Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

Tzul qʼoʼn qchwinqlal ex qo tel toj mujbʼabʼil qa ma qo ximen tiʼjju tajbʼil xewbʼaj xjan

Tzul qʼoʼn qchwinqlal ex qo tel toj mujbʼabʼil qa ma qo ximen tiʼjju tajbʼil xewbʼaj xjan

«Atzun qeju in kybʼinchaʼn tajbʼil Xewbʼaj Xjan, oʼkx in che ximan tiʼj ju tajbʼil Xewbʼaj Xjan» (ROMANOS 8:5).

BʼITZ: 22 EX 52

1, 2. ¿Tiquʼn nimxix toklen capítulo 8 te Romanos kye okslal skʼoʼn maj?

AJ TKUBʼ qikʼsaʼn Nabʼitz Tkyimlen Jesucristo, in jawlo quʼjin Romanos 8:15-17. In tzaj kychikʼbʼaʼn taqikʼ Tyol Dios lu alkye tten in nel kynikʼ okslal skʼoʼn maj tiʼj qa at qʼuqbʼil kykʼuʼj tuʼn kyxiʼ anqʼil te jumajx toj kyaʼj. In tzaj tqʼamaʼn Romanos 8:1 qa «at kymojbʼabʼl kyibʼ» skʼoʼn maj «tukʼil Jesucrist». Noqtzun tuʼnj, ¿oʼkxpe kye okslal skʼoʼn maj kubʼ tzʼibʼin capítulo 8 te Romanos? ¿Jakupe tzʼonin jlu kyiʼj okslal at qʼuqbʼil kykʼuʼj tuʼn kyanqʼin te jumajx tzalu twitz Txʼotxʼ?

2 Kubʼ tzʼibʼin capítulo 8 te Romanos mas kye okslal skʼoʼn maj. In tzaj tqʼamaʼn capítulo lu qa in xi kykʼamoʼn okslal skʼoʼn maj «Xewbʼaj Xjan» ex in che yon tuʼn kyok te «kʼwaʼlbʼaj», ex tuʼn kykolpet tiʼjju kychibʼjal (Romanos 8:23). Toj ambʼil tzul che okel te tkʼwaʼl Dios toj kyaʼj. Noq tuʼn chojbʼil, o kubʼ tnajsaʼn Jehová kyil ex o che ok tqʼoʼn te tzʼaqli, tuʼntzunju jaku che ok te tkʼwaʼl (Romanos 3:23-26; 4:25; 8:30).

3. ¿Tiquʼn bʼaʼn tuʼn tkubʼ kyxnaqʼtzaʼn qeju at qʼuqbʼil kykʼuʼj tuʼn kyanqʼin te jumajx tzalu twitz Txʼotxʼ aju capítulo 8 te Romanos?

3 Toj capítulo 4 te Romanos, yolin Pablo tiʼj Abrahán. Aju xjal lu kukx ajbʼentoq te Jehová ex otoqxi tzʼanqʼin tej naʼmxtoq t-xi tqʼoʼn Jesús tchwinqlal tuʼn qklet. Maske nyatoq skʼoʼn maj Abrahán, ok qʼoʼn te tzʼaqli tuʼn Jehová (kjawil uʼjit Romanos 4:20-22). Axju jaku bʼant tuʼn Jehová toj ambʼil jaʼlo, jaku che ok tqʼoʼn te tzʼaqli qe okslal kukx in che ajbʼen te, aʼyeju at qʼuqbʼil kykʼuʼj tuʼn kyanqʼin te jumajx tzalu twitz Txʼotxʼ. Ax ikx bʼaʼn tuʼn tkubʼ kyxnaqʼtzaʼn okslal lu aju capítulo 8 te Romanos, tuʼnju jaku tzʼonin qeju nabʼil ateʼkux toj kyiʼj.

4. ¿Tiʼ bʼaʼn tuʼn tkubʼ qxjelin aj tjaw quʼjin Romanos 8:21?

4 Toj Romanos 8:21, in tzaj ttziyen Jehová qa ax ikx tchʼisbʼen «ktzoqpetel tuʼn miʼn ttentl tjaqʼ tipumal» il ex kyimen. A jlu in yolin tiʼj qa aʼyeju che anqʼil toj Tbʼanel Najbʼil, che tzalajel «junx kyukʼil tkʼwaʼl Dios tuj tzoqpibʼl kye maʼ t-xilen». Aj tjaw quʼjin taqikʼ Tyol Dios lu, bʼaʼn tuʼn tkubʼ qxjelin jlu: «¿In kubʼpe nnaʼne qa atine toj akʼaj twitz Txʼotxʼ?». Qo xnaqʼtzan tiʼj tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn qten atztzu.

