Ir al contenido

Ir al índice

Tʼinyalai je xtiʼndíli nga katasíxále je Jeobá

Tʼinyalai je xtiʼndíli nga katasíxále je Jeobá

“Tikasén ijngokʼanáijin je chjotale Niná xi kixi xi saje kanikasáin kʼoa katabakóyanajin josi̱koaijin je ʼndí xi jtsín” (JUECES 13:8).

KJOAJNDA 44, 6

1. Jméni xi kisʼin je Manóah kʼianga jekisʼejinle nga jngo ʼndí sʼe̱le chjoónle.

JE Manóah kʼoa kao chjoónle kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga tsínkʼia sʼe̱le xti. Tonga ñandia kʼianga jngo ánkje tsʼatsenle je chjoónle Manóah kʼoa kʼoakitsole nga jngo ʼndí sʼe̱le. Kʼoa nga jetsakʼéyanajmíle je Manóah, nʼio tsjoa koanle. Tonga kʼoati kui kisikjaʼaitsjen Manóah jokji xá tjenkao. Kʼianga kui nichxin nʼio nkjín chjota israelita xi chʼao tjíosʼín. Jósʼin kuitsoyale je ʼndí xi sʼe̱le kʼianga je Jeobá sixále kʼoa nga katamatsjoake. Je Manóah kʼoakitsole je Jeobá nga ijngokʼa katasíkasén je ánkjele kʼianga katatsoyale josʼin sijchá ʼndí jebi (Jueces 13:1-8).

2. Jméni xá xi kjinele je xi xijchá ma, kʼoa jméni xi kuinyakao kʼianga kuitjosonle (chótsenlai je rekuadro xi “ Jé xtiʼndíli xi ngisa chjíle nga kʼuínyalai Biblia” tso).

2 Kʼiatsa tjínli ʼndíxti, kʼoajinti machoyali jokoanle je Manóah. Kʼoati kui xá kjineli nga kʼuínyalai je ʼndíxtili nga je Jeobá katasíxále kʼoa nga tsjoake katama (Proverbios 1:8). Jméni xi koasenkaoli nga kʼuínyalai je ʼndíxtili. Je xi koasenkaoli kuinga chótʼayajtíon Énle Niná ya niʼyano kʼianga xki̱ xomana. Kʼoasʼin skoe̱ni xi tʼatsʼe Jeobá kʼoa kao jmeni xi tso je Biblia je ʼndíxtino (tʼexkiai Deuteronomio 6:6, 7). * Jmésani xi koasenkaono. Kuinga koanngíntjenngio je choa̱le Jesús. Ninga tsínlani xti kisʼele je Jesús, koaan chjénngilao josʼin kitsoyale je chjotale. Kjoaʼmiya jebi kui kuitsoyaná josʼin tsakakóle Jesús je chjotale nga tsjoake koan kʼoa nga nangitokon koan. Kʼoati koanchoyale jokisatio kon je chjotale kʼoa tsabe josʼin tsakasenkao. Kjoaʼmiya jebi kʼoati kuitsoyaná josʼin kjuintjenngiaa je choa̱le.

TAKOLAI JE XTIʼNDÍLI NGA TSJOACHAI

3. Ánni nga tsín jao kisʼesínile je chjotale Jesús nga tsjoake koan Jesús.

3 Je Jesús kʼoakitsole ngantsjai je chjotale nga tsjoake (tʼexkiai Juan 15:9). Kʼoati nʼio kisikʼayale je nichxinle (Marcos 6:31, 32; Juan 2:2; 21:12, 13). Ali tsa to maestrolejin koan, kʼoati miyole koan. Kʼoa je chjotale ñaki tjíojngo kon nga tsjoake koan kjoaixi je Jesús. Jósʼin koa̱n chjénngilai je choa̱le Jesús.

