Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

Aqeye erman ma che tijen, nim toklen kyajbʼebʼile te Jehová

Aqeye erman ma che tijen, nim toklen kyajbʼebʼile te Jehová

TWITZ tkyaqil Txʼotxʼ, in nok kyqʼoʼn ansyan nim toklen kyaqʼun in bʼant toj ttnam Jehová. Ex qkyaqilx in qo tzalaj tiʼj onbʼil in tzaj kyqʼoʼn. Noqtzun tuʼnj, kʼitzqeku txi qanin kye ansyan ma che tijen tuʼn t-xi kyqʼoʼn junjun aqʼuntl nim toklen kye junjuntl ansyan mas kuʼxun qe kywitz.

Atxix tej tbʼant chʼixpubʼil lu, aqeju ansyan in che bʼet kyojele Ja te Chmabʼil ex qeju in che qʼoʼn xnaqʼtzbʼil kyiʼj xnaqʼtzbʼil tuʼn ttnam Jehová, kjel kyqʼoʼn kyoklen aj kyjapun twi 70 abʼqʼi. Nya oʼkxju, ax ikx qe ansyan qʼol kyaqʼun Kʼloj ansyan toj ninja qʼil twitz aqʼuntl, aj kyjapun twi 80 abʼqʼi kyjel kyqʼoʼn kyoklen kye junjuntl ansyan mas kuʼxun, ax jlu kbʼantel kyuʼn qeju qʼol kyaqʼun kʼloj ansyan. ¿Tiʼ kyximbʼetz erman ma che tijen at tiʼjju chʼixpubʼil lu? O kubʼ kyyekʼin qa kukx kyaj tuʼn kyajbʼen te Jehová ex te ttnam.

Ajbʼen Ken chʼixme 49 abʼqʼi te ansyan qʼol kyaqʼun Kʼloj ansyan toj ninja qʼil twitz aqʼuntl ex in tzaj tnaʼn jlu: «Tej tok nbʼiʼne chʼixpubʼil, tbʼanel ela te weye. Nya oʼkxju, te prim aju otoq txi nqanine te Jehová toj naʼj Dios qa bʼaʼn tuʼn tten juntl ansyan mas kuʼxun te qʼol kyaqʼun txqantl». Twitz tkyaqil Txʼotxʼ, axju in kubʼ kyximen nim erman ma che tijen ik tzeʼn te Ken. Ax tok, in che tzalaj tiʼj aqʼuntl in bʼant kyuʼn tuʼnju in che onin kyiʼj erman, ex tuʼntzunju at junjun kye kubʼ kynaʼn bʼis tej tok kybʼiʼn tqanil.

Ajbʼen Esperandio te qʼol kyaqʼun kʼloj ansyan kyxol erman jatumel at ex el tnikʼ tiʼj qa tzaj chʼin tbʼis tej tok tbʼiʼn tqanil. Pero ax ikx el tnikʼ tiʼj qa ya in chyon t-xmilal ex qa iltoq tiʼj tuʼn tel tpaʼn ambʼil tuʼn tok t-xqʼuqin tibʼ. Ik tzeʼn in bʼant kyuʼn txqantl, kukx in najbʼen te Jehová ex kukx in nok te jun kʼiwlabʼil kye erman.

¿Tiʼ kyximbʼetz erman e ajbʼen nim ambʼil te ansyan in che bʼet kyojele Ja te Chmabʼil, atzun jaʼlo ya mintiʼ? Ajbʼen Allan toj 38 abʼqʼi toj oklenj lu ex in tzaj tqʼamaʼn: «Tzaj salin wiʼje tej tok nbʼiʼne tqanil». Pero el tnikʼ tiʼj qa in tzaj nim tbʼanel aj kyxi xnaqʼtzet erman mas kuʼxun ex kukx in najbʼen te Jehová.

