Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 32

KJOAJNDA 44 Nga ñaki nʼio bʼetsʼoaa

Kui xi mele Jeobá nga kʼoakatamaniná je jéená

Kui xi mele Jeobá nga kʼoakatamaniná je jéená

“Je Nainá [ . . . ]. Kaile nga jngo xi cha̱. Tomele nga kjuicho síkʼantjaiya kjoafaʼaitsjenle ngatsʼi” (2 PED. 3:9).

XI TÍNCHJA̱NI

Kui jchaa jméni xi tjínnele sʼin jngo chjota nga kʼoakoa̱nnile jéele. Ánni machjénni nga kʼoakoa̱nniná jéená kʼoa jósʼin tíbasenkao Jeobá je chjota nga kʼoakatamanile jéele.

1. Jósʼín je chjota xi kʼoamanile jéele.

 KʼIATSA so̱kojéená machjén nga kʼoakoa̱nniná jmeni xi kinʼia. Ya Biblia kʼoatso nga je chjota xi kʼoamanile jéele jtikee ma je jée xi kabajngi kʼoa alikui tikʼoasʼínni (chótʼai ya Biblia jñani Glosario tso kʼoa tjasjai jñani “arrepentimiento” tso).

2. Ánni nga tjínnenile koa̱njinná ngatsʼiaa josʼin tíjna nga kʼoamaniná jéená (Nehemías 8:​9-11).

2 Tjínnele koa̱njinná ngatsʼiaa jósʼin tíjna nga kʼoamaniná jéená nga̱ bijnyijéeñá nga nyaon nyaon. Nga ya kitjenñá Adán bijnyijéeñá ngatsʼiaa kʼoa biyañá (Rom. 3:23; 5:12). Nijngojinla xi tsín bajngijée, saʼnda je chjota xi nʼio kisʼele kjoamakjain kʼoati ñʼai koanle nga kui xi ndatjín kʼoakisʼin, jolani je pastro Pablo (Rom. 7:​21-24). Tonga alikui si̱kʼajenlee tokoán nga̱ je Jeobá mamakená kʼoa kui xi mele nga tsjoa sa̱tíoná. Si̱kjaʼaitsjenla jokisʼin je chjota judío nga tsakʼejna Nehemías (tʼexkiai Nehemías 8:​9-11). a Tsín koanmele Jeobá nga ba katasatío kon nga tsakajngijée, kui xi koanmele nga kao kjoatsjoa kisixále. Je Jeobá kʼoatsoná nga kʼoakatamaniná je jéená, nga̱ be nga nda sa̱tío tokoán tsa kʼoasʼiaan. ʼYañá nga sichatʼaná tsa kʼoakoa̱nniná jme xi kinʼia nga̱ nʼio tjínle kjoamatokon.

3. Jmé xi chótʼayajiaan i̱ kjoaʼmiya jebi.

3 I̱ kjoaʼmiya jebi jan koya tjínni xi chótʼayajiaan. Xi títjon, kui jchaa jókitsole Jeobá je naxinandá Israel tʼatsʼe nga kʼoakatamanile jéele. Xi majaoni, jósʼin tsakasenkao Jeobá je chjota nga kʼoakoannile jéele. Kʼoa xi majanni, jósʼin tíjna nga kʼoamaniná je jéená tojosʼin kitsoyale Jesús je chjotatjenngile.

JÓKITSOLE JEOBÁ JE NAXINANDÁ ISRAEL TʼATSʼE NGA KʼOAKATAMANILE JÉELE

4. Jókitsole Jeobá je naxinandá Israel jmé xi tjínnele sʼin kʼiatsa koa̱njngíjée.

4 Je Jeobá kʼoakitsole chjota israelita nga sikuinda kʼoa nga sichikontʼain kʼiatsa sitjoson kjoatéxomale. I kitsole: “Je kjoatéxoma xi titsjoale ndʼaibi alikui nʼio ñʼai tíjna, kʼoa alikui kjin tíjna” (Deut. 30:​11, 16). Tonga tsa tsínti sitjosonni kjoatéxomale kʼoa tsa kjaʼaí niná kʼoetsʼoale alikui tisikuindani Jeobá kʼoa tsee kjoañʼai koatiojin. Tonga alikui kui xi tsonile nga tsín tikʼia nda koationi ngixko̱n Niná, nga̱ je kjoatéxomale kʼoatso nga koa̱n kjuinrʼoé ijngokʼale kʼoa koaan sitjoson ijngokʼale (Deut. 30:​1-3, 17-20). Kui xi tsonile nga sichriantʼale Jeobá kʼoa sichikontʼain ijngokʼa tsa kʼoakoa̱nnile jéele.

