Ir al contenido

Ir al índice

A bʼailee kjoanda je Jeobá nga tíkotsenná

A bʼailee kjoanda je Jeobá nga tíkotsenná

“Je xko̱n Jeobá tíkotseen ngakjijnda, tíkotsenle je xi nda sʼín kao xi chʼao sʼín.” (PROV. 15:⁠3)

1, 2. Jméni xi tsín mangóson je cámara xi batío chjota kʼoa kao je xko̱n Jeobá.

 NʼIO nkjín naxinandá jñani cámara batío je naile tienda kʼoa yaa kotsennile je chjota xi batse tsojmi kʼoa sʼín grabar nga ʼya xi síché. Kʼianga kʼoasʼín sasa tsoani je chjotaché. Kʼoa nga kʼoasʼin cámara tjío alikui tosʼín xále je ché.

2 A mangóson xko̱n je Nʼainá Jeobá joni tsa cámara jebi nga tíkotsenná. Je Biblia kʼoatso nga je “xko̱n Jeobá tíkotseen ngakjijnda” (Prov. 15:⁠3). A kui xi tsonile nga ñaki tíkotsen ʼndeʼndená jmeni xi tinʼia. A kui xá kotsenniná nga si̱tjosoán kjoatéxomale kʼoa nga tokjoan kjoañʼai tsjoáná tsa jme xi sʼiaan (Jer. 16:17; Heb. 4:13). Majain. Je Jeobá kui xá kotsenniná nga tsjoakená kʼoa nga mandosinle xi tʼatsaan (1 Ped. 3:12).

3. Jméni xi aon koya bakóná je Jeobá kʼianga tsjoakená.

3 Jósʼin ʼyañá nga kui xá tíkotsenniná je Jeobá nga tsjoakená. Aonla koya kataʼyaa josʼin bakó nga tsjoakená: 1) tongini bájinkonná nga kjesa kʼoanʼiajián xi chʼaotjín, 2) síkixiyandaná kʼianga tsín nda tinʼia, 3) kao kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa Biblia bándiaaniná, 4) basenkaoná nga kjoa bitjatojiaan kʼoa 5) síchikontʼainná kʼianga kui kʼoanʼia xi ndatjín.

TONGINI BÁJINKONNÁ

4. Ánni nga tongini tsakájinkonsíni Jeobá je Caín tiʼani nga kje bajngijéejin.

4 Xi títjon, kuila kataʼyaa josʼin tongini bájinkonná je Niná kʼiatsa jexin tibasen ndso̱koaa (1 Crón. 28:⁠9). Kʼianga koa̱njinná josʼin kotsenná je Jeobá, kataʼyala xi tʼatsʼe Caín. “Je Caín síxkón kji koanjtile” kʼianga tsín kisasenle je Jeobá xi tʼatsʼe (tʼexkiai Génesis 4:3-7). * Jméni xi kisʼin je Jeobá. Kʼoakitsole nga kui xi ndatjín kʼoakatasʼín, kʼoa tsa tsín kʼoasʼin jée ska̱jin. Joxi yaa jchxo xo̱ntjoa tíjna je jée nga tíkoyale je Caín. Je Jeobá kitsole: “A koaanli nga si̱kinjelai”. Je Jeobá kui xi mele tsakai nga katabʼaʼén je Caín kʼoa nga nda katabʼejna ijngokʼani ngixko̱n, ánni nga tosi tonda miyole koa̱nsíni.

