Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

KYXJEL KUʼXUN

¿Tzeʼn jaku bʼaj nnukʼune ambʼil?

¿Tzeʼn jaku bʼaj nnukʼune ambʼil?

 ¿Tiquʼn nim toklen?

  •   Ik tten ambʼil ik tzeʼn pwaq. Qa mintiʼ ma tzʼajbʼen tuʼna toj tumel, mlay ten ambʼil tiʼja tuʼn t-xi tbʼinchaʼna junjun tiʼ. Pero qa ma tzʼajbʼen tuʼna toj tumel, ktel ambʼil tiʼja tuʼn t-xi tbʼinchaʼna junjun tiʼchaq jaku tzalaja tuʼn.

     Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Aju xjal kyʼaj, nim tgan tuʼn tten jun tiʼxti te, pero mintiʼ in knet tuʼn, atzunju xjal aqʼnal in knet nim tuʼn» (Proverbios 13:4).

     Toj chʼin yol: Qa ma bʼaj tnukʼuna ambʼil, mlay txi tqʼamaʼna qa mintiʼ ambʼil tiʼja, sino ktel mas ambʼil tiʼja.

  •   Qa ma txi t-xnaqʼtzan tibʼa tuʼn tbʼaj tnukʼuna ambʼil jaʼlo, kʼonil tiʼja aj tchʼiya. Jun techel, tuʼn jlu kukx jaku ten jun taqʼuna moqa jaku tzʼel qʼiʼn. Ximana tiʼj qa at jun teya tkʼaẍjel, ¿kukxpe kxel tqʼoʼna taqʼun jun xjal yaj in pon tkyaqil ambʼil?

     Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Alkye in japunxix tuʼn tuj chʼin, ax ikx tuj nimxix in japun tuʼn» (Lucas 16:10).

     Toj chʼin yol: Jaku tzʼel kynikʼ txqantl tiʼja qa ma tzʼajbʼen ambʼil tuʼna toj tumel.

 Ax tok, kwest tuʼn tbʼaj qnukʼun ambʼil. Qo xnaqʼtzan kyiʼj junjun tiʼchaq jaku tzʼok weʼya twitz.

 Tnejel: Qe tamiwa

 «Aj in tzaj kyqʼoʼn wamiwe txokbʼil wiʼje, chʼixme tkyaqil maj in xi nqʼamaʼne qa jaku chinxe kyukʼil maske mintiʼ ambʼil wiʼje. In kubʼ nximane jlu: ‹Aj nmeltzʼaje kxel nbʼinchaʼne waqʼune naʼmx tbʼant›. Pero nya tkyaqil maj in nonin jlu, sino mas in tzaj nya bʼaʼn tiʼja» (Cynthia).

 Tkabʼin: Qe tiʼchaq jaku tzʼel kyiʼn ambʼil tiʼja

 «Jaku tzʼok televisión te jun tramp. Jaku qo kubʼ qeʼ naj keʼyil qe programa ex qe película in che etz toj» (Ivy).

 «Jaku tzʼex nim or wuʼne tukʼil ntabletaye. Yajxitl in kubʼ nnaʼne nya bʼaʼn tuʼnju oʼkx in kyaj ntzaqpiʼne aj tkubʼaj tcarga» (Marie).

 Toxin: Aj tkyaj tqʼoʼna qe tiʼchaq te yajxitl

 «Tkyaqil maj in kyaj nqʼoʼne ndebere ex junjuntl waqʼune te yajxitl. In nok nqʼoʼne ambʼil kyiʼj junjun tiʼchaq mintiʼx chʼin kyajbʼen ex in xi nbʼinchaʼne waqʼune tzmaxi aj tpon or tuʼn kybʼant. Nya toj tumel in bʼaj nnukʼune ambʼil» (Beth).

Qa ma bʼaj tnukʼuna ambʼil, mlay txi tqʼamaʼna qa mintiʼ ambʼil tiʼja, sino ktel mas ambʼil tiʼja.

