Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

ONBʼIL KYE JA XJAL | KYE MEJEBʼLEʼN

Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn tkyaj qqʼoʼn aqʼuntl toj tlugar

Tiʼ jaku bʼant quʼn tuʼn tkyaj qqʼoʼn aqʼuntl toj tlugar

 Nya kwest tuʼn qyolin kyukʼil txqantl toj ambʼil jaʼlo tuʼnju mas in najbʼen celular, tableta ex junjuntl tiʼchaq quʼn. Tuʼntzunju, jaku kubʼ t-ximen tajaw aqʼuntl, qe tukʼila ex qe xjal in che loqʼin qa jaku chex ttzaqʼweʼna toj alkyexku or ex toj alkyexku qʼij. Ex tuʼn jlu, kwestlo jaku tzʼojlana jun rat ex tuʼn t-ximana tiʼj alkyeqe tiʼchaq mas nim kyoklen, ik tzeʼn tmejebʼleʼna.

 Aju bʼaʼn tuʼn tel tnikʼa tiʼj

  •   Jaku tzʼel tiʼn aqʼuntl ambʼil tiʼja tuʼn ttena kyukʼil toj tjaya. Jaku tzʼok jun llamada, jun mensaje moqa jun correo electrónico ik tzeʼn jun qʼaqʼ ex il tiʼj tuʼn tkubʼ yupit.

     «Mas kwest tuʼn tel qpaʼn ambʼil tuʼn qten kyukʼil toj qja otoqxi qo el toj aqʼuntl, tuʼnju kukx in che tzaj samaʼn correo ex kukx in che tzaj llamarin xjal qiʼj. Ex tuʼn jlu, ya mintiʼ in nok qqʼoʼn qwiʼ tiʼj qukʼil» (Jeanette).

  •   Il tiʼj tuʼn tbʼant junjun chʼixpubʼil tuʼna tuʼntzun miʼn tel tiʼn aqʼuntl ambʼil tiʼja ex tuʼn ttena kyukʼil toj tjaya.

     «Ya mintiʼxix in nok nqʼoʼne toklen nchmile ex in kubʼ nximane jlu: ‹In nel tnikʼ wiʼje ex kbʼel tnajsaʼn wile. Chin tele tukʼil yajxitl›» (Holly).

 Tzeʼn jaku kubʼ tqʼoʼna aqʼuntl toj tlugar tuʼntzun t-ximana kyiʼj toj tjaya

  •   Aju mejebʼleʼn il tiʼj tuʼn tkubʼ qqʼoʼn tnejel. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Aju ok tmojbʼaʼn Dios, miʼn tzʼel tpaʼn xjal» (Mateo 19:6). Qa mlay txi tqʼoʼna ambʼil te jun xjal tuʼn tel tpaʼn tmejebʼleʼna, ¿tiquʼntzun kxel tqʼoʼna ambʼil te aqʼuntl tuʼn tbʼant jlu tuʼn?

     «In kubʼ kyximen junjun xjal in che loqʼin qukʼil qa jaku che llamarin qiʼj toj alkyexku or tuʼnju in tzaj kychjoʼn qe tiʼchaq. Tuʼnju in nok nqʼoʼne toklen mejebʼleʼn, in xi nqʼamaʼne kye xjal alkye qʼij mlay chex ntzaqʼweʼne. Pero in xi nqʼamaʼne kye tuʼn nyoline kyukʼil aj tten ambʼil wiʼje» (Mark).

     Bʼaʼn tuʼn tkubʼ t-xjelina jlu: «¿In kubʼpe nyekʼine tukʼil nbʼinchbʼene qa mas nim toklen nmejebʼleʼne toj nwitze twitzju aqʼuntl?».

  •   Xnaqʼtzanx tibʼa tuʼn t-xi tqʼamaʼna mlay. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Kyukʼil qe xjal mans, atzun taʼ nabʼl» (Proverbios 11:2). Qa ma ten qnabʼil, kʼelel qnikʼ tiʼj qa mlay bʼant tkyaqil quʼn, mlay txi qtziyen tuʼn t-xi qbʼinchaʼn juntl aqʼuntl ex jaku txi qqʼamaʼn tuʼn t-xi tbʼinchaʼn juntl xjal.

     «Plomero qine. Tuʼntzunju, aj in chin tzaj llamarina tuʼn jun xjal, chʼixmi tkyaqil maj in qʼojin aj ttzaj yolin. Qa mintiʼ ambʼil wiʼje tuʼn wonine tiʼj xjal, in xi nqʼoʼne tnúmero juntl tuʼntzun t-xi tbʼinchaʼn» (Christopher).

