Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

ONBʼIL KYE JA XJAL | AJU MEJEBʼLEʼN

¿Tiʼ jaku bʼant kyuʼn qeju ma che tijen tuʼn miʼn tkubʼ kynajsaʼn kymejebʼleʼn?

¿Tiʼ jaku bʼant kyuʼn qeju ma che tijen tuʼn miʼn tkubʼ kynajsaʼn kymejebʼleʼn?

 Atxix toj 1990 tuʼn tpon toj abʼqʼi 2015, mas in kubʼ kynajsaʼn xjal kymejebʼleʼn te 50 abʼqʼi ex mas aqeju te 65 abʼqʼi, in bʼaj jlu atz Estados Unidos. Aj qyolin tiʼjju divorcio lu atzun in qo yolin kyiʼj qeju xjal ma che tijen in kubʼ kynajsaʼn kymejebʼleʼn moqa «divorcio gris». ¿Tiquʼn mas in kubʼ kynajsaʼn qeju ma che tijen kymejebʼleʼn? ¿Tiʼ jaku tzʼonin kyiʼje tuʼn miʼn tkubʼ kynajsaʼne kymejebʼleʼne?

Toj xnaqʼtzbʼil lu, kʼelel kynikʼ tiʼj jlu:

 ¿Tiquʼn in kubʼ kynajsaʼn qeju ma che tijen kymejebʼleʼn? 

  •    Aju kymejebʼleʼn qeju ma che tijen, in kubʼ kynajsaʼn tuʼnju ya mintiʼ in che ten nim ambʼil junx. Aj tikʼ ambʼil, in chʼexpaj aju kyajbʼil ax ikx kyximbʼetz. Ex aj kyxiʼ kykʼwal anqʼil toj juntl lugar, mintiʼ in nel kynikʼ tzeʼn tuʼn kyok te jun tbʼanel chmilbʼaj ex xuʼjilbʼaj tuʼnju nim ambʼil o che ok te mambʼaj ex txubʼaj.

  •   Kyoj mankbʼil abʼqʼi ateʼ junjun xjal in nok kyqʼoʼn kyibʼ te qʼol nabʼil tiʼj mejebʼleʼn ex aʼye xjal lu, in xi kyqʼamaʼn kye mejebʼleʼn tuʼn kyximen oʼkx kyiʼjx: «¿In chin tzalajpeye toj nmejebʼleʼne? ¿In noninpe wiʼje tuʼn woke te tbʼanel xjal? ¿In noninpe nchmile moqa nxuʼjile tuʼn ntzalaje?». Qa nya bʼaʼn tzaqʼwebʼil kyiʼj qe xjel lu, nim qe xjal in tzaj kyqʼamaʼn tuʼn kyximen kyiʼjx ex tuʼn tkubʼ kynajsaʼn kymejebʼleʼn, tuʼntzun t-xi tzyet juntl akʼaj kyanqʼibʼil.

  •   Ya mintiʼ in tzaj kychʼixwi xjal qa ma kubʼ kynajsaʼn kymejebʼleʼn. In tzaj tqʼamaʼn sociólogo Eric Klinenberg jlu: «Kyoj qe ambʼil ma che ik, aqeju xjal mintiʼ in che tzalaj toj kymejebʼleʼn ex kyajbʼil tuʼn kydivorciarin, tnejel in che ok ten jyolte jun tiquʼn tuʼn miʼn tkubʼ kynajsaʼn kymejebʼleʼn. Pero toj ambʼil jaʼlo junxitl in bʼant. Qa at jun mintiʼ in tzalaj toj tmejebʼleʼn, mas in jyon tumel tuʼn tkubʼ tdivorciarin tibʼ. In bʼaj jlu tuʼnju in che ok ten xjal qʼamalte kye tuʼn kyximen okx kyiʼjx». a

 Ax ikx aj tkubʼ kydivorciarin kyibʼ xjal in nel tiʼn jun nya bʼaʼn pero ax ikx in tzaj tiʼn juntl nya bʼaʼn. Jun techel, tzaj tyekʼin jun xnaqʼtzbʼil «qa aj tkubʼ kypaʼn kyibʼ mejebʼleʼn o che tijen ya mintiʼ in xi kyqʼoʼn aju aj tajbʼen kye kyfamilia ex mas kwest in nela kye xuʼj».