5. Jósʼin tongini bájinkonná je Jeobá kʼiatsa jmeni xi jechʼao tinʼia.

5 Kʼoa jóbixoán xi tʼatsaan. Je xko̱n Jeobá be jotjío ni̱ma̱ná, alikui koa̱n jme xi kʼoéʼmalee. Be jotjín tokoán, jmeni xi mená kʼoa jotjío kjoafaʼaitsjenná. Je Jeobá tsjoakená kʼoa kui xi mele nga kui kʼoasʼiaan xi ndatjín tonga kʼoati tsín bʼénená. Kʼoa nga be nga xin ndiaa tibi­nyaa je ndso̱koaa, kjitʼanangi bájinkonná kʼoa kui Énle síchjén. Jósʼin síchjén je Énle. Kʼiaa bájinkonná nga nyaon nyaon bʼexkiaa je Biblia, nga bʼexkiaa je xo̱n xi síkasénná je naxinandále kʼoa nga mangián kjoajtínná. A faʼaitsjenli tsa jesa kinoʼyai kʼoa tsa jesa tsakʼexkiai jngo én xi kʼiakjoan machjénli. A tsakasenkaoli én jebi nga kiskali tsa jme kjoa tibitjatojin xi toje Jeobá tjínjinle.

6, 7. 1) Ánni nga kʼoabixónsíñá nga mandosinle je Jeobá xi tʼatsaan nga jngó jngoá ninga nʼio nkjín miyón je chjota xi kʼoasʼin bájinkon. 2) Jméni xi sʼiaan kʼianga kuinóʼyalee jmeni xi tsoná je Jeobá.

6 Kuinga kotsennile je choʼndale je Jeobá nga tsjoake kʼoa nga mandosinle nga jngó jngó. Kjoaixiní kʼianga je Biblia jenkjín siento nó kijna, je xo̱n xi bʼasje naxinandále Niná nkjín miyón chjota xi bʼaile kʼoa je kjoafaʼaitsjen xi bʼainá ya kjoajtínná ngatsʼiñá nga kʼoaʼminá. Tonga je Jeobá nga jngó jngóñá nga kʼoatítsoná nga nda kuinóʼyá jmeni xi tongini tsoná je Énle ánni nga si̱ndayasíñá yaoná tsa jñani tsín nda tinʼia. Kʼoasʼin bakóni je Jeobá nga mandosinle xi tʼatsaan.

Je kjoachjine xi tísʼená xi tsʼe Biblia kui xi basenkaoná nga tsínkui kʼoanʼia jmeni xi xkón sikʼéjnaná (Chótsenlai párrafo 6 kao 7)

7 Kʼianga koasenkaoná jmeni xi tongini tsoná je Jeobá, machjénní nga títjon kjoanla katamajinná nga mandosin kjoaixile xi tʼatsaan. Kʼoa xijekoa̱n, si̱tjosonlee jmeni xi tso je Énle kʼoa kʼoénelee yaoná nga chʼa̱sjengiaa kjoafaʼaitsjen xi tsín sasénle (tʼexkiai Isaías 55:6, 7). * Kʼiatsa ni̱tjosoán alikui kjoaba kuiyojiaan. Tonga kʼiatsa jejngo jée kasokóná, jósʼin basenkaoná je Nʼainá xi tíjna ngʼajmi.

SÍKIXIYANDANÁ

8, 9. Jngola choa̱ tʼejnai, jósʼin bakó je Jeobá nga makjaojinle xi tʼatsaan kʼianga ʼyani xi kjoafaʼaitsjen tsjoáná.

8 Kʼianga síkixiyandaná je Jeobá, kʼiaa ʼyaa jokji makjaojinle xi tʼatsaan (tʼexkiai Hebreos 12:5, 6). Kjoaixiní nga tsín ʼya xi sasénle nga nikixiyanda (Heb. 12:11). Tonga tsa jela si̱kjaʼaitsjeen je chjota xi síkixiyandaná kʼoa xi tsjoáná kjoafaʼaitsjen, ánni nga kʼoasʼínsíni. Ali tsakuijin nga kjoafaʼaitsjenná sikiʼaon. Kui kʼoasʼínni nga makjaojinle xi tʼatsaan, kʼoa kʼianga be nga jexkón tibijnaa ngixko̱n Jeobá, makjaojinle. Kuinga bakóniná jmeni xi tso je Biblia ánni nga kjuinya ijngokʼasíñá je ndiaa xi kixi tíjna. Kʼianga ʼyani xi kʼoasʼin síkixiyandaná tʼatsʼe Jeobá tínroani kʼoa kʼoasʼin bakóni Jeobá nga mandosinle xi tʼatsaan.

