KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 14
KJOAJNDA 56 Kʼoasʼin tʼinkoai yaoli jotso Énle Niná
Kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen josʼin mele Niná
“Jchínga katamao tʼatsʼe kjoafaʼaitsjenno” (1 COR. 14:20).
XI TÍNCHJA̱NI
Jngo chjotale Cristo xi nda tíjna ngixko̱n Niná kʼoa xi miyole mani kʼoasʼin síkjaʼaitsjen josʼin mele Niná kʼoa kui kʼoasʼín jme xi sasénle.
1. Jmé xi mele Jeobá nga sʼiaan.
NʼIO tsjoa satío kon xi jechixan kʼianga sʼe jngole ʼndí. Ningalani tsjoake josʼín je ʼndíle nga sʼa ʼndílee, kui xi mele nga koa̱njchínga. Tsa tsínlani koa̱njchínga koa̱nkjáojinjinle xijchá jebi. Kʼoatisʼinni xi kao Jeobá, yaa mangósoán jngo ʼndílee kʼianga tosʼa ʼyaxkoaan kʼoa nʼio tsjoa sʼe kon. Tonga alikui mele nga to ʼndílee koa̱n ʼndeʼndee (1 Cor. 3:1). Kui xi mele nga koa̱njchíngaa, xi tsonile, nga kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen josʼin mele kʼoa kui kʼoasʼiaan jme xi sasénle (Heb. 6:1).
2. Jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.
2 Kui nga ño koya jebi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi: Jósʼín jngo chjotale Cristo xi nda tíjna ngixko̱n Niná kʼoa xi miyole mani. Jmé xi tjínnele sʼiaan nga ngisa si̱miyoaa je Niná. Jósʼin basenkaoná nga nda chotʼayajiaan Énle Niná kʼianga ngisasa machriantʼalee je Jeobá. Kʼoa ánni nga tsín koa̱n kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjenñá nga jenda tiyoaa ngixko̱n Niná kʼoa nga tsín timachjénni nga tosi tonda si̱miyoaa.
JÓSʼÍN JNGO CHJOTALE CRISTO XI NDA TÍJNA NGIXKO̱N NINÁ KʼOA XI MIYOLE MANI
3. Jmé xi tínchja̱ni je én xi “jekoanjchá” tso nga je chjotale Cristo nchja̱ni.
3 Je én xi “jekoanjchá” sʼin faʼatoya ya Biblia kʼianga én griego kʼoati kui nchja̱ni jngo chjotale Cristo xi kʼoasʼin tífikao yaole josʼin mele Niná (1 Cor. 2:6). Jngo chjotale Cristo xi mele nda kʼoéjna ngixko̱n Niná kʼoa miyole koa̱n machjén nga sa nda sa nda skoe̱xkon Niná, kʼoa yaa mangóson joma jngo ʼndílee nga sa majchínga sa majchínga. Ninga jenda ʼyaa xi tʼatsʼe Niná, machjén nga tosi tonda jchaxkoaan (1 Tim. 4:15). Jósʼin ʼyanile jngo chjotale Cristo xi nda tíjna ngixko̱n Niná kʼoa xi miyole mani, ni sʼa xti kʼoa ni jejchínga.
4. Jósʼín je chjotale Cristo xi nda tíjna ngixko̱n Niná kʼoa xi miyole mani.
4 Je chjotale Cristo xi nda tíjna ngixko̱n Niná kʼoa xi miyole mani sítjoson kjoatéxomale Niná, ali tsa tokuijin sítjoson jmeni xi kjenndiaale. Ningalani chjotajée ma kʼoa saténgi sakʼoa, yaa bakóni josʼin fikao yaole nga kʼoasʼin síkjaʼaitsjen josʼin mele Jeobá. Ninga jekisindaya yaole kui xi mele nga sa nda sa nda skoe̱ josʼin síkjaʼaitsjen Jeobá (Efes. 4:22-24). Nda kjoéjin jmeni xi sʼín, kuenta sʼín jotso je kjoatéxomale Jeobá kʼoa alikui machjén nga tjín xi kʼoakuitso ʼndeʼndele jmeni xi sʼin kʼoa jmeni xi mai, kʼoa sítjoson jmeni xi bʼéndajin (1 Cor. 9:26, 27).