5. Jmé xi kisʼin Jeobá nga tsín kisitjoson je chjota israelita (2 Reyes 17:​13, 14).

5 Je chjota israelita nkjín kʼa nga tsín kisitjosonle Jeobá, kjaʼaí niná tsakʼétsʼoale kʼoa nʼiosa chʼao kisʼin kʼoa tsee kjoa tsakatiojin nga kʼoakisʼin. Tonga je Jeobá nkjín profeta kisikasén xi kʼoakitsole nga kʼoakatamanile jéele kʼoa nga je Jeobá katabexkón ijngokʼa (tʼexkiai 2 Reyes 17:​13, 14). b

6. Jókitso je profeta xi kisikasén Jeobá nga kʼoakatamanile je jéele chjota israelita (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

6 Kʼianga tsín kisitjoson je chjota israelita, je Jeobá profeta kisikasén nga kʼoakitsole jme xi koa̱nle tsa tsín sikʼantjaiya yaole. Kʼianga kisikasén Jeremías, i kitsole: “Nroánrʼoenináo chjota xíjin. Ali josikaono nga̱ kixiña […]. Alikui tondiaa kʼoengijtia tokoan […]. Kataʼyao nga tsakijnyijáo, nga̱ jé Jeobá Nináno xi tsín tinitjosonlao” (Jer. 3:​12, 13). Nga kisikasén Joel, i kitsole: “Nroánrʼoenináo kao ngayeje ni̱ma̱no” (Joel 2:​12, 13). Nga kisikasén Isaías, i kitsole: “Titsjao yaono, ali tikuijin xi chʼaotjín kʼoanʼiaño ngixkoan, chja̱ʼaxinlao yaono xi chʼaotjín” (Is. 1:​16-19). Kʼoa nga kisikasén Ezequiel, i kitsole: “Alikui sasénna nga jngo chjota xi tsʼen mʼe […]. Kui xi mena nga katasíkʼéjna xi chʼaotjín kʼoa nga tosi tonda katabʼejnakon. Alikui sasénna nga ʼya xi mʼe […]. Kuinga nroánrʼoenináo kʼoa tiyochon” (Ezeq. 18:​23, 32). Je Jeobá nʼio tsjoa se kon kʼianga kʼoamanile chjota jmeni xi sʼín nga̱ kui xi mele nga katabʼejnakon ngantsjai. Je Jeobá alikui tokʼia basenkao je chjota kʼianga jekʼoakamanile jéele. Kataʼyala kʼa choa̱.

Je Jeobá nkjín profeta kisichjén nga tsakasenkao naxinandále nga kʼoakatamanile jéele (Chótsenlai párrafo 6, 7)


7. Jósʼin kisichjén Jeobá je choa̱le Oseas kao chjoónle kʼianga kitsoyale naxinandále.

7 Jé Oseas kao chjoónle kisichjén Jeobá nga jngo choa̱ tsakʼéjnale naxinandále. Je chjoónle Oseas kisichajngi kʼoa xi koanskanni, kjaʼaí chjota kikao. Nga be Jeobá jotjín ni̱ma̱le chjoón jebi, i kitsole Oseas: “Tʼinchónnilai, tsjoacha katamai je chjoón xi kjaʼaí chjota tsjoake kʼoa xi tísíchajngi, kʼoatʼiain josʼín je Jeobá nga tsjoake je naxinandá Israel ninga kjaʼaí niná bʼétsʼoale” (Os. 3:1; Prov. 16:2). Ningalani tse jée tíbajngi je chjoónle Oseas nga tísíchajngi, je Jeobá kʼoakitsole Oseas nga katasíchatʼale kʼoa nga katabʼejnakao ijngokʼa. c Kui choa̱ jebi kisichjén Jeobá nga kʼoakitsole naxinandále jotjín kon. Ningalani tse jée tjíobajngi tojo tsjoake koan kʼoa kisikasén profeta xi kʼoakitsole nga kʼoakatamanile jéele kʼoa nga katasíkʼantjaiya yaole. Nga be Jeobá jotjío ni̱ma̱le chjota, a kui xi tsonile nga basenkao nga kʼoakatamanile je jéele ninga tojo sʼa tjíobajngijée (Prov. 17:3). Kataʼyala.