4. Jósʼin koakolai nga tsjoachai je xtiʼndíli (chótsenlai sén xi fitsʼiani kjoaʼmiya jebi).

4 Kʼoatʼinlai ngantsjai je xtiʼndíli kʼianga tsjoachai. Takolai nga nʼio chjí ʼyatokuin (Proverbios 4:3; Tito 2:4). Ya Australia, jngo testigole Jeobá xi Samuel ʼmi kʼoatso kʼianga sʼa ʼndí kji, je pale kui tsakʼéxkiale nga nyaon nyaon kʼianga manjio Je xo̱nna xi bʼéyanajmí jotso Biblia. Kʼoa tsa jmeni xi kiskonangi kitsoyale, xijekoan tsoakjá kʼoa bʼéndsoʼa nga jekoájnafe. Kʼoa nga jekoanjchínga je Samuel, tokʼoakoanle nga kisʼejinle nga tsín kʼoasʼin koanjchínga je nʼaile, nga tsín kindoakjá kʼoa tsín kisʼendsoʼa. Tonga je nʼaile Samuel nʼio tsakʼénele yaole nga tsakakóle nga nʼio tsjoake. Kʼoa nga kʼoakinikao je Samuel, nʼio nda kisʼe kon kʼoa tsjoa kisʼe kon ngantsjai. Kʼoa nʼio miyo koanle xínkjín. Kʼiatsa ji xi kʼoakʼuínlai ngantsjai je ʼndíxtili nga tsjoachai, kʼoati sa̱tío kon jokisʼe kon je Samuel. Tʼendsoʼai kʼoa tindoakjái je xtiʼndíli, chʼa̱sjeʼalai nichxin nga tinókjoakaonajmí, ñatjen ticho kʼoa tiskákoai.

5, 6. 1) Jméni xi kisʼin Jesús nga tsakatekjáyale je chjotale. 2) Je xi xijchá ma, jósʼin koa̱n koatekjáyale je xtiʼndíle.

5 Je Jesús kitso: “An nchjatikoa, tsjoale kjoañʼai ngatsʼi xi an tsjoake̱” (Apocalipsis 3:19). * Tobʼelañá, kʼianga tsabe Jesús nga jngo kjoa kisʼele je chjotale nga me tokui tsakjáotiyani ngantsjai ʼyani xi ngisa ngʼa tíjna, je Jesús tsejta koan kʼoa nkjín kʼa tsakatekjáyale. Tonga ngasin nganda kʼoakitsole, kʼoa tsakásjai jñani kʼoakitsole kʼoa kʼiani (Marcos 9:33-37).

6 Nga tsjoachai xtiʼndíli ʼyaní nga machjén nga kuichákjáyalai. Kʼiatsa jmeni xi sʼin, tsakui nichxin to kuinókjoakaonajmí kʼoa kʼuínyalai nga chʼaotjín jmeni xi kasʼín. Tonga tsa tsín nrʼoé, jméni xi sʼiain (Proverbios 22:15). Kʼoatʼiain jokisʼin je Jesús. Tosi tonda tjandiaalai, tʼailai kjoafaʼaitsjen kʼoa tikixiyandai. Chósonnilai jñani kʼoakʼuínlai kʼoa kʼiani kuichákjáyalai. Ya Sudáfrica, jngo tichjaa xi Elaine ʼmi kʼoatso josʼin tsakatekjáyale xijchále. Kʼoakitsole ngantsjai jmeni xi tjínnele sʼin. Tobʼelañá, kʼoakitsole jmeni xi sikao kʼiatsa tsín kʼoaʼén. Kʼoa je xijchále kisitjoson énle. Tonga kʼoakitsole ngantsjai anni nga kʼoatísíkaoni kʼoa alikʼia kao kjoatsʼen tsakatekjáyanile. Kʼoa kʼoasʼin tsabeni je Elaine nga nʼio tsjoake koan je xijchále.

TAKOLAI JE XTIʼNDÍLI NGA NANGITOKON MAI

7, 8. 1) Kʼianga tsakʼétsʼoa je Jesús, jmé xi koanjinle je chjotale. 2) Kʼianga bʼetsʼoai kao je xtiʼndíli, jósʼiain nga kʼuínyalai nga je Jeobá katasínʼiotʼa.

