Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

KYXJEL KUʼXUN

¿Tiʼ jaku bʼant wuʼne qa waje tuʼn tkubʼ nbʼyon wibʼe?

¿Tiʼ jaku bʼant wuʼne qa waje tuʼn tkubʼ nbʼyon wibʼe?

 «Ma tzikʼ junjun abʼqʼi tzaj nim ansiedad wiʼje. Ok jlu ik tzeʼn iltoq tiʼj tuʼn tkubʼ nyuptzʼaʼne qʼaqʼ. Ex at maj kubʼ nximane tuʼn tkubʼ nbʼyon wibʼe. Nyatoq waje tuʼn nkyime, oʼkx wajtoqe tuʼn ya miʼn nsufririne» (Jonathan, te 17 abʼqʼi).

 Tej t-xi qanin junjun xjel kye 14 mil kuʼxun in che xnaqʼtzan toj básico, tqʼama jun kuʼxun tiʼj jweʼ qa otoq kubʼ t-ximen tuʼn tkubʼ tbʼyon tibʼ kyoj qeju mankbʼil 12 xjaw otoq che ikʼ. a Qa ax ikx teya in kubʼ t-ximana qa noqx gan tanqʼibʼila, ¿tiʼ jaku bʼant tuʼna?

  •   Ximana tnejel. Miʼn kubʼ tbʼinchaʼna jun tiʼ noq tuʼnju in kubʼ tnaʼna. Maske in kubʼ t-ximana qa mlayx che ikʼx nya bʼaʼn tuʼna, ateʼ junjun tiʼchaq jaku che onin tiʼja.

 ¿In kubʼpe t-ximana qa mlayx tzʼexa kywitz nya bʼaʼn? At maj in kubʼ qximen junjun tiʼchaq mintiʼ in che bʼaj. Tuʼntzunju, ateʼ junjuntl tumel tuʼn qex kywitz nya bʼaʼn in qo ok weʼ twitz. Tuʼn kyonbʼil txqantl, at maj mlay txi tiʼn ambʼil tuʼn qex kywitz.

  •  Texto nim toklen: «In qo yajlanjtz tuj tkyaqil, ex at jatum tuʼn qex tuʼn qtzoqpaj; nim nnikʼ qiʼj, ex at jatum tuʼn tok qeʼ qkʼuʼj tiʼj» (2 Corintios 4:8).

     Nabʼil: Qa kukx in kubʼ t-ximana tuʼn tkubʼ tbʼyon tibʼa ex kukx in nok tqʼoʼn twiʼya tiʼj jlu, bʼaʼn tuʼn tjyona onbʼil. Jaku txi llamarina kye qeju in che onin kyiʼj xjal in kubʼ kyximen tuʼn tkubʼ kybʼyon kyibʼ moqa jaku txiʼya toj sala te emergencia te jun spital. Kyoj lugar lu, tzul qʼoʼn onbʼil teya.

  •   Yolina kyukʼil txqantl. Ateʼ xjal in che ximen tiʼja ex kyaj tuʼn t-xi kyqʼoʼn onbʼil teya. Kyxol jlu, ateʼ tfamiliara ex qe tamiwa. Pero mlay tzʼel kynikʼ tiʼjju in bʼaj tiʼja qa mintiʼ ma txi tqʼamaʼna kye.

 Ateʼ junjun ya mintiʼ in kyil qe tiʼchaq, tuʼntzunju il tiʼj tuʼn tajbʼen lentes kyuʼn. Chʼixme ax jlu jaku bʼant tuʼn jun qamiw tuʼnju jaku tzʼonin qiʼj tuʼn qex kywitz nya bʼaʼn ex jaku tzʼonin qiʼj tuʼn miʼn tkubʼ qbʼyon qibʼ.

  •  Texto nim toklen: «Aju tamiw jun xjal [...], ex ok ttzaj jun mya bʼaʼn tiʼj, nnoʼk tamiw ik tzaʼn jun terman» (Proverbios 17:17).