5. Jóma je chjotale Cristo xi tsín bʼénele yaole nga tosi tonda símiyo Niná (Efesios 4:14, 15).
5 Je chjotale Cristo xi tsín bʼénele yaole nga tosi tonda símiyo Niná, ngisaa ngotjo makjainnile jmeni xi tso je chjota xi tobʼanacha, xi kui bakóya jmeni xi tsínni kʼoatjín kʼoa makjainle jmeni xi tso chjota xi yátsʼi̱n binyále Niná a (tʼexkiai Efesios 4:14, 15). b Ngotjo síjtinile yaole, tokjoa bajngi, maxinkonke xi kjaʼaí kʼoa ngotjo kayani je che̱n xi satíobasenle (1 Cor. 3:3).
6. Jmé choa̱ni xi basenkaoná nga majinná josʼin tíjna nga nda biyoaa ngixko̱n Niná kʼoa nga miyole maa (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
6 Tojosʼin tiʼyaa, je Biblia kʼoatso joma kʼianga nda biyoaa ngixko̱n Niná kʼoa nga miyole maa. Kʼoatso nga kʼoama joma xtiʼndí kʼianga majchínga, je xi sʼa ʼndí nkjín koya jmeni xi tsín be, kuinga machjénni nga je xijchále sikuinda kʼoa kuinyakao. Tobʼelañá, kʼianga faʼatoya ndiaa jngo tsotiʼndí jé na̱le tsoa ntsja, tonga kʼianga jemajchínga tojésa faʼatoya ndiaa. Ninga kʼoalani, je na̱le tojo kʼoatsole nga ndakjoanla katakotsen nga kjesa faʼatoyajin ndiaa. Kʼoa kʼianga jemajchínga tojésa síkuinda yaole. Kʼoatisʼinni je chjotale Cristo xi tosʼa tjíobexkon Jeobá, machjén nga je kuinyakao ndsʼee xi nda tjío ngixko̱n Niná kʼoa xi miyole mani, ánni nga tsínkui kʼoasʼinni jmeni xi sikjinnile Niná kʼoa nga nda skoéjin jmeni xi sʼin. Tonga je chjotale Cristo xi nda tjío ngixko̱n Niná kʼoa xi miyole mani, kui kuenta sʼín je kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Biblia nga̱ be josʼin síkjaʼaitsjen Jeobá kʼoa kui kʼoasʼín xi ndatjín.
Je chjotale Cristo xi tosʼa tjíobexkon Jeobá machjén nga koaitjenngi jotso kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Énle Niná ánni nga nda skoéjinni jmeni xi sʼin (Chótsenlai párrafo 6)
7. A machjénle nga tjín xi kuinyakao je ndsʼee xi nda tjío ngixko̱n Niná kʼoa xi miyole mani.
7 Jngo ndsʼee xi nda tíjna ngixko̱n Niná kʼoa xi miyole mani kʼoati machjén sakʼoale nga ʼya xi koasenkao. Tobʼelañá, síjéle kjoafaʼaitsjen je ndsʼee xi jekjoatse tjíosíxále Niná, tonga majinle nga je tjínnele skoéjin jmeni xi sʼin (Gál. 6:5). Tonga jngo chjotale Cristo xi tsín bʼénele yaole nga símiyo Niná kui xi mele nga tjín xi kʼoakuitsole jmeni xi sʼin.
8. Ánni nga tsín tongóson sʼínni je chjotale Cristo xi nda tjío ngixko̱n Niná kʼoa xi miyole mani.
8 Tojo ma je chjota xi jejchínga nga tsín tongóson kjoan, kʼoati ma je chjotale Cristo xi nda tjío ngixko̱n Niná kʼoa xi miyole mani, kjaʼaí kjaʼaí sʼín nga jngó jngó. Tobʼelañá, tjínkʼa xi nʼio tjínle kjoankjíntokon, tjín xi nʼiojin, tjín xi nʼio nda chjota kʼoa tjín xi kui ngisa kuenta sʼín jotjío kon xi ngikʼa. Jmeni xi sʼín alikui faʼatone kjoatéxomale Jeobá ningalani tsín mangóson josʼín nga jngó jngó kʼianga tjín xi kjoéjin. Alikui chʼaosʼin síkʼaxki̱ xínkjín xi totʼatsʼe josʼín xi ijngo, tosaa kui xi mele nga ndasʼin koatiokao xínkjín (Rom. 14:10; 1 Cor. 1:10).
