Ir al contenido

Ir al índice

Je Jesús tojngo jao chjotale síchjén nga síkjen ngatsʼi

Je Jesús tojngo jao chjotale síchjén nga síkjen ngatsʼi

“Kisixkoa nioxtilabe, kitsjoale chjota[le]. Kʼoa chjotale kisikʼabíle chjotankjínbe.” (MAT. 14:19)

1-3. Jósʼin kisikjen Jesús je chjotankjín ya chrian naxinandá Betsaida. (Chótsenlai sén xi faʼaitʼa ibi.)

CHA̱NIYALAI jkui jebi (tʼexkiai Mateo 14:14-21). Kʼianga tojeme sʼe̱jna je sʼuí Paxko nga nó 32, aonla jmi mani xi xʼin, kjaʼaínile xi yánchjín kao xi xtiʼndí xi kichotjenngile Jesús kao chjotale nga tjío ya chrian Betsaida, naxinandá xi tíjna ya ndai ndáchikon Galilea.

2 Nga tsabe ngatsʼi chjota jebi, je Jesús koanmake kʼoa nkjín koya jmeni xi tsakakóyale xi tʼatsʼe Chjotaxále Niná kʼoa kisinda xi chʼin tjínle. Kʼianga jekjimaxon, je chjotale kʼoakitsole Jesús nga kʼoakatsole je chjotankjín nga katafi ya ʼnde xi tjíochrian kʼoa katabatse tsojmi xi ski̱ne. Tonga Jesús kitsole: “Tʼailao nga jon xi ski̱ne”. Kʼianga kʼoakitso Jesús likuijin koanchoyale je chjotale, nga̱ to aon nioxtila kʼoa to jao jti̱ xi ʼndíkjoan tjíole.

3 Je Jesús koanmake je chjota kʼoa kuinga kisinkjínyasíni je tsojmi xi kitsjoale, kʼoa ñaki tsakʼétʼaxon kjoaxkón jebi nga ño chjota xi kiski nga ño evangelio (Mar. 6:35-44; Luc. 9:10-17; Juan 6:1-13). Kʼianga jekʼoakitsole je chjotale nga kʼoakatatsole je chjotankjín nga xki̱ ñachante kʼoa xki̱ jngo siento katabatiojin ya li̱ji̱, je Jesús jngo kjoabʼetsʼoa tsakʼéjnale Niná kʼoa kʼiaa kisixkoa̱ je nioxtila kao jti̱. Xijekoan, ʼndele nga jesoa sikʼabí tosa je “kitsjoale chjota[le]. Kʼoa chjotale kisikʼabíle chjotankjínbe”. Koansonni ngatsʼi kʼoa saʼnda tsʼangi. Cha̱niyalai jkui jebi: Je Jesús koan kisikjen chjota xi jmi mani kʼoa tojé chjotale kisichjén ninga tojngo jao mani. *

4. 1) Jméni xi ngisa koankjaojinle Jesús nga tsjoále chjotale, kʼoa ánni. 2) Jméni xi koakoyaná kjoaʼmiya jebi kʼoa kao xi ijngo.

4 Tonga je xi ngisa koankjaojinle Jesús nga tsjoále je chjota tje̱nngile kuiní je kjoankjíntokon xi tsʼe Niná. Bení kʼianga kui je xi faʼaitʼa Énle Niná xi tsjoále kjoabijnachon ngantsjai (Juan 6:26, 27; 17:3). Kʼoa je kjoamatokon xi kisʼele nga kʼoasʼin kisikjen je chjotankjín kʼoati kui xokisikao nga kʼoasʼin nʼio tse xi kitsoyanile chjota tje̱nngile (Mar. 6:34). Je Jesús be kʼianga tochoatse kʼoéjna i̱ Sonʼnde kʼoa nga koai ijngokʼani ya ngʼajmi (Mat. 16:21; Juan 14:12). Kʼoa kʼianga jeya tíjna, jósʼin tsjoánile je chjotale kjoankjíntokon xi tsʼe Niná. Kʼoasʼin ijngokʼa jokisʼin nga kisikjen je chjotankjín, nga tojngo jao chjota kisichjén. ʼYáni je xi jngo jao kiskoejin xi kui xá kisʼin. Kuila chótʼayajiaan jósʼin nga tojngo jao mani xi kisichjén kʼianga kitsjoale kjoankjíntokon xi tsʼe Niná je chjotale xi títjon tsakatio, xi ya kisʼele kjoachoya ya ngʼajmi. Kʼoa je kjoaʼmiya xi ijngo kui koakoyaná xi nʼio mandosinná ngatsʼiaa: Jókoa̱nni jchaa ʼyáni xi tojngo jao mani xi tísíchjén Cristo nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, nga títsjoá kjoankjíntokon xi tsʼe Niná.

