XI NGISA TÍNCHJA̱NI REBISTA JEBI: JÓSʼIN SÍKJAʼAITSJEN NINÁ XI TʼATSʼE KJOAJCHÁN
Jósʼin kisikjaʼaitsjen Niná xi tʼatsʼe kjoajchán nichxin kjoatse
Je naxinandá Israel, xi kiskoejin Niná nichxin kjoatse, tse kjoañʼai tsakjaʼá. Nʼio nkjín kʼa kisijéle nganʼio je Niná nga katabasenkao, tonga alikui tokjoan tsakasenkao Niná. Je naxinandá xi totaon tsabe je naxinandá Israel jéní naxinandá Egipto (Éxodo 1:13, 14). Je chjota israelita nkjín nó kiskoya saʼnda nga tsakasenkao Niná nga kjoañʼai tjíofaʼá ya Egipto. Tonga chan kichoka nichxin nga tsakasenkao je Niná (Éxodo 3:7-10). Je Biblia kʼoatso nga kjoajchán tsakʼéjna je Niná kao naxinandá Egipto. Je Niná te kjoañʼai kichokaone je naxinandá kʼoa je faraón kao chjotakjoajchánle yaa jeson ya ndáchikon Ní (Salmo 136:15). Je Jeobá tsakakó nga chjotakjoajchán sʼin tsakʼejnale je naxinandále (Éxodo 15:3, 4).
Kʼianga kʼoasʼin kiskan je Niná kao chjota egipcio kui xi bakóyaná nga tsín to ngayeje kjoajchán xi chʼaosʼin be. Kʼoati kitsjoaʼnde sakʼoa kʼianga je naxinandá Israel kiskan kao xi kjaʼaí naxinandá. Tobʼelañá, kʼoakitsole nga katakján kao chjota cananeo. Je chjota xokjoan nʼio tsʼen koan (Deuteronomio 9:5; 20:17, 18). Kʼoa je rey David kʼoakitsole nga katakján kao chjotatsʼen filisteo kʼoa saʼnda kʼoakitsole josʼin nga sikinjele (2 Samuel 5:17-25).
Je kjoajchán xi síkʼaxki̱ Biblia kui bakóná nga kitsjoaʼnde Niná nga kjoajchán kisatio nga kisitoánntjai je naxinandále kʼianga totaon tíʼya kʼoa nga tsín jchangi josʼin tíʼyaxkón. Tonga jan koya tjínni xi kuenta sʼiaan ánni kitsjoaʼndeni Niná nga kjoajchán kisatio. Kataʼyala.
-
JÉ NINÁ XOKITSO ʼYÁNI XI KI KJOAJCHÁN. Ñandia kʼianga i̱ kitsole Niná je chjota israelita: “Alikui jon kuixkaon kjoajchán jebi”. Kuinga kʼoakitsonile nga kao Niná skaan je chjotakontrale (2 Crónicas 20:17; 32:7, 8). Nkjín kʼa kʼoakisʼin je Niná, tobʼelañá, kʼianga kiskan kao chjota egipcio. Tonga kʼoati sakʼoa kʼoakitsole Niná je naxinandá Israel kʼianga katakján kʼoa nga katasítoánntjai je ʼNde xi tsakʼinle nga kʼoaile (Deuteronomio 7:1, 2; Josué 10:40).
-
JÉ NINÁ XOKITSO KʼIÁNI NGA TJÍNNELE SKAAN. Je choʼndale Niná tjínnele tsejta koan kʼoa kiskoya saʼnda nga kʼoakitso Niná kʼiáni nga tjínnele skaan kao naxinandá xi ya tjín. Alikui koan ki kjoajchán kʼiatsa tsín je Niná xi kʼoakitso. Kʼiatsa toje xokisʼin alikui tsakasenkao je Niná. Ya Biblia kʼoatso nga nʼio tse kjoa tsakatiojin kʼianga to yaole tsakʼa nga ki kjoajchán. *
-
Ningalani kiskan Niná kao naxinandá xi ya tjín ya Canaán, kʼoati kisikʼangi kʼa chjota, jolani tsa Rahab kao familiale.
