Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

KYXJEL KUʼXUN

¿Tiʼ jaku tzaj qiʼj qa ma txi qqʼamaʼn nya bʼaʼn yol?

¿Tiʼ jaku tzaj qiʼj qa ma txi qqʼamaʼn nya bʼaʼn yol?

«Ma chin naqʼete tuʼn tok nbʼiʼne nya bʼaʼn yol ex ya bʼaʼn in nela toj nwitze» (Chi Christopher te 17 abʼqʼi).

«Tej mas txin qine, in xitoq nqʼamaʼne qe nya bʼaʼn yol ex fácil in naqʼete kyiʼj. Noqtzun tuʼnj, kwest e kyaj ntzaqpiʼne qe nya bʼaʼn yol» (Chi Rebecca te 19 abʼqʼi).

 Jun examen

  •   ¿In kubʼpe tnaʼna nya bʼaʼn aj ttzaj kyqʼamaʼn txqantl nya bʼaʼn yol?

    •  Mintiʼ, tuʼnju ma chin naqʼete tuʼn ttzaj kyqʼamaʼn xjal nya bʼaʼn yol.

    •  Nya bʼaʼn in che ela toj nwitze, pero mlay bʼant jun tiʼ wuʼne.

    •  In kubʼ nnaʼne nim nya bʼaʼn ex mintiʼ in nikʼx wuʼne.

  •   ¿Atpe maj in xi tqʼamaʼn jun nya bʼaʼn yol?

    •  Mintiʼ

    •  Junjun maj

    •  Nimku maj

  •   ¿In kubʼpe t-ximana qa nya bʼaʼn tuʼn t-xi qqʼamaʼn jun nya bʼaʼn yol?

    •  Nya, at junjuntl tiʼchaq mas nya bʼaʼn.

    •  Ikju, puro nya bʼaʼn.

 ¿Tiquʼn nim toklen?

 Tiʼ teya t-xim tiʼj, ¿bʼaʼnpe tuʼn tyasin jun xjal? Jakulo kubʼ t-ximana: «Bʼaʼn te jlu. At junjuntl tiʼchaq mas nya bʼaʼn ex kykyaqil xjal in che yasin». Pero, ¿axpe tok jlu?

 Maske mlay txi tnimana, ateʼ junjun in nok tilil kyuʼn tuʼn miʼn t-xi kyqʼamaʼn nya bʼaʼn yol. Ex in che ximen kyiʼj junjuntl tiʼchaq bʼajx che ximen txqantl tiʼj. Ik tzeʼn jlu:

  •  Nya oʼkx in che ok yol te nya bʼaʼn yol. Kyuʼn tyola in nel nikʼbʼaj tiʼjju tkuʼx toj tanmiya. Aj t-xi tqʼamaʼna nya bʼaʼn yol, in kubʼ tyekʼina qa mintiʼ in ximana tiʼjju in kubʼ kynaʼn txqantl. ¿Ikxpe teya tmod?

     In tzaj tqʼamaʼn Biblia jlu: «Aju tyol xjal nneʼtz tuj ttziʼ, tuj tanmi xjal in jatz» (Mateo 15:18).

    In che ok nya bʼaʼn yol ik tzeʼn tzʼil. Entonces, ¿tiquʼn kbʼajel qtzʼilsaʼn qibʼ moqa tiquʼn che bʼajel qtzʼilsaʼn txqantl kyuʼn nya bʼaʼn yol?

  •  Jaku kubʼ kyximen txqantl nya bʼaʼn tiʼja aj t-xi tqʼamaʼna nya bʼaʼn yol. In tzaj tqʼamaʼn uʼj Cuss Control jlu: «Tuʼnju alkye tten in yolina kʼelel nikʼbʼaj tiʼj alkyeqe tamiwa che tel, qa kʼokel respetarina kyuʼn toj tjaya, kyuʼn tukʼila toj aqʼuntl, qa kkanetel jun taqʼuna, qa kxel qʼoʼn mas toklena, qa kʼokel respetarina kyuʼn xjal mintiʼ ojtzqiʼn twitza kyuʼn ex qa che onil tyola kyiʼj txqantl moqa miʼn». Ax ikx in tzaj tqʼamaʼn uʼj jlu: «Ximana tiʼj qa jaku che ten mas tbʼanel tamiwa qa mintiʼ ma che ajbʼen nya bʼaʼn yol tuʼna».