Tojngo jao chjota koanchjén nga kinikjen je chjota xi jmi mani(Chótsenlai párrafo 4)

JE JESÚS TOJNGO JAO CHJOTA KISKOEJIN

5, 6. 1) Jméni xi tongini tsakʼéndajin je Jesús kʼianga tíjnasa i̱ Sonʼnde nga tsín katachale kjoankjíntokon xi tsʼe Niná je chjotale. 2) Jósʼin tongini kitsoyale Jesús je pastrole kʼianga koa̱nle kʼoasʼin jngo xá xi nʼio chjíle.

5 Tojo sʼín jngo xi ngʼajko̱ tíjnale yaniʼya nga tongini bʼéndajin nga tsín jme xi ñʼai koa̱nle je yaniʼyale kʼianga je xi kuiyá, je Jesús kʼoakisʼin nga̱ ngʼajko kʼoéjnale je jtín nga koa̱nskanni. Tongini tsakʼéndajin kʼianga tíjnasa i̱ Sonʼnde nga tsín jme xi jchale je chjotale kʼianga jekoaini ya ngʼajmi (Efes. 1:22). Tobʼelañá, jao nó tongini nga kjesa nikʼienjin nʼio tjínle kjoandosin jmeni xi kisʼin. Kʼiaa kiskoejin jngo jao chjotale xi sichjén nga tsjoále chjotankjín je kjoankjíntokon xi tsʼe Niná. Kataʼyala jokisʼin.

6 Kʼianga jetsakʼétsʼoa tsʼajnda nitje̱n, kʼiaa kisikatíojtín je chjotale kʼoa tejao mani xi kiskoejin xi pastrole koan (Luc. 6:12-16). Jao nó nga ngisa kisikʼaya nichxinle Jesús nga tsakakóyale je xi tejao chjotale: Kao choa̱le kʼoa kao énle tsakakóyanile. Bení nga nʼio tse xi tjínnele koa̱nle je chjotale (Mat. 11:1; 20:17). Nʼio tse kjoafaʼaitsjen kitsjoale kʼoa kitsoyale josʼin kuitsoyason (Mat. 10:1-42; 20:20-23; Luc. 8:1; 9:52-55). Kuinga kʼoasʼin tongini kitsoyasínile nga̱ nʼio chjíle je xá xi sʼin kʼianga jekuiyá Jesús kʼoa nga jekoai ijngokʼani ya ngʼajmi.

7. Jósʼin tsakakó Jesús jmeni xi ngisa tsjoále kjoandosin je pastrole.

7 Jmé xá xi kisʼele je pastro. Kʼianga jemachrianle sʼuí Pentecostés nga nó 33 kʼiaa tsaʼyale nga je kʼoaile xá nga kuinyatítjon (Hech. 1:20). Tonga jméni xi ngisa tsjoále kjoandosin. Kʼianga jejaʼáyale Jesús tsakjákao je pastro Pedro kʼoa kʼoakitsole jmeni xi sʼin (tʼexkiai Juan 21:1, 2, 15-17). Ngixko̱n je pastro xi ngikʼa i kitsole Pedro: “Tikuindai [ʼndí]barréna”. Kʼoasʼin tsakʼéjnatsen nga je pastrole, xi tojngo jao mani, tsjoále je kjoankjíntokon xi tsʼe Niná ngatsʼi chjotale xi ngikʼa. Je Jesús tsakakó nga nʼio tsjoake je ʼndíbarréle. *

TJE̱N SʼUÍ PENTECOSTÉS KISʼETSʼIAKAONI NGA TSAKʼAILE JE KJOANKJÍNTOKON XI TSʼE NINÁ JE CHJOTA XI NKJÍN MANI

8. Jósʼin tsakakó je xi tokʼia koankjainle nga sʼuí Pentecostés kʼianga tsín jao kisʼele nga je pastro kisichjén Jesús nga kitsoya xi tʼatsʼe Niná.