 Ex il tiʼj tuʼn qximen tiʼj jun tiʼ. Aju libro No te divorcies in tzaj tqʼamaʼn: «Jaku txi tzyet juntl maj tanqʼibʼila, pero aya mlay chʼexpaje». Ex in tzaj tqʼamaʼntl: «Qa mintiʼxix in bʼant tuʼn kyyoline kyxolxe, ¿ope bʼant jun tiʼ tuʼna tuʼn t-xi tbʼinchana tiʼj? ¿Tiʼ o bʼant tuʼna tuʼn ya miʼn ttzaj problem kyxolxe?». b

 Aju jaku bʼant kyuʼne

  •   Kykʼamonxa qe chʼixpubʼil. Aj tbʼet ambʼil in chʼexpaj kymode kyxolxe. Bʼalo tuʼnju ya mintiʼ in che anqʼin kykʼwale kyukʼile moqa tuʼnju nya ax kygane tiʼj jun tiʼ. Tuʼntzunju, miʼn che ximane tiʼj tzeʼntoq kyanqʼibʼile ojtxe sino mas bʼaʼn tuʼn kyximane alkye tten tuʼn kymejorarine tiʼj chʼixpubʼil lu.

     Texto nim toklen: «Miʼn tmaya: ¿Tiquʼn mas bʼaʼn qe tyemp o che bʼaj twitzju te jaʼlo? Porke jun xjal at tnabʼl mlay tma ikju» (Eclesiastés 7:10).

  •   Tzʼok tilil kyuʼne tuʼn kukx tok qamiwin kyibʼe. ¿Jakupe tzʼok tilil tuʼna tuʼn tbʼant jun tiʼ aju tgan tchmila moqa t-xuʼjila? ¿Moqa jaku tzʼonina tiʼj tukʼila tuʼn tbʼant jun tiʼ tuʼn, aju tgana tiʼj? ¿Yajtzun qa ma txi tzyet tuʼn tkubʼ kybʼinchaʼne junx aju kygane tiʼj? Mas nim toklen tuʼn kytene junx. Iktzun tten jaku che oke te jun ax tok mejebʼlen ex nya ik tzeʼn kabʼe xjal oʼkx in che anqʼin junx ex mintiʼ mujbʼabʼil kyxol.

     Texto nim toklen: «Mya noq oʼkx tuʼn kyximane tiʼj ju bʼaʼn te kyeye, ax ikx tuʼn kyximane tiʼj alkyeju bʼaʼn kye txqantl» (1 Corintios 10:24).

  •   Kukx kyyekʼinxe tbʼanel kymode. Miʼn txi kyqʼoʼne ambʼil tuʼn kykubʼ naj tbʼanel kymode noq tuʼnju ma tzikʼ nim ambʼil kykubʼlen mojeʼye. Che yoline tukʼil respeto ex kyyekʼinxe kykʼujlabʼile, ik tzeʼn tej kynoviotoq kyibʼe. Ex che ajbʼenx yol kyuʼne aju «najsama» ex «chjonte». Qʼamanxa te tchmila moqa t-xuʼjila qa kʼujlaʼn tuʼna ex qʼonxa chjonte te tiʼj tkyaqilju in bʼant tuʼn tiʼja.

     Texto nim toklen: «Aju mas bʼaʼn, atwit kykʼuʼje kyiʼje kyxolxe, qʼaqʼanx kykʼuʼje tiʼj juntl» (Efesios 4:32).

  •   Kynaʼntze tbʼanel ambʼil tej kytene junx. Kykeʼyinke qe foto tej kymejeye ex kyiʼj junjun ambʼil tej kytene junx. A jlu jaku tzʼonin kyiʼje tuʼn kukx tten kʼujlabʼil ex respet toj kymejebʼleʼne.

     Texto nim toklen: «Kyjaʼtzun tten teyle junjun kyeye, kʼujlam t-xuʼjil ik tzaʼn in tkʼujlan tibʼ, ax ikx te xuʼj nimanx tchmil» (Efesios 5:33).

a Toj uʼj Vivir solo: un estilo de vida cada vez más popular y que atrae a muchos.

b Oʼkx in tzaj tqʼon Tyol Dios ambʼil tuʼn tkubʼ tnajsaʼn jun mejebʼlen qa ma tzʼokx aj pajil moqa kyʼaʼjil toj (Mateo 19:5, 6, 9). Keʼyinka jun xnaqʼtzbʼil «¿Admite la Biblia el divorcio?».