Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

ONBʼIL KYE JA XJAL | KYE MAMBʼAJ

Qe redes sociales | Tnejel plaj: ¿Ilpe tiʼj tuʼn kyajbʼen redes sociales kyuʼn nkʼwale moqa wale?

Qe redes sociales | Tnejel plaj: ¿Ilpe tiʼj tuʼn kyajbʼen redes sociales kyuʼn nkʼwale moqa wale?

 Bʼant jun encuesta ex kyqʼama 97% kye kuʼxun qa in najbʼen redes sociales kyuʼn. Yajtzun tkʼwala, ¿taj tuʼn tajbʼen redes sociales tuʼn? Qa ikju, bʼaʼn tuʼn t-ximana kyiʼj junjun tiʼ.

Kʼelel qnikʼ tiʼj jlu toj xnaqʼtzbʼil lu:

 ¿Jniʼ ambʼil kʼajbʼel redes sociales tuʼn tkʼwala moqa tala?

 In tzaj qʼamaʼn toj sitio te internet HelpGuide qa «o che bʼaj bʼinchaʼn redes sociales tuʼn tok bʼaj twiʼya kyiʼj, tuʼn kukx ttena en línea ex tuʼn tok tqʼoʼn twitza tiʼj pantalla aj toktz jun tqanil».

 «Oʼkx waje tuʼn tok nkeʼyine redes sociales toj chʼin ambʼil. Pero aj tok nqʼoʼn nwitze tiʼj, ya otoq tzikʼ nim ambʼil in nok nkeʼyine aju in jax kyqʼoʼn txqantl. Noqtzun tuʼnj, kwest tuʼn tkyaj tqʼoʼna teléfono ex tuʼn t-xi tbʼinchaʼna jun tiʼ jaku tzʼonin tiʼja» (Lynne, te 20 abʼqʼi).

 Xjelinkuya: ¿Jakupe tzʼok t-xqʼuqin tibʼ nkʼwale moqa wale aj tajbʼen redes sociales tuʼn ex kxelpe tbʼiʼn aju kxel nqʼamaʼne te? ¿Mape tzʼok tnabʼil tuʼntzun tel tnikʼ tiʼj jniʼ ambʼil kʼajbʼel tuʼn?

 Texto nim toklen: «Kyjaʼtzun che ximane tiʼj tzaʼn tten tuʼn kybʼete; miʼn che bʼete mintiʼ kynabʼle, noq oʼkx tuʼn tten kynabʼle. Tzʼajbʼenxwit tkyaqil qʼij kyuʼne tuʼn kybʼinchanteye bʼaʼn» (Efesios 5:15, 16).

Qa mintiʼ ma txi tyekʼina te tkʼwala tzeʼn tuʼn tajbʼen redes sociales tuʼn, in nok ik tzeʼn aj tjax tibʼaj jun chej nya xnaqʼtzan maj.

 ¿Tiʼ t-ximbʼetz tkʼwala ktel kyiʼj amiw?

 O che kubʼ bʼinchaʼn redes sociales tuʼn tkubʼ kyximen xjal qa jaku ten nim kyamiw. Pero nya ax tok amiw qe jlu.

 «O tzʼel nnikʼe tiʼj qa in kubʼ kyximen nim kuʼxun qa mas in che ximen txqantl kyiʼj qa ma ten nim kyseguidor moqa ma txi qʼoʼn nim ‹me gusta› tiʼjju in jax kyqʼoʼn toj redes sociales. Pero nya ax tok jlu» (Patricia, te 17 abʼqʼi).

 Xjelinkuya: ¿Ope tzʼok tnabʼil nkʼwale tuʼn tel tnikʼ tiʼj qa nya nim toklen tuʼn tok ojtzqiʼn twitz kyoj redes sociales? ¿In nokpe tamiwin tibʼ kyukʼil xjal?

 Texto nim toklen: «Aju tamiw jun xjal kukx in ten tkʼujlalil tiʼj, ex ok ttzaj jun mya bʼaʼn tiʼj, nnoʼk tamiw ik tzaʼn jun terman» (Proverbios 17:17).

 ¿Tiʼ nya bʼaʼn jaku tzaj tiʼj tkʼwala aj tajbʼen redes sociales tuʼn?