JMÉ XI TJÍNNELE SʼIAAN NGA TOSI TONDA SI̱MIYOAA NINÁ
9. Ánni nga tsín tokui xi kuitsoni jotjín nó kjoaʼato kʼianga nda kʼoéjna ngixko̱n Niná kʼoa nga miyole koa̱n jngo chjotale Cristo.
9 Je xtiʼndí toxá majchíngani kʼianga jefi nó, tonga alikui kʼoama jngo chjotale Cristo, ali tokuijin xi kuitsoni jotjín nó kjoaʼato kʼianga nda kʼoéjna ngixko̱n Niná kʼoa nga miyole koa̱nni. Tobʼelañá, je chjotale Cristo xi tsakatio ya Corinto kisitjoson jotso Énle Niná, kisʼenngindá, tsakʼaile nganʼiotsjele Niná kʼoa tsee xi koanjinle kʼianga tsakakóya je pastro Pablo (Hech. 18:8-11). Ninga kʼoalani, tjínkʼa xi tsín tsakʼénele yaole nga tosi tonda kisimiyo Niná ninga jenkjín nó jaʼato nga kisʼenngindá (1 Cor. 3:2). Jmé xi machjén nga sʼiaan ñá nga tsín kʼoakatamaa.
10. Jmé xi machjén nga sʼiaan kʼianga nda kuiyoaa ngixko̱n Niná kʼoa nga miyoná koa̱nni (Judas 20).
10 Xi títjon sʼiaan kuinga koa̱nmená nda kuiyoaa ngixko̱n Niná kʼoa nga miyoná koa̱nni. Tonga tjínkʼa xi tsín kʼoasʼín kʼoa tsín mele nga sʼe̱le kjoafaʼaitsjen (Prov. 1:22). Ninga jetjínle nó jngo chjota, tjínkʼa xi tokui xi mele nga je xijchále kʼoakuitsole jmeni xi sʼin. Tonga ñá kui xi mená nga ñásoa si̱miyoaa je Niná kʼoa nda kuiyoaa ngixko̱n (tʼexkiai Judas 20). c Tsa bele tokuin nga chasali nga kʼoasʼiain, kʼoatʼinlai Jeobá nga katabasenkaoli nga kuitso tokuin nga kʼoasʼiain (Filip. 2:13).
11. Jósʼin basenkaoná Jeobá nga nda biyoaa ngixko̱n kʼoa nga miyole maa (Efesios 4:11-13).
11 Tijé Jeobá basenkaoniná nga nda biyoaa ngixko̱n kʼoa nga miyole maa. Jé síchjén ndsʼee xi tjío ya jinjtín xi bándiaaná kʼoa xi tsoyaná tʼatsʼe Niná ánni nga kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjenñá “joni tsa jngo chjotajchínga, jo saʼnda kjuichoaa choa̱ nga kʼoa koa̱n kjoaan jo kjoan Cristo” (tʼexkiai Efesios 4:11-13). d Kʼoati tsjoáná nganʼiotsjele nga kʼoasʼin si̱kjaʼaitsjeen josʼin síkjaʼaitsjen Cristo (1 Cor. 2:14-16). Kʼoa nga ño Evangelio xi faʼaitʼa ya Biblia kui nchja̱ni jmeni xi kisʼin Jesús nga jaʼai i̱ Sonʼnde. Tsa chjénngilee jokisʼin, jokitso kʼoa josʼin síkjaʼaitsjen nda kuiyoaa ngixko̱n Niná kʼoa miyole koaan.
NʼIO CHJÍLE NGA JCHASAA JME XI BAKÓYA ÉNLE NINÁ
12. Jmé xi tsakʼinya títjonná “tʼatsʼe Cristo”.
12 Nga nda kuiyoaa ngixko̱n Niná kʼoa nga miyole koaan, alikui koa̱n tokui koa̱njngoni tokoán jme xi tsakʼinya títjonná “tʼatsʼe Cristo”. Je xi tsakʼinya títjonná kuinga tjínnele kʼoakoa̱nniná je jéená, nga koa̱nkjainná, nga kjuinsʼenngindá kʼoa nga kjoaʼáyanile je kʼien (Heb. 6:1, 2). Machjén nga skoe̱ ngatsʼi chjotale Cristo xi tʼatsʼe jebi. Kuinga kui kisikʼaxki̱ni pastro Pedro nga kitsoya kʼianga sʼuí Pentecostés (Hech. 2:32-35, 38). Tsa mená nga chjotatjenngile Cristo koaan tjínnele kʼoasʼiaan jebi. Je pastro Pablo kʼoakitso nga tsínni chjotale Cristo maa tsa tsín makjainná nga kjoaʼáyanile je kʼien (1 Cor. 15:12-14). Tonga alikui koa̱n nga tokui koa̱njngoni tokoán nga jeʼyaa xi tʼatsʼe jebi.