7 Kʼianga jeme kuindoa̱ kʼoa jeme ni̱kʼien je Jesús, i kitso nga tsakʼétsʼoa: “Abba Nʼaina, ji mali ngayije kjoa. Chja̱ʼaxinnái je kjoañʼai, tonga li jejin xi an mena, tojé xi ji meli” (Marcos 14:36). * A fiya jkui josʼin kisikjaʼaitsjen je chjotale Jesús nga kinrʼoéle Jesús kʼianga tsakʼétsʼoa. Kʼianga kʼoasʼin kisijéle nganʼio je Nʼaile Jesús, ninga chjotatsje koan, kuijin kisikjaʼaitsjen nga kʼoati tjínnele nangitokon koa̱n kʼoa nga kʼoati sijéle nganʼio je Jeobá.

8 Nʼio tse xi koa̱nle je xtiʼndíli josi kʼianga bʼetsʼoalai Niná ngixko̱n. Ali tsakuijin xi tsonile tsa tokui nga kʼoétsʼoani nga tjín xi kʼuínyalai xtiʼndíli. Tonga nga ngixko̱n kʼoétsʼoai, koaan koakoyalai nga je Jeobá katasínʼiotʼa. Jósʼiain. ʼNdele nga toje si̱jéntjai kʼoati tijéntjai yaoli. Jngo tichjaa xi Brasil tsʼe xi Ana ʼmi kʼoatso nga je Jeobá kisijéntsjaile nganʼio je xijchále kʼianga kjoa kisʼele. Tobʼelañá, kʼianga chʼin tsakʼetʼale je pajchále, je xijchále Ana jé Jeobá kisijéle nganʼio kao kjoachjine nga tsabe jokisʼin. Jé Jeobá kisijéle nganʼio ngantsjai kʼianga kjoa jaʼatojin, kʼoa ngisa nga kui kjoa xi ñʼai tjín jaʼatojin. Kui xi tsakasenkao je Ana nga je Jeobá kisinʼiotʼa yaole. Kʼoati koa̱n sʼiain tsanda ji kʼianga kʼoétsʼoai kao xtiʼndíli. Tobʼelañá, tijélai je Jeobá kjoanʼiojin nga kʼuínyalai je chjotandaindʼiali kʼoa tsakuije̱ nga si̱jékjoalai je naili nga koa̱n kʼuín kjoajtíntse. Tsa kʼoasʼiain je xtiʼndíli skoee nga ninʼiotʼai je Jeobá kʼoa kʼoatisʼin tsanda je.

9. 1) Jókisʼin Jesús nga tsakakóyale je chjotale nga nangitokon katama kʼoa nga katabinyakao xi kjaʼaí. 2) Jósʼin je xtiʼndíli tsa tjínli kjoanangitokon kʼoa tsa bisenkoai xi kjaʼaí.

9 Je Jesús tsakakóyale je chjotale nga nangitokon katama kʼoa nga katabinyakao xi kjaʼaí. Jókisʼin. Ali tsa tokʼoajin kitsole, jé títjon kʼoakisʼin (tʼexkiai Lucas 22:27). Je chjotale Jesús tsabe nga tsín yaole kini Jesús nga kisixále Jeobá kʼoa nga tsakasenkao chjota. Kʼoa kʼoati kisʼin tsanda je chjotale. Kʼoati koa̱n sʼiain tsanda ji nga kʼuínyalai je xtiʼndíli. Kataʼyala jokisʼin jngo tichjaa xi Debbie ʼmi kao je xʼinle xi Pranas ʼmi, xi chjotajchínga sʼin tíjna. Jao ma xtile. Je Debbie kʼoatso nga tsínkʼia jokitso jokji tse nichxin kisikʼayale jtín je Pranas. Alikui jao kisʼele Debbie nga koasenkao je Pranas tsa jme xi koa̱nchjénle (1 Timoteo 3:4, 5). Jósʼin tsakinyakao je xtiʼndíle nga kʼoakisʼin. Kʼoatso nga nʼio tsjoa kisatio kon ngantsjai je xtiʼndíle kʼoa kisimiyo ngatsʼi je ndsʼee. Kʼoa kitsjoanganʼio ngantsjai nga satío je kjoajtíntse. Kʼoa ndʼaibi familia jebi to xále Niná tjíosʼín ngatsʼi. Tsa tjínli kjoanangitokon kʼoa tsa bisenkoai xi kjaʼaí, kʼoati sʼin je xtiʼndíli.