 O tzʼel kynikʼ xjal at kynabʼil tiʼj qa aj tajbʼen nim ambʼil redes sociales kyuʼn xjal, jaku kubʼ kynaʼn qa kyjunalx ateʼ, jaku tzaj ansiedad kyiʼj ex depresión.

 «Mintiʼ in kubʼ qnaʼn bʼaʼn aj tok qkeʼyin kyfoto qamiw kyukʼil juntl qamiw ex mintiʼ in netza toj foto» (Serena, te 19 abʼqʼi).

 Xjelinkuya: ¿Ope tzʼok tnabʼil nkʼwale tuʼn miʼn t-ximen oʼkx tiʼjx, tuʼn miʼn tcompetirin, moqa tuʼn miʼn tkubʼ tnaʼn nya bʼaʼn aj tok tkeʼyin aju in jax kyqʼoʼn txqantl kyoj redes sociales?

 Texto nim toklen: «Miʼn jaw qniman qibʼ. Miʼn tzʼok qikʼlen qibʼ qxolx. Miʼn tzaj tloʼch qkʼuʼj tiʼj juntl» (Gálatas 5:26).

 ¿Tiʼ kbʼantel tuʼn tkʼwala moqa tala toj internet?

 Toj redes sociales in netz yekʼin pornografía, sexteo ex jaku che xmayin txqantl tiʼj kyukʼil. Bʼalo nya taj tkʼwala tuʼn tkubʼ tbʼinchaʼn jlu moqa tuʼn tok tkeʼyin, pero jaku tzʼok weʼ twitz.

 «In che yolin xjal tiʼj nya bʼaʼn yol kyoj redes sociales ex ateʼ música nya bʼaʼn toj. Ax ikx, o tzʼel nnikʼe tiʼj qa aj tjax qʼoʼn jun tiʼ tbʼanel, jaku tzaj nya bʼaʼn tuʼn» (Linda, te 23 abʼqʼi).

 Xjelinkuya: ¿Atpe tnabʼil nkʼwale moqa wale tuʼn tajbʼen internet tuʼn toj tumel? Qa ma tzʼok tkeʼyin jun tiʼ at yaẍbʼil toj, ¿okpe ktel tipumal tuʼn ya miʼn tok tkeʼyin?

 Texto nim toklen: «Atzunju yaẍbʼil ex tkyaqil ttzʼilil, ex tkyaqilju in pon kykʼuʼj xjal tiʼj, mintiʼ tuʼn kyyoline tiʼj [...]. Ex miʼn che yoline tiʼj tkʼayil yol, ex qa jun yol mintiʼ tnabʼl, ex qa jun yaqbʼil mya bʼaʼn» (Efesios 5:3, 4).

 ¿Ilpe tiʼj tuʼn tajbʼen redes sociales quʼn?

 Nya il tiʼj tuʼn tajbʼen redes sociales quʼn tuʼn qanqʼin, tuʼn qtzalaj moqa tuʼn tten jun tbʼanel qanqʼibʼil. Ateʼ nim kuʼxun in che tzalaj ex mintiʼ in najbʼen redes sociales kyuʼn. Axpe ikx ajbʼen kyuʼn toj jun ambʼil, pero kubʼ kyximen tuʼn miʼn tajbʼen kyuʼn.

 «Ok nkeʼyine qa tzaj nya bʼaʼn tiʼj wanabʼe tuʼn redes sociales, tuʼntzunju kubʼ nximane tuʼn miʼn tajbʼen wuʼne. Atxix toj ambʼil aju, mas in chin tzalaje toj wanqʼibʼile» (Nathan, te 17 abʼqʼi).

 Toj chʼin yol: Naʼmxtoq txi tqʼoʼna ambʼil te tkʼwala tuʼn tajbʼen redes sociales tuʼn, bʼaʼn tuʼn tel tnikʼa tiʼj qa at tnabʼil tuʼn tjaw tjyoʼn tbʼanel tamiw, tuʼn tel tikʼun yaẍbʼil ex tuʼn tok trespetarin jniʼ ambʼil tuʼn tajbʼen redes sociales tuʼn.

 Texto nim toklen: «[Aju] xjal at tnabʼl tok tkwent tiʼj jatum in bʼet» (Proverbios 14:15).