     In tzaj tqʼamaʼn Biblia jlu: «Miʼn che jaw schʼine tuʼn kyqʼoje, miʼn che yasune» (Efesios 4:31).

  •  Nya tuʼnju in che ajbʼen nya bʼaʼn yol tuʼna in noka te mas calidad. Tqʼama doctor Alex Packer toj libro tok tbʼi ¡Qué maleducado!, qa in bʼaj kygan xjal tuʼn kybʼin kyiʼj qeju in che yasin toj tkyaqil ambʼil. Ax ikx, aj tajbʼen nya bʼaʼn yol kyuʼn xjal «mintiʼ in kubʼ kyyekʼin kynabʼil ex mintiʼ in che ximen kyiʼj txqantl». In tzaj tqʼamaʼntl jlu: «Qa mintiʼ ttxolil qe tyola ex qa nya toj tumel qe, a jlu in tzaj tyekʼin qa mlay ximana kyiʼj tbʼanel yol».

     In tzaj tqʼamaʼn Biblia jlu: «Miʼn kymaye jun tkʼayil yol» (Efesios 4:29).

 Aju jaku bʼant tuʼna

  •  Bʼinchama jlu: Tzʼok tilil tuʼna tuʼn miʼn tyolina nya bʼaʼn yol toj jun xjaw. Ex bʼaʼn tuʼn tkubʼ ttzʼibʼina twitz jun calendario moqa gráfica. Noqtzun tuʼnj, tuʼn tbʼant tkyaqilju in kubʼ t-ximana, il tiʼj tuʼn tbʼant junjuntl tiʼ tuʼna.

  •  Miʼn txi tnajsaʼna ambʼil kyiʼj tiʼchaq in tzaj qʼamaʼn nya bʼaʼn yol toj. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Qa ma txi kyukʼin kyibʼe kyukʼil xjal mya bʼaʼn, ok ktzakjel kynabʼle» (1 Corintios 15:33). Aj tajbʼen txol yol «mya bʼaʼn» tuʼn versículo lu, nya oʼkx in yolin kyiʼj xjal sino ax ikx kyiʼj película, kyiʼj videojuego ex qe bʼitz in jaw tjyoʼna. In tzaj tqʼamaʼn Kenneth te 17 abʼqʼi jlu: «At maj in qo ok ten bʼitzel kyiʼj música qgan ex mintiʼ in nel qnikʼ kyiʼj nya bʼaʼn yol at toj. Oʼkx in qo ok lepeʼ tiʼj bʼitz».

  •  Bʼaʼn tuʼn tkubʼ tyekʼina qa o tzʼok tnabʼila. Ateʼ junjun in xi kyqʼamaʼn nya bʼaʼn yol tuʼn tkubʼ kyyekʼin kywitz txqantl qa o che chʼiy. Noqtzun tuʼnj, aqeju xjal o che chʼiy in nel «kynikʼ tiʼj alkyeju bʼaʼn ex alkyeju mya bʼaʼn» (Hebreos 5:14). Mintiʼ in kubʼ kyyekʼin xjal lu nya bʼaʼn kymod noq tuʼn kyjaw labʼin txqantl kyiʼj.

 Ma tzʼel qnikʼ tiʼj qa jaku ten nya bʼaʼn t-ximbʼetza kyuʼn nya bʼaʼn yol ex qa jaku kubʼ kynaʼn txqantl nya bʼaʼn tuʼn. Ex ya at nim nya bʼaʼn tzalu twitz Txʼotxʼ. In tzaj tqʼamaʼn libro Cuss Control tuʼn tbʼant jlu quʼn: «Miʼn txi tqʼamaʼna nya bʼaʼn yol, sino onina tuʼn kyyolin txqantl kyiʼj tbʼanel yol. Qa ma bʼant jlu tuʼna, kbʼel tnaʼna bʼaʼn ex che tzalajel txqantl tukʼila».