JÓSʼIN BASENKAO JEOBÁ JE CHJOTA NGA KʼOAMANILE JÉELE

8. Jósʼin tsakasenkao Jeobá je Caín nga kʼoakatamanile jéele (Génesis 4:​3-7; kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

8 Ya Biblia kʼoatso nga tsín nda kisʼin je Caín, je ʼndítjonle Adán kao Eva (1 Juan 3:12). Tsakui nichxin kuinga tsín kisasennile Jeobá jmeni xi kitsjoatʼale Caín. Nga tsín kisasenle Jeobá jmeni xi kitsjoatʼa, je Caín nʼio koanjtile kʼoa chʼao tsakʼé kon, tonga je Jeobá ngasin nganda tsakjákaonajmí (tʼexkiai Génesis 4:​3-7). d Kʼoakitsole nga chʼaosʼin kuichomani kʼiatsa tosi tonda chʼaosʼin kʼoa nga ndasʼin kʼoéjna ijngokʼani ngixko̱n kʼiatsa sikʼantjaiya yaole. Je Caín alikui kisitjosonle Jeobá kʼoa alikui kitsjoaʼnde nga tsakasenkao. Ningalani tsín kisasenle Jeobá nga kʼoakisʼin Caín, tosi tonda tsakasenkao xi kjaʼaí chjota nga kʼoakatamanile je jéele.

Je Jeobá ngasin nganda tsakjákao je Caín. Kʼoakitsole nga nda kʼoéjna ijngokʼa ngixko̱n tsa sikʼantjaiya yaole, kʼoati kitsole nga chʼaosʼin kuichomani tsa tosi tonda chʼaosʼin (Chótsenlai párrafo 8)


9. Jósʼin tsakasenkao Jeobá je David nga kʼoakoannile je jéele.

9 Je Jeobá nʼio tsjoake koan je rey David, kʼoa i kitso xi tʼatsʼe: “Jngo chjotaxʼin xi tjínjngolekon ni̱ma̱na” (Hech. 13:22). Tonga je David tsee jée tsakajngi, kisichajngi kʼoa chjota kisikʼien kʼoa je kjoatéxoma xi tsakʼaile Moisés kʼoatso nga kjoabiya bakinle jngo chjota xi kʼoasʼín (Lev. 20:10; Núm. 35:31). Nga nʼio nda chjota Jeobá, jé Natán kisikasén nga tsakjákaonajmí David nga tsín kʼoakjimanile je jéele. e Je Natán tjín xi tsakʼéyanajmíle David, kʼiaa koanjinle nga tíbajngijée ngixko̱n Jeobá kʼoa kʼoakoannile je jéele (2 Sam. 12:​1-14). Saʼnda jngo salmo kiski jñani kʼoakitso nga nʼio chʼao kisʼe kon (Sal. 51, én xi tjítʼa jña fitsʼiani capítulo). Jokji tífaʼato nichxin, nʼio nkjín chjota tjíobinyakao salmo jebi nga kʼoakjimanile jéele. Tsjoa sʼe tokoán nga ʼyaa nga tsakasenkao Jeobá je David nga kʼoakoannile je jéele.