     Bʼaʼn tuʼn tkubʼ t-xjelina jlu: «¿Jakupe txi nqʼamaʼne qa mlay tzaj nkʼamoʼne jun aqʼuntl tuʼnju in nel tiʼn ambʼil tuʼn ntene tukʼil wukʼile? ¿Axpe te t-ximbʼetz at ik tzeʼn weye?».

  •   Paʼmila ambʼil tuʼn kytene junx. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Teyle junjun tiʼxti at tqʼijlalil tuʼn tbʼinchet» (Eclesiastés 3:1). Nim toklen tuʼn tel kypaʼn mejebʼleʼn ambʼil tuʼn kyten junx. Ex mas qa at nim kyaqʼun, il tiʼj tuʼn tajbʼen ambʼil kyuʼn toj tumel.

     «Qa at nim qaqʼune, in qo yoline tiʼj alkye ambʼil jaku qo tene jun rat junx ex qjunalxe, ik tzeʼn tuʼn qwaʼne te qale moqa tuʼn qexe jun rat bʼetil ttzi playa» (Deborah).

     Bʼaʼn tuʼn tkubʼ t-xjelina jlu: «¿In kubʼpe nximane alkye ambʼil tuʼn ntene tukʼil wukʼile tuʼn tok nbʼiʼne? ¿Axpe te t-ximbʼetz at ik tzeʼn weye?».

  •   Ya miʼn ximana tiʼj aqʼuntl. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tuʼn tjaw qjyoʼn «alkyeju mas bʼaʼn», moqa alkye mas nim toklen (Filipenses 1:10). ¿Jakupe kubʼ tyupin tcelulara junjun maj tuʼntzun miʼn t-ximana tiʼj aqʼuntl aj ttzaj llamarina moqa aj kyoktz mensaje?

     «O kubʼ nqʼoʼne jun ora tuʼn tkyaj ntzaqpiʼne waqʼune ex in nok tilil wuʼne tuʼn tbʼant. Aj tpon or lu, in nel wiʼne tvolumen celular» (Jeremy).

     Bʼaʼn tuʼn tkubʼ t-xjelina jlu: «¿In kubʼpe nnaʼne qa il tiʼj tuʼn t-xi ntzaqʼweʼne npatrone moqa jun xjal taj tuʼn tloqʼin? ¿Axpe t-ximbʼetz wukʼile at ik tzeʼn weye?».

  •   Tenx tnabʼila. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Tzʼelxwit nikʼbʼaj kyiʼje kyuʼn kykyaqil xjal qa mejor kymodiye» (Filipenses 4:5). Qa ma qo ximen tiʼj, at maj kʼelel tiʼn aqʼuntl ambʼil kye mejebʼleʼn. Jun techel, bʼalo il tiʼj tuʼn t-xi ttzaqʼweʼn tukʼila jun llamada, jun correo moqa mensaje maske otoq tzʼel toj aqʼuntl. Tuʼntzunju, tenx tnabʼila ex miʼn txi tqanina aju mlay bʼant tuʼn tukʼila.

     «At jun tnegocio nchmile ex at maj noq minabʼen in che tzaj llamarin xjal tiʼj ex il tiʼj tuʼn t-xiʼ keʼyilte. At maj nyaxix bʼaʼn in nela toj nwitze, pero tuʼnju in qo tene nim ambʼil junx, ya mintiʼxix in nok nqʼoʼne nwiʼye tiʼj jlu» (Beverly).

     Bʼaʼn tuʼn tkubʼ t-xjelina jlu: «¿In nelpe nnikʼe tiʼj qa mlay tzaj tqʼoʼn wukʼile mas ambʼil tiʼjju jaku bʼant tuʼn? ¿Axpe te t-ximbʼetz at ik tzeʼn weye?».

 Junjun consej tuʼn tkubʼ kyxnaqʼtzaʼne junx

 Tnejel, che ximane kyiʼj xjel lu kyjunalxe, yajxitl junx jaku che yoline kyiʼj.

  •   ¿Ope tzaj tqʼamaʼn tukʼila teya qa kukx in ximana tiʼj aqʼuntl aj tpona tjaya? Qa ikju, ¿in kubʼpe t-ximana qa ax tok aju in tzaj tqʼamaʼn?

  •   ¿Alkye junjun tiʼchaq tuʼn tbʼant tuʼna tuʼntzun tten mas ambʼil tiʼja?

  •    ¿Ope kubʼ t-ximana jun maj qa oʼkx in ximen tukʼila tiʼj aqʼuntl maske otoq tzʼel toj taqʼun? Qa ikju, ¿toj alkye ambʼil?

  •    ¿Tajpe teya tuʼn tbʼant junjun chʼixpubʼil tuʼn tukʼila tuʼntzun tten mas ambʼil kyiʼje? ¿Alkye?