Yaa koanjchínga ya España ya naxinandá Alicante, xi tíjna ya ndáchikon Mediterráneo. Ya ndʼiana nʼio tse kjoa kisʼe kʼoa kuinga to ya yandiaa tsakʼamjesíña. Ya chrian ndʼiana yanta sʼendaya kʼoa je kisimiyoa jngo chjota xi ya síxá xi José María ʼmi. Chjota jebi nʼio ndʼé kʼoa nʼio koanndosinle xi tʼatsʼan. Ya yaniʼyana aliʼya xi kʼoakisikaona. Ninga kan nó tjentítjonna chjota jebi ñaki jo ndsʼe koanna kʼianga kjoa jaʼatojian. Ñaki miyona koan.

Nga kʼia, je José María Biblia tíkotʼaya kao testigole Jeobá. Tsaʼbeña nga nʼio tsjoake jmeni xi tíkotʼaya nga̱ sakʼoaa kui tsakjákaonajmínina. Ninga kinrʼoele jme xi kitsona alikui kui koanndosinna. Nga sʼa xtia kjaʼaí kjoa mandosinna. Tonga toʼikoan tsʼantjaiya ngayeje.

Alikui tsjoake̱ nga kui bʼeyanajmiá je kjoaxkón xi kisokona, tokui kjoan xi xian nga tsín kiskosonnile jme xi kisʼian kʼoa nga to chjotachini koan. Tojngo nichxin tsʼantjaiyani josʼin tijna. Nʼio tjínna nganʼio tsakai kʼoa xijekoan totsín tikoan kisikjanña kʼoa to nachansa kijnasoan ya hospital. Alikui mena nga kʼoakisʼe, nʼio ñʼai koanna. Kʼoa kjitʼaa kisikjaʼaitsjen nga tosa tokatabiya.

Je José María kikonna ya hospital kʼoa kjitʼanangi kʼoakitsole je testigole Jeobá xi ya chrian tsʼe nga katafikonna. Ñaki kichokajin ni̱ma̱na nga kʼoasʼin ntsjaintsjai kichokonna je testigole Jeobá. Kʼoa nga jetsín tiya tsakatejnaña jña tjío xi nʼio tjíomʼe kiskotʼayaña Biblia. Nga tsakʼinyana koanjinna anni nga kjoañʼai faʼáni chjota, anni nga biyani kʼoa anni nga tsjoáʼndeni Niná nga kui kʼoama xi chʼaotjín. Kʼoati tsakʼexkia tʼatsʼe jme xi tso je Niná tʼatsʼe nichxin xi nroaján, nga ñaki chjotatsje koatio i̱ Sonʼnde kʼoa nga tsín ʼya xi kuitso: “Timʼeña” (Isaías 33:24). Kʼiaa tsaʼbe nga tjínna kjoachoya.

Kʼianga jekitjoña hospital, ngisa nda kiskotʼaya Biblia. Saʼnda ki sakʼoa kjoajtín xi satíoná kʼoa jngo silla de ruedas kisichjén nga kixinyasoan. Kʼianga 5 sá noviembre nó 1988 nga kan nóna kʼiaa kisʼenngindá kʼoa toxá koanndanina jña kisʼenngindá. Je Jeobá tsakasenkaona  nga tsín tichʼao kisʼeni kjoafaʼaitsjenna. Jósʼin koakole kjoanda je Niná.

Alikui kitsjoaʼnde nga jme xi tsakʼéchjoana nga kisixále Jeobá jokji tjen bichó nganʼiona (1 Timoteo 4:15). Ñʼai koanna nga títjon, nga̱ je familiana tsakatiochjoa nga kʼoasʼin kisikʼantjaiya relijiónna. Tonga je testigole Jeobá kitsjoanganʼiona. Tsakinyakaona nga tsín kisicha kjoajtínná kʼoa nga koan kixinyasoan.

Nga jeki nichxin, nichxin kao nitje̱n koanchjénna nganʼio. Nga tibasje jñani koatejna chan koansjaina jngo ʼnde ya Valencia jñani tjío chjota xi tsín ma síkjan, 160 kilómetro kjin tíjnale naxinandá Alicante. Kʼoa yaa tijna saʼnda ndʼaibi.

Ninga to nachan kijnasoan, ñaki kʼoatjín tokoan nga tosi tonda sixále Jeobá. Je tao̱n xi bʼaina nga tsín ma sikjan kʼoa kao xi tsjoána je xi kjaʼaí chjota jngo computadora kʼoa jngo celular tsakatseña. Yaa tjíotʼana jña kijna. Nyaon nyaon nga tanjio, jngo chjota xi ya síxá ʼnde jebi bʼétʼaʼíle computadorana kao celularna. Totjín xi sichjén nga sixákoa computadorana kʼoa kʼoati tjín xi sichjén xi ya baʼa ndsoʼba nga basennele je letrale computadora kao númerole celular.