10. Jósʼe tokuin nga tsejta Jeobá kʼoa nga síchatʼaná.

10 Je Jeobá jtike ngayeje jée xi tjín (Sal. 5:​4, 5). Tonga be nga chjotajée maa ngatsʼiaa kʼoa mele koasenkaoná nga tsín kuijnyíjée nga̱ tsjoakená. Kʼoa ninga je chjota xi ai jée bajngi mele koasenkao nga kʼoakatamanile jéele kʼoa nga katasíchriantʼale. Nʼio nda sʼe tokoán nga kʼoasʼín je Jeobá. Kʼianga nikjaʼaitsjenjiaan nga tsejta Jeobá kʼoa nga síchatʼaná basenkaoná nga tosi tonda kixi mangíntʼalee, kʼoa nga kʼoamaniná tsa jme jée kasokóná. Ndʼaibi, kataʼyala jókitsole Jesús je chjotatjenngile tʼatsʼe nga kʼoamaniná je jéená.

JE CHJOTATJENNGILE JESÚS KOANJINLE JÓSʼIN TÍJNA NGA KʼOAMANINÁ JÉENÁ

11, 12. Jmé choa̱ xi kisikʼéjna je Jesús nga kitsoya josʼín je Nʼaile nga síchatʼa (chótsenlai sén xi faʼaitʼa ya ).

11 Kʼianga siglo 1 kʼiaa jaʼai je Mesías. Tojosʼin tsaʼyaa ya kjoaʼmiya xi jaʼato, je Jeobá jé kisichjén Juan Bautista kao Jesús nga kʼoakitsole chjota nga kʼoakatamanile je jéele (Mat. 3:​1, 2; 4:17).

12 Kʼianga tsakʼejna i̱ Sonʼnde, je Jesús kʼoakitso nga tíjnanda Jeobá nga síchatʼaná kʼianga sokójéená. Kui kitsoya tʼatsʼe jngo nʼai kao tile. Ti jebi kjin ki kʼoa kui xi chʼaotjín kʼoakisʼin, tonga nga jeki nichxin kisikjaʼaitsjenjin kʼoa kikon ijngokʼanile nʼaile. Jósʼin kiskoeya je nʼaile. Je Jesús i kitso: “Kʼia nga kjinsa tíjna, nʼaile tsabe koanmake, kitokanʼio, kitsoakjá, nʼio tsakʼéndsoʼa”. Ti jebi alikui be tsa sichatʼanile je nʼaile, kʼoasʼin tísíkjaʼaitsjen nga kʼoakuitsole je nʼaile nga ya sixákao nga choʼndale katama. Tonga je nʼaile kisichatʼale, nda kiskoeya kʼoa i kitso: “Je ʼndína [ . . . ]. Jekicha tsakai, tonga jekoansjaini” (Luc. 15:​11-32). Kʼianga tsakʼejna ya ngʼajmi je Jesús tsabejin jokisʼin je Jeobá nga koanmake je chjota xi kʼoakoannile je jéele kʼoa kisichatʼale. Kuinga kui choa̱ jebi tsakʼéjnani nga kitsoya josʼín je Nʼaile nga síchatʼa kʼoa nga bakó kjoamatokon.

Je ti xi ki xi kinchja̱ni Jesús, je nʼaile fitokanrʼoe kʼoa tsoakjá nga bichó ijngokʼani niʼyale (Chótsenlai párrafo 11, 12)


13, 14. Jmé xi koanjinle Pedro kʼianga kinichatʼale nga kʼoakoannile jéele, kʼoa jméni xi tsakakóyale xi kjaʼaí (kʼoati chótsenlai sén xi faʼaitʼa).

13 Jmeni xi kisʼin Jesús kui tsakakóyale Pedro josʼín Jeobá nga síchatʼaná tsa kʼoamaniná je jéená. Je Pedro nkjín kʼa nga chʼao kisʼin tonga je Jesús kisichatʼale. Tobʼelañá, jan kʼa kʼoakitso nga tsín bexkon Jesús, tonga xijekoan nʼio aon koanle (Mat. 26:​34, 35, 69-75). Kʼianga jejaʼáyanile Jesús yaa tsʼatsenle Pedro nga toje tíjna (Luc. 24:​33, 34; 1 Cor. 15:​3-5). Je Jesús tsabe nga kʼoakoannile Pedro jmeni xi kisʼin kʼoa kuinga kʼoakitsonile nga jekisichatʼale (chótʼai Marcos 16:7 kao nota xi tsʼe estudio jñani “y a Pedro” tso).