Ajbʼen Russell te ansyan in bʼet kyojele Ja te Chmabʼil ex te qʼol xnaqʼtzbʼil kyiʼj xnaqʼtzbʼil tuʼn ttnam Jehová toj 40 abʼqʼi. In tzaj tqʼamaʼn qa tzaj tbʼis tukʼil t-xuʼjil tej tok kybʼiʼn tqanil. Tqʼamatl jlu: «Ok qqʼoʼne nim toklen aqʼuntl in bʼanttoq quʼne ex kubʼ qximane qa kukx at qipumale tuʼn kukx qajbʼene toj oklenj lu». Toj ambʼil jaʼlo, kukx in najbʼen kyojtzqibʼil ex aju o tzikʼ toj kyanqʼibʼil kyxol erman jatumel in che ajbʼen ex in che tzalaj erman kyiʼj.

Mintiʼlo o kubʼ qnaʼn ik tzeʼn kye erman lu. Maske ikju, jaku tzʼel qnikʼ kyiʼj qa ma qo ximen tiʼj jun txʼolbʼabʼil in kanet quʼn toj 2 Samuel.

EL TNIKʼ JUN XINAQ TIʼJ QA MLAY BʼANT TKYAQIL TUʼN

Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn ambʼil tej tok meltzʼaj Absalón tiʼj ttat, aju aj kawil David. Ex oq aj kawil David toj tnam Jerusalén tuʼntzun tpon atz Mahanaim, aju toktoq toj tjawitz Qʼij te nim aʼ Jordán. Tej kypon atz, tajtoq David twa ex qe xjal attoq tukʼil tuʼntzun kukx kyanqʼin. ¿Tiʼ bʼaj?

Kubʼ kyyekʼin oxe xjal qʼaqʼbʼil kykʼuʼj kyiʼj ex xi kyiʼn kywatbʼil, kywa ex junjuntl tiʼchaq kye. Jun kyxol xjal lu ten Barzilai (2 Sam. 17:27-29). Tej tchewix tqʼoj Absalón, bʼant tuʼn tmeltzʼaj David juntl maj Jerusalén ex xqʼuqin Barzilai tiʼj tzmax tej tpon ttzi nim aʼ Jordán. Xi tqʼamaʼn David te tuʼn t-xiʼ tukʼil toj Jerusalén ex qa kxeltoq tqʼoʼn twa, nya iltoq tiʼj tuʼn tbʼant jlu tuʼn David tuʼnju attoq tqʼinumabʼil Barzilai (2 Sam. 19:31-33). Bʼalo ok tqʼoʼn David toklen tuʼnju attoq tbʼanel tmod ex jakutoq txi tqʼoʼn tbʼanel nabʼil te tuʼnju ya otoq tzikʼ twitz tiʼj nim tiʼchaq toj tanqʼibʼil. Okwitlo tqʼoʼn Barzilai te jun tbʼanel oklenj noqwit xiʼ anqʼil tukʼil David ex tuʼn taqʼunan toj ja te kawbʼil.

Pero el tnikʼ Barzilai tiʼj qa mlay bʼant tkyaqil tuʼn ex yolin tukʼil axix tok tej tqʼama te David: «Ya qʼiʼn 80 abʼqʼi wuʼne jaʼlo. ¿Jakupetzun tzʼel nnikʼe tiʼj alkye bʼaʼn ex alkye nya bʼaʼn?» (2 Sam. 19:35TNM). ¿Tiʼtoq taj tuʼn ttzaj tqʼamaʼn? Qʼuqli qkʼuʼj tiʼj qa ten nim tnabʼil tuʼnju otoq tijen. Ex kukx jakutoq txi tqʼoʼn tbʼanel nabʼil kye txqantl ik tzeʼn bʼant kyuʼn «tij xjal» tukʼil Rehoboam yajxitl (1 Rey. 12:6, 7; Sal. 92:12-14; Prov. 16:31). Tuʼntzunju, atzlo yolin Barzilai tiʼj tabʼqʼi tuʼnju ya otoq tijen. Axpe ikx el tnikʼ tiʼj qa tuʼnju otoq tijen, ya mintiʼ el tnikʼ tiʼj qa kʼokʼj twa ex qa ya mintiʼtoq in tbʼiʼn (Ecl. 12:4, 5). Tuʼntzunju, xi tqʼamaʼn te David qa mas bʼaʼn tuʼn t-xi tiʼn aju kuʼxun Kimham, aju bʼalo tkʼwaʼl Barzilai (2 Sam. 19:36-40).

