Tjínkʼa xi kjonangi
Kʼianga nichxinle chjota israelita, a tjínnele ʼndítjon koan je xi chjotajchíngale Mesías koan.
Sakʼoaa kʼoasʼin ʼmiyaná nga jaon, nga̱ ya Hebreos 12:16 kʼoatso nga je Esaú likui tsabechjí xi tʼatsʼe Niná nroani, kʼoa jé Jacob tsakaténale kjoanda xi tjínle nga ʼndítjon koan, “tojngo tsojmi xi chine” tsakaténani. Kʼianga jekitjoéle Jacob je kjoanda xi tjenkao je xi ʼndítjon ma, kʼoati koan kitjoʼndele nga ya ntje̱le kjuinroani je Mesías (Mat. 1:2, 16; Luc. 3:23, 34).
Kʼianga bʼexkiaa xi kjaʼaísa testo, majinná nga tsín tjínnele ʼndítjon koan jngo chjota xi ntje̱le Mesías koan. Kataʼyala kʼaa choa̱:
Je xi ʼndítjonle koanni Jacob (Israel) jé Rubén, je ti xi kisʼele kao Lea. Nga jekoanskanni, je ti xi kisʼele Jacob kao Raquel, jé José. Tonga kʼianga tsakajngijée Rubén, jé José kitjoéle kjoanda xi tjínle tsakai nga ʼndítjon koan (Gén. 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Crón. 5:1, 2). Ninga kʼoalani, je Mesías alikui ya kinroani ntje̱le Rubén kʼoa ni tsʼejinla José, yaa ntje̱le Judá jaʼaini, je xi koanñoni tile Jacob xi kisʼele kao Lea (Gén. 49:10).
Ya Lucas 3:32, aon chjota síkʼaxki̱ xi kʼoati chjotajchíngale koanni je Mesías. Je chjota xi bʼaxki̱, tsakui nichxin ʼndítjon koan ngatsʼi. Je Boaz nʼaile koan Obed kʼoa je Obed nʼaile koanni je Jesé (Rut 4:17, 20-22; 1 Crón. 2:10-12).
Je xi bʼaxki̱ xi jemani, xi kʼoati chjotajchíngale koanni je Mesías, jé David. Tonga je David alikui ʼndítjonle koanni je Jesé. Je Jesé jin koanni xtile kʼoa je David to jetʼani (1 Sam. 16:10, 11; 17:12; Mat. 1:5, 6). Kʼoa kʼoatisʼinni je Salomón, nga̱ kʼoati tsín ʼndítjonle koanni je David (2 Sam. 3:2-5).
Jebi alikui kui xi tsonile nga tsín tsakʼaile kjoandosin je xi ʼndítjon koan. Je xi ʼndítjon koan ngisaa tsaʼyaxkón kʼoa jé xi koanjaoni xi jko̱ sʼin tsakʼejnale je niʼyale. Kʼoa jaoya kʼoakji kjoatjao bʼaile jokji bʼaile xi ngikʼa (Gén. 43:33; Deut. 21:17; Jos. 17:1).
Tonga je kjoanda xi tsakʼaile je xi ʼndítjon, kʼoati koan tsakʼaile je xtindsʼe xi ngikʼa. Tobʼelañá, kʼianga je Abrahán tsakʼéte je Ismael, je kjoanda xi bʼakaole tsakai, jé Isaac tsakʼaile (Gén. 21:14-21; 22:2). Kʼoa tojonásʼin saje kanikʼaxkiaa, je kjoanda xi kisʼele tsakai je Rubén, jé José tsakʼaile.
Kʼoa xi tiyani Hebreos 12:16, itso xi kiski je pastro Pablo: “Niʼyajin xi chajngi katama. Ngatsʼi katabexkón Niná. Ali kʼoajin katasʼín joni Esaú xi totʼatsʼe tojngo tsojmi xi chine, tsakaténani je tsojmi xi tsʼakaole joni ʼndítjon”. Jmé xi kinchja̱ni nga kʼoakitso.
Je pastro Pablo alikui kui kinchja̱ni je ntje̱ jña kjoaʼaíni je Mesías. Nga tongini kʼoakitsole je chjotale Cristo nga tosi tonda “ndiaa xi kixi” katafiya, ánni nga nijngojin xi sichasíni je kjoandale Niná. Nga̱ tsa kjoajndí jtsaojin sichajin kjoanda jebi (Heb. 12:12-16). Tsa kʼoasʼin yajin koa̱nngóson je Esaú, nga tsín tsabechjí xi tʼatsʼe Niná nroani, nga tosa kui kiskoejin xi chʼaotjín.
Je Esaú kʼiaa tsakʼejna nga kjesa batiojin je chjota israelita, kʼoa tsakui nichxin saʼnda kui kjoanda kisʼele nga cho̱ tsakakále Niná (Gén. 8:20, 21; 12:7, 8; Job 1:4, 5). Tonga nga to yaole kini. Kisikʼéjna je kjoanda xi kisʼele nga ʼndítjon koan, kʼoa tojngo chxoa lenteja kisikʼantjaini. Tsakui nichxin tsín koanmele nga kui kjoañʼai kjoaʼatojin jme xi tongini kinokjoa tʼatsʼe ntje̱le Abrahán (Gén. 15:13). Je Esaú tsakakó nga kui koanmele xi chʼaotjín, xi tsonile, tsín tsabechjí xi tʼatsʼe Niná, nga̱ je chixankao yánchjín xi tsín Niná bexkón, kʼoa nʼio aon koanle je xijchále nga kʼoakisʼin (Gén. 26:34, 35). Je Jacob alikui kʼoakisʼin, jé chixankao jngo chjoón xi je Jeobá bexkón (Gén. 28:6, 7; 29:10-12, 18).
Jméni xi tsoyaná jebi. Kui tsoyaná nga tsín tongatsʼi nga ʼndítjon koan je xi chjotajchíngale koanni je Mesías. Je chjota judío tsabee nga kʼoatjín jebi. Tobʼelañá, koanjinle nga je Cristo yaa kjoaʼaíni ntje̱le David, je tile Jesé xi tojetʼani (Mat. 22:42).