14 Je Pedro koanjinle josʼe tokoán nga nichatʼaná kʼianga kʼoamaniná jéená, kuinga koan kitsoyanile xi kjaʼaí xi tʼatsʼe jebi. Kʼianga jejaʼato sʼuí Pentecostés, je Pedro kinchja̱yajinle je chjota judío kʼoa kʼoakitsole nga je kisikʼien Mesías, tonga ngasin nganda i̱ kitsole: “Tikʼantjaiyao [ . . . ] kjoafaʼaitsjenno, katabʼantjaiyanio, jméni nga cha̱tʼasíni jéeno, jméni nga kjoaʼaísíni nichxin nga kuinjenyʼán josʼin Niná koatexoma” (Hech. 3:​14, 15, 17, 19). Je Pedro kʼoakitso nga je xi kʼoamanile jéele tjínnele sikʼantjaiya kjoafaʼaitsjenle nga tsín tikui kʼoasʼinni jmeni xi tísʼín kʼoa nga kui kʼoasʼin xi ndatjín, xi sasénle Niná. Kʼoakitso nga je Jeobá jngokʼa sichajin je jéele. Kʼoa nga jenkjín nó jaʼato, i kitso xi tʼatsʼe Jeobá: “Tjínle kjoatsejta xi tʼatsaan. Kaile nga jngo xi cha̱. Tomele nga kjuicho síkʼantjaiya kjoafaʼaitsjenle ngatsʼi” (2 Ped. 3:9). Nʼio nda sʼe tokoán nga kʼoasʼín je Jeobá, nga síchatʼaná ninga nʼio tse jée kabijnyaa.

Nga kʼoakoannile je jéele Pedro, je Jesús kisichatʼale kʼoa kʼoakitsole nga tojo tsjoake (Chótsenlai párrafo 13, 14)


15, 16. 1) Jósʼin tsabeni Pablo nga síchatʼaná je Jeobá (1 Timoteo 1:​12-15). 2) Jmé xi chótʼayajiaan ya kjoaʼmiya xi ijngo.

15 Nga kjesa bejin tʼatsʼe Jeobá, je Pablo tsee jée tsakajngi, totaon tsabe je chjotale Cristo kʼoa kitjenngike. Nga kʼoakisʼin, nkjín xi kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga tsínkʼia kʼoantjaiya, tonga je Jesús tsín kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen xi tʼatsʼe. Je Jeobá kao Jesús kui kuenta kisʼin jñani nda kisʼin Pablo. Je Jesús i kitso: “Je chjotabi tsakjaʼajian, nga koa̱nchjénna jméni nga koaikaoni jaʼaínna ngixko̱n chjota” (Hech. 9:15). Jesoaa Jesús tsʼatsenle Pablo nga kʼoakitsole nga chʼao tísʼín (Hech. 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20). Xijekoan, nga jechjotale Cristo koan nkjín kʼa kʼoakitso nga tsakakóle kjoamatokon je Jeobá kao Jesús (tʼexkiai 1 Timoteo 1:​12-15). f Je Pablo kʼoakitso nga bakóná kjoanda je Niná kʼoa nga kui xi basenkaoná nga kʼoamanina jéená (Rom. 2:4).

16 Ñandia kisʼejinle Pablo nga jngo chjota tíjna ya jtín xi tsʼe Corinto xi tísíchajngi. Josʼin tsakʼéndajin kjoa jebi je Pablo kui bakóyaná nga kao kjoatsjoacha batekjáyaniná je Jeobá kʼoa nga bakóná kjoamatokon. Ya kjoaʼmiya xi ijngo kui chótʼayajiaan jmeni xi koan ya jtín xi kisʼejna ya Corinto.