Jósʼin tíbasenkaona ki̱cha̱ jebi. Ma faʼa̱sʼe̱n Internet ya jw.org kao BIBLIOTECA Watchtower xi ya tíjna. Nʼio tíbasenkaona. Me nyaon nyaon faʼa̱sʼe̱n Internet kʼoa nkjín ora kotʼaya je xo̱nná xi ya faʼaitʼa. Nga kʼoatisʼian kjimasana xi tʼatsʼe Niná kʼoa tiʼbesa jokjoan. Kʼianga toʼan tijna mana kʼoa nga ba sʼe tokoan masjaina kjoaʼmiya xi basenkaona nga nda sʼe tokoan.

Kʼoa kui computadorana sichjén nga nrʼoele kjoajtín xi satíoná. Kʼoa ali tsa tonrʼoejinle jmeni xi faʼa, ma tsjoa énna, ma bʼetsʼoa, ma tsjoa kjoanokjoaya kʼoa saʼnda bʼakao sakʼoana nga bʼexkia je Xo̱n xi Bájinkonná. Kʼoa yaa saʼnda kʼoasʼinña ya jña kijna. Ninga tsín tifiña jñani sʼejna kjoajtínná, tojo kuenta kjima nga ya tijnajian.

Je computadora kao celular nʼio basenkaona nga xinyasoan. Ninga tsín ma xki̱ niʼya fia tojo tjíosʼín ngatsʼi ndsʼee, tojo xinyasonña. Kui ki̱cha̱ jebi sichjén nga kʼoaxinle chjota jme xi makjainna. Nga nʼio tsjoake̱ nga nchja teléfono kʼianga xinyasoan, je xi chjotajchínga sʼin tjío ya jtín jña bʼakaona, an tsakánena nga kʼoendajian josʼin kʼuínyason kao teléfono. Kʼianga kʼoasʼin tjínndajin kʼoati kjima nga to teléfono tjíosíchjén je xi tsín ma bitjo niʼyale.

 Tonga ali to computadora kao teléfonojin tisichjén bʼajnda nichxin. Nyaon nyaon faʼaikonna miyona. Kʼoa nga faʼai tjenkao kʼa xínkjín kao xi kjaʼaí chjota xi mele nga kʼuínyale Biblia. Me to ngantsjai nga kʼoatsona nga an tsjoa estudio. Kʼoa sakʼoaa ñaki jngo yaniʼya mani ndsʼee xi faʼaikonna nga chotʼayajtínjin Biblia. Nʼio tsjoa mana nga batioson nachanna je xtiʼndí kʼoa nga bʼéyanajmína anni nga tsjoakeni Jeobá.

Nʼio tsjoa kjoanda nga kʼoasikji mani xi faʼaikonna. Kʼoa nga tsínkʼia kjitia kuarto jña tikijna. Faʼaini ngakjijnda je miyona xi faʼaikonna. Kʼoa tokʼoamale je chjota xi ya síxá ya ʼnde jña tijna. Nyaon nyaon tsjoale kjoanda je Jeobá nga títsjoáʼndena nga ya tijnajinle naxinandále.

Kʼianga ʼya xi kjonangina josʼin tijnaña, i xinle: “Tibʼenele yaona”. Tonga ali tsa toʼanjian xi kjoa tifaʼatojian, ngatsʼiñá xi chjotale Cristo maa nga tibixkantʼaa “tʼatsʼe xi makjainná” (1 Timoteo 6:12). Jotjín nó nga i̱ kjiʼe̱, je xi tíbasenkaona kuinga nyaon nyaon bʼetsʼoale Jeobá kʼianga tsjoale kjoanda nga tsín toxitsjoa nga tijnakoan. Nʼio tisixále Niná kʼoa kui kuenta tisʼian je kjoanda xi tsjoáná nichxin xi nroaján.

Ngantsjai kui sikjaʼaitsjen je ʼndenaxó xi sʼe̱jna i̱ Sonʼnde kʼoa jokji tsjoa sʼe̱ tokoan kʼianga tóka kʼoa skingʼa ijngokʼa. Sakʼoaa fakoa énská je miyona José María xi kʼoati chʼin tjínle nga kui koanle je xi poliomielitis ʼmi. Sakʼoaa kʼoaxinle ʼyáni xi kuinje̱le kʼianga tókanachaijin ya ʼndenaxó. Kʼoa je itsona: “Lijme xi tjínle toʼyani xi kuinje̱le, je xi ngisa chjíle, kuinga koa̱n ya tókaa”.

Alikui choa ñʼai kjimana nga i̱ kjiʼe̱. ʼBeña nga tsín nda kisʼian nga sʼa xtia kʼoa nʼio tse kjoa kichomani. Tsjoale kjoanda je Jeobá nga tsín kitsjionkonna. Nʼio tse kjoanichikontʼain títsjoána, jolani nga tjío ndsʼee, nga mena koatejnakoan, nga tsjoa sʼena nga basenkoa xi kjaʼaí kʼoa nga tjínna kjoachoya nichxin xi nroaján. Kʼiatsa tojngo jao én sichjén nga kʼoaxián jotjín tokoan, i̱jin xián: “Ngisa tse títsjoána Jeobá jokji bakinna”.