«QA MA QO XIMAN TIʼJ JU TAJBʼIL QCHIBʼJAL»

5. ¿Alqiʼj yolin Pablo toj Romanos 8:4-13?

5 (Kjawil uʼjit Romanos 8:4-13). Toj capítulo 8 te Romanos, yolin Pablo tiʼj kabʼe tten kyanqʼibʼil xjal. Yolin kyiʼj qeju in «kybʼinchaʼn tajbʼil kychibʼjal» ex kyiʼj qeju in che anqʼin ik tzeʼn «tajbʼil Xewbʼaj Xjan». Jakulo kubʼ qximen qa atz yolin Pablo kyiʼj xjal nya okslal ex kyiʼj qe okslal. Noqtzun tuʼnj, xi ttzʼibʼin Pablo uʼj lu kye okslal, aqeju otoq che txkonjtz tuʼn kyok «oʼkx te Dios» (Romanos 1:7). Tuʼntzunju, aʼyeju in che anqʼintoq ik tzeʼn «tajbʼil kychibʼjal» ex qeju in che anqʼintoq ik tzeʼn «tajbʼil Xewbʼaj Xjan», okslal qe. Noqtzun tuʼnj, ¿tiʼ junxitl in bʼant kyuʼn junjun kywitz junjuntl?

6, 7. a) ¿Tiʼ t-xilen aju yol «kychibʼjal» toj Tyol Dios? b) ¿Alqiʼj yolin Pablo tej tqʼama yol «kychibʼjal» toj Romanos 8:4-13?

6 Aj tyolin Tyol Dios tiʼj «kychibʼjal», jaku yolin kyiʼj nim tiʼchaq. At maj atz in yolin tiʼj t-xmilal jun xjal (Romanos 2:28; 1 Corintios 15:39, 50). Ax ikx jaku yolin tiʼjju t-xilen jun xjal tukʼil juntl. Jun techel, in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa tqʼama Judá jlu tiʼj José kye txqantl terman: «Mas bʼaʼn tuʼn t-xi qkʼayin kye aj Ismael, twitz tuʼn tkubʼ qbʼyoʼn, tuʼnju ax qitzʼin ex ax qchibʼjal» (Génesis 37:27).

7 Qa ikju, ¿alqiʼj yolin Pablo tej tqʼama yol «kychibʼjal» toj Romanos 8:4-13? Tuʼn tel qnikʼ tiʼj, bʼaʼn tuʼn tok qqʼoʼn qwiʼ tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn Romanos 7:5. Tqʼama Pablo qa otoq tzʼanqʼin kyukʼix junjuntl okslal ik tzeʼn «tajbʼil kychibʼjal» tej naʼmxtoq kyok te okslal, tuʼnju xi kyqʼoʼn ambʼil tuʼn kybʼinchan «il». Tuʼntzunju, aqeju in che anqʼintoq ik tzeʼn «tajbʼil kychibʼjal», atz in yolin kyiʼj qeju in xi kyqʼoʼn ambʼil tuʼn kykubʼ kyuʼn nya bʼaʼn achbʼil ex in kubʼ kybʼinchaʼn aju kyajbʼil.

8. ¿Tiquʼn xi tqʼamaʼn Pablo kye okslal skʼoʼn maj tuʼn miʼn tkubʼ kybʼinchaʼn aju «tajbʼil kychibʼjal»?

8 ¿Tiquʼn xi tqʼamaʼn Pablo kye okslal skʼoʼn maj tuʼn miʼn tkubʼ kybʼinchaʼn aju «tajbʼil kychibʼjal»? Tuʼnju jaku txi tqʼoʼn alkyexku tmajen Jehová ambʼil tuʼn kyok achbʼil te nim kyoklen toj tanqʼibʼil. Jun techel, tqʼama Pablo qa ateʼtoq junjun erman te tnam Roma, otoq che ok te majen tiʼjju kyex kyajbʼil. Atzlo yolin Pablo tiʼjju tuʼn tkubʼ kuẍe jun tukʼil juntl, tiʼjju wabʼj moqa kyiʼj junjuntl achbʼil nim kyoklen toj kyanqʼibʼil (Romanos 16:17, 18; Filipenses 3:18, 19; Judas 4, 8, 12). Toj tnam Corinto, toj jun ambʼil kubʼ kuẍe jun okslal tukʼil «t-xuʼjil tman» (1 Corintios 5:1). Tuʼn jlu, attoq tajbʼen kye okslal toj tnejel syent abʼqʼi qeju yol tqʼama Pablo, aju tuʼn miʼn kyanqʼin ik tzeʼn «tajbʼil kychibʼjal» (Romanos 8:5, 6). Ax ikx at tajbʼen qe toj ambʼil jaʼlo.