TAKOLAI JE XTIʼNDÍLI NGA MAJINLI JOTJÍO KON

10. Jmé xi kisʼin je Jesús kʼianga kichokonle je chjota xi Galilea tsʼe.

10 Je Jesús chjotatsje koan kʼoa tsabe jmeni xi kisikjaʼaitsjen je chjota (Juan 2:25). Alikui tokui kini jmeni xi kisʼin, kʼoati koanjinle anni nga kʼoakisʼinni. Tobʼelañá, ñandia kʼianga chjota xi Galilea tsʼe tjíobásjai je Jesús (Juan 6:22-24). Tonga je Jesús koanjinle nga tsínkui xá kichoni nga kjuinrʼoéle, nga tokui xá kichoni nga tsjoále xi ski̱ne. Ngasin nganda kisikixiyanda kʼoa kitsoyale josʼin nga sikʼantjaiya kjoafaʼaitsjenle (tʼexkiai Juan 6:25-27).

Tisenkoai xtiʼndíli nga tsjoa sʼe̱le nga kuitsoyason (Chótsenlai párrafo 11)

11. 1) Jósʼin jchani tsa tsjoake kjoaixi je xtiʼndíli nga tsoyason. 2) Jméni xi koa̱n sʼiain nga kuisenkoai je xtiʼndíli nga tsjoa sʼe̱le nga kuitsoyason.

11 Ninga tsín koa̱n jchai jmeni xi tjíosíkjaʼaitsjen xtiʼndíli tonga koaan si̱jinlai yaoli anni kʼoasʼínni tsa jmeni. Tobʼelañá, fikaojinli nga ʼmikʼinyasuin. Tonga ánni nga fikaonili. A kuinga tsjoake nga tsoyason. Axo kuinga tjín xi binda sakʼoaa xi ʼyoa kʼoa tsa xi chinee. Tsa tsínni ñaki tsjoake je xtiʼndíli nga tsoyason, kʼoatʼinlai jmeni xi koa̱n sʼin ánni nga tsjoa sʼe̱nile.

12. 1) Jmé xi kitsoyale Jesús je chjotale. 2) Ánni nga koanchjénsínile je chjotale Jesús nga kui tsakʼinyale.

12 Jósasʼin tsakasenkao Jesús je chjotale. Je Jesús be nga tsa jngo chjota xi chʼao kasʼín tochale ngisa tichʼaosʼinngáni kʼoa tsa saʼnda kui kʼoasʼin jée xi nʼio ai tíjna. Kuinga kʼoakitsonile je chjotale nga katasíkuinda yaole. Tobʼelañá, je chjotale be nga tsín tjínnele sichajngi. Tonga je Jesús kitsoyale nga kui jée jtsaojin tsa tsín sikuinda yaole. Kʼoakitsole nga jngo chjota xi tosi tonda je kotsenle jngo chjoón xi tsín chjoónle mani kʼoa mele je koájnakao, jetíbajngijée ya jinni̱ma̱le. I kitsole: “Tsa xkuin ngakixi síkjitsónli, chʼa̱sjai” (Mateo 5:27-29). Ánni nga koanchjénsínile je chjotale Jesús nga kui kjoafaʼaitsjen tsakʼaile. Kuinga je chjota xi kʼia tsakatio nʼio kisichajngi kʼoa je teatro xi kiskotsenle ñaki tokjoachajngi jaʼa kʼoa chʼao tso én xi kisichjén. Je Jesús tsjoake koan chjotale, kuinga kʼoakitsonile nga katabinyaxinle jmeni xi jée ska̱nijin.

13, 14. Jósʼin kuisenkoai je xtiʼndíli nga tsínkui skoéjin xi chʼaotjín.