     Nabʼil: Jaku txi tqʼamaʼna jlu aj t-xi tzyet tuʼn tyolina: «O kubʼ nximane junjun tiʼchaq nya toj tumel... ¿Jakupe txi nqʼamaʼne teya?». Moqa jaku txi tqʼamaʼna jlu: «In chin ok weʼye kywitz junjun nya bʼaʼn ex mlayx chin exe njunalxe twitz... ¿Jakupe tzʼonina wiʼje?».

  •   Txiʼya tukʼil jun doctor. Jaku kubʼ t-ximen jun xjal tuʼn tkubʼ tbʼyon tibʼ tuʼnju tok ansiedad moqa depresión tiʼj. Pero miʼn tzaj bʼaj tkʼuʼja, jaku che qʼanit yabʼil lu.

 Nya qaj tuʼn qwan aj ttzaj gripe qiʼj. Chʼixme ax jlu in bʼaj aj ttzaj depresión qiʼj, at maj ya nya qaj tuʼn qanqʼin. Noqtzun tuʼnj, jaku che qʼanit kabʼe yabʼil lu.

  •  Texto nim toklen: «Qe xjal mya yabʼ, mya il tiʼj jun qʼanal kye, noq oʼkx qe xjal yabʼ» (Mateo 9:12).

     Nabʼil: Bʼaʼn tuʼn twana bʼaʼn, bʼinchama ejercicio ex tzʼojlana bʼaʼn. Qa ma tzʼok t-xqʼuqin tibʼa, che ktel t-ximbʼetza toj tumel ex ktzalajela tiʼj tanqʼibʼila.

  •   Yolina tukʼil Dios. In tzaj tqʼamaʼn Biblia jlu: «Ate Dios maʼ toklen twitz ju qanmi, ex ojtzqiʼn tkyaqil tuʼn» (1 Juan 3:20). Tuʼntzunju, bʼaʼn tuʼn t-xi tzyet tuʼn tnaʼna Dios toj qʼij jaʼlo. Bʼaʼn tuʼn tajbʼen tbʼi tuʼna aju Jehová ex qʼamanxa te aju in kubʼ tnaʼna.

 At maj, in qo ok weʼ twitz nim nya bʼaʼn ex mlayx qo ex twitz qjunalx. Noqtzun tuʼnj, taj Jehová tuʼn tonin qiʼj.

  •  Texto nim toklen: «Tkyaqil kymanxe te Dios tuj kynaʼj Diose; kyqaninxe te, ax ikx kyqʼonxe chjonte te. Kyjaʼtzun kqebʼil kykʼuʼje tuʼn Dios; mas maʼ t-xilen jlu twitz tkyaqil kynabʼl xjal, tuʼn jlu kʼokel kwentin kyanmiye ex kyximbʼetze» (Filipenses 4:6, 7).

     Nabʼil: Nya oʼkx jaku txi tqʼamaʼna te Jehová alkyeqe nya bʼaʼn in nok weʼya twitz. Sino ax ikx jaku txi tqʼoʼna chjonte te kyiʼj junjun tiʼchaq (Colosenses 3:15). Qa kukx in xi tqʼoʼna chjonte, mas ktzalajela toj tanqʼibʼila.

 Qa in kubʼ t-ximana tuʼn tkubʼ tbʼyon tibʼa, bʼaʼn tuʼn tjyona onbʼil. Atzun jlu bʼant tuʼn Jonathan, aju ma qo yolin tiʼj tej xi tzyet xnaqʼtzbʼil lu. Tqʼama jlu: «In yoline nimku maj kyukʼil nmane ex in xiʼye tukʼil jun doctor. Tuʼntzunju, mas bʼaʼn atine jaʼlo. Maske kukx in chin ok weʼye kywitz nya bʼaʼn, mintiʼ in kubʼ nximane tuʼn tkubʼ nbʼyon wibʼe».

a Xi qanin xjel kye kuʼxun toj 2019 tuʼn Centros para el Control y la Prevención de Enfermedades de Estados Unidos.