9. ¿Alqiʼj mintiʼ in yolin Romanos 8:6?

9 At nimxix kyoklen qeju yol lu qe toj ambʼil jaʼlo. Axpe ikx jaku tzyet tanqʼin jun okslal ma tzʼel nim ambʼil in najbʼen te Jehová ik tzeʼn tajbʼil tchibʼjal. Noqtzun tuʼnj, mintiʼ in yolin Romanos 8:6 tiʼj qa nya bʼaʼn tuʼn qximen kyiʼj junjun tiʼchaq ik tzeʼn qwa, qaqʼun, saqchbʼil moqa tiʼjju kʼujlabʼil in tnaʼn jun xinaq tiʼj jun xuʼj. Jaku che bʼant qe tiʼchaq lu quʼn toj qanqʼibʼil. Ax ikx te Jesús tzalaj tej twaʼn, axpe ikx xi tqʼoʼn kywa nim xjal. Ex at maj el tpaʼn ambʼil tuʼn tojlan. Nya oʼkxju, ax ikx tqʼama Pablo qa nim toklen tuʼn kykubʼ kuẍe qeju o che kubʼ mojeʼ.

¿Alkye mas qgan tuʼn qyolin tiʼj? (Qʼonka twitza tiʼj taqikʼ 10 ex 11).

10. ¿Tiʼ t-xilen aju «qa ma qo ximan tiʼj» jun tiʼ?

10 ¿Tiʼ t-xilen aju «qa ma qo ximan tiʼj» jun tiʼ? Atz yolin Pablo tiʼjju tuʼn tok tqʼoʼn xjal tkyaqil t-ximbʼetz ex tajbʼil tiʼj jun tiʼ. In tzaj tqʼamaʼn jun xjal at tojtzqibʼil qa at toklen jlu kyukʼil qeju oʼkx in che ximen tiʼjju kyex kyajbʼil ex in che yolin tiʼj toj tkyaqil ambʼil. Aqeju achbʼil lu, atzun mas nim toklen toj kywitz ex in xi kyqʼoʼn ambʼil tuʼn tkubʼ kyiʼj kyuʼn.

¿Alkye mas nim toklen toj qanqʼibʼil?

11. ¿Alkyeqe tiʼchaq jaku tzʼok qqʼoʼn te mas nim kyoklen?

11 Iltoq tiʼj tuʼn kyximen okslal te tnam Roma tiʼj alkyeqe tiʼchaq in noktoq kyqʼoʼn te nim toklen. ¿Apeju «tajbʼil kychibʼjal»? Ax ikx qe il tiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkye mas nim toklen toj qwitz. ¿Alkyeqe tiʼchaq jaku tzʼok qqʼoʼn te mas nim toklen? Tuʼn tel qnikʼ tiʼj, bʼaʼn tuʼn tkubʼ qxjelin jlu: «¿Alkye jun tiʼ mas ngane tuʼn nyoline tiʼj? ¿Alkye mas ngane tuʼn tbʼant wuʼne?». Ateʼ junjun in nel kynikʼ tiʼj qa oʼkx in che ximen tiʼj tuʼn t-xi kynikʼbʼen junjun wiq vin, tuʼn tok tkʼaʼ kyja, tuʼn kylaqʼonte kyxbʼalun, tuʼn tbʼaj kynajsaʼn kypwaq ex qa tuʼn kyximen jatumel che xeʼl kyoj kyvacacion. Bʼaʼn qe tiʼchaq lu ex jaku che bʼant quʼn. Aj qyolin tiʼj vin, bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn kabʼe techel. Ax Jesús ok qʼonte aʼ te vin toj jun mejebʼleʼn ex xi tqʼamaʼn Pablo te Timoteo tuʼn t-xi tkʼaʼn «chʼin vin» tuʼntzun tbʼanix (1 Timoteo 5:23; Juan 2:3-11). Noqtzun tuʼnj, mintiʼ ok kyqʼoʼn vin te mas nim toklen. ¿Yajtzun qe? ¿Alkye mas nim toklen toj qanqʼibʼil?

12, 13. ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkye mas nim toklen toj qanqʼibʼil?