KJOAJNDA 33 Je Jeobá tikʼami chʼáli

a Nehemías 8:​9-11: “Je Nehemías xi tíbátéxoma nga kʼia, je Esdras xi naʼmi sʼin tíjna kʼoa xi kji je copiale kjoatéxoma kao chjota levita xi kitsoyale naxinandá, i kitso: Nichxin jebi tsjení xi kao Jeobá Nináno. Ali chjiʼndájion kʼoa ali aonjin mano. Kui kʼoakitsoni nga̱ ngatsʼi chjota tjíokjiʼndá nga tísʼexkia je kjoatéxoma. 10 I kitsole: Tangíon, chi̱nao tsojmi xi ñaki nda kʼoa tʼio je xi xi, kʼoa tikasénlao tsojmi je xi tsín jme xi tjínle. Nga̱ je nichxin jebi tsjení xi kao Nainá. Ali bajin bʼao tokon, nga̱ je kjoatsjoa xi tʼatsʼe Jeobá tínroani kui xi tsjoánganʼiono. 11 Kʼoa je chjota levita kisikatíojyo je naxinandá, i kitsole: Ali chjiʼndájion, nga̱ nichxin jebi tsjení. Ali bajin mano”.

b 2 Reyes 17:​13, 14: “Kʼianga tsakájinkon Jeobá je naxinandá Israel kao Judá, profeta kisikasén, i kitsole: Tikatío jme xi chʼaotjín tinʼiao kʼoa ali tikʼoajinnʼiaño. Titjoson kjoatéxomana, xi kitsjoale je chjotajchíngano kʼoa xi kitsono je profetana. 14 Tonga tsín kisitjoson. Kʼoati kji xíjin koan jokji xíjin koan je chjotajchíngale, nga tsín koankjainle xi tʼatsʼe Jeobá Ninále”.

c Tojé Oseas xi kʼoatsakʼinle. Alikui tikʼoatsonile Jeobá je xi síchajngi xʼinle kʼoa tsa chjoónle nga tosi tonda katabatiokao xínkjín. Je Jeobá kʼoakitsole Jesús nga kʼoakatatso nga je xi síchajngi chjoónle kʼoa tsa xʼinle nga koa̱n tsjión xínkjín kʼiatsa mele (Mat. 5:32; 19:9).

d Génesis 4:​3-7: “Nga jeki nichxin, je Caín jaʼaikao kʼa je tsojmi xi koanjchále kʼoa kitsjoatʼale je Jeobá. 4 Tonga je Abel, kui kitsjoatʼa kʼa je ʼndítjonle je cho̱ntjele kʼoa kao xínéle. Je Jeobá kisasenle je Abel kʼoa kao jmeni xi kitsjoatʼa, 5 tonga alikui kisasenle xi tʼatsʼe Caín kʼoa kao xi kitsjoatʼa. Kuinga nʼio koanjtinile Caín kʼoa chʼao kisʼe kon. 6 Kʼoa je Jeobá i kitsole Caín: Ánni nga kʼoasikji jtisínili kʼoa chʼao kjisínili nkjain. 7 Kʼiatsa si̱kʼantjaiyai yaoli kʼoa kui kʼoasʼiain xi ndatjín, ndasʼin skoekonnile. Tonga tsa tsín si̱kʼantjaiyai yaoli kʼoa tsínkui kʼoasʼiain xi ndatjín, je jée tíjnajchxo xo̱ntjoa niʼyali kʼoa mele koanentsjali. A koaanli si̱kinjelai”.

e Chótʼai je kjoaʼmiya xi ʼmi “¿Qué significa para usted el perdón de Jehová?”, xi faʼaitʼa revista La Atalaya xi tsʼe 15 de noviembre de 2012, página 21 saʼnda 23, párrafo 3 saʼnda 10.

f 1 Timoteo 1:​12-15: “Tsjoale kjoanda je xi kitsjoana nganʼio, Cristo Jesús Nainá, nga̱ kʼoasʼin nʼiotʼakonna nga tsakaséjnana je xábi. 13 Ngasʼa kinchjaʼoan Cristo, kitjenngikontrale, taon tsaʼbe, tonga tsabemakonna, nga̱ tjíchjoa xkoan nga kʼoakisʼian, nga̱ tsínkui koankjainna. 14 Tonga je kjoandale Nainá kjaínga koannkjínyana josʼin nga makjainna josʼin nga tsjoake̱ nga tijnakoa Cristo Jesús. 15 Je énbi xi ñaki kʼoatjín, xi bakinle nga chjóbé ngatsʼiaa: Cristo Jesús jaʼai i̱ sonʼndebi, jaʼaikʼasjentjai chjotajée. An nía xi chjotajéetítjoan”.