13. Jméni xi sʼiaan nga ngisa nda koa̱njinná jmeni xi bakóya Énle Niná tojo tso Hebreos 5:14 (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
13 Nkjínsa koya jme xi bakóya Énle Niná, ali tsa tokuijin jmeni xi tsakʼinya títjonná “tʼatsʼe Cristo”. Jolani je kjoatéxomale Jeobá kao kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa Biblia, xi basenkaoná nga ʼyaa josʼin síkjaʼaitsjen Jeobá. Kʼianga koa̱njinná machjén nga kʼoéxkiaa Biblia, si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi tso kʼoa kʼoasʼiaan jmeni xi bakóya, nga̱ kui xi koasenkaoná nga kui kʼoasʼiaan jmeni xi sasénle Jeobá e (tʼexkiai Hebreos 5:14). f
Kʼianga chótʼayajiaan jmesani xi bakóya Biblia koasenkaoná nga kui kʼoasʼiaan jmeni xi sasénle Jeobá (Chótsenlai párrafo 13) g
14. Jósʼin tsakasenkao Pablo je chjotale Cristo xi Corinto tsʼe nga nda tsakatio ngixko̱n Niná kʼoa nga tosi tonda kisimiyo.
14 Je chjotale Cristo xi tsín bʼénele yaole nga tosi tonda símiyo Niná, ñʼai male nga kui kjoéjin xi ndatjín kʼianga tsín jña kʼoatso Biblia jokjoan tjínnele sʼin. Tjínkʼa xi kʼoasʼin síkjaʼaitsjen nga koa̱n kʼoasʼin tojmeni xi mele, kʼoa tjínkʼa xi kʼoatso nga tosa nda nga jngo kjoatéxoma katasʼejna jñani kʼoakuitsole jmeni xi tjínnele sʼin. Tobʼelañá, je chjotale Cristo xi tsakatio ya Corinto kʼoakitsole je Pablo nga kʼoakatatsole tsa koa̱n ski̱ne kʼoa tsa mai je tsojmi xi xkóson tsakʼaitʼale. ʼNdele nga kui kʼoakitsole jme xi tjínnele sʼin, tosaa kʼoakitsole nga je tjínnele kjoéjin nga jngó jngó jmeni xi sʼin. Nkjín kjoafaʼaitsjen xi ya Énle Niná nroatʼa kitsoyale xi tsakinyakao nga kiskoéjin jme xi kisʼin, xi nda kʼoe kjoafaʼaitsjenle kʼoa xi tsín sikaténgi xi ngikʼa (1 Cor. 8:4, 7-9). Je Pablo tsakasenkao chjotale Cristo jebi nga kui katabʼangini jotso Énle Niná nga skoéjin jmeni xi sʼin, nga tsín toje skóyale xi kjaʼaí nga kʼoakuitsole jmeni xi sʼin kʼoa nga tsín ñaki tsen katasʼejnale jngo kjoatéxoma jñani kʼoakuitso jmeni xi tjínnele sʼin. Kʼoasʼin tsakasenkao nga nda tsakatio ngixko̱n Niná kʼoa nga tosi tonda kisimiyo.
15. Jósʼin tsakasenkao Pablo je chjotale Cristo xi chjota hebreo nga tosi tonda nda tsakatio ngixko̱n Niná kʼoa nga kisimiyo.