AJ KYXIMEN TIʼJ AMBʼIL TZUL

Aju chʼixpubʼil saj qʼamaʼn tej saj tzyet xnaqʼtzbʼil, in tzaj tyekʼin aju ikʼ tiʼj Barzilai. Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa aju bʼaj tiʼj Barzilai, oʼkx in yolin tiʼj ambʼil tej tanqʼin ex tiʼjju mintiʼ bʼant tuʼn. Atzun jaʼlo, il tiʼj tuʼn qximen tiʼj alkye mas bʼaʼn kye nim erman ma che tijen twitz tkyaqil Txʼotxʼ.

Aqeju ansyan ma che tijen, in nel kynikʼ tiʼj qa mlay bʼant tkyaqil kyuʼn ex jun rat o tzʼel kynikʼ tiʼj qa in tzaj tiʼn nim tbʼanel aj tbʼant junjun chʼixpubʼil. Qa ma txi kyqʼoʼn ambʼil tuʼn tbʼant junjun aqʼuntl nim toklen kyuʼn ansyan mas kuʼxun, jaku tzʼonin tiʼj ttnam Jehová aj tchʼiy mas aqʼuntl toj ambʼil tzul. Chʼixme tkyaqil maj, aʼyex ansyan ma che tijen in chex xnaqʼtzante kye qeju mas kuʼxun, ex alo jlu bʼant tuʼn Barzilai tukʼil tkʼwaʼl ex ik tzeʼn bʼant tuʼn apóstol Pablo tukʼil Timoteo (1 Cor. 4:17; Filip. 2:20-22). Atzun kye ansyan kuʼxun o kubʼ kyyekʼin qa o che ok te jun oyaj tuʼn Jehová aj kyonin tuʼn tchʼiy «t-ximlal Crist» (Efes. 4:8-12; jaku tzʼok tmojbʼaʼna tukʼil Números 11:16, 17, 29).

AT NIM AQʼUNTL JAKU BʼANT KYUʼN

Twitz tkyaqil Txʼotxʼ, aqeju ansyan o kyaj kyqʼoʼn kyoklen kye txqantl, o bʼant junjuntl aqʼuntl kyuʼn tuʼntzun kyajbʼen mas te Jehová.

In tzaj tqʼamaʼn Marco jlu: «Jaʼlo, jaku tzʼel npaʼne mas ambʼil tuʼn wonine kyiʼj chmilbʼaj nya testigo de Jehová qe». Ajbʼen Marco te ansyan in bʼet kyojele Ja te Chmabʼil toj 19 abʼqʼi.

Ajbʼen Geraldo toj 28 abʼqʼi te ansyan in bʼet kyojele Ja te Chmabʼil ex in tzaj tqʼamaʼn jlu: «O kubʼ qximane tukʼil nxuʼjile tuʼn tbʼant mas quʼne toj qajbʼebʼile te Jehová, kyxol jlu, qaje tuʼn qonine kyiʼj qeju o che chewix toj kyokslabʼil ex tuʼn t-xi qqʼoʼne mas xnaqʼtzbʼil». In tzaj tqʼamaʼn qa ya in xi kyqʼoʼn xnaqʼtzbʼil kye 15 xjal ex nim kyxol qeju o che chewix toj kyokslabʼil o txi tzyet tuʼn kybʼet juntl maj kyoj chmabʼil.