 Aju jaku bʼant tuʼna

  1.   Bʼinchama jun lista kyiʼj taqʼuna nim kyoklen tuʼn tbʼant. Toj jlu, jaku kux ttzʼibʼina alkye taqʼuna kbʼantel ja ex toj tja xnaqʼtzbʼil. Ax ikx, tzʼibʼinkuya jteʼ ambʼil kʼokel tqʼoʼna tiʼj junjun aqʼuntl toj jun seman.

     Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Tuʼntzun tbʼant kyskʼone tiʼj alkyeju mas bʼaʼn» (Filipenses 1:10).

  2.   Bʼinchama jun lista kyiʼj junjuntl tiʼchaq taja tuʼn tbʼant tuʼna aj tten chʼin ambʼil tiʼja. Toj jlu, jaku kux ttzʼibʼina qe tiʼchaq ik tzeʼn aj tkeʼyina televisión ex qe redes sociales. Ax ikx tzʼibʼinkuya jteʼ ambʼil kʼokel tqʼoʼna kyiʼj tiʼchaq lu toj jun seman.

     Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Tenx kynabʼle tzaʼn tten tuʼn kybʼete tuj tumelxix [...]; tzʼajbʼenxwit tkyaqil qʼij kyuʼne tuʼn kybʼinchanteye ju bʼaʼn» (Colosenses 4:5).

  3.   Tzʼibʼinkuya aju kbʼantel tuʼna. Jaku tzʼok tkeʼyina juntl maj qe kabʼe lista ma che bʼant tuʼna. ¿Mape tzʼel tpaʼna nim ambʼil kyiʼj qe tiʼchaq mas nim kyoklen? ¿Ilpe tiʼj tuʼn tel tiʼna chʼin ambʼil kyiʼj junjuntl tiʼchaq ik tzeʼn kyiʼj saqchbʼil?

     Nabʼil: Tzʼibʼinkuya qe tiʼchaq naʼmx kybʼant tuʼna ex qʼonka jun techel kyiʼj aj kykubʼaj.

     Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Aju xjal nej in kubʼ ten ximal tiʼj alkye tuʼn tbʼant tuʼn, bʼaʼn nneʼl te te» (Proverbios 21:5).

  4.   Bʼinchama aju ma kubʼ ttzʼibʼina. Atlo maj il tiʼj tuʼn miʼn txi tkʼamoʼna jun txokbʼil tuʼntzun kybʼant qe tiʼchaq mas nim toklen tuʼna. Noqtzun tuʼnj, kʼelel tnikʼa tiʼj qa tbʼanel qa ma tzʼok lepeʼya tiʼjju in kubʼ ttzʼibʼina, tuʼnju ktel mas ambʼil tiʼja ex mas ktzalajela.

     Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Tzʼok tililx kyuʼne ex miʼn che oke kyʼaj» (Romanos 12:11).

  5.   Tzʼaqʼunana tnejel, yajxitl jaku tzʼel tpaʼna ambʼil kyiʼj junjuntl tiʼchaq. In tzaj tqʼamaʼn jun txin jlu, aju Tara tbʼi: «At maj, aj tkubʼaj kabʼe waqʼune, in kubʼ nximane jlu: ‹Chin keʼyile 15 minut televisión, yajxitl jaku chin aqʼunane juntl maj›. Pero aqeju 15 minut in che japun te 30, atzun qeju 30 minut in che ok te jun or... Aj tel nnikʼe tiʼj, ya otoq tzikʼ kabʼe or in che keʼyine televisión».

     ¿Tiʼ jaku bʼant tuʼna tuʼn miʼn tbʼaj jlu tiʼja? Bʼaʼn tuʼn ttzaj tnaʼna qa tzmaxi jaku tzʼel tpaʼna ambʼil kyiʼj junjun tiʼchaq ajxi tkubʼaj taqʼuna, ex nya aj tikʼ junjun rat kbʼantel jlu tuʼna.

     Taqikʼ Tyol Dios nim toklen: «Aju mas bʼaʼn tuʼn tbʼinchante xjal [..., aju] tuʼn ttzalaj tiʼj taqʼunbʼen» (Eclesiastés 2:24).