15 Kʼoati tse xi bakóyaná jmeni xi kitsole Pablo je chjotale Cristo xi chjota hebreo. Tjínkʼa xi tsínti tsakʼénenile yaole nga tosi tonda nda tsakatio ngixko̱n Niná kʼoa nga kisimiyo, kuinga kʼoakitsonile nga ijngokʼa “ndáchiki” machjénle, nga tsín machjénle “tsojmi xi taja” (Heb. 5:12). Tokoanjngoni kon nga tsabe jmeni xi tsakʼinyale nga títjon, alikui tikuenta kisʼinni josʼin kitsoyale Jeobá je naxinandále nga kui nichxin (Prov. 4:18). Tobʼelañá, nkjín chjotale Cristo xi chjota judío xi kʼoakitso nga tjínnele tojo kui kjoatéxomale Moisés koaitjenngi ningalani jekante nó jaʼato nga tsín tikui kjoatéxoma koanchjénni, nga̱ kʼiaa tsín tikui koanchjénni kʼianga jekʼienntjainá je Jesús (Rom. 10:4; Tito 1:10). Ningalani jekante nó jaʼato, nkjín xi tsín koanchoyale nga tsín timachjénni nga kui kjoatéxomale Moisés koaitjenngi. Kuinga jngo carta kisikasénnile Pablo nga̱ kui xi koanmele nga katamajinle jmesani xi bakóya Énle Niná. Jmeni xi kiskile Pablo je chjotale Cristo jebi tsakinyakao nga koanjinle nga ngisa tse kjoanda tjenkao josʼin tíʼyaxkón Niná nga kʼia tikʼoajinni jokisʼin ngasʼa. Kʼoati kui xi tsakinyakao nga nʼiojin koan nga tosi tonda kitsoyason Énle Niná ninga tsakatiochjoa je chjota judío (Heb. 10:19-23).
TOSI TONDA KʼOÉNELEE YAONÁ NGA SI̱MIYOAA NINÁ
16. Jméni xi machjén nga tosi tonda kʼoasʼiaan.
16 Alikui koa̱n nga tokʼoéjngoaa tokoán, machjén nga tosi tonda kʼoénelee yaoná nga nda kuiyoaa ngixko̱n Niná kʼoa nga si̱miyoaa (1 Cor. 10:12). Nʼio chjíle nga kjitʼa si̱kjaʼaitsjenjiaan tsa tibʼenelee yaoná nga kʼoatinʼia (2 Cor. 13:5).
17. Jmé xi bakóyaná jotso carta xi kiskile Pablo je chjotale Cristo xi Colosas tsʼe nga machjén nga tosi tonda kʼoénelee yaoná nga nda kuiyoaa ngixko̱n Niná kʼoa nga si̱miyoaa.
17 Kʼianga kiskile Pablo je chjotale Cristo xi Colosas tsʼe kʼoakitsole nga tsín koa̱n tokʼoejngo kon, nga nʼio chjíle nga tosi tonda kʼoenele yaole nga nda koatio ngixko̱n Niná kʼoa nga simiyo. Ningalani jekʼoatjíosʼín chjotale Cristo jebi, je Pablo kʼoakitsole nga katasíkuinda yaole ánni nga tsínkui kʼoanachanile je kjoachjine xi tjín sonʼnde (Col. 2:6-10). Je Epafras nda tsabexkon chjotale Cristo jebi kʼoa tsakʼétsʼoantjai nga tosi tonda simiyo Niná (Col. 4:12). Nga kʼoakitso Pablo kao Epafras kui bakóyaná nga je Jeobá koasenkaoná nga nda kuiyoaa ngixko̱n kʼoa nga miyoná koa̱nni, tonga kʼoati machjén nga kʼoénelee yaoná. Je Pablo kao Epafras kui xi koanmele nga tosi tonda kʼoakisʼin je chjotale Cristo xi Colosas tsʼe ningalani tse kjoa jaʼatojin.
18. Jókoa̱n jngo chjotale Cristo xi nda tíjna ngixko̱n Niná tsa tsín sikuinda yaole (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).
18 Je Pablo kʼoakitsole je chjotale Cristo xi chjota hebreo nga tsín tinda koationi ngixko̱n Niná tsa tsín sikuinda yaole. Tsa tsínti sitjosonni jme xi tso Jeobá, chanjin tsínti chʼao sa̱tíoni kon tsa jme jée koa̱njngí. Tonga alikui kui kjoa jebi kitsaojin chjotale Cristo xi chjota hebreo (Heb. 6:4-9). Nichxin xi tiyoaa ndʼai, tjín je ndsʼee xi síkjinle naxinandále Niná kʼoa xi bichonsjejin. Nga nangitokon ma kʼoa nga kʼoamanile jéele kʼoasʼin bakóni nga tsín ya mangóson jokjoan chjota xi kisikʼaxki̱ Pablo. Tonga kʼianga faʼaikatiojin ijngokʼani naxinandále Niná machjénle je nganʼio xi tsjoá Niná (Ezeq. 34:15, 16). Je xi chjotajchínga sʼin tjío tsakui nichxin je kʼoakuitsole jngo ndsʼee xi jetjínle kjoafaʼaitsjen nga katabasenkao je xi faʼaijin ijngokʼani naxinandále Niná nga nda kʼoéjna ijngokʼa ngixko̱n Jeobá.