13 Tjínnele si̱kuindai je xtiʼndíli nga tsínkui kʼoasʼin jmeni xi jtike Jeobá. Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, saʼnda je xtiʼndí kotsenle pornografía kʼoa tsa jmesani xi chʼao tjío. Jósʼin si̱kuindai je xtiʼndíli. Koaan kʼoakʼuínlai nga chʼaotjín nga pornografía skótsenle. Tonga ali tsa tokuijin. Chjónangilai yaoli: “A majinle xtiʼndína ánni nga xkón tíjnasíni nga pornografía skótsenle. Jméni xosikao nga kui koa̱nmele skótsenle. A bʼéyanajmína ngayeje jmeni xi sʼín. Kʼiatsa pornografía koa̱nmele skótsenle, a kʼoakuitsona”. Ninga sʼa nʼio ʼndí kjoan je xtiʼndíli, koaan i̱ kʼuínlai: “Tsakui sén jchai ya Internet xi tjíosíchajngi kʼoa tsa koa̱nmeli chótsenlai, kʼoatʼinnái. Ali nokjonjin kʼoa ali nikjáojin, koasenkaole”.

14 Kʼianga chjoéjin josʼin kʼoétsaojin, kui tikjaʼaitsjain jmé choa̱ xi kʼoéjnalai xtiʼndíli. Je Pranas, xi kanikʼaxkiaa ya párrafo 9, kʼoatso nga je xijchá koaan nʼio tse jmeni xi kuitsole je xtile, tonga je xti kui kʼoasʼin jmeni xi sʼín xijchále. Tsakui chjoéjin canción, pelíkula kao libro xi tsín kjoajndí tjenkao, kʼoajinti sʼin je xtiʼndíli (Romanos 2:21-24).

JÉ JEOBÁ KOASENKAOLI

15, 16. 1) Ánni nga tsín jao sʼenili nga je Jeobá koasenkaoli nga si̱jchái je xtiʼndíli. 2) Jméni xi kuitsoya je kjoaʼmiya xi ijngo.

15 Jókoan nga je Jeobá kisijéle nganʼio je Manóah josʼin sijchá je ʼndíle. “Je Niná xi kixi kinrʼoéle nga kinchja̱ je Manóah” (Jueces 13:9). Kʼoatisʼinni tsanda ji, kjuinrʼoéli je Jeobá nga kʼoétsʼoalai kʼoa koasenkaoli nga si̱jchái je xtiʼndíli. Jé koasenkaoli nga koakolai nga tsjoachai, nga nangitokon mai kʼoa nga machoyali jotjío kon.

16 Tonga ali tsa tokʼiajin koasenkaoli je Jeobá nga sʼa ʼndí kjoan je xtiʼndíli. Tojo koasenkaoli nga jekoa̱njchínga. Kjoaʼmiya xi ijngo kui kuitsoya josʼin kʼuíntjenngi choa̱le Jesús kʼoa koakolai je ʼndíxtili xi jekjimajchínga nga tsjoachai, nga nangitokon mai kʼoa nga majinli jotjío kon. Kʼoasʼin kʼuínyanilai nga je Jeobá sixále.

^ párr. 2 Deuteronomio 6:6, 7: “Je én jebi xi kʼoasʼin tibʼenele ndʼaibi tjínneli ya kʼoéjnajin ni̱ma̱li, kʼoa tjínneli nga koakoya kjitʼalai je xtili kʼoa nga kui cho̱bayaño kʼianga tijnai niʼyali, kʼianga ndiaa titomjeyai, kʼianga sojnai kʼoa kʼianga bisotjain”.

^ párr. 5 Kʼianga kui nchja̱ni ya Biblia nga bichakjáyaa, kui xi tsonile nga fandiaa, nga bʼé kjoafaʼaitsjen, nga nikixiyandaa kʼoa kʼoati sakʼoa kui nchja̱ni jmeni xi kjoañʼai tjenkao. Kʼoa je xi xijchá ma machjénní nga ngasin nganda koatekjáyale je xtiʼndíle kʼoa nga tsín kʼia koatekjáyale nga jtile.

^ párr. 7 Tojo tso jngo enciclopedia xi tsʼe Biblia, je én xi abba tso kjoaxkóntokon kʼoa kjoatsjoacha tjenkao, kʼoa kui kisichjén je xtiʼndí nga tsakjákao xijchále kʼianga nichxinle Jesús.