Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

CHʼEXPAJ KYANQʼIBʼIL TUʼN TYOL DIOS

«Ya mintiʼ in tzaj nchʼixwiye wiʼje»

«Ya mintiʼ in tzaj nchʼixwiye wiʼje»
  • Aju abʼqʼi tej tul itzʼji: 1963

  • Tnam: México

  • Junjuntl tqanil: In nanqʼintoq toj cay ex kubʼ t-ximen qa mintiʼtoq toklen

AJU IKʼ TOJ WANQʼIBʼILE

 In nul itzʼje toj tnam Obregón aju taʼ jawni tiʼj México. Bʼeljaj qbʼaje ex aʼyine tjweʼyin kʼwalbʼaj. In qo anqʼintoqe tiʼjxi tnam jatumel in xqʼuqintoq nmane tiʼj jun tal granja. Tbʼaneltoq qanqʼibʼile, attoq mujbʼabʼil ex tzalajbʼil toj qjaye. Bʼisbʼajil tuʼnju naj tnam jatumel in qo anqʼine tuʼn jun huracán tej qʼiʼntoq jweʼ abʼqʼi wuʼne, tuʼntzunju o xiʼye anqʼil toj juntl tnam.

 Kanet tpwaq nmane toj tnam aju, pero ax ikx xi tzyet tuʼn tkʼan qʼeʼn. Tuʼn jlu tzaj nya bʼaʼn kyxol tukʼil ntxuʼye ex qukʼile. In neltoq qelqʼaʼne tsichʼ nmane ex tzyet qsichʼine kyukʼil ntzike. Tzaj sutin toj nwitze tuʼn qʼeʼn tnejel maj tej qʼiʼntoq qaq abʼqʼi wuʼne. Tej tikʼ chʼintl ambʼil, el kypan kyibʼ nmaʼne ex mas in xiʼye toj vicio.

 Xiʼ ntxuʼye anqʼil tukʼil juntl xinaq ex o xi qʼiʼne tuʼn. Mintiʼ kanin twi qwaye tuʼn pwaq kambʼet tuʼn ntxuʼye tuʼnju mintiʼ xi qʼoʼn tgast tuʼn tchmil. Tuʼntzunju, xi tzyet tuʼn qaqʼunane tiʼj alkyexku aqʼuntl kyukʼil wermane. Maske ikju, mintiʼtoq in kanet twi qwaye. In naqʼunane lustraril xjabʼ, kʼayil pan, periódico, chicle ex junjuntl tiʼchaq. Ax ikx in chinxtoqe jyol wabʼj toj kytzʼis qʼinun.

 Tej qʼiʼntoq 10 abʼqʼi wuʼne, tzaj tqʼamaʼn jun xjal weye tuʼn waqʼunane tukʼil jatumel in pon xoʼn tzʼis. Tzaj nkʼamoʼne aqʼuntl, kyaj nqʼoʼne tja xnaqʼtzbʼil ex kyaj nkoline njaye. Mintiʼ tzaj qʼoʼn jun dólar twi nkʼuʼje toj jun qʼij ex tzaj qʼoʼn nwaye tiʼjju kanet toj tzʼis. Kyuʼn tiʼchaq kanet quʼne toj tzʼis, kubʼ nbʼinchane jun lugar jatumel tuʼn wanqʼine. In che yaẍintoq xjal ateʼ wukʼile ex in che yolintoq tiʼj nya bʼaʼn yol. Nim kye in najbʼentoq droga kyuʼn ex in che kʼan qʼeʼn. Atzun ambʼil lu mas bʼisbʼajil o tzikʼ toj wanqʼibʼile. Tzaj nxobʼile ex in jaw oqʼe tkyaqil qonikʼen. Tzaj nchʼixwe tuʼnju mintiʼtoq npwaqe ex mintiʼ etz jun nxnaqʼtzbʼile. Bʼalo oxe abʼqʼi in tene toj lugar aju. Tibʼajxi jlu, in xiʼye toj juntl lugar tuʼn waqʼunane kyiʼj bʼech, tiʼj algodón, tiʼj is moqa tiʼj sqal ex tiʼj caña de azúcar.

At jun tal kʼwal jatumel in kux xoʼn tzʼis ik tzeʼn jatumel anqʼin Israel Martínez toj oxe abʼqʼi.

 Tej tikʼ kyaje abʼqʼi, in meltzʼaje juntl maj toj tnam Obregón. Tzaj qʼoʼn jun tal nkwarte tuʼn ntiyaye, aju in naqʼunantoq tiʼj kyaqʼun chman. Ok junjun nwitzikʼe nya bʼaʼn toj qonikʼen ex kubʼ nximane tuʼn tkubʼ nbʼyon wibʼe. In nok tene naʼl Dios toj jun qonikʼen ex xi nqʼamaʼne jlu te Dios: «Tat, qa ax tok ata, waje tuʼn tok wojtzqiʼna ex tuʼn wajbʼene teya te jumajx. Qa at jun okslabʼil axix tok, waje tuʼn tkanet wuʼne».

