj alkye lugar kxel qqʼoʼne bʼaʼn tulen Zdravko, alkye wabʼj kbʼel qbʼinchaʼne te, alkyeqe kxel qqʼoʼne txokbʼil kyiʼj ex alkyeqe tqanil tiʼj mankbʼil tqʼijlalil kxel qqʼamaʼne te». In tzaj tqʼamaʼn Tíjomir qa in ten kyipumal tuʼn tikʼx kyuʼn aj kyximen tiʼj qʼuqbʼil kykʼuʼj ex in nonin kyiʼj tuʼn kyyoʼn tiʼj ambʼil aj tjaw anqʼin titzʼin tuʼn Jehová.

¿Jakupe ximana tiʼj tzeʼn tanqʼibʼila ktel toj akʼaj twitz Txʼotxʼ? (Qʼonka twitza tiʼj párrafo 19). c

19. ¿Tiʼ jaku tzʼonin tiʼja tuʼn tchʼiy qʼuqbʼil tkʼuʼja? (Ax ikx qʼonka twitza tiʼj foto).

19 ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tchʼiy qʼuqbʼil qkʼuʼj? Qa atz kʼanqʼila tzalu twitz Txʼotxʼ, bʼaʼn tuʼn tjaw tuʼjina aju in tzaj tqʼamaʼn Biblia tiʼj Paraíso ex ximana tiʼj qa ya ata toj lugar lu (Is. 25:8; 32:16-18). Aj tbʼant jlu tuʼna, ximana tiʼj alkye in nok tkeʼyina, tiʼ in nok tbʼiʼna ex tiʼ in kubʼ tnaʼna. Ax ikx, jaku che ajbʼen dibujo in che etz toj uʼj tuʼna tuʼn t-ximana tiʼj tzeʼn kʼokel qanqʼibʼil toj Paraíso. Ex jaku tzʼok tqʼoʼna twitza kyiʼj video kyiʼj bʼitz ik tzeʼn Aju Tbʼanel Najbʼil tzul, Nqayin taʼ qʼij moqa Ximana tiʼj akʼaj twitz Txʼotxʼ. Qa kukx in qo ximen tiʼj qanqʼibʼil ktel toj akʼaj twitz Txʼotxʼ, kbʼel qximen qa «mya nim ex noq te jurat» qe nya bʼaʼn in qo ok weʼ twitz (2 Cor. 4:17). Jaku ten qipumal tuʼn qʼuqbʼil qkʼuʼj in tzaj tqʼoʼn Jehová.

20. ¿Tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tten qipumal, axpe ikx aj qkubʼ numj?

20 «Noq tuʼnju onbʼil tuʼn Dios» jaku ten qipumal, axpe ikx aj qkubʼ numj (Sal. 108:13). O tzaj tqʼoʼn Jehová tkyaqilju at tajbʼen qe tuʼn tten qipumal. Tuʼntzunju, bʼaʼn tuʼn qnaʼn Dios te Jehová ex tuʼn qxnaqʼtzan tiʼj Biblia tuʼn tjapun twi jun oklenj kwest quʼn, tuʼn tikʼx jun prueba quʼn ex tuʼn kukx qajbʼen te tukʼil tzalajbʼil. Ax ikx, bʼaʼn tuʼn t-xi qkʼamoʼn onbʼil in tzaj kyqʼoʼn erman qe ex tuʼn qximen tiʼj qʼuqbʼil qkʼuʼj. Qa ma bʼant jlu quʼn, in tzaj tqʼamaʼn Colosenses 1:11 jlu: «Kuchiwt tuʼn tokxix kyipune tuʼn tipumal Dios tbʼanilxix, tuʼntzun tikʼx kyuʼne tuj tkyaqil ex tuʼn tten kypasense ex tuʼn kytzalaje».

BʼITZ 33 Qʼonkja qe tbʼisa toj tqʼabʼ Jehová

a Kʼonil xnaqʼtzbʼil lu kyiʼj erman in che ok weʼ kywitz prueba ex kyiʼj qeju in kubʼ kyximen qa kwest jun oklenj o txi qʼoʼn kye. Kʼelel qnikʼ tiʼj tzeʼn in tzaj tqʼoʼn Jehová qipumal ex tzeʼn jaku txi qkʼamoʼn onbʼil in tzaj tqʼoʼn qe.

b Ma che kubʼ chʼixpuʼn junjun bʼibʼaj.

c TQANIL TIʼJ TILBʼILAL: In ximen jun ermana tẍkyin twiʼ tiʼjju in tzaj ttziyen Tyol Dios tiʼj ambʼil tzul ex in nok tqʼoʼn twitz tiʼj jun video. Aj tbʼant jlu tuʼn, in ximen tiʼj tanqʼibʼil ktel toj akʼaj twitz Txʼotxʼ.