In tzaj tqʼamaʼn Allan jlu, aju ma qo yolin tiʼj: «Atzun jaʼlo jaku tzʼok qqʼoʼn qwiʼye tiʼj pakbʼabʼil. Qgane tuʼn qpakbʼane jatumel ateʼ nim xjal, kyoj kʼaẍjel ex kye qvecine. O che pon kabʼe qvecine kyoj chmabʼil».

¿Atpe teya kyxol qeju kukx in che ajbʼen te Jehová ex at nim kyojtzqibʼil, pero o pon chʼixpubʼil tiʼj kyoklen? Qa ikju, jaku tzʼonina toj ttnam Jehová qa ma tzʼajbʼen tojtzqibʼila aj tonina kyiʼj erman mas kuʼxun. In tzaj tqʼamaʼn Russell jlu, aju ma qo yolin tiʼj: «In chex t-xnaqʼtzaʼn Jehová qe erman mas kuʼxun ex in che ajbʼen tuʼn tuʼnju in bʼant tbʼanel kyaqʼun ex at kyipumal. In nonin jlu kyiʼj nim erman tuʼnju in nok tilil kyuʼn tuʼn t-xi kyxnaqʼtzaʼn txqantl ex tuʼn kyxqʼuqin kyiʼj». (Qʼonka twitza tiʼj recuadro «Tzʼonina kyiʼj kuʼxun tuʼntzun t-xi kyqʼoʼn tkyaqilju jaku bʼant kyuʼn»).

NIM TOKLEN TAJBʼEBʼILA TE JEHOVÁ

Qa kʼitzqe ul jun chʼixpubʼil tiʼj toklena, bʼaʼn tuʼn tten tbʼanel t-ximbʼetza. Aju aqʼuntl o bʼant tuʼna tuʼn tkyaqil tkʼuʼja, o tzʼonin kyiʼj txqantl ex kukx jaku bʼant jlu tuʼna. Kʼujlaʼna ex kukx kʼokel kʼujlaʼna kyuʼn txqantl.

Ex aju mas nim toklen, kʼuʼn tuʼn Jehová tkyaqilju o bʼant tuʼna. O tzaj ttziyen Jehová qa «mlay tzikʼ tnaʼl tuʼn aju kyaqʼunbʼene; xi kyyekʼune qa at kykʼujlalile tiʼj Dios tuʼnju e ajbʼene kye okslal ex kukx in che ajbʼene kye» (Heb. 6:10). Aqeju yol lu, in tzaj kytziyen qe qa nya oʼkx in tzaj tnaʼn Jehová aju o bʼant quʼn toj ambʼil ojtxe. Tuʼnju nim toklena te Jehová, mlay tzikʼ tnaʼl taqʼunbʼena tuʼn ex aju kukx kbʼantel tuʼna tuʼntzun ttzalaj.

¿Yajtzun qa mintiʼ o tzul jun chʼixpubʼil tiʼj qoklen? Maske ikju, ax ikx jakulo tzʼonin jlu qiʼj. ¿Tiquʼn?

Tuʼnju atlo junjun qe jaku qo yolin tukʼil jun erman ma tijen ex o tzul jun chʼixpubʼil tiʼj toklen. Qa ikju, jaku tzʼonin tojtzqibʼil qiʼj ex aju o tzʼel tnikʼ tiʼj. Bʼaʼn tuʼn t-xi qqanin qnabʼil te. Nya oʼkxju, ax ikx bʼaʼn tuʼn tok qqʼoʼn qwitz tiʼj tiʼ in bʼant tuʼn tuʼn kukx tajbʼen tojtzqibʼil tiʼjju toklen at toj ambʼil jaʼlo.

Qa o tzul jun chʼixpubʼil tiʼj qoklen tuʼnju ya ma qo tijen moqa tzma kuʼxun qoʼ, qkyaqilx bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa in nok tqʼoʼn Jehová toklen kyajbʼebʼil qeju o che ajbʼen nim abʼqʼi toj ttnam ex kukx in bʼant kyuʼn.