12 ¿Tiquʼn il tiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkye mas nim toklen toj qanqʼibʼil? Tqʼama Pablo jlu: «Porque qa ma qo ximan tiʼj ju tajbʼil qchibʼjal, kamik in tzaj tuʼn» (Romanos 8:6). Qa ma qo anqʼin ik tzeʼn tajbʼil qchibʼjal, jaku naj qamiwbʼil tukʼil Jehová jaʼlo ex toj ambʼil tzul jaku naj qchwinqlal. Noqtzun tuʼnj, jaku kubʼ tiʼj quʼn. Qkyaqilx jaku bʼaj qchʼixpun qibʼ. Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn aju xjal in yaẍintoq te tnam Corinto aju ex lajoʼn kyxol okslal. Bʼaj tchʼixpuʼn tanqʼibʼil ex ya mintiʼ xi tqʼoʼn ambʼil tuʼn tkubʼ kyuʼn nya bʼaʼn achbʼil ex ok ten ajbʼel juntl maj te Jehová toj tumel (2 Corintios 2:6-8).

13 Maske otoq tzʼanqʼin xjal lu toj nya bʼaʼn tuʼnju anqʼin ik tzeʼn tajbʼil tchibʼjal, noqtzun tuʼnj, bʼaj tchʼixpuʼn tten tanqʼibʼil. Qa at jun okslal ma tzʼok lepeʼ kyiʼj nya bʼaʼn achbʼil twitzju tuʼn tok lepeʼ kyiʼj tkawbʼil Jehová, ax ikx jaku bʼaj tchʼixpuʼn tten tanqʼibʼil. Qa ma tzaj tnaʼn qeju yol tqʼama Pablo, jaku tzʼonin tiʼj tuʼntzun tbʼaj tchʼixpuʼn tmod.

«QA MA QO XIMAN TIʼJ JU TAJBʼIL XEWBʼAJ XJAN»

14, 15. a) ¿Alqiʼj bʼaʼn tuʼn qximen? b) ¿Alqiʼj mintiʼ in yolin aju tuʼn qximen «tiʼj ju tajbʼil Xewbʼaj Xjan»?

14 Tej otoqxi tqʼama Pablo alkyeqe nya bʼaʼn jaku che tzaj «qa ma qo ximan tiʼj ju tajbʼil qchibʼjal», tqʼamatl jlu: «Qa ma qo ximan tiʼj ju tajbʼil Xewbʼaj Xjan, tuʼn jlu in tzaj qʼoʼn qchwinqlal ex qmojbʼabʼl qibʼ». Ax tok, in yolin jlu tiʼj jun tbʼanel oyaj.

15 Noqtzun tuʼnj, aju tuʼn qximen «tiʼj ju tajbʼil Xewbʼaj Xjan», mintiʼ in yolin tiʼj tuʼn oʼkx qximen tkyaqil ambʼil tiʼj Jehová, tiʼj Tyol ex qa oʼkx kyiʼj jlu tuʼn qyolin. Aqeju okslal toj ambʼil jaʼlo, in che waʼn, in che kʼan, in che kubʼ mojeʼ, in che ul kykʼwaʼl ex in che aqʼunan ik tzeʼn kye okslal toj tnejel syent abʼqʼi (Marcos 6:3; 1 Tesalonicenses 2:9).

Aju mas nim toklen toj tanqʼibʼil Pablo, aju tuʼn tajbʼentoq te Dios

16. ¿Alkyetoq mas nim toklen toj tanqʼibʼil Pablo?

16 Mintiʼ xi tqʼoʼn Pablo ex qeju txqantl okslal tuʼn kyok tiʼchaq lu te nim toklen toj kyanqʼibʼil. Jun techel, ojtzqiʼn quʼn qa kanet twiʼ twa Pablo tuʼnju aqʼunan tuʼn kybʼinchet ja xbʼalun. Noqtzun tuʼnj, mintiʼ ok tqʼoʼn Pablo taqʼun te mas nim toklen, aju mas nim toklen toj tanqʼibʼil, aju tuʼn tajbʼentoq te Dios. Atz ok tqʼoʼn twiʼ tiʼj tuʼn tpakbʼan ex tuʼn tqʼon xnaqʼtzbʼil (kjawil uʼjit Hechos 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35). Jakutoq che ok lepeʼ qeju okslal te tnam Roma tiʼj techel kubʼ tqʼoʼn Pablo, ax ikx qe jaku qo ok lepeʼ tiʼj (Romanos 15:15, 16).

17. ¿Tiʼ qo tzalajel tiʼj qa «ma qo ximan tiʼj ju tajbʼil Xewbʼaj Xjan»?