JE NINÁ ALIKUI MELE NGA ʼYA XI BIYA. Tʼatsʼe Jeobá “tínroani je kjoabijnachon” kʼoa je kisindaná (Salmo 36:9). Je Jeobá nʼio chjí bekon je kjoabijnachon kʼoa alikui mele nga ʼya xi biya. Jéní chjota xi kʼoasʼin bʼéndajin nga kʼoasʼin totaon be xi kjaʼaí kʼoa nga saʼnda síkʼien (Salmo 37:12, 14). Je Niná sakʼoaa kitsjoaʼnde nga kisatio kjoajchán tonga kui kʼoakisʼinni nga katatjoxin je kjoatsʼen. Jotjín tse kʼianga kijin kjoajchán je chjota israelita, je Niná tsakakóle kjoamatokon kao kjoatsejta je chjotakontrale naxinandá Israel (Salmo 86:15). Jméni xi kisʼin je Niná. Kʼoakitsole je chjota israelita kʼianga kjesa kjánjin kao jngo naxinandá, nga títjon kjoanla kjoanyʼán katabásjai ánni nga sikʼantjaiyasíni kjoafaʼaitsjenle je chjota xi ya tjín kʼoa tsínni kʼoejna kjoajchán (Deuteronomio 20:10-13). Je Énle itso: “Likui tsjoa sʼena kʼianga biya je xi tsʼen, tosa kui xi mena nga katasíkʼéjna je ndiaale ánni nga tosi tonda kʼoéjnakonsíni” (Ezequiel 33:11, 14-16). *
Tojosʼin tiʼyaa, nichxin kjoatse kui xá kisationi kjoajchán nga tsakjaʼáxin Niná je kjoatsʼen kʼoa nga tsín titotaon kataʼyani je chjota. Tonga jéní je Jeobá xokitso kʼiáni koai kjoajchán je chjota israelita kʼoa ʼyáni xi koai. Kʼoa nga kiskan alikui toxkia kisʼin kʼoa alikui toxkia njín tsakʼéjten nga̱ je Jeobá jtike je kjoatsʼen (Salmo 11:5). Tonga a kisikʼantjaiya kjoafaʼaitsjenle Niná xi tʼatsʼe kjoajchán kʼianga kitsoyason je Jesucristo kʼianga siglo 1.
^ párr. 7 Tobʼelañá, ñandia kʼianga kʼoakitsole Niná je chjota israelita nga tsín koa̱n koaikján kao chjota amalequita kʼoa kao chjota cananeo, ningalani kʼoakitsole Niná kjoanʼio ki kʼoa kisicha je kjoajchán (Números 14:41-45). Kʼoa xi jeki nó, je rey Josías kʼoati jngo kjoajchán kijin ninga tsín je Niná xokitsole, kʼoa nga kʼoakisʼin kʼienní (2 Crónicas 35:20-24).
^ párr. 8 Je chjota israelita alikui tijokitsonile je naxinandá Canaán tsa mele nga nyʼán koatio xi kao je kʼianga toje kjoan skaan. Ánni. Kuinga je chjota cananeo tokʼoa jeño siento nó tsakʼaiʼndele nga sikʼantjaiya yaole. Kʼianga kichoka nichxin nga tsakʼéjna je kjoajchán, ʼyale nga tsín tisindayani yaole (Génesis 15:13-16). Kʼoa kuinga kinikjesonsíni. Tonga kʼoati tsakatio kʼa chjota cananeo xi kisikʼantjaiya yaole kʼoa alikui kinikʼien (Josué 6:25; 9:3-27).
Tsa kʼoati meli jchai xi tʼatsʼe jebi
A ʼYANÍ JME XI TÍNCHJANI JE BIBLIA
Nga kitjoele ʼnde Canaán je chjota israelita
Kʼianga jaʼasʼen chjota israelita ya Canaán, ánni kitsjoaʼndesíni Jeobá nga kitjontjai Rahab kao yaniʼyale ya Jericó.
XO̱N XI BÁJINKONNÁ
Nga kisikjeson Niná je chjotatsʼen: a kui xi tsonile nga tsʼen
Ánni kisikjesonni Niná je chjotatsʼen kʼianga nichxinle Noé kʼoa ánni kisikjeson je chjota xi tsakatio ya naxinandá Canaán tojosʼin bʼéyanajmí je Biblia.