Je Jeobá basenkao je xi mele nga nda kʼoéjna ijngokʼa ngixko̱n (Chótsenlai párrafo 18)
19. Jméni xi mená sʼiaan.
19 Kui xi mená nga nda kuiyoaa ngixko̱n Niná kʼoa nga miyoná koa̱nni. Kuinga machjénni nga tosi tonda jchaxkuin je Jeobá kʼoa tosi tonda timiyui. Tosi tonda chótʼayai jmesani xi tsoya Biblia kʼoa sa nda sa nda kataʼyai josʼin síkjaʼaitsjen Jeobá. Kʼoa tsa jenda ʼyai xi tʼatsʼe jebi, ali nichajin kjoanda xi tjínli nga nda tijnai ngixko̱n Niná kʼoa nga miyoli ma.
JMÉ XI KAMAJINLI
-
Jósʼin tíjna nga nda biyoaa ngixko̱n Niná kʼoa nga miyoná mani.
-
Jmé xi machjén nga sʼiaan kʼianga nda kuiyoaa ngixko̱n Niná kʼoa nga miyoná koa̱nni.
-
Ánni machjénni nga tosi tonda kʼoénelee yaoná nga nda kuiyoaa ngixko̱n Niná kʼoa nga si̱miyoaa.
KJOAJNDA 65 Ali tobʼejngojin tokuin jojetinʼiai
a Chótʼai jñani “Cómo protegerse de la información falsa” tso, xi faʼaitʼa ya jw.org kao ya JW Library® jñani “Otros temas” tso.
b Efesios 4:14, 15: “Ali tikʼoa sʼiannía joni tsa ʼndíxti xi síkʼófaya kjoafaʼaitsjenle xi joni tsa ntjao̱ xi tje̱n nga i̱ nga ján, xi tofitjenngile xi tokjaʼaí kjoafaʼaitsjen, xi tokjoamañale chjotasonʼnde, xi bʼanacha kao je xi tsín tsa kui nda tjín, xi fikao tʼaxin jñale xi kjoakixi. 15 Tosa kjuintjenngilee xi kjoakixi kao kjoatjaocha. Kʼoasʼin katamajchájinná ngayije kjoa xi tʼatsʼe nga je xi jkoaa ma, xi je Cristo”.
c Judas 20: “Tonga jon, xi tsjoake̱no, ñaki tijchájion yaono xi kjaínga tsje xi makjainno, tʼetsʼoao kao je Espíritu Santo”.
d Efesios 4:11-13: “Tijeni xi kitsjoale kʼa nga pastro ma, kʼoa xikʼa nga bʼema nchja̱ya, kʼoa xikʼa nga bʼemason nga tsoya tʼatsʼe Niná, kʼoa xikʼa nga pastor ma, kʼoa nga maestro ma. 12 Kʼoasʼin koan jméni nga chjotale Cristo nda koatiosíni tʼatsʼe xále nga sixále Niná. Kʼoasʼin je yaole Cristo kuinngʼa. 13 Saʼnda nga kjuichoaa nga tojngo koa̱nnía ngatsʼiaa josʼin koa̱nkjainná, josʼin jchaxkoán je ʼndíle Niná, nga kjoe̱ koa̱nnganá joni tsa jngo chjotajchínga, jo saʼnda kjuichoaa choa̱ nga kʼoa koa̱n kjoaan jo kjoan Cristo”.
e Chótʼai jñani “Xi koa̱n chótʼayá” tso xi faʼaitʼa revista jebi.
f Hebreos 5:14: “Tonga je tsojmi xi taja, kui xi machjénle je xi jekoanjchá, xi nʼio koanngakaole je kjoafaʼaitsjenle nga male faʼájin je xi nda, kʼoa je xi tsʼen”.
g XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Jngo ndsʼee xi kui tísíkjaʼaitsjenjin jotso kjoafaʼaitsjen xi tsjoá Biblia kʼoa kui kuenta sʼín jmeni xi majinle kʼianga tíkjoéjin jmeni xi skótsenle ya televisión.