17 ¿Tiʼ tbʼanel tzul qe qa «ma qo ximan tiʼj ju tajbʼil Xewbʼaj Xjan»? In tzaj tqʼamaʼn Romanos 8:6 jlu: «Qa ma qo ximan tiʼj ju tajbʼil Xewbʼaj Xjan, tuʼn jlu in tzaj qʼoʼn qchwinqlal ex qmojbʼabʼl qibʼ tukʼil Dios». Aju yol lu atz in yolin tiʼj tuʼn t-xi qqʼoʼn ambʼil te Jehová tuʼn tok t-xqʼuqin qximbʼetz tuʼn xewbʼaj xjan ex tuʼn t-xi qxnaqʼtzan qibʼ tuʼn tten qximbʼetz ik tzeʼn te. In tzaj ttziyen Jehová tuʼn tten jun qanqʼibʼil toj tzalajbʼil toj ambʼil jaʼlo ex qchwinqlal te jumajx toj ambʼil tzul.

Noq tuʼn Jehová jaku ten qximbʼetz toj txubʼtxaj

18. ¿Alkye tten jaku kanet mujbʼabʼil quʼn «qa ma qo ximan tiʼj ju tajbʼil Xewbʼaj Xjan»?

18 Ax ikx tqʼama Pablo qa ma qo ximen ik tzeʼn tajbʼil xewbʼaj xjan, in tzaj tqʼoʼn mujbʼabʼil. Qkyaqilx qaj tuʼn qten toj mujbʼabʼil, mas aju tuʼn tten qximbʼetz toj txubʼtxaj, noqtzun tuʼnj, nya kykyaqil in kanet jlu kyuʼn. ¿Alkye tten jaku kanet mujbʼabʼil qxol «qa ma qo ximan tiʼj ju tajbʼil Xewbʼaj Xjan»? Noq tuʼn Jehová jaku ten qximbʼetz toj txubʼtxaj. Ax ikx jaku ten mujbʼabʼil qxol kyukʼil toj qja ex kyukʼil txqantl okslal. Ex tuʼnju qkyaqilx aj il qoʼ, at maj in che tzaj nya bʼaʼn qxol kyukʼil erman. Kyoj ambʼil aju in xi qbʼiʼn nabʼil kyaj tqʼoʼn Jesús: «Txiʼya tukʼil termaniya tuʼn tbʼant ttena tukʼil» (Mateo 5:24). Bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa ax ikx in che ajbʼen qe erman te Jehová, «aju Dios qʼolte qmojbʼabʼl» (Romanos 15:33; 16:20).

19. ¿Alkye tbʼanel mujbʼabʼil jaku qo tzalaj tiʼj?

19 Qa atz «ma qo ximan tiʼj ju tajbʼil Xewbʼaj Xjan», ax ikx qo tzalajel tiʼj juntl tbʼanel mujbʼabʼil, aju mujbʼabʼil tukʼil Dios. Kyaj tqʼamaʼn t-sanjel Dios Isaías qa che okel t-xqʼuqin Jehová qeju in nok qeʼxix kykʼuʼj tiʼj ex qa che tel toj txubʼtxaj tuʼn te jumajx. Ax ikx in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Ma qo ok tzʼaqle twutz qMan Dios noq tuʼn qnimbʼil. Tuʼntziʼn ikyjo, at qmujbʼil qibʼ tukʼa, noq tuʼn qAjaw Jesucrist» (Isaías 26:3; Romanos 5:1, Akʼaj Tuʼjil Tyol qMan).

20. ¿Alkye tbʼanel oyaj tzul qʼoʼn qe qa ma txi qbʼiʼn aju nabʼil tkuʼx toj capítulo 8 te Romanos?

20 Qa atz in qo yon tuʼn qanqʼin te jumajx toj kyaʼj moqa tzalu twitz Txʼotxʼ, qkyaqilx jaku tzʼetz qiʼn tbʼanel tiʼjju nabʼil tkuʼx toj capítulo 8 te Romanos. In xi qqʼoʼn chjonte tuʼnju in tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj tuʼn tok qqʼoʼn qwiʼ tiʼj qajbʼebʼil te Jehová ex nya kyiʼj qeju qex qajbʼil. Qa atz «ma qo ximan tiʼj ju tajbʼil Xewbʼaj Xjan», jaku tzaj qʼoʼn jun tbʼanel oyaj qe: «Qchwinqlal te jumajx tuʼn qmojbʼabʼl qibʼ tukʼil Jesucrist aju Qajaw» (Romanos 6:23).