9 Jngola choa̱ kataʼyaa josʼin mandosinle Jeobá xi tʼatsaan kʼianga ʼya xi kjoafaʼaitsjen tsjoáná. Jngo ndsʼee xi pornografía kiskotsenle kʼianga kje bejin je Énle Niná. Ninga jetsín tikʼoakisʼinni nga jekiskotʼaya, tojo kui kisʼejnajin ni̱ma̱le nga mele kʼoasʼin, tojo ma je lʼí nga jebitsʼao nga satío xólʼíle. Ñandia kʼianga jngo celular chjotse tsakatse ndsʼee jebi kʼoa koanme ijngokʼale nga pornografía kiskotsenle (Sant. 1:14, 15). Je teléfono xi tsakatse tjínle Internet kʼoa ma faʼasʼen nga kotsenle pornografía. Ñandia kʼianga teléfono tjíosíchjén nga tjíotsoyason, je ndsʼee jebi kisikinyaale teléfonole je ndsʼee xi chjotajchínga sʼin tíjna ya jinjtín nga tsakásjaiya direcciónle chjota. Kʼoa toʼikoan pornografía tsʼatsen ya pantallale je teléfono nga yʼa je ndsʼee. Kʼoa jótondani nga kʼoakoan, nga̱ je xi chjotajchínga sʼin tíjna kʼiaa kisikixiyanda je ndsʼee, kʼoa alikui tikʼoakisʼinni. Nʼio bʼailee kjoanda je Jeobá nga kʼoasʼin kuenta tísʼínná, nga kotsenle jmeni xi toʼma kʼoatinʼia kʼoa nga tongini síkixiyandaná tiʼani nga kjesa matsejin je jéená.

KAO KJOAFAʼAITSJEN XI FAʼAITʼA BIBLIA BÁNDIAANINÁ

10, 11. 1) Jósʼin bʼaiʼndee nga je Jeobá bándiaaná. 2) Jósʼin tsabe jngo familia nga ngisa ndatjín nga kui mangíntjenngiaa je kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa Biblia.

10 Je salmista i kitsole je Jeobá kʼianga kisele: “Kao kjoafaʼaitsjenli kjoándiaaninái” (Sal. 73:24). Kʼiatsa jme xi mená sʼiaan, kui kuenta sʼiaan josʼin síkjaʼaitsjen je Jeobá kʼoa ya Énle kjoásjaiyaa. Kʼianga nitjosoán je kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa ya Biblia ali tsa to kjoamakjainnájin xi mataja kʼoati basenkaoná nga sokóná jmeni xi machjénná (Prov. 3:⁠6).

11 Tobʼelañá, jngo ndsʼee xi to xájinjñá sʼín kʼoa kao je chjoónle yaa tjío kao familiale ya jngo ʼnde xi Masbate ʼmi xi nchja̱ni ya Filipinas. Nga jao precursor sʼin tjíosíxá. Kʼoa toʼikoan kʼoakitsole je naile ʼnde jñani to renta tjío je ndsʼee nga katabitjo. Ánni. Jngo én kisʼene nga tsínxó chjotakixi ma. Ninga koankjaojinle je ndsʼee nga tsín be jñani koaikao je familiale i kitso: “Jé Jeobá tsjoáná jme xi machjénná. Tojmeyeje xi koa̱n, jé sikuindaná ngantsjai”. Kʼoa kʼoakoan jokitso je ndsʼee. Nga jeki jao jan nichxin, je chjota xi tsʼe jñani tjíoni kʼoakitsole nga koa̱n koatio. Ánni nga kʼoakitso ijngokʼasíni chjota jebi. Kuinga tsabe nga tsín koanjtile familia jebi nga jée kisʼene. Ñaki tokʼoakoanle kʼoa saʼnda ngisasa tse nangi kitsjoale jñani nga kʼoentje tsojmi (tʼexkiai 1 Pedro 2:12). Tojosʼin tiʼyaa, jé Jeobá bándiaaná nga kaná je kjoa xi bitjatojiaan kʼianga mangíntjenngiaa je kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa ya Énle.