CHʼEXPAJ WANQʼIBʼILE TUʼN TYOL DIOS

 Atxix tej kʼwalx qine, in chin ximane kyiʼj tiʼchaq at kyoklen tukʼil Dios. Tuʼntzunju, in xiʼye kyoj nim iglesia, pero tzaj nbʼise kyuʼn. Mintiʼ tzaj kyqʼoʼn xnaqʼtzbʼil weye tiʼj Xjan Uʼj ex mintiʼ e onin wiʼje tuʼn tok wojtzqiʼne Dios. Ateʼ junjun iglesia mas ok kyqʼoʼn toklen pwaq, atzun junjuntl xi kyqʼoʼn ambʼil kye xjal tuʼn kyyaẍin.

 Tej qʼiʼntoq 19 abʼqʼi wuʼne, tzaj tqʼamaʼn jun ncuñade weye qa otoq txi kyyekʼin testigos de Jehová te aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios kyiʼj sant. Tzaj tuʼjin Éxodo 20:4, 5 weye jatumel in tzaj qʼamaʼn qa nya bʼaʼn tuʼn kyajbʼen sant quʼn. In tzaj tqʼamaʼn versículo 5 jlu: «Miʼn che kubʼ ẍmejeʼye kywitz ex miʼn che kʼulune kywitz, porke aqine Kymane ex Kydiose, ex mintiʼ in kubʼ tuj nwitze tuʼn kykʼulune twitz juntl dios». Tzajtzun tqanin ncuñade jlu weye: «Noqwit in che ajbʼen sant tuʼn Dios tuʼn kybʼant milagr moqa taj tuʼn kyajbʼen quʼn tuʼn qkʼulin te, ¿tiquʼntzun in tzaj tqʼamaʼn tuʼn miʼn kyajbʼen quʼn?». In ximane tiʼj jlu. Atxix toj ambʼil aju, nim maj o yoline kyiʼj xnaqʼtzbʼil tiʼj Tyol Dios. Tbʼanel ela toj nwitze tej qyoline tiʼj Tyol Dios ex mintiʼ nnaʼye tej tex ambʼil.

 Tej tikʼ chʼintl ambʼil, in xiʼye tukʼil ncuñade toj jun kychmabʼil testigos de Jehová. Tbʼanel ela toj nwitze aju ok nkeʼyine ex aju ok nbʼiʼne. Axpe ikx in xi kyqʼoʼntoq kuʼxun kyyol ex mintiʼ in che tzaj xobʼ aj kyyolin kywitz txqantl. In jaw labʼine tiʼj xnaqʼtzbʼil in xi qʼoʼn kye xjal atz. Maske nyatoq bʼinchaʼn ntene ex matij ttzmal nwiʼye, kykyaqilx kubʼ kyyekʼin tbʼanel kymod wukʼile. Axpe ikx in xi txkoʼne waʼl tuʼn jun ja xjal tej tkubʼaj chmabʼil.

 Toj xnaqʼtzbʼil tzaj qʼoʼn weye kyuʼn testigos de Jehová, el nnikʼe tiʼj qa jun tbʼanel Mambʼaj te Jehová ex qa in ximen qiʼj maske mintiʼ qpwaq, noq alkyexku qyajil ex qxnaqʼtzbʼil o tzʼetz. ¡Ax tok!, mintiʼ in nok tqʼoʼn Dios twitz tiʼj kyyajil xjal (Hechos 10:34, 35). Toj ambʼil aju, kubʼ nnaʼne qa otoq kanet Dios wuʼne.

AQEJU TBʼANEL O CHE TZAJ NKʼAMOʼNE

 Chʼexpaj tkyaqil wanqʼibʼile. Ya mintiʼ in sichʼene, kyaj ntzaqpiʼne qʼeʼn ex ya mintiʼ in yoline tiʼj nya bʼaʼn yol. Ya mintiʼ tzaj nnaʼne aju ikʼ toj wanqʼibʼile ex qeju nya bʼaʼn nwitzikʼe. Ax ikx, ya mintiʼ kubʼ nnaʼne qa mintiʼ woklene noq tuʼnju ikʼ toj wanqʼibʼile tej kʼwalx qine ex tuʼnju nya nim nxnaqʼtzbʼile etz.

 Toj ambʼil jaʼlo, in chin tzalaje tukʼil nxuʼjile tuʼnju kʼujlaʼn Jehová tuʼn ex in nonin wiʼje. In chin ajbʼene te ansyan in bʼet kyojele Ja te Chmabʼil kyxol testigos de Jehová ex in chinxe visitaril kye kʼloj okslal tuʼn t-xi nqʼuqbʼaʼne kykʼuʼj ex tuʼn t-xi nqʼoʼne xnaqʼtzbʼil kye. Noq tuʼn tonbʼil Xjan Uʼj ex tuʼnju xnaqʼtzbʼil o tzaj tqʼoʼn Dios weye, ya mintiʼ in kubʼ nnaʼne bʼis ex ya mintiʼ in tzaj nchʼixwiye wiʼje.

Ngane tuʼn wonine tukʼil nxuʼjile kyiʼj txqantl ik tzeʼn bʼant kyuʼn txqantl tej kyonin wiʼje.