8 Kʼianga sʼuí Pentecostés nga nó 33 je Cristo kʼiaa tsakánele je pastrole nga je tsjoále je xi tʼatsʼe Niná tínroani je chjotale xi ngikʼa (tʼexkiai Hechos 2:41, 42). Je chjota judío kʼoa kao je xi kʼia koankjainle nga chjotale Cristo koan, xi tsakʼaile nganʼiotsje, tsabení nga je pastro kisichjén je Jesús. Kʼoa kuinga “nyaonnyaon tokui kitjenngile je én josʼin kitsoya pastro”. Je xi tokʼia koankjainle koanmesale skoe̱ jotjínni xi tʼatsʼe Niná kʼoa be ʼyani xi koa̱n kuitsoyale. Chjota jebi nda kinrʼoé josʼin kitsoya je pastro, nga̱ kui kitsoya jmeni xi kisʼin kʼoa jokitso Jesús. Kʼoa ñaki kʼoasʼin kitsoya jokjoan tso je Énle Niná xi tʼatsʼe Jesús (Hech. 2:22-36). *

9. Jósʼin tsakakó je pastro nga kui xi ngisa kitsjoale kjoandosin nga tsjoále kjoankjíntokon xi tsʼe Niná je chjotale Jesús.

9 Je pastro kui xi ngisa kitsjoale kjoandosin nga tsjoále kjoankjíntokon xi tsʼe Niná je chjotale Jesús. Tobʼelañá, jokisʼin kʼianga tsakʼéndajin je kjoa xi me kisikinyátʼaxinle xínkjín je jtín xi tochrian kʼia kisʼejna. Je kjoa xi kisʼele kui tʼatsʼe je tsojmi xi ma chine. Je yánchjín xi én griego nchja̱ xi jekʼien xʼinle likui tsakʼaile tsojmi jokoantʼain je yánchjín xi én hebreo nchja̱. Jósʼin tsakʼéndajin je pastro kjoa jebi. “Je xi tejao” kʼoasʼin tsakʼéndajin nga ñato chjotaxʼin xi jetjínle kjoafaʼaitsjen katasʼenele xá jebi nga katabʼaile tsojmi ngatsʼi. Kʼoa je pastro, xi kisikʼabíná tsojmi nga kisikjen chjotankjín je Cristo, tsabe nga kui xi ngisa nʼio chjíle nga Énle Niná kuitsoyale je ndsʼe̱. Kuinga tosa tokui xá kisʼinsíni (Hech. 6:1-6).

10. Jósʼin kisichjén Jesús je pastro kao xi chjotajchínga sʼin tsakatio ya Jerusalén.

10 Kʼianga nó 49, kʼoati tsakatiosa chjotajchínga xi nda be Énle Niná xi ya kitsjoanganʼiole je pastro xi tjíosa nga kʼia (tʼexkiai Hechos 15:1, 2). Je “pastro kao chjotajchínga” xi tjío “ya Jerusalén” jé tsakándiaale je jtín xi tsʼe chjotale Cristo. Kʼoa je Cristo nga ngʼajko̱ tíjnale je jtín, jé jtín jebi kisichjén nga kisikixiya jotjínni je Énle Niná, nga tsakándiaa josʼin kʼuínyason kʼoa josʼin sa̱kóya je énnda chjotse xi tʼatsʼe Chjotaxále Niná (Hech. 15:6-29; 21:17-19; Col. 1:18).

11, 12. 1) Jómani ʼyaa nga kisichikontʼain Jeobá josʼin tsakʼéndajin je ʼNdíle kʼianga kitsjoale kjoankjíntokon xi tsʼe Niná je jtín xi tsakatio siglo I. 2) Ánni nga tsaʼyasínile ʼyani xi kisichjén je Cristo nga kitsjoale jme xi machjénle je jtín xi kisatio nichxin kjoatse.

11 A kisichikontʼain Jeobá jme xi kisichjén je ʼNdíle kʼianga kitsjoale jme xi machjénle je jtín xi tsakatio nga siglo I. Alikui jao tjínná nga kisichikontʼain. Je xo̱n xi tsʼe Hechos itso: “Kʼia nga jaʼato [je pastro Pablo kʼoa kao xi tje̱nkao] ya naxinandá, kʼoasʼin kitsole, nga katasítjoson je kjoatéxoma xi kʼoasʼin tsakʼénda pastro, kao chjotajchínga xi tjío ya Jerusalén. Kʼoasʼinʼni je naxinandále Cristo ngakijnda kininʼiojin nga makjainle. Ñaki nga nyaonnyaon koannkjínya chjota” (Hech. 16:4, 5). Tojo tso testo jebi, je jtín xi kisatio koannkjínya kʼianga kisitjoson jmeni xi kitso je “pastro kao chjotajchínga” xi ya tje̱n Jerusalén tsakándiaani je xále Niná. Tsíkui xi tsonile jebi nga kisichikontʼain Jeobá je xi kisichjén je ʼNdíle nga kitsjoale jme xi machjénle je jtín xi tsakatio nga kʼia. Tokʼianí nga sʼe kjoanyʼán kʼoa nga mankjínya je jtín kʼianga síchikontʼainná je Jeobá (Prov. 10:22; 1 Cor. 3:6, 7).

12 Jetiʼyaa nga je Jesús kui kitjenngi jokisʼin nga kisikjen chjotankjín nga kʼoati tojngo jao mani xi kisichjén nga kitsjoale kjoankjíntokon xi tsʼe Niná je chjotale. Ñaki tsaʼyale ʼyani xi kisichjén je Cristo nga kitsjoale jme xi machjénle je jtín xi kisatio nichxin kjoatse. Je xi títjon tsakándiaale naxinandále Niná jéní pastro xi tsakatio ya Jerusalén kʼoa ñaki tsaʼyale nga Niná kitsjoale nganʼio. Hechos 5:12 itso: “Ali tokʼoakji choa̱ kao kjoaxkón xi kisʼin pastro kao ntsja jajinle chjota naxinandá”. * Kuinga kisʼejngosíni kon je xi chjotale Cristo koan kʼoa nga tsín i̱ kitsosíni: “ʼYáni xi tísíchjén Cristo nga títsjoále kjoankjíntokon xi tsʼe Niná je ʼndíbarréle”. Tonga nga jetífikjetʼa siglo I nʼio tsʼantjaiya jokoan.

Kʼianga siglo I ñaki tsaʼyale ʼyani xi kisichjén je Cristo nga kitsjoale jme xi machjénle je jtín xi kisatio nga kʼia (Chótsenlai párrafo 12)

NGISA NKJÍN JÑÁ XI TSÍN NDA KISʼE TIKʼOAJINNI TRIGO

13, 14. 1) Jméni xi tongini kitso Jesús nga koa̱n kʼoa kʼiáni kitjoson je énle. 2) Jñá kjoaʼaíni je xi koaitjenngike je jtín xi tsʼe chjotale Cristo. (Chótsenlai nota 5.)

13 Je Jesús tongini kʼoakitso nga nʼio koaitjenngike chjota je jtínle. Tikjaʼaitsjenlai nga jngoná choa̱ tsakʼéjna jñani tongini kʼoakitso nga ya jñani sʼe̱ntje je trigo (chjotale Cristo xi koai ya ngʼajmi) kui sʼe̱ntjejinle je jñá xi tsín nda (chjotandiso xi chjotale Cristo tsole yaole). Kʼoakitso nga koa̱njchá nga jao saʼnda nga sʼe̱xkó kʼianga “kjoetʼani je nichxinbi” (Mat. 13:24-30, 36-43). Alikui nʼio tse jaʼato nga kitjoson je én xi kitso. *

14 Kʼianga siglo I tsʼatsʼen kʼa xi yátsʼi̱n tsakinyále Niná, tonga je pastrole Jesús tsakʼéchjoale kʼoa likui kitsjoaʼnde nga koanjndí je jtín kʼoa nga kjoandiso jaʼasʼenjin (2 Tes. 2:3, 6, 7). Tonga kʼianga jekʼien je pastro xi tojetʼani, je xi yátsʼi̱n tsakinyále Niná kisʼe ngakjijnda kʼoa nkjín siento nó nga kʼoakoanchon. Nga kʼia, je jñá xi tsín nda ngisa nkjín koan tikʼoajinni trigo. Alikui tikisʼeni jngo jtín xi kjitʼa kitsjoa je kjoankjíntokon xi tsʼe Niná. Tonga alikui tokʼoakoanntsjai. Kʼiáni tsʼantjaiya jebi.

ʼYÁNI XI SIKJEN JE BARRÉ KʼIANGA SʼE̱XKÓ JE TRIGO KAO JÑÁ XI TSÍN NDA

15, 16. Jósʼin kichotsjoá nga kʼoasʼin nʼio kiskotʼayason je Énle Niná je Chjota xi kotʼaya Biblia, kʼoa jméni xi chjonangiaa.

15 Kʼianga jekoanjchá je trigo kao jñá xi tsín nda, tjínkʼa chjota xi nʼio koanndosinle nga mele skoe̱ jotso Biblia. Nga nó 1870 jngo jtín chjota xi koanmele nga tsabe jokjoantjínni xi tʼatsʼe Niná, tsenxin kiskotʼaya Biblia, alikui ya tsakatiojinle je chjotandiso xi chjotale Cristo tsole yaole xi ya kjiajta je yo̱ngo̱. Nʼio tsakʼénele yaole nga kiskotʼaya jotso Énle Niná je xi Chjota xi kotʼaya Biblia tsakʼin. Chjota jebi nangitokon koan kʼoa ngasin nganda kiskotʼaya jokjoantjínni xi tʼatsʼe Niná (Mat. 11:25).

16 Nʼio nda kichotsjoá nga kʼoasʼin nda kiskotʼaya je Énle Niná. Tsakatíotsen jmeni xi to kjoandiso kʼoa kui tsakakóya jokjoantjínni xi tʼatsʼe Niná kʼoa kisikʼabíson je xo̱n xi ya Biblia yʼangini. Ñaki kitsaojin ni̱ma̱le je chjota xi mele skoe̱ jokjoantjínni xi tʼatsʼe Niná. Kʼoa kuinga chjonangisíñá jebi: a jé Chjota xi kotʼaya Biblia xi tsakatio nga kjesa bichójin nó 1914 xi kisichjén Cristo kʼianga kitsjoale je chjotale kjoankjíntokon xi tsʼe Niná. Mai. Nga̱ je jñá xi tsín nda kʼoa kao je trigo tojo kje sʼexkójin, kʼoa je jtín xi sichjén je Cristo kjesa tíjnandajin. Kʼoa kjesa bichójin nichxin nga sa̱tíotʼaxínle xínkjín je jñá xi tsín nda, xi tsonile, je chjotandiso xi chjotale Cristo tsole yaole, kʼoa kao je trigo, je xi ñaki chjotale Cristo ma.

17. Jméni xi kʼia kitsʼia nga nó 1914.

17 Tojosʼin tsaʼyaa ya kjoaʼmiya xi jaʼato, kʼiaa kitsʼiani nga kisʼexkó je trigo kao jñá xi tsín nda nga nó 1914. Je nó jebi nkjín koya jmeni xi koan. Je Jesús kʼiaa tsakʼaile xá nga Rey koan kʼoa kʼoati kʼia kitsʼia je nichxin xi totífikjetʼa (Apoc. 11:15). Tje̱n nó 1914 saʼnda nga tífitsʼiani nó 1919, je Cristo kʼoa kao je Nʼaile kʼoasʼin kiskotʼa kʼoa kisitsje je yo̱ngo̱ xi tsín matsen xi tsʼe Niná (Mal. 3:1-4). * Kʼoa xijekoan, kʼiaa kisʼetsʼiakaoni nga nó 1919 nga kisʼexkó je trigo. Nga kui nó jebi jekicho nichxin nga skoéjin je Cristo ʼyani xi sichjén nga tsjoále chjotale kjoankjíntokon xi tsʼe Niná.

18. Jméni xi tongini kitso Jesús nga skoéjin, kʼoa jméni xi kichoyale kʼianga kitsʼia je nichxin xi totífikjetʼa.

18 Je én xi tongini kitso Jesús xi tʼatsʼe nichxin xi totífikjetʼa kʼoakitso nga skoéjin je choʼnda xi tsjoále “xi koakje̱nni [je chjotale] nga fichó choa̱le” (Mat. 24:45-47). ʼYáni choʼnda jebi. Tojo kui choa̱ tífitjenngi jmeni xi kisʼin nga siglo I, kʼianga tojngo jao chjota kisichjén nga kitsjoale kjoankjíntokon xi tsʼe Niná je chjotale Cristo xi kʼia tsakatio. Kʼoa kʼianga kitsʼia nichxin xi totífikjetʼa kui kichoyale ʼyáni je xi tojngo jao mani xi sichjén je Cristo. Yaa kjoaʼmiya xi ijngo kuitsoyaná jebi kʼoa jmesani xi tínchja̱ni je én xi tongini kitso je Jesús.

 

^ párr. 3 Nota 1 (Párrafo 3): Kʼianga ijngokʼa tikisikjenngáni Jesús je chjotankjín, ño jmi mani xi xʼin kʼoa kjaʼaínile xi yánchjín kao xtiʼndí. Nga kʼia kʼoati je chjotale kitsjoale je tsojmi kʼoa “je chjotale kisikʼabíle chjotankjín” (Mat. 15:32-38).

^ párr. 7 Nota 2 (Párrafo 7): Jokji tse tsakʼejna je Pedro, ngatsʼi je chjota xi ʼndíbarré ma, xi tsakʼaile kjoankjíntokon xi tsʼe Niná yaa kisʼele kjoachoya ya ngʼajmi.

^ párr. 8 Nota 3 (Párrafo 8): Je xi tokʼia koankjainle “nyaonnyaon tokui kitjenngile je én josʼin kitsoya pastro”, kui xi tsonile jebi nga ntsjaintsjai tsakakóyale je pastro. Kʼoa jmeni xi tsakʼinyale yaa faʼaitʼa kʼa ya Escrituras Griegas Cristianas.

^ párr. 12 Nota 4 (Párrafo 12): Ninga kʼoati tsakatio kʼa je chjotale Cristo xi tsakʼaile nganʼiotsje nga koan tsakatío kjoaxkón, kʼianga tsakʼaile nganʼiotsje chjota jebi kʼiaa nga ya tíjna jngo je pastro kʼoa sakʼoa je pastro koanchjén nga kitjoéle nganʼiotsje chjotale Cristo (Hech. 8:14-18; 10:44, 45).

^ párr. 13 Nota 5 (Párrafo 13): Je én xi kitso je pastro Pablo xi faʼaitʼa ya Hechos 20:29, 30 kʼoatso nga jao koya tjínni josʼin kjoaʼaíni xi kʼoetʼale je jtínle Cristo. Xi títjon, je chjotandiso xi chjotale Cristo tsole yaole, xi tsonile, “je jñá xi tsín nda”, yaa jaʼasʼenjinle je xi ñaki chjotale Cristo ma. Xi majaoni, tije kʼani xi chjotale Cristo ma xi yátsʼi̱n tsakinyále Niná kʼoa kui kinchja̱ “én xi chʼao tjín”.

^ párr. 17 Nota 6 (Párrafo 17): Chótʼai rebista jebi ya kjoaʼmiya xi ʼmi: “An tijnakaono nga jon ngantsjai nichxin”, ya pájina 17, párrafo 6.