BASENKAONÁ NGA KJOA BITJATOJIAAN

12, 13. Jñá nroani nga sakʼoa kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen tsa kuenta tísʼín kjoaixiná je Jeobá.

12 Sakʼoaa likui xátí sʼendajin tsa jngo kjoa tibitjatojiaan. Tsakui nichxin jekjoatse kiskatʼaná jngo chʼin xi tsín titjoxinniná, tsa xíngiaa tjíobatiochjoaná kʼoa tsa ʼya xi tjíofitjenngikená. Kʼoa jóma tsa jngo xíngiaa xi tsín sasénná josʼín ya jinjtín.

13 Kʼoa tsa jngola ndsʼee xi tsín tje̱n ndiaale jmeni xi kuitsoli, tsakui nichxin i̱sí: “Tonga a tsí likui tjínnele nga i̱ koa̱n jinnaxinandále Jeobá”. Kʼoa ndsʼee jebi ngisa tsesa xá bʼaile ya jinjtín kʼoa kʼoati tiʼyai nga nʼio tsjoake xi ngikʼa. Kʼoa ji tokʼoamali kʼoa saʼnda isi: “Ánni nga kʼoakjimasíni. A tsí tíbe Jeobá jmeni xi kjima. A tsí jme xi sʼin” (Sal. 13:1, 2; Hab. 1:2, 3).

14. Ánni nga tsín jme xi sʼínsíni je Jeobá kʼiatsa jme kjoa xi tjín.

14 Je Jeobá ali tsa tokui kotsenle jme kjoa xi tjín, be anni nga tsín jme xi sʼínni. Tobʼelañá, kʼiatsa jngo kjoafaʼaitsjen kʼoainá, tsakui nichxin koa̱njtiná kʼoa saʼnda tsín tsen koa̱nná tsa tsínni kixi jmeni xi tinʼia. Tonga je Jeobá be nga machjénná nga ʼya xi sikixiyandaná. Je Karl Klein, xi Cuerpo Gobernante koan, kʼoakitso kʼianga ñandia tsakatekjáyale je Rutherford. Je Rutherford i kitso ngasin ngandale: “Jótso kjoa, Karl”. Kʼoa je Karl tokjoanʼio kisʼinle yaole nga kisitiʼnda. Kʼianga tsabe je Rutherford nga tojo tjínngijti kon kʼoakitsole nga katasíkuinda yaole nga tsín che̱nle Na̱i katakaya. Je ndsʼee Klein i kitso nga tsakʼéyanajmí ijngokʼa xi tʼatsʼe jebi: “Kʼianga jngo ndsʼee bʼengijtilee tokoán, kʼoa ngisa tsa tjínle ʼnde nga kʼoakuitsoná, jeya tíkayaa je che̱nle Na̱i”. *

15. Kʼiatsa jngo kjoa xi ñʼai tjín tibitjatojiaan, ánni nga machjénsíni nga tsejta koaan.

15 Toxá kʼoamani nga sakʼoa tsín tikaniná kʼiatsa jngo kjoa xi tsín xátí tísʼendajin. Jméni xi koasenkaoli nga tosi tonda ska̱li. Cha̱niyalai jkui, kʼiatsa jngola karretera tje̱nyai kʼoa toʼi̱koa̱n tjíchjoa je ndiaa kʼoa nkjín karro kjionʼio, alikuijin ʼyaa jokji tse chóyai saʼnda nga koa̱n kuitjái. Kʼiatsa likui tsejta koai̱n kʼoa kjaʼaí ndiaa kjoásjai josʼin kʼuín, tochale toya jchai kʼoa ngisani tojochon kuichui jñani tiʼmi. To ngisa nda nga tsejta maa kʼoa tsín xin ndiaa mangián. Kʼoakjoánti koa̱n kʼiatsa tosi tonda ya kʼuínyai je ndiaa xi tso je Énle Niná, jé Niná koasenkaoli nga ska̱li kʼoa kuichonrʼoeni jmeni xi tiʼmitjenngi.

16. Jmésani choa̱ xi ʼyaa kʼianga tsjoáʼnde je Jeobá je kjoa xi bitjatojiaan.

16 Tsakui nichxin tsjoáʼnde je Jeobá nga kjoa kuitjátojiaan kʼoa kʼoasʼin sichjineniná kʼoa sindayaná ( tʼexkiai 1 Pedro 5:6-10). Tonga si̱kjaʼaitsjeen kʼianga likuikʼia choa̱ batíoná je Jeobá (Sant. 1:13). Me ngayeje je kjoa xi bitjatojiaan nga ya tínroani tʼatsʼe “je kontran[á], je na̱i”. Je Niná koaanle sichjén je kjoa xi ñʼai tjín nga sitaja kjoamakjainná. Tíbení jmeni kjoañʼai xi tichjaʼá. Kʼoa nga tsjoakená kʼoati tochoatsesa tsjoáʼnde. A bʼailai kjoanda je Niná kʼianga tísíkuindali nga kjoa tibitjatojin. A tininʼiotʼaní yaoli nga je koasenkaoli nga koa̱n kuitjátojin (2 Cor. 4:7-9).

SÍCHIKONTʼAINNÁ KʼIANGA KUI KʼOANʼIA XI NDATJÍN

17. ʼYáni xi básjai je Jeobá, kʼoa ánni.

17 Xi tofetʼani, je Jeobá kui xá kotsennile je chjota nga jngo kjoatjao tsjoále je xi ñaki kao ni̱ma̱le tsjoakeni. Je profeta Hananí i kitsole je rey Asá: “Je xko̱n Jeobá tíkotseen jngo tjíjtsa sonʼnde nga koako je nganʼiole xi tʼatsʼe je xi tjíojngo ni̱ma̱le xi kao je” (2 Crón. 16:⁠9). Je ni̱ma̱le je Asá alikui ñaki kisʼejna jngojngo ngixko̱n je Jeobá. Tonga tsa ñá xi kʼoénelee yaoná nga kui kʼoasʼiaan xi ndatjín, je Niná koako nganʼiole xi tʼatsaan, xi tsonile, sikuindaná kʼoa sichikontʼainná.

18. Jméni xi ndatjín xi si̱kjaʼaitsjeen xi tʼatsʼe Jeobá kʼiatsa likui ʼya xi tíbená jmeni xi nda tinʼia koa̱nná. (Chótsenlai sén xi faʼaitʼa ya jña fitsʼiani kjoaʼmiya jebi.)

18 Kʼianga koakole kjoanda Jeobá je choʼndale, kui xi mele nga kui katabásjai xi ndatjín, nga tsjoake katama xi ndatjín kʼoa nga kui kʼoakatasʼín xi ndatjín (Amós 5:14, 15; 1 Ped. 3:11, 12). Je Jeobá tíbení je xi kixi tífikao yaole kʼoa síchikontʼain (Sal. 34:15). Si̱kjaʼaitsjenla jokisikao jao yánchjín xi koanle kisitsin ʼndí, je xi Sifrá kao xi Puá tsakʼin. Kʼianga choʼnda tjío je chjota israelita ya Egipto, je faraón kʼoakitso nga katanikʼien ngatsʼi je ʼndíxʼin xi jtsín xi tsʼe chjota hebreo. Tonga je Sifrá kao Puá ngisa kitsokjonke Niná tikʼoajinni je faraón, alikui kisikʼien je ʼndíxʼin xi kitsin. Je Jeobá tsabe jmeni xi kisʼin yánchjín jebi kʼoa kisichikontʼain nga kisʼele xti xi ñaki tsʼe nga jekoanni (Éx. 1:15-17, 20, 21). Ninga sakʼoa kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga tsín ʼya xi tíbe jmeni xi nda tinʼia, je Jeobá tíbení kʼoa síchikontʼainná (Mat. 6:4, 6; 1 Tim. 5:25; Heb. 6:10).

19. Jósʼin tsabe jngo tichjaa xi chjota húngaro kitje̱nni nga kuenta sʼín je Jeobá jmeni xi nda nʼia.

19 Jngo tichjaa xi ya Austria tsʼe ñaki tsabe nga nʼio kuenta sʼín je Jeobá jmeni xi nda nʼia. Je tichjaa jebi ya kitje̱nni chjota húngaro, jngo dirección tsakʼaile nga katafitsoyale jngo chjota xi én húngaro nchja̱. Kjitʼanangi ki, tonga aliʼya xi tjín ya niʼya jebi. Nkjín kʼa ki kʼoa kisikáyole je xo̱n xi fayoaa, kiskile karta kʼoa tsakʼéjnale númerole teléfonole. Sakʼoaa tsen koanle nga tjín xi tíjna, tonga aliʼya xi bitjo. Chan jngo nó basen jaʼato, kʼoa jngo chjoón xi nʼio ndʼé kitjo, kʼoakitsole nga katafaʼasʼen, kitsole: “Tsakʼexkiaña ngayeje je xo̱n xi tsakjayonái kʼoa tikoyale”. Je chjoón jebi quimioterapia tíbʼaile kʼoa kuinga tsín sin tjínsínile nga ʼya xi kuichonrʼoe. Kʼoa xijekoan, tsakʼinyale Biblia. Alikui jao tjínná nga je Jeobá kisichikontʼain tichjaa jebi nga tsín jyó tsakʼéjna.

20. Jósʼe tokoán kʼianga ʼyaa josʼin tíkotsenná je Jeobá.

20 Je Jeobá tíbe ngayeje jmeni xi tinʼia. Tonga ninroajinla nichxin nga kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen nga je xko̱n Jeobá kʼoasʼin mangóson joni tsa cámara xi batío chjota nga tokui kotsenle tsa jmeni xi chʼao kanʼia. Je Jeobá kui xá kotsenniná nga makjaojinle xi tʼatsaan nga jngó jngoá kʼoa nga síchikontʼainná jmeni xi nda nʼia. Kʼianga ʼyaa josʼín je Nʼainá xi tíjna ngʼajmi, tsí ngisa machriantʼasalee.

^ párr. 4 Génesis 4:3-7: “Kʼoa nga jeki nichxin, je Caín jaʼaikao kʼa je tsojmi xi koanjchále ya jinnangi nga kitsjoatʼale je Jeobá. Tonga je Abel, kui jaʼaikao kʼa je ʼndítjonle je cho̱ntjele kʼoa kao xínéle. Ninga kisasenle Jeobá xi tʼatsʼe Abel kʼoa kao jmeni xi kitsjoatʼa, alikui kisasenle xi tʼatsʼe Caín kʼoa kao xi kitsjoatʼa. Kʼoa je Caín síxkón kji koanjtile kʼoa chʼao tsaká nkjaín. Kʼoa je Jeobá i kitsole je Caín: Ánni nga kʼoasikji jtisínili kʼoa chʼao fasíni nkjain. Kʼiatsa ji xi nda sʼiain, a tsí ndasʼin kʼoasjele. Tonga tsa tsín meli kʼoasʼiain xi ndatjín, jekui jée tíjnajchxo xo̱ntjoa niʼyali kʼoa mele koanentsjali. A koaanli nga si̱kinjelai”.

^ párr. 7 Isaías 55:6, 7: “Tjasjao je Jeobá kʼianga choa̱lesa nga koa̱nsjaino. Tinókjoalao kʼianga sʼasa chrian tíjna. Katasíkʼéjna je ndiaale chjotatsʼen kao je chjota xi chʼao tjío kjoafaʼaitsjenle, kʼoa katanroanrʼoeni Jeobá, nga̱ koakole kjoamatokon, kʼoa katanroanrʼoeni Nináná nga̱ nʼio male síchatʼa”.

^ párr. 14 Je biografíale je ndsʼee Klein yaa faʼaitʼa je rebista La Atalaya xi tsʼe